Morgunblaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 34

MENNTUN
34 ÞRIÐJUDAGUR 15. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
undanfarin ár. „Nú er þess krafist
þar að nemendur ljúki svipuðu ári
og kandídatar í læknisfræði, þ.e.
viðbótarnámi á vettvangi að loknu
prófi. Okkar nám er sambærilegt
því danska að því undanskildu en
þessi löggilding er tiltölulega ný-
komin í gagnið á Norðurlöndun-
um,“ segir Sigurður.
Hann segir að sálfræðiskor Há-
skóla Íslands og Sálfræðingafélag
Íslands séu sammála um að end-
urnýja þurfi íslensk lög um sál-
fræðinga þannig að löggilding sál-
fræðinga á Íslandi verði háð
viðbótarþjálfun að loknu prófi.
Í framhaldsnáminu í sálfræði við
HÍ, sem lýkur með cand.psych.-
gráðu, er lögð áhersla á hlutlæg
vinnubrögð við gerð prófa, grein-
ingu og meðferð.
Auk tiltekinna kjarnafaga tekur
námið til þriggja sviða, sem eru
svið sálfræðilegrar meðferðar, svið
uppeldis- og skólasálfræði og svið
vinnu- og skipulagssálfræði. Sig-
urður segir fyrstu tvö sviðin vera
kunnugust almenningi sem sál-
fræðistörf, en þriðja sviðið, vinnu-
og skipulagssálfræði, er vaxandi,
enda hefur sálfræði reynst vel í
ýmsum greinum fyrirtækja, t.d. við
ráðningar og starfsmannastjórn.
Áhersla á rannsóknir í starfi
Hann segir miklar vonir bundn-
ar við þetta nám. „Íslensk sálfræð-
ingastétt er vel menntuð á fjöl-
breyttum vettvangi. Við höfum
tekið mið af því við skipulag þessa
náms og það uppfyllir miklar kröf-
ur. Ég tel því að námið sé góður
viðbótarkostur við þær erlendu
námsleiðir sem þegar eru fyrir
hendi. Eðlilega hafa verið einhverj-
ir efasemdir um áhrif innlends
náms á stétt sálfræðinga, en ég er
fullviss um að það muni þjappa
stéttinni saman og styrkja hana.
Ég er líka ánægður með samstarf
Háskólans við Sálfræðingafélag Ís-
lands við undirbúning námsins. Við
gerum okkur m.a. vonir um að
námið stuðli að aukinni áherslu sál-
fræðinga á rannsóknir í starfi,“
segir Sigurður.
Sá hópur sem nú er að útskrifast
er í óða önn að vinna lokaritgerðir
sínar. „Þetta er mjög sterkur hóp-
ur sem hefur fengið góða þjálfun,
bæði fræðilega þjálfun og starfs-
þjálfun á stofnunum. Ég er sann-
færður um að þessi hópur muni
standa sig vel á vettvangi sálfræð-
innar. Ég held líka að enn muni
drjúgur hluti nemenda okkar, bæði
þeir sem ljúka BA- og cand.psych.-
prófum sækja í frekara nám til út-
landa og stuðla þannig áfram að
fjölbreytni í íslenskri sálfræðinga-
stétt,“ segir Sigurður J. Grétars-
son, prófessor í sálfræði við Há-
skóla Íslands.
TÓLF nemendur stefna aðþví að ljúka framhalds-námi í sálfræði við Há-skóla Íslands nú í vor.
Nám þetta veitir þeim réttindi til
þess að starfa sem sálfræðingar
hérlendis, en hingað til hafa sál-
fræðingar orðið að leita utan eftir
framhaldsnámi til þess að öðlast
réttindi til þess að stunda sálfræði-
störf hérlendis.
Sigurður J. Grétarsson, prófess-
or í sálfræði við Háskóla Íslands,
segir þrjátíu ár nú í haust vera lið-
in síðan kennsla til BA-prófs í sál-
fræði hófst við skólann. Sigurjón
Björnsson var fyrsti prófessorinn
og einn fastráðinn í upphafi. Hann
ruddi náminu braut ásamt þeim
Erlendi Haraldssyni og Magnúsi
Kristjánssyni sem fljótlega réðust
til hskólans. Þeir skipulögðu BA-
námið sem kennt var nánast með
óbreyttu sniði í tuttugu ár.
Fjölbreytt störf
á vinnumarkaði
Uppúr 1990 fjölgaði nemendum
verulega í deildinni og ný skipan
við fjárveitingar rýmkuðu fjárhag
hennar. Kennurum fjölgaði einnig,
en þeir eru orðnir sjö.
Núna eru milli tvö og þrjú
hundruð nemendur að jafnaði í BA-
námi í sálfræði og á milli 100-150
nemendur sem hefja nám í sálfræði
á hverju hausti. Ríflega helmingur
þeirra fær leyfi til þess að hefja
nám á öðru ári. Á síðasta áratug
hafa tæplega fimmhundruð nem-
endur útskrifast með BA-próf í sál-
fræði.
Sigurður bendir á að fólk með
BA-próf í sálfræði vinni við fjöl-
breytt störf á vinnumarkaði, enda
eru nemendur þjálfaðir í margs
konar færni sem m.a. lýtur að mati
og greiningu á mannlegri hegðun.
„Okkar fólk er vel metið á vinnu-
markaði, og starfa margir við rann-
sóknavinnu, gagnavinnslu, mats-
vinnu, stjórnunarstörf og ýmiss
konar hugmyndavinnu og umönn-
unarstörf. Fólk með BA-próf hefur
hins vegar ekki leyfi til að kalla sig
sálfræðinga eða vinna hefðbundin
störf sálfræðinga,“ segir Sigurður.
Flestir sálfræðingar
menntaðir á Norðurlöndum
Um þriðjungur stúdenta, sem
ljúka BA-prófi hérlendis, hafa
haldið utan í framhaldsnám í sál-
fræði og öðlast þannig starfsrétt-
indi.
„Flestir hafa menntað sig á
Norðurlöndunum, nokkrir hafa far-
ið til annarra Evrópulanda og enn
aðrir til Bandaríkjanna,“ segir Sig-
urður. „Það er frekar skortur en
hitt á sálfræðingum hér á landi.
Áhugi á innlendu starfsnámi sál-
fræðinga hefur lengi verið til stað-
ar en lítið svigrúm var fyrr á árum
til þess að koma því á, bæði vegna
manneklu og fjárhagsaðstæðna.“
Hann segir að á síðasta áratug
hafi áhersla á innlent framhalds-
nám aukist í Háskólanum, bæði
rannsókna- og starfstengt. Sál-
fræðin hafi ekki verið þar undan-
skilin og undirbúningur að fram-
haldsnámi til starfsréttinda í
sálfræðiskor hófst upp úr miðjum
síðasta áratug.
Lög um starfandi sálfræðinga á
Íslandi tóku gildi 1976. Þau kveða
á um kandidatspróf frá háskóla á
Norðurlöndum eða annað sambæri-
legt próf.
Sigurður segir að vegna þessa
hafi framhaldsnám í sálfræði verið
mótað að danskri fyrirmynd, enda
hafi dönsk sálfræðimenntun verið
algengasta menntun íslenskra sál-
fræðinga um árabil.
Fá cand.psych.-gráðu
Íslensku lögin um sálfræðinga
eru orðin 25 ára og hafa ekki tekið
mið af þeim áherslubreytingum
sem orðið hafa á Norðurlöndum
Framhald
BA-náms
í sálfræði
 Námið er góður viðbótarkostur við
erlendar námsleiðir.
 Námið veitir nemendum réttindi til
sálfræðistarfa hérlendis.
Morgunblaðið/Ásdís
Sigurður Rafn A. Levy og Guðrún Ásgeirsdóttir útskrifast í sumar. Sigurður J. Grétarsson prófessor segir
fyrsta hópinn í framhaldsnáminu í sálfræði vera sterkan. Námið leiðir til fleiri rannsókna í greininni.
Sálfræði/Fyrstu nemendurnir í framhaldsnámi í sálfræði við Háskóla Íslands útskrifast í sumar. Anna
Ingólfsdóttir kynnti sér þetta nám en auk tiltekinna kjarnafaga tekur námið til þriggja sviða; svið sálfræðilegrar
meðferðar, svið uppeldis- og skólasálfræði og svið vinnu- og skipulagssálfræði.
Guðrún Ásgeirsdóttir og Sigurður
Rafn A. Levy eru að ljúka fram-
haldsnámi í sálfræði við Háskóla
Íslands.
Sigurður lauk BA-námi fyrir
níu árum en þrjú ár eru síðan
Guðrún lauk sínu. Þau hafa bæði
starfað á vettvangi sem tengist
sálfræðinni beint, Sigurður bæði
á ýmsum geðdeildum og sem for-
stöðumaður á heimilum fyrir
þroskahefta og geðfatlaða á veg-
um Svæðisskrifstofu með málefni
fatlaðra og Guðrún hjá félags-
þjónustu Reykjavíkur á vistheim-
ili fyrir börn.
Þau eru sammála um að námið
hafi bæði verið skemmtilegt og
gott í heildina litið en nokkuð
strembið á köflum. Ákveðnir byrj-
unarörðugleikar hafi einkennt
það eins og allt sem fer nýtt af
stað, en námið hafi samt verið
heildstætt og allir hafi verið af
vilja gerðir til þess að láta hlutina
ganga sem best upp.
Sigurður sagði námið hafa ver-
ið gott m.a. fyrir það hvað komu
að því margir fagaðilar frá fjöl-
breyttum starfsvettvangi. Hann
segist hafa trú á að þetta nám
komi til með að lyfta sálfræðinni
upp sem fagi, og að það verði
gaman að fylgjast með á næstu
árum hvaða áhrif það mun hafa.
Sigurður segir að fyrirtæki séu
í auknum mæli farin að sækjast
eftir sálfræðimenntuðu fólki í
ýmsar stjórnunarstöður með til-
heyrandi launum. Hann ætli þó
sjálfur að komast í samstarf við
sálfræðinga sem vinna með fleiri
fagaðilum í teymi, og öðlast víð-
tæka klíníska reynslu.
Hann kveðst hlakka til að tak-
ast á við starfið að loknu námi
„enda er viljinn til þess að koma
einhverju til leiðar og hjálpa fólki,
sterkur áhrifaþáttur fyrir því að
fara í þetta nám,“ segir Sigurður
Rafn.
Það er að sama skapi mikill
hugur og tilhlökkun í Guðrúnu að
takast á við starfið að loknu námi.
Hún telur einnig að námið geti
haft jákvæð áhrif á sálfræð-
ingastéttina í heild. Meðal annars
í auknu rannsóknarstarfi á ís-
lenskum vettvangi og frekari
tengslum á milli Háskólans og
starfandi sálfræðinga.
„Almennt er ég ánægð með
námið. Nemendur hafa náð sér-
staklega vel saman og vafalaust
eigum við eftir að halda hópinn í
framtíðinni,“ segir Guðrún Ás-
geirsdóttir tilvonandi cand. psych.
í sálfræði.
Góð áhrif á sálfræðistéttina
anámskeið í samstarfi við Þekking-
arsmiðju-IMG. Um er að ræða fjög-
ur heilsdagsnámskeið á
laugardögum í júní. Hámark þátt-
takenda er 50 á hvert námskeið.
 Námskeið í stjórnun lista- og
menningarstofnana í samstarfi við
erlenda og innlenda sérfræðinga.
Boðið verður upp á 6 daga vinnu-
smiðju fyrir verðandi stjórnendur
lista- og menningarstofnana og
menningarverkefna. Námskeiðið er
styrkt sérstaklega af Sjóvá-
Almennum. Hámark þátttakenda er
30 nemendur.
 Í tengslum við Sumarskólann
verður gefinn út bæklingurinn Lyk-
illinn að velgengni á vinnumarkaði.
Bæklingurinn er samstarfverkefni
jafnréttisátaksins, Verslunar-
mannafélags Reykjavíkur, Þekking-
arsmiðju-IMG, Eimskipafélags Ís-
lands og ráðstefnunnar Konur og
lýðræði við árþúsundamót.
Háskóli Íslands og Jafnréttisstofa, í
samstarfi við fjögur ráðuneyti, fjög-
ur fyrirtæki og tvenn samtök,
standa á árunum 2000–2002 fyrir
víðtæku jafnréttisátaki. Markmið
jafnréttisátaksins er m.a. að und-
irbúa kvennemendur úr öllum deild-
um Háskólans fyrir ábyrgðarstörf á
framtíðarstarfsvettvangi þeirra.
Frá 18. maí til 30. júní næstkom-
andi býður jafnréttisátakið í sam-
vinnu við samstarfsaðila verkefn-
isins upp á fjölbreytt stjórnunar- og
starfsframanámskeið.
 Námskeið um grundvallaratriði
við stofnun fyrirtækja og gerð við-
skiptaáætlana í samstarfi við Impru.
Boðið verður upp á tvö tveggja
daga námskeið fyrir alls 60 nem-
endur.
 Stjórnunar- og starfsfram-
Sumarskóli í jafnrétti
Út er komin hjá Námsgagnastofnun
bókin Litlu landnemarnir eftir Ið-
unni Steinsdóttur með myndskreyt-
ingum Sigrúnar Eldjárn.
Litlu landnemarnir er auðlesin
sögubók einkum ætluð börnum á
aldrinum níu til tólf ára sem eiga
erfitt með að lesa langan texta.
Sagan er skrifuð á skýru og lipru
máli. Hún gerist á landnámsöld og
segir frá ferð systkinanna Ísólfs og
Helgu og fólks þeirra yfir hafið og
landnámi þegar komið er til Íslands.
Í bókinni er fjöldi fallegra mynda.
Höfundur hefur lesið bókina inn á
geisladisk sem ætlaður er til lestr-
arþjálfunar. Lesið er hægt svo að
unnt sé að fylgjast með í bókinni um
leið og hlustað er á textann lesinn.
Bókin er 89 blaðsíður og hljóð-
bókin er 70 mínútur.
Litlu landnemarnir
FYRIR stuttu stóð Íþróttakenn-
arafélag Íslands fyrir ráðstefn-
unni,,Skólinn á hreyfingu“ og var
þar fjallað var um heilbrigði
barna og unglinga og hlutverk
íþróttakennslu í samfélaginu.
Sigurður Guðmundsson land-
læknir ávarpaði ráðstefnuna auk
fjölda fyrirlesara. Þar á meðal
var Rúnar Vilhjálmsson prófessor
sem kynnti nýjar, áhugaverðar
niðurstöður rannsóknarverkefnis
sem hann hefur unnið að ásamt
Guðrúnu Kristjánsdóttur dósent
þar sem könnuð er útbreiðsla
hreyfingar og hreyfingarleysis á
meðal skólabarna. Niðurstöður
sýna að skólaíþróttir jafna að-
stöðumun nemenda til lík-
amlegrar hreyfingar og þjálf-
unar.
Á ráðstefnunni lýstu menn al-
mennt yfir áhyggjum sínum af því
hvert stefnir varðandi heilsu
barna og unglinga. Tíðni hreyf-
ingarleysi og offitu eykst og á
sama tíma veita ekki allir skólar
nemendum sínum lágmarks
kennslustundafjölda í skóla-
íþróttum, og ekki síst á þetta við
um skólasundið.
Gestir voru sammála um mik-
ilvægi þess að auka hlut hreyf-
ingar í daglegu lífi barna og ung-
linga. Það væri ekki aðeins gert
með því að efla skólaíþróttir að
umfangi og fjölbreytni heldu
einnig með því að virkja nem-
endur til hreyfingar í öðrum
kennslustundum, virkja og fræða
foreldra og setja hreyfingu og
heilsu almennt framar í forgangs-
röðina. Nánari upplýsingar:
http://www.isisport.is/ikfi/Fag/
ratstefnamars01/index.htm
Gildi skólaíþrótta