Morgunblaðið - 11.01.2000, Blaðsíða 28

28 ÞRIÐJUDAGUR 11. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Breska stjórnin segir infhiensuna vera orðna að faraldri
Sökuð um að gera of
mikið úr sóttinni
London. Reuters.
TALSMENN breskra stjórnvalda
sögðu um helgina, að inflúensan
væri orðin að faraldri en fullyrtu,
að heilbrigðiskerfið réði við vand-
ann þrátt fyrir skort á gjörgæslu-
rúmum. Stjórnarandstaðan telur
hins vegar, að verið sé að gera of
mikið úr pestinni til að finna afsök-
un fyrir ófremdarástandi á sjúkra-
húsunum.
Alan Milburn, heilbrigðisráð-
herra Bretlands, sagði, að ekki
kæmi til þess, að sjúkrahúsin
þyrftu að neita sjúklingum og
kenndi jafnframt um mannlegum
mistökum, að hjartasjúklingur
skyldi hafa látist í síðustu viku með-
an verið var að flytja hann á milli
sjúkrahúsa, sem vou yfirfull af
flensusjúklingum.
Sagði Milburn, að inflúensufara-
ldurinn væri alvarlegur og óvíst
hvenær hann næði hámarki. „Ég
held það sé varla til sú fjölskylda í
landinu, sem ekki hefur orðið fyrir
barðinu á honum,“ sagði hann.
Meint
valda-
ránstilraun
á Sri Lanka
Colombo á Sri Lanka. AFP.
SJÁLFSMORÐSÁRÁS á for-
seta Sri Lanka, Chandrika
Kumaratunga, var þáttur í víð-
tæku samsæri um vopnað
valdarán, að því er
ríkisfjölmiðlar í landinu sögðu í
gær. Glæparannsóknardeild
lögreglunnar hefur handtekið
auðuga tamílakonu í tengslum
við hina meintu morðtilraun við
forsetann, að því er dagblað á
Sri Lanka greindi frá.
Vísbendingar, sem lögreglan
hefði um valdaránstilraunina,
hefðu fengist úr segulbands-
upptökum af símtölum, og
sagði blaðið ennfremur að
frammámenn í viðskiptalífinu
tengdust umræddu samsæri
beint. Þá hefðu ennfremur bor-
ist fregnir af því að menn innan
hersins hefðu verið með í ráð-
um og áætlanir hefðu verið
gerðar um að herinn tæki völd-
in ef forsetanum yrði ráðinn
bani í sjálfsmorðsárásinni sem
gerð var 18. desember, er kona
sprengdi sprengju, sem hún
hafði fest við sig. Tuttugu og
sex manns biðu bana.
Helsti stjómarandstöðu-
flokkurinn var nefndui’ í fregn-
um útvarpsins á sunnudag af
þessari meintu valdaránstil-
raun og sagður aðili að henni.
Talsmenn flokksins harðneit-
uðu þessum og sögðu stjórn-
völd vera að reyna að ganga af
lýðræðinu dauðu með svona
ásökunum.
Þremur dögum eftir tiiræðið
náði Kumaratunga endurkjöri
og hlaut rúmlega 51% atkvæða.
í síðustu viku kom hún fram í
sjónvarpi og sakaði nokkra auð-
uga kaupsýslumenn um að hafa
stutt við bakið á tilræðismönn-
unum, sem-taldir eru tilheyra
aðskilnaðarsinnum tamíla.
Ríkisútvarpið sagði á sunnu-
dag að nokkri ónefndir stjóm-
málamenn, kaupsýslumenn,
tveir ritstjórar og ráðamenn í
hemum hefðu ætlað að koma á
fót „herstjóm" ef tilraunin til
að bana forsetanum hefði tek-
ist.
Faraldur eða ekki faraldur
Breski landlæknirinn, Liam
Donaldson, telur að faraldurinn sé
skæðari en opinberar tölur sýni
vegna þess, að margir liggi sjúkir
heima án þess að kalla til lækni. Op-
inberlega er gefið upp, að tilfellin
séu 200 á 100.000 manns en Don-
aldson telur, að 300 séu nær lagi.
Raunar þarf 400 tillfelli á 100.000 til
að um faraldur sé að ræða en Don-
aldson segir eðlilegra að miða við
300. Síðasti stóri inflúensufaraldur-
inn í Bretlandi var 1989/90 en þá
voru tilfellin 600 á 100.000 manns.
Mannleg mistök
Milburn fullyrti, að aldrei hefðu
verið jafn mörg gjörgæslurúm á
sjúkrahúsunum og nú þótt dálítið
misjafnt væri hve mörg væru til
reiðu á hverjum tíma. Síðastliðinn
sunnudagsmorgun var þó aðeins
kostur á 31 rúmi í öllu Bretlandi.
Rannsókn er nú hafin á dauða
hjartasjúklings, 74 ára gamals
manns, en hann lést eftir að hafa
verið fluttur í fimm klukkustundir á
milli sjúkrahúsa í leit að gjörgæslu-
rúmi. Sagði Milburn, að þarna hefði
verið um mannleg mistök að ræða.
Sagði hann, að sjúkrahúsin stæðu
öllum opin, ekki síst þeim, sem
þyrftu á tafarlausri hjálp að halda.
I Bretlandi væri ástandið annað en
í Bandaríkjunum þar sem einka-
reknu sjúkrahúsin hefðu lokað dyr-
um sínum á almenning vegna in-
flúensufaraldursins.
Fjárskortur en ekki faraldur
Ekki eru allir sammála því, að
um eiginlegan faraldur sé að ræða í
Bretlandi. Philip Hammond, sem
fer með heilbrigðismál í
skuggaráðuneyti íhaldsflokksins,
segir stjórnvöld gera vísvitandi of
mikið úr sóttinni og tilgangurinn sé
sá að nota það sem afsökun fyrir
ófremdarástandinu á sjúkrahúsun-
um og í heilbrigðiskerfinu almennt.
Undir það tekur einnig Ian Bogle,
formaður bresku læknasamtak-
anna. Segir hann, að flensan sé ekki
orðin að faraldri en hins vegar sé
heilbrigðiskerfið allt undir miklu
álagi vegna fjárskorts.
Mikil veikindi í Frakklandi
í Frakklandi hefur inflúensan
geisað í mánuð og lagt um eina
milljón manna í rúmið. Dagana 27.
desember til 3. janúar var skráð
741 nýtt tilfelli á 100.000 manns og
fer ekki á milli mála, að í Frakk-
landi er um að ræða faraldur þótt
viðmiðunarmörkin séu miklu lægri
þar en í Bretlandi eða 157 tilfelli á
100.000 manns. Þá er á ferðinni
annar faraldur í Frakklandi, sem er
niðurgangur.
I Bandaríkjunum hófst flensan á
vesturströndinni en er nú komin yf-
ir á austurströndina. Er nokkur
viðbúnaður á sjúkrahúsum af ótta
við, að sóttin verði að raunveruleg-
um faraldri.
Konrad
Kalejs í SS-
búningi
Sydney. AP, AFP, Reuters.
DAGBLAÐ í Ástralíu birti í gær
ljósmynd, sem það segir vera
tekna árið 1942 og sýna Konrad
Kalejs, sem liggur undir grun um
að hafa átt þátt í morðum á gyð-
ingum í seinni heimstyrjöld, í ein-
kennisbúningi þýsku SS-sveitanna.
Þykir myndin renna stoðum undir
grunsemdir um að Kalejs hafi ekki
sagt satt um feril sinn á árum
seinni heimstyrjaldar og mun
hugsanlega geta orðið sönnunar-
gagn í mögulegum stríðglæparétt-
arhöldum yfir honum.
Kalejs kom til Ástralíu í síðustu
viku, eftir að hann neyddist til að
yfirgefa Bretland, þar sem hann
dvaldi á elliheimili. Hann átti yfir
höfði sér að vera vísað úr landi í
Bretlandi.
Kalejs er sakaður um að hafa,
sem meðlimur hinna illræmdu Arj-
as-herdeilda SS, tekið þátt í fjölda-
morðum á um 30.000 manns, aðal-
lega gyðingum, í Lettlandi á árum
seinni heimstyrjaldar. Hann hefur
algjörlega neitað ásökununum en
hefur játað að hafa verið foringi í
lettneskri skíðaherdeild sem barð-
ist við hlið Þjóðverja á austurvíg-
stöðvunum. Hann hefur sagt að ár-
ið 1944 hafi hann verið sendur til
að berjast gegn Rússum í Austur-
Prússlandi og endað í Danmörku
þegar stríðinu lauk.
Kalejs hefur ávallt neitað að
hafa verið meðlimur í SS en í sam-
tali við útvarpsstöð í Sydney í vik-
unni sem leið sagðist hann hafa
komist að því nokkru eftir að hann
varð foringi skíðaherdeildarinnar
að meðlimir hennar hefðu tilheyrt
Arjas-herdeildunum. Hann sagði
einnig í viðtalinu, að hann hefði að-
eins einu sinni hitt yfirmann her-
deildanna, Viktor Arjas, sem var
dæmdur í lífstíðarfangelsi í Þýska-
landi fyrir stríðsglæpi árið 1948.
Ástralar hafa
hafnað málshöfðun
Áströlsk stjórnvöld hafa neitað
að höfða mál gegn Kalejs þar í
landi þar sem þau telja að ekki
liggi fyrir nægar sannanir gegn
honum. Þau hafa engu að síður
heitið lettneskum yfirvöldum, sem
rannsaka nú mál Kalejs, aðstoð við
að afla gagna.
Kalejs flutti til Ástralíu á sjötta
áratugnum og hlaut ástralskan rík-
isborgararétt. Mál hans hefur tví-
vegis verið rannsakað af stjórn-
völdum þar í landi, árin 1994 og
1997, en í hvorugt skipti þóttu
sannanir nægar, til að hægt væri
að ákæra hann.
Nýju ári fagnað í Japan
Reuters
JAPANIR ausa sig köldu vatni við hreinsunarathöfn í
tilefni þess að nýtt ár er gengið í garð. Þessi athöfn er
ein af mörgum fornum venjum Japana sem eiga
tryggja þeim hamingju og heilbrigði á nýja árinu.
Deilan um kúbverska drenginn 1 Bandaríkjunum
V er ður hugsanlega
sendur heim í vikunni
Miami. Reutere.
BANDARÍSKUR þingmaður, sem reynt hefur
að koma í veg fyrir, að kúbverskur drengur
yrði sendur til föður síns á Kúbu, sagði í gær,
að hann myndi láta af þeim tilraunum sínum ef
dómstólar úrskurðuðu, að drengurinn skyldi
sendur heim til sín.
Dan Burton, sem er formaður einnar nefndar
fulltrúadeildarinnar og hefur beitt henni fyrir
sig í því skyni að tefja fyrir því, að drengurinn
verði sendur til síns heima, sagði í gær, að hann
myndi fara að vilja dómstóla í þessu efni.
Búist er við, að slíkur úrskurður liggi fyrir
nú í vikunni en áður höfðu bandarísk innflytj-
endayfirvöld ákveðið að senda drenginn heim til
föður síns á Kúbu.
Bill Clinton Bandaríkjaforseti kvaðst í gær-
kvöldi styðja afstöðu innflytjendayfirvaldanna í
málinu.
Meirihlutinn vill senda
drenginn heim
í skoðanakönnun, sem bandaríska sjónvarps-
stöðin CNN gekkst fyrir, vildu 56% senda
drenginn heim til sín á Kúbu en 35% voru því
mótfallin.
í annarri könnun, sem eingöngu var gerð
meðal spænskumælandi fólks í Miami, vildu
86%, að hann yrði um kyrrt í Bandaríkjunum
en þegar hvítir menn, aðrir en spænskumæl-
andi, voru spurðir, vildu 70% senda drenginn
heim og 79% blökkumanna.
Drengurinn, Elian Gonzalez, fannst fyrir
nokkru á bílslöngu í sjónum undan Flórída en
móðir hans og stjúpi drukknuðu ásamt fleira
fólki er bát hvolfdi undir þeim á flótta til
Bandaríkjanna. Er hann nú hjá ættingjum sín-
um í Miami en faðir hans krefst þess að fá
hann tafarlaust til sín á Kúbu. Hafði hann áður
haft son sinn fimm daga vikunnar en móðir
hans í tvo. Lögfræðingar ættingja drengsins í
Miami hafa óskað eftir því að dómstóll á Flór-
ída veiti þeim forræði yfir drengnum til bráða-
birgða.
Bandarískir embættismenn segjast hins veg-
ar stefna að því að senda drenginn heim í þess-
ari viku.
Elian Gonzalez tók um helgina þátt í skrúð-
göngu á Miami og var þá jafnt með
kúbverska fánann sem þann bandaríska.