Morgunblaðið - 15.05.2001, Blaðsíða 42

UMRÆÐAN
42 ÞRIÐJUDAGUR 15. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MIKIÐ ÚRVAL AF
SUMARFATNAÐI
• Dagtir og kjólar frá LIBRA
• Gallafatnaður og bolir frá ARÍA
• Strech gallabuxur, kvartbuxur og létt
• dress frá LA STRADA
• Blússur, toppar og dress frá
• SAHARA
• 15% afsláttur af fatnaði frá
• LA STRADA 14.-19. maí.
Strandgötu 11,
sími 565 1147
Opið laugardag frá kl. 10—15
lenskri sjónvarpsáhorf-
endur séð í beinni
útsendingu af ÓL-
hnefaleikum nokkrar
sumarnætur fyrir
þremur árum. Þá lýsti
undirritaður slíkum
hnefaleikum í fjórar
klukkustundir og á
þeim tíma varð aðeins
einn keppandi fyrir
meiðslum. Til saman-
burðar má nefna að
fyrr um vorið hafði ver-
ið sýndur úrslitaleikur í
íslenskum kvennahand-
bolta þar sem fjöldi
kvenna meiddist á
miklu skemmri tíma og
ein þeirra var borin rotuð af velli. Ef
mikið ójafnræði er með keppendum í
ÓL-hnefaleikum er skylt að stöðva
viðureignina, ólíkt því sem var í
gömlu hlífalausu hnefaleikunum sem
bannaðir voru hér á landi 1956, en
þar gat slík viðureign haldið áfram
vegna þess að það var alltaf inni í
myndinni að sá sem halloka fór kæmi
inn rothöggi líkt og í atvinnuhnefa-
Í UMRÆÐUM um ólympíska
hnefaleika er því iðulega haldið fram
að markmiðið í þeim sé að slasa and-
stæðinginn. Þetta er ekki rétt.
Höfuðatriði ólympískra hnefaleika
er svipað og í öðrum bardagaíþrótt-
um, þ. e. stigagjöf, og þess vegna eru
sjötíu íþróttagreinar með meiri
meiðslatíðni en ólympískir hnefaleik-
ar. Ef takmarkið í ÓL-hnefaleikum
væri að valda meiðslum á andstæð-
ingnum væru þeir auðvitað með
hærri meiðslatíðni en aðrar íþrótta-
greinar. Dæmi um þetta gátu ís-
leikum okkar tíma.
Hvorki mér né öðrum
dettur í hug að vilja
lögleiða þá hér á landi
og mér finnst það okk-
ur til sóma að viðhalda
banni á þeim. Í þeim
hnefaleikum ráðast að
vísu úrslitin oftast á
stigagjöf en einnig oft
af því að annar kepp-
andinn verður ófær um
að halda áfram. Öðru
máli gegnir um ÓL-
hnefaleika. Vegna þess
hve mikil áhersla er
lögð á stigagjöfina,
styttri viðureignir og
notkun höfuðhlífa og hanska sem
draga úr hættu á meiðslum kemur
það oftlega fyrir í þeim að ekkert stig
er skorað í heilli lotu vegna þess hve
mikla áherslu keppendur leggja á
vörnina til að koma í veg fyrir að and-
stæðingurinn skori stig. Hliðstæða
þessa eru skylmingar og engum dett-
ur í hug að banna þær vegna þess að
tilgangur íþróttarinnar sé að þjálfa
menn í að deyða andstæðinginn með
því að reka þá í gegn með sverði.
Ómar
Ragnarsson
Hnefaleikar
Hliðstæða þessa eru
skylmingar, segir
Ómar Ragnarsson, og
engum dettur í hug að
banna þær.
Höfundur er fréttamaður.
Ekki til að slasa
heldur vinna á stigum
ÞAÐ eru ýmis rök
sem mæla gegn því að
Ísland gerist aðili að
myntbandalagi og taki
upp nýja mynt sem ætl-
að er að leysa mál þjóða
sem búa við allt aðrar
aðstæður en Íslending-
ar. Ýmsir fræðimenn á
sviði hagfræði og sér-
fræðingar alþjóða-
stofnana hafa ítrekað
bent á að Íslandi henti
best að hafa sveigjan-
lega gengisstefnu og
vera utan myntbanda-
laga. Ástæðan er meðal
annars sú að gerð ís-
lensks hagkerfis er
önnur en sunnar í álfunni og enn-
fremur að hagsveiflur eru hér meiri
og oft gagnstæðar á við það sem ger-
ist í Evrópusambandinu. Ég vil hér
vitna til tveggja greina um þetta efni
og auk þess minna á skýrslur al-
þjóðastofnana á borð við OECD.
Ólík hagkerfi og
mismunandi hagsveiflur
Í grein Ágústs A. Eiríkssonar í
Fjármálatíðindum árið 2000 eru birt-
ar niðurstöður hans um orsakir hag-
sveiflna á Íslandi á undanförnum
áratugum. Niðurstöður Ágústs eru á
þá lund að aðild Íslands að mynt-
bandalagi Evrópu (eða fasttenging
krónunnar við evru) myndi auka
sveiflur í landsframleiðslu hér á landi
þar sem peningamálastefnan gæti
ekki brugðist við ýmsum áföllum.
Hinum auknu sveiflum í landsfram-
leiðslu myndi svo fylgja aukið at-
vinnuleysi.
Sveigjanleg gengisstefna
heppileg á Íslandi
Rök af þessu tagi eru ekki ný af
nálinni og flestir málsmetandi hag-
fræðingar taka þau góð og gild. Árið
1991 birtist í Fjármálatíðindum
grein eftir þekktan bandarískan hag-
fræðing, Paul Krugman, um tilhögun
gengismála á Íslandi. Greinin er ít-
arleg úttekt á stöðu og möguleikum
Íslendinga, en þar segir meðal ann-
ars: „Frumniðurstaðan er því á þann
veg að fyrir því eru ekki sannfærandi
efnahagsleg rök að Íslendingar
stefni að myntbandalagi með öðrum
Evrópuþjóðum.“
Krugman segir í greininni að kost-
ir þess að reka sjálfstæða gengis-
stefnu á Íslandi séu miklir. Ísland sé
fámennt og útflutning-
ur ekki mjög fjölbreytt-
ur. Landið sé of langt
frá Evrópu til að hreyf-
anleiki vinnuafls sé
nægur og vægi utanrík-
isverslunar sé í raun
ekki eins mikið og ætla
mætti. Breytilegt gengi
geti því gegnt mikil-
vægu hlutverki í hag-
stjórn og þurfi ekki að
hafa ótæpilegt óhag-
ræði og kostnað í för
með sér. Krugman seg-
ir reyndar að Íslend-
ingar hafi ríkari ástæðu
til þess en nokkur önn-
ur OECD-þjóð að reka
sveigjanlega gengisstefnu, en undir
það taka sérfræðingar OECD, m.a. í
skýrslu um Ísland frá árinu 1999.
Þótt ýmislegt hafi breyst í íslensku
hagkerfi á undanförnum áratugum
er grunngerð þess hin sama. Aukin
markaðsstarfsemi, fjölbreytni og
frjálsræði breytir litlu um ókost þess
að festa gengi hér á landi við Evrópu-
gjaldmiðil vegna þess að grundvall-
armunur er á hagkerfi okkar og þeim
sem eru á meginlandi Evrópu. Það
hefur ekkert komið fram sem breytir
þeim niðurstöðum sem ótal hagfræð-
ingar hafa komist að, niðurstöðum
sem mæla gegn því að Ísland gerist
aðili að myntbandalagi á borð við það
sem Evrópusambandið stefnir að.
Því er full ástæða til að vara við ein-
hliða málflutningi þeirra sem nú hafa
hæst um það að æskilegt sé að Ísland
sæki um aðild að Evrópusamband-
inu.
Aðild Íslands að
myntbandalagi?
Stefán Jóhann
Stefánsson
Hagkerfið
Aðild að myntbandalag-
inu myndi samkvæmt
þessu, segir Stefán Jó-
hann Stefánsson, hafa í
för með sér auknar
sveiflur í landsfram-
leiðslu og atvinnuleysi.
Höfundur er formaður
Kjördæmafélags Samfylkingarinnar
í Reykjavík.
UMRÆÐA um löggildingarnám-
skeið iðnmeistara hefur ekki farið
fram hjá byggingariðnaðarmönnum
og þeim sem láta sig menntamál
þeirra varða.
Í grein Baldurs Þórs Baldvinsson-
ar formanns Meistarafélags húsa-
smiða í Reykjavík í
Morgunblaðinu laugar-
daginn 12. maí sl. segir
að námskeiðið sé hald-
ið á vegum og ábyrgð
Menntafélags bygging-
ariðnaðarins (MFB).
Þetta sé jafnframt
ástæða úrsagnar
Meistarafélagsins úr
MFB.
Vegna þessa o.fl.
sem varðar þetta mál
er nauðsynlegt að
koma eftirfarandi á
framfæri.
MFB er samstarfs-
vettvangur fyrirtækja,
meistara og starfs-
manna í byggingariðn-
aði um menntun. Að félaginu standa
fyrirtæki í byggingariðnaði ásamt
fjölda sveina- og meistarafélaga, sjö
iðngreina, um land allt.
Einn þáttur í starfsemi félagsins
er námskeiðahald. Námskeiðin geta
verið til komin vegna ákvörðunar
sem tekin er innan félagsins og/eða
það beðið af óskyldum aðila að setja
saman námskeið. Í seinna tilfellinu
er MFB verktaki sem tekur að sér
gerð og umsýslu námskeiðs skv.
verklýsingu og viðkomandi nám-
skeið er þá í eigu og haldið á vegum
og ábyrgð verkkaupa. Löggilding-
arnámskeið iðnmeistara er eitt af
þessum námskeiðum þar sem verk-
kaupinn er umhverfisráðuneytið.
Þetta námskeið er tilkomið vegna
reglugerðar sem byggist á skipu-
lags- og byggingarlögum sem sam-
þykkt voru á Alþingi 1997 og tóku
gildi 1. janúar 1998. Ekki var leitað
umsagnar Menntafélag byggingar-
iðnaðarins um lögin eða reglugerð-
ina. Félagið kemur
fyrst að þessu máli eft-
ir útgáfu reglugerðar-
innar, þ.e. þegar um-
hverfisráðuneytið bað
félagið um tilboð í
framkvæmd og um-
sýslu námskeiðsins.
Það á öllum að vera
er ljóst að lögin og
reglugerðin um nám-
skeiðið snerta hags-
muni og starfsréttindi
byggingariðnmeistara
mismikið eftir iðn-
greinum og einnig hvar
á landinu meginstarf-
semi þeirra er.
Menntafélag bygging-
ariðnaðarins getur
ekki tekið afstöðu með einni iðn-
grein gegn annarri eða einu aðild-
arfélagi gegn öðru. MFB væri þá
ekki sá samstarfsvettvangur sem
því er ætlað að vera.
Starfsmenntun eins og hún er á
hverjum tíma leiðir til starfsrétt-
inda. Almenn regla hefur verið í
þjóðfélaginu að ný lög og reglugerð-
ir taki ekki starfsréttindi af mönn-
um sem þeir hafi áður fengið. Þrátt
fyrir þessa almennu reglu ákveður
alþingi og umhverfisráðuneytið að
löggildingarnámskeið skuli haldið.
Það er annað mál, og óháð þessari
ákvörðun, að enginn virðist hafa séð
fyrir þann fjölda iðnmeistara sem
námskeiðinu var ætlað að verja rétt-
indi fyrir og er ekki við neinn að
sakast í þeim efnum og alls ekki
MFB.
Aðildarfélög MFB mega ekki láta
ágreining um hvernig verja skal
starfsréttindi, sem aflað var skv.
menntunarkröfum fortíðarinnar,
hafa áhrif á samvinnu og stefnumót-
un til framtíðar í starfsmenntamál-
um byggingariðnaðarins.
Meistarafélag húsasmiða í
Reykjavík hefur í samstarfi við önn-
ur sveina- og meistarafélög bygg-
ingariðnaðarmanna látið sig varða
menntamál þeirra á vettvangi MFB.
Það er missir fyrir alla aðila ef þeir
hverfa nú af þessum samstarfsvett-
angi vegna misskilnings um á hvers
vegum og ábyrgð löggildingarnám-
skeiðið er.
Að hengja bakara fyrir
smið og menntafélag fyr-
ir ráðuneyti og alþingi
Kristján
Karlsson
Iðnnám
Aðildarfélög MFB
mega ekki láta ágrein-
ing um hvernig verja
skal starfsréttindi, sem
aflað var skv. mennt-
unarkröfum fortíð-
arinnar, segir Kristján
Karlsson, hafa áhrif
á samvinnu og stefnu-
mótun til framtíðar.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Menntafélags byggingariðnaðarins.
Flísar
og
parketBorgartúni 33, Reykjavík • Laufásgötu 9, Akureyri
verslunarmiðst. Eiðstorgi,
sími 552 3970.
Stretchbuxur
St. 38–50 - Frábært úrval