Morgunblaðið - 11.01.2000, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR11. JANÚAR 2000 54|£
________UMRÆÐAN_______
Ymislegt bar
20. öldin í skauti sér
MARGIR munu
velta fyrir sér, hvað
hafi verið merkasti
þáttur í þjóðlífi íslend-
inga á 20. öld. Einnig
munu sumir reyna að
gera sér í hugarlund
hvað hafi verið forkast-
anlegasta uppátæki hjá
Islendingum á þeirri
öld. Skoðanir verða
áreiðanlega skiptar um
hvort tveggja. Ýmsir
atburðir hafa gerst,
sem höfðu mikil áhrif
bæði í einhveiju byggð-
arlagi sérstaklega og
líka á alla þjóðina. Já-
kvæðir þættir eins og t.d. fullveldi
1918 og lýðveldi 1944 verða til skoð-
unar líkt og fyrstu ráðherradómsár
íslensks ráðherra. Náttúruhamfarir
með skaða og skelfingu hafa feikna
mikil áhrif og verða ígrunduð ræki-
lega. Þessi efni og mörg fleiri munu
verða viðfangsefni sagnfræðinga og
jafnvel doktorsritgerðaefni þegar
fram h'ða stundir. Velferðarkerfið
mun fá sína söguskoðun. Þá verður
kerfi Tryggingastofnunar ríkisins í
ríflegum mæh undir smásjá sagn-
fræðinga, bæði stofnun þess og
framþróun. Spurt verður, hvort
nokkurt kerfi hafi haft meiri áhrif á
þjóðlífið á fleiri en einn veg á ýmsum
köflum aldarinnar. Æth sagnfræð-
ingunum verði þá ekki sérstaklega
starsýnt á ákvæði í lögunum um TR,
sem kveður á um tekjuskerðingu
þeirra tekjuþega TR, sem hljóta ein-
hverjar tekjur umfram það sem TR
greiðir, til þess að aldraðir og öryrlq-
ar hefðu ekki of rífleg fjárráð.
Óvíst er, að þingmenn og stjórn-
völd, sem að þeirri lagasetningu
stóðu, verði kátir vegna þeirra um-
sagna um gerð þeirra, sem sagn-
fræðingar framtíðar munu gera að
umtalsefni í verkum sínum, er þeir
skoða og velta fyrir sér hvers vegna
tekjuþegi TR á að fá minni mánaðar-
tekjur frá TR ef honum hlotnast
happdrættisvinningur eða fær höf-
undarlaun fyrir löngu samið hugverk
eða ef hann tekur þátt í þáttagerð
með upprifjun minninga í útvarps-
þætti eða sjónvarps-
þætti. Þeir munu lík-
legast líka velta fyrir
sér hvers vegna það
ætti að skapa rugling í
tekjustreymi að hafa
samið vinsælt lag við
Ijóð, sem stundum er
sungið og gefur höf-
undartekjur.
Sú augljósa stað-
reynd blasir við, að
ekki borgar sig fyrir
aldraða og öryrkja að
stunda söguskrif eða
önnur ritstörf vegna
þess ruglings á tekju-
streymi, sem tekju-
skerðingarákvæði laga um TR veld-
ur. Það kemur öldruðum og
öryrkjum í koll með óþægilegum
hætti að fást við eitthvað, sem auðg-
ar menninguna ef það gefur höfund-
arlaun og þeim er því best að halda
sig frá öllu, sem gefur höfundarlaun,
hvort sem það er nytsöm uppfinning
eða hugverk til afþreyingar og um-
hugsunar vilji þeir forðast röskun á
tekjustreymi frá TR. Lagabókstaf-
urinn gefur nefnilega ábendingu á að
skerða mánaðartekjur frá TR fái
tekjuþegi annars staðar frá tekjur
skattfrjálsar jafnt sem skattskyldar.
Ætli lagasetningin geti ekki líka
talist grimmúðleg og misréttisvald-
ur, vegna þess að einstaklingar hafa
aðra stöðu en hjón og sambýlingar
gagnvart tekjuskerðingunni. Ekki er
ósennilegt að misbeiting TR-kerfis-
ins verði í ríkum mæli tilefni áfellis-
dóms um gerðir þeirra þingmanna,
sem eiga hlut að máli og beita sér
með lagasetningu til að þrengja kosti
aldraðra og öryrkja líldega án þess
að gera sér grein fyrir áhrifum laga-
setninga sinna.
Jafnvel gæti svo orðið, að neikvæð
áhrif tekjuskerðingarákvæðis laga
um TR muni verða talin jafngildi
náttúruhamfara, sem hafa skelfingu
og skaða í för með sér, þ.e. afkomu-
skelfingu hjá sumum tekjuþegum og
skaða fyrir menningu þjóðarinnar
vegna ósaminna hugverka og týndra
merkra sögulegra minninga sem
aldrei voru sagðar eða á blað skráð-
Tekjuskerding
Hugsanlega verður það
fyrsta gæfuspor þing-
manna á 21. öldinni,
segir Gísli H. Kolbeins,
að nema tekjuskerðing-
una úr gildi.
ar.
Það ættu allir íslendingar að velta
fyrir sér hvernig þáttur í þjóðlífi ís-
lendinga á 20. öld tekjuskerðingar-
ákvæði laganna um TR var í raun og
veru og verður svo lengi, sem það er í
gildi. Það var lögleitt á 9. áratugnum
eins og eftirmæli. Á meðan það er í
gildi mun það setja svip á daga allra,
sem bæði örorka þjakar og þeirra,
sem aldri ná til að verða tekjuþegar
hjáTR.
Hugsanlega verður það íyrsta
gæfuspor þingmanna á 21. öld að
nema það úr gildi, svo að tekjuþegar
TR hafi hvatningu til að bæta hag
sinn með þátttöku í menningarlífi
þjóðarinnar með hugverkum og
snilligáfum á ýmsum sviðum mennta
og menningar. Hver veit?
Höfundur er eftirlaunaþegi.
Gísli H. Kolbeins
Eins manns herbergi 4.500 kr.
Innifalið er morgunverður, aðgangur að heilsurækt* með heitum potti, gufubaði og tækjasal, bíla-
gegmsla í 7 daga og akstur að Leifsstöð fgrir þá morgunhressu*.
*Akstur að Leifsstöð er einungis á ákveðnum tímum: kl. 06:10 og 0?:20.
*Heilsuræktin er opin frá mánudegi til föstudags kl. 10:00 - 22:00 og
laugardagogsunnudagkl. 10:00-19:00.
Gildirfrá 1. október 1999 til 30. apríl 2000
FLUGHOTEL
ICELANDAIR HOTELS
Bókunarsími: 421 5222
Taktu forskot áfríið
Flughótelið í Keflavík býður glæsilegt tilboð á gistingu og bílageymslu
Þýskunámskeið
Germaniu
Námskeiðin hefjast á ný mánudaginn 17. janúar og verður kennt í
Odda, Háskóla íslands. Skráning fer fram á kynningarfundi í
Odda, stofu 202, miðvikudaginn 12. janúar kl. 20.30.
Einnig er hægt að fá upplýsingar í síma 551 0705 kl. 17—19 á
virkum dögum (símsvari síðdegis utan þess tíma).
Eftirfarandi námskeið eru í boði:
Byrjendur, mánudaga kl. 18.15 — 19.45 frtá 17.1. til 27.3.
Framhald 1, þriðjudaga kl. 20.00—21.30 frá 18.1. til 28.3.
Framhald 2, fimmtudaga kl. 18.15 — 19.45 frá 20.1. til 30.3.
Framhald 3, þriðjudaga kl. 18.15—19.45 frá 18.1. til 28.3.
Framhald 4, miðvikudaga kl. 18.15—19.45 frá 19.1. til 29.3.
Talþjálfun f. skemmra komna, uppl. um dag ogtt tíma í
s. 551 0705 kl. 17-19.
Talþjálfun f. lengra komna, mánudaga kl. 20.00-21.30 frá
17.1. til 27.3.
ÞU ERT A
innrt^o djekd
MEÐ
ab-osti
Prófaðu gómsætan ab-ost á brauðið. Hann
inniheldur a- og b-gerla sem eru gott fram-
lag til baráttunnar gegn beinþynningu þar
sem þeir stuðla að hámarksnýtingu kalks í
líkamanum en osturinn er ríkur af kalki.
a- og b-gerlarnir gegna einnig afar mikil-
vægu hlutverki í meltingunni. Þeir efla
mótstöðuafl líkamans gegn óheppilegum
bakteríum og sveppasýkingum.
Þá benda athyglisverðar rannsóknir til þess
að regluleg neysla á a- og b-gerlum geti
stuðlað að lækkun kólesteróls í blóði.
Rannsóknir sýna að margt fólk með mjólkur-
sykursóþol getur neytt ab-mjólkurvara án
þess að hljóta óþægindi af.
ab-ostur er sannkallað Ijúfmeti sem leynir á sér!
ostur