Morgunblaðið - 11.01.2000, Blaðsíða 54

01 ÞRIÐJUDAGUR11. JANÚAR 2000
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
. Síðasta tálsýn
Samfylkingarinnar
SAMFYLKINGIN
gekk til síðustu kosn-
inga með þá einu stefnu
að verða svo stór flokk-
ur að ekki yrði fram hjá
henni gengið við stofn-
un nýrrar ríkisstjómar.
a*iÞar með hefði þessi
sundurleyti flokkur öðl-
ast einhvers konar sess
sem „hitt“ stóra aflið
við hlið Sjálfstæðis-
flokksins. Ekki af því að
Samfylkingin hefði
endilega aðra stefnu.
Nei, fyrst og fremst af
því hún fengi svo marga
þingmenn að hún hefði
samningsaðstöðu til að koma sér inn í
ríkisstjóm. Þeir Samfylkingarmenn
reiknuðu dæmið þannig að Fram-
sókn myndu fremur vilja mynda
meirihluta með Samfylkingunni held-
ur en með Sjálfstæðisflokknum, enda
fengi formaður Framsóknar, Halldór
-yAspn'mssnn að vera forsætisráð-
herra í slíkri stjórn. Halldór hafði þá
þegar gefið ádrátt um að hann væri
tilbúinn til að athuga með inngöngu í
Evrópusambandið. Frekari innlimun
í Evrópusambandið er eitt af mikil-
vægustu málum forystu Samfylking-
arinnar, þótt hún hafí ekki gert mikið
úr því um skeið, vegna hræðslu við
Vínstri-græna.
Þessi áætlun Samfylkingarinnar
fór út um þúfur af því þeir fengu of fá
atkvæði. Sjálfstæðisflokkurinn fékk
Framsóknarflokkinn með sér í nýja
■’Kkisstjóm undir forystu Davíðs.
Gjaldið sem Sjálfstæðisflokkurinn
greiddi fyrir þetta var að lofa að
hjálpa til við að koma hugsjón fram-
sóknarformannsins áleiðis, að virkja
á Eyjabökkum og byggja risaálver í
kjördæmi hans.
Þar sem eina sameig-
inlega hugsjón Sam-
fylkingarinnar var að
verða það stór, að hún
kæmist inn í ríkisstjórn
með hinum verðandi
austfírska álfursta,
hrundi hún niður í skoð-
anakönnunum, þegar í
ljós kom að hún gat
ekki komið þessari einu
skýru hugsjón sinni í
framkvæmd.
Foringi mun koma
okkur til bjargar
Sérfræðingar Sam-
fylkingarinnai- tala nú
einum munni um að það sem hana
vanti sé foringi, sterkur foringi og
„sjarmerandi“, sem gæti lyft henni
aftur upp í skoðanakönnunum.
Stjórnmálaflokkar
Flokkurinn sem við höf-
um verið að bíða eftir
svo lengi, segir Ragnar
Stefánsson, er kominn:
Vinstri-grænir.
Sæmilegar skoðanakannanir eru
grundvöllur þess að Samfylkingin
hangi saman ófram. Ef flokkur hefur
þá einu hugsjón að fá völd verða að
vera einhverjar líkur til þess að hann
komist til valda.
Baráttuaðferð Samfylkingarinnar
nú er nákvæmlega sú sama og fyrir
kosningar, sem sagt leggjum hug-
sjónimar tfl hliðar til þess að við get-
um orðið stórir. Þegar við erum orðn-
ir stórir þá mun hugsjónin mikla,
vonin um völd, bitlinga og embætti,
duga til að halda okkur saman, svo
við getum haldið áfram ogverið stór-
ir.
Hinn „sjarmerandi“ foringi
Flokkseigendur Samfylkingarinn-
ar segja við sína félaga: Félagar,
þegjum um það, að auðvitað viljum
við ganga alla leið inn í Evrópusam-
bandið.
Félagar, látum ekki á því bera að í
okkar foringjahópi eru þeir margir
sem vilja hafa herinn og NATO, en
meðal kjósenda eru margir sem eru á
móti.
Félagar, gerum sem minnst úr því
í bili, að meðal vor eru margir helstu
markaðshyggjupostular landsins, en
á hinn bóginn, alla vega meðal kjós-
enda okkar, margir sem vilja efla fé-
lagslega þjónustu og jafnvel hækka
laun þeirra sem verst standa, sem því
miður er í algerri andstöðu við mark-
aðshyggjuna.
Félagar, Samfylkingarmenn, leyn-
um því um sinn, að meðal vorra bestu
manna, eru margir þeir sem telja að
köld og „raunsæ“ markaðshyggjan
skuli ráða því hvort byggð haldist við
eða eyðist úti á landi.
Að vísu tala flokkseigendur Sam-
fylkingarinnar nú um mikilvægi þess
að Samfylkingin þurfi að skapa sér þá
ásjónu að hún vilji hjálpa hinum verst
stöddu. Það sýnir þó best hversu hol-
ur þessi hljómur er að þeim finnst
ekki koma til greina að Jóhanna Sig-
urðardóttir verði formaður. Maður
spyi’ af hveiju. Vann hún sér ekki
hylli almennings með því að fletta of-
an af spillingu og bruðli yfirstéttar-
innar? Nei segja þeir. Fólki finnst
hún leiðinleg. Hvílík pólitík. En auð-
vitað er það ekki ástæðan. Ástæðan
er sú að valdamönnum í Sjálfstæðis-
flokki og Framsóknarflokki væri illa
við að starfa með Samfylkingu þar
sem hún væri í forystu. Það er aldrei
að vita nema þessi manneskja mundi
fremur lúta sannfæringu sinni en aga
hinna sameinuðu valdhafa, eftir fyrri
reynslu að dæma.
Flokkseigendur Samfylkingarinn-
ar hafa þegar fundið sitt foringjaefni.
I málgagni þeirra, DV, er nú hafin
áköf barátta fyrir því að Ossur
Skarphéðinsson, fyrrverandi ritstjóri
DV, verði þessi foringi. Foringi fyrir
nýjum og „betri Sjálfstæðisflokki".
Eflum heldur flokkinn
okkar, Vinstri-græna
Vinstrimenn, verkalýðssinnar, um-
hverfissinnar, sósíalistar, hernáms-
andstæðingar. Flokkurinn sem við
höfum verið að bíða eftir svo lengi er
kominn, Vinstri-grænfr. Auðvitað
ekki fullskapaður. Við þurfum að efla
hann með því að ganga til liðs við
starfið þar, með því að dýpka stefn-
una og gera hana hnitmiðaðri. Látum
ekki tálsýnina um að Samfylkingin
verði hinn „nýi, stóri flokkur okkar“,
villa sýn og tefja okkur frá því sem er
svo margfalt mikilvægara, að efla
flokk sem hefur alla burði til að verða
lýðræðissinnaður, stefnufastur og
áhrifamikill.
Höfundur erjarðslyálftafræðingur.
HUGBÚNAÐUR
FYRIRWINDOWS
Frábær þjónusta
KERFISÞRÓUN HF.
Fákateni 11 • Sími 568 8055
www.islamlia.is/kerlistliroun
Ofnæmis-
prófað
Miklu
lægra
verð
Dreifing:
Hollefni ehf.
Náttúr-
legt
250 iu RATURAL FORM
VITAMIN Sa™a
Egæða
I

Jr
. r<
varan
Fax: 552 6666
Ertu að byrja?
Viltu fara hægt af stað?
Þá er!
Heilsurækt sjúkraþjálfarans
kjörinn staður
Við bjóðum upp á:
□ Tækjasal með úrvali þol- og þrektækja.
□ Góðar persónulegar leiðbeiningar.
□ Þjálfim fyrir hjartasjúklinga, nú geta hjartasjúkl-
ingar komnir á 3ja stig, þjálfað í Hafnarfirði.
O Hressileg kvennaleikfimi.
□ Mjólkursýru-, þrek-, blóðþfystings- og fitu-
mælingar, vigtun og bakskóli

Sjúkraþjálfarinn ehf
Strandgötu 75, sími 555 4449, Hafnarfirði
,Einungis fagfólk sem leiðbeinir“
Ragnar Stefánsson
Vísindin og
Mývatn
Hér fer á eftir greinargerð Árna
Einarssonar forstöðumanns Nátt-
úrurannsóknastöðvarinnar við Mý-
vatn:
SUNNUDAGINN 9. janúar birti
Morgunblaðið ítarlegt yffrlit yfir
þær deilur sem staðið hafa um
námugröft í Mývatni. Er þar m.a.
fjallað um nýútkomna skýrslu
þriggja norrænna vatnalíffræð-
inga, sem iðnaðarráðherra með
milligöngu forstjóra Kísiliðjunnar
hf., fékk til að fara yfir stöðu rann-
sókna og meta áhrif námugraftar-
ins á lífríki vatnsins. I greininni er
ítarlega sagt frá tildrögum þess að
óskað var eftir skýrslunni en
minna um niðurstöður hennar en
vert væri. Þá er undrun lýst yfir
því að skýrslan skuli vera túlkuð á
mjög mismunandi vegu og er þá
borin saman túlkun forstjóra Kísil-
iðjunnar á skýrslunni annars vegar
og prófessors í vatnalíffræði hins
vegar. Hér fyrir neðan hef ég tekið
saman helstu punkta úr skýrslu
vatnalíffræðinganna. Ég læt upp-
runalegt orðalag víða halda sér til
að lesendur geti betur glöggvað sig
á merkingu setninganna.
Um dælingu og áhættu
af henni
Norrænu vatnalíffræðingarnir
telja það grundvallaratriði
(principle) að ekki ætti að stunda
iðnrekstur (industrial activities),
sem hefur þetta bein áhrif á um-
hverfið (physical environment) á
svo viðkvæmu (vulnerable) bús-
væði sem Mývatn er.
Þeir leggja áherslu á mikilvægi
varúðarreglunnar við áhættumat á
umhverfisáhrifum í jafn viðkvæmu
vistkerfi og Mývatni (clearly the
precautionary principle is of high
relevance in an ecosystem as vul-
nerable as Lake Myvatn).
Þeir telja engum vafa undirorpið
(no reason to doubt) að töluvert
berist af næringarefnum frá kísil-
gúrverksmiðjunni þótt einhver
Auðhyggja
og ofríki
EFTIR fall Kaupfé-
lags Þingeyinga er
málum svo komið að
Kaupfélag Eyfirðinga
er búið að leggja undir
sig rekstur mjólkiu--
samlag og sláturhúss
KÞ og nú á að flytja
nautgripi úr allri Þing-
eyjarsýslu til slátrunar
í sláturhúsi KEA á Ak-
ureyri.
„Auðhyggjujörfam-
ir“ sem þessu ráða
segja að þetta sé gert í
hagræðingarskyni því
það sé of dýrt að reka
sláturhúsið á Húsavík
með því að slátra naut-
gripum þar. Hins vegar verði slátur-
fé flutt frá Eyjafjarðarsvæðinu og úr
Fnjóskadal til Húsavíkur í meira
mæli en áður.
í mínum huga er þetta öfugmæli.
Það getur ekki verið hagkvæmt fyrir
sláturhúsið á Húsavík að afsala sér
gripaslátrun og verða verkefnalaust
meiri hluta ársins þó í staðinn komi
einhver aukning í sauðfjárslátrun á
haustin. Og fleira þarf að hafa í huga,
en það eru bændurnir í Þingeyjar-
sýslu og gripirnir sjálfir sem hafa
gleymst.
Breytingin hefur mikið óhagi’æði í
för með sér og kostnaðarauka fyrir
nautgripabændur í Þingeyjarsýslu
austan Ljósavatnsskarðs og stórauk-
ið álag á gripi vegna fjarlægðar í
sláturhús og umtalsverðum erfið-
leikum og truflunum á flutningi
gripa í slæmri vetrartíð. Því er aug-
ljóst að þetta mun lengja biðtíma
sláturgripa svo um munai’. Þessi ráð-
stöfun er því með öllu ótímabær og
stórt áfall fyrir þingeyska bændur og
alla íbúa héraðsins ef ekkert er að
gert.
Mér er kunnugt um að það ríkir
megn óánægja og reiði meðal bænda
í héraðinu út af þessari breytingu og
er síst að undra. Einnig ríkir
óánægja meðal þeirra manna sem
unnið hafa við gripaslátrun á Húsa-
vík, enda eðlilegt að svo sé þar sem
verið er að taka frá þeim verkefnin-
.Búast má við því að erfitt geti orðið
að manna sláturhúsið á Húsavík að
óbreyttum forsendum.
Mér hefur verið sagt að forstjór-
arnir hjá KEA hafi um eina milljón
króna í laun á mánuði. Ekki er sparn-
aðinum fyrir að fara þar ef þetta er
rétt, þeir leiðrétta þetta væntanlega
ef rangt er. En sé þetta rétt bætir
það ekki andrúmsloftið í þessu máli.
Þá er rétt að minna á að
þar er uppi orðrómur
um að Kaupfélag Ey-
firðinga kunni innan
tíðar að verða gjald-
þrota og því sé óráðlegt
að eiga þar innistæður.
I framhaldi af því
sem hér hefur verið
sagt vil ég beina þeirri
áskorun til þingeyskra
bænda austan Ljósa-
vatnsskarðs, sveitar-
stjórna og annarra
Þingeyinga að rísa upp
gegn framangreindri
ráðstöfun Kaupfélags
Eyfirðinga um að
leggja niður slátrun
nautgripa á Húsavík og krefjast þess
að hún verði aftur flutt þangað. Oft
var þörf en nú er nauðsyn.
Slátrun
Það getur ekki verið
hagkvæmt fyrir slátur-
húsið á Húsavík, segir
Friðjón Guðmundsson,
að afsala sér gripaslátr-
un og verða verkefna-
laust meiri hluta ársins.
Það er búið að leika íslensku
bændastéttina svo grátt í því nær tvo
áratugi að nú er mál að linni. Ef svo
heldur fram sem horfir er þess
skammt að bíða að heilar sveitir falli
úrbyggð.
Snemma á níunda áratug nýliðinn-
ar aldar skrifaði undirritaður ófáar
blaðagreinar sem birtu spár og við-
varanir gegn þeirri herferð sem þá
hófst gegn íslenskri bændastétt. Á
það var lítið hlustað af hálfu stjórn-
valda. Nú hefur komið í ljós að þess-
ar spár og viðvaranir hafa verið og
eru enn að koma í ljós og sanna rök-
rænt gildi sitt. Ef satt skal segja sýn-
ist mér augijóst að hin marglofaða
samkeppni og auðhyggja sem nú ríð-
ur húsum sé miklu grimmari en mér
hafði nokkru sinni dottið í hug að hún
gæti orðið og að hún hafi valdið
skelfilegum spjöllum í íslensku þjóð-
lffi.
Höfundur er bóndi d
Sandi íAðaldal, S-Þing.
Friðjón
Guðmundsson