Morgunblaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 58
58 ÞRIÐJUDAGUR 15. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík Sími 569 1100 Símbréf 569 1329
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ÁRLEGT barnfóstrunámskeið
Rauða krossins var auglýst á dög-
unum. Eins og hin fyrri ár komast
færri að en vilja. Og þótt Rauði
krossinn fjölgi námskeiðunum ár-
lega annar hann ekki eftirspurn.
Námskeiðin heldur Rauði krossinn
fyrir börn frá ellefu ára aldri.
Það er ekki ætlunin með þessum
skrifum að fordæma Rauða kross-
inn fyrir að halda þessi barnfóstru-
námskeið. Þar á bæ telur fólk sig
eflaust vera að bæta úr brýnni þörf
og leggur til grundvallar þá sýn
samfélagsins að það sé sjálfsagt að
börn beri ábyrgð á börnum. Ég get
hins vegar ekki varið það fyrir
sjálfri mér lengur að bregðast ekki
við þessu ofbeldi á börnum, því að
mínu mati er þetta er ekkert annað
en ofbeldi. Ofbeldi á sér margar
myndir og það er oftar dulið en
sjáanlegt. Það er ofbeldi að leggja
of mikla ábyrgð á herðar barns. Og
mér er spurn: Er til meiri ábyrgð
en sú að vera trúað fyrir lífi ann-
arrar mannveru? Á þeirri hálfu öld
sem liðin er síðan ég og mínar jafn-
öldrur byrjuðum að þiggja laun
fyrir að bera ábyrgð á barni sum-
arlangt hefur aldursmarkið hækk-
að um þrjú til fjögur ár. Við vorum
þetta sjö til átta ára, í dag eru aug-
lýst námskeið fyrir ellefu ára og
eldri.
Við lifum í samfélagi þar sem sú
skoðun er ríkjandi að börn eigi að
gera gagn og vinna sér inn peninga
svo fljótt sem auðið er. Það þykir
mikilvægara en að barnið leiki sér
og njóti bernskunnar. Það er ekk-
ert rangt við að ætla börnum að
vera gagnleg við ýmsar aðstæður
en það er rangt að setja ung börn í
það hlutverk að eiga að bera
ábyrgð á lífi og limum sér yngri
barna. Þó þykir það sjálfsagt.
Hvers vegna? Ja, þetta hefur bara
alltaf verið svona! Hvað er sum-
arlegra en litlar stelpur ýtandi á
undan sér kerru sem í er brosandi
barn? Og takið eftir, það eru litlar
stelpur sem ýta kerrunum áfram,
því hvenær sjáum við strák með
kerru? Og þarna erum við komin
að öðru mikilvægu atriði. Það er
þessi innræting, þetta ósýnilega
andlega ofbeldi sem samfélagið
beitir stelpurnar með því að líta á
þær sem litlar mömmur, með því
að gera kröfur til og ætla þeim
ábyrgð sem þær hafa enga burði til
að standa undir. Og þær axla
ábyrgðina glaðar, sérstaklega ef
kerran sem þær keyra er sam-
kvæmt nýjustu tísku, barnið krútt-
legt og klætt í smart föt. Það er
líka til þess ætlast að þær séu glað-
ar og vei þeirri stelpu sem ekki
þykir gaman að gæta barna. Hún
er álitin eitthvað skrítin, það er lit-
ið á hana sem viðundur. Og stelp-
urnar hópast í vist. Stilltar og þæg-
ar, glaðar og góðar, laga þær sig
að væntingum samfélagsins og axla
ábyrgð á litlu lífi sumarlangt og
horfa á strákana, jafnaldra sína,
hlaupa um og leika sér.
Er ekki mál að linni? Börn eru
börn og eiga að fá að vera börn í
friði.
Þau eiga öll að fá að njóta sum-
arsins og nýta það til skapandi
leikja, ekki bara strákarnir. Ég
skora á alla foreldra landsins að
hætta að láta börn bera ábyrgð á
börnum og tek hattinn ofan fyrir
þeim foreldrum sem vaknað hafa
til meðvitundar og neita dætrum
sínum um að fá að fara í vist, vinna
sér inn peninga og bera ábyrgð á
ungu barni.
HULDA ÓLAFSDÓTTIR,
Smáratúni 3,
Reykjanesbæ.
Hvenær hætta börn
að bera ábyrgð á
börnum á Íslandi?
Frá Huldu Ólafsdóttur:
HVERSKONAR fólk eru Íslend-
ingar eiginlega? Sjálfstæð þjóð
með ríka réttlætiskennd, sem ger-
ir okkur fært að standa hnarreist
undir blaktandi fánum á 17. júní,
stolt yfir stöðu okkar í samfélagi
þjóðanna, eða tilfinningakaldir
meðreiðarsveinar sem standa að-
gerðalausir og horfa upp á þennan
harmleik sem fram fer í Ísrael um
þessar mundir án þess að lyfta
litlaputta. Meðhöndlun hvíta
minnihlutans á blökkumönnum í
Suður-Afríku var til að mynda
hreinn sunnudagaskóli samanborið
við þessar aðfarir. Það er lögum
samkvæmt skylda hvers manns að
koma manneskju í neyð til hjálpar
og þessvegna er það gersamlega
óviðunandi að láta sem ekkert sé.
Ef einhver dugur væri bakvið
stóru orðin, þá ættu Íslendingar
að mótmæla þessu augljósa harð-
ræði með öllum tiltækum ráðum.
Því miður er það ekki nýtt að
kirkjunnar menn láti fara lítið fyr-
ir sér í svona stórpólitík og ein-
beiti sér að einhverju öðru. Með
þessu bréfi þvæ ég hendur mínar
af lítilmannlegri framgöngu Ís-
lendinga í þessu ljóta máli.
JÓNATAN KARLSSON,
Hólmgarði 34, Reykjavík.
Meðreiðarsveinar
og annað gott fólk
Frá Jónatan Karlssyni: