Morgunblaðið - 11.01.2000, Blaðsíða 52

ÞRIÐJUDAGUR 11. JANÚAR 2000
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Eru Islendingar um-
hverfísverndarmenn?
Á FYRSTA morgni
nýs árs og nýs árþús-
unds lá þunn snjóföl yf-
ir öllum ummerkjum
fagnaðar nýársnætur
hér í höfuðborginni.
Snjódrífan hafði
hreinsað mengandi efni
úr andrúmsloftinu og
hulið sótugar leifar
5jí|ugeldanna á götum og
í görðum. Allt var tært
og bjart, framtíðin sem
hreint og óskrifað blað.
Það var eins og allir
íbúar landsins hefðu
lagst á eitt sem góðir
umhverflsvemdar-
menn og tekið virkilega vel til eftir
sig á þessum tímamótum. Eitt
augnablik var sem framtíð umhverf-
ismála þjóðarinnar væri í góðum
höndum - frekara nöldur, umræða
og ábendingar um þau mál óþörf. En
snjófölin gat aðeins breitt yfir sóða-
skapinn í skamma stund og við blöstu
staðreyndir um ástand umhverfis-
mála.
Ymsir máttarstólpar samfélagsins
télja umhverfisvitund landsmanna í
góðu lagi og í fréttum af skoðana-
könnun komu fram misvisandi upp-
lýsingar sem skilja mátti sem svo að
mikill meirihiuti þjóðarinnar hefði
takmarkaða þekkingu á umhverfis-
málum og teldi að engin veruleg
vandamál blasi við í þessum mála-
flokki. En þær stofnanir sem halda
eiga til haga upplýsingum um ástand
og gæði umhverfis og náttúru færa
önnur og verri tíðindi. Fjölmörg erfið
viðfangsefni í umhverfismálum eru
W'.n óleyst. Skortur á þekkingu og
‘tyrirhyggju og von um skjótfenginn
ábata torvelda lausn þeirra.
I nýlegri skýrslu Umhverfisstofn-
unar Evrópu um mat á framfórum í
umhverfismálum síðastliðin 5-10 ár
segir að fyrir utan mikla og jákvæða
minnkun á losun efna sem eyða ósóni
hafi lítið áunnist í því að aflétta álagi
á aðra umhverfisþætti. I samanburð-
artölum fyrrnefndrar skýrslu má sjá
að Islendingar eru í besta falli ekki
verri en aðrir meðal umhverfisskuss-
ar í Evrópu. Þrátt fyrir mörg fögur
fyrirheit um aðgerðir
sem stuðla eiga að sjálf-
bærri þróun eru horfur
í sambandi við flesta
álagsþætti síður en svo
uppörvandi. Þessi lýs-
ing á ekki síður við hér
á landi en annars staðar
í V estur-E vrópu.
Fátækt er helsti
óvinur sjálfbærrar þró-
unar. Til að vinna gegn
fátækt í heiminum hafa
hinar ríku þjóðir sett
sér markmið um að
veita 0,7% af þjóðar-
framleiðslu til þróunar-
aðstoðar. Npkkrar
þjóðir hafa náð þessu marki. ísland,
ein ríkasta þjóð heims, vermir eitt af
botnsætunum hvað þetta varðar. Að-
eins um þúsundasta, eða 0,1% , hluta
tekna þjóðarinnar er varið til þróun-
araðstoðar.
Sífellt koma fram fleiri vísbend-
ingar þess efnis að loftslagsbreyting-
ar af mannavöldum geti haft afar
neikvæð áhrif á lífsafkomu mann-
kyns og lífríkið allt. Það væri því eðli-
legt að ætla að stjómvöld beindu
mikilli starfsorku til að leita leiða til
að takmarka losun gróðurhúsaloft-
tegunda hér á landi og til að styrkja
alþjóðlegar aðgerðir sem hafa sömu
markmið. Raunin er önnur - mest at-
orka beinist að því að fá tiltekna
starfsemi hér á landi undanþegna frá
þeim losunartakmörkunum sem
þjóðir heims komu sér saman um í
Kyoto í árslok 1997.
í kjölfar aukins Evrópusamstarfs
hefur löggjöf á sviði umhverfismála
hér á landi tekið talsverðum framför-
um. Aðild íslands að Evrópska efna-
hagssvæðinu virðist hafi verið mikið
framfaraspor fyrir umhverfismál
þjóðarinnar. M.a. leiddi hún til þess
að hér voru sett lög um mat á um-
hverfisáhrifum. Þegar leysa á viðam-
ikil viðfangsefni á sviði umhverfis-
mála og náttúruverndar, eins og til
að mynda við mat á áhrifum fyrir-
hugaðrar virkjunar í Fljótsdal, telur
mikill meirihluti þjóðarinnar mikil-
vægt að þessum reglum sé beitt. En
ekki umhverfisráðuneytið. Starf-
Tryggvi Felixson
Mikið af nýskráðum
fyrirtækjum
1. Fyrirtæki, sem sérhæfir sig í hönnun og umbroti, ásamt filmuút-
keyrslu. Mest forvinna fyrir prentsmiðjur. Mikifl tækjakostur.
Föst viðskiptasambönd. Laust strax. Mikil vinna.
Staðarverslun til sölu fyrir vestan (ekki í Ameríku), sem selur alla
venjulega matvöru, sælgæti, bensín og olíur. Hefur verið starfrækt
í 9 ár. Ýmis umboð fylgja. Húsnæðið fylgir einnig og er laust strax
af sérstökum ástæðum. Auðvelt að fá keypt eða leigt á staðnum
íbúðarhúsnæði. Gott tækifæri til að breyta til á nýjum stað.
3. Þekktur skyndibitastaður til sölu sem selur aðallega Take away.
Er í eigin húsnæði sem einnig er til sölu ef vill. Er vel staðsettur
og allir þekkja hann.
4. Kvenfataverslun á Laugaveginum til sölu. Selur fallegar tískuvörur.
Sérsmíðaðar innréttingar og selst einstaklega ódýrt. Mjög hagstæð
kaup fyrir þá sem fyrstir koma.
5. Söluturn, sem hefur verið á sama stað í mannsaldur. Er í rótgrónu
hverfi, þar sem er stór skóli og verið að byggja núna stóran nýjan
vinnustað. Lottó og spilakassar og hægt að stækka og setja upp
myndbandaleigu. Húsnæðið er einnig til sölu sem er skuldlaust.
Mjög gott verð á þessu.
6. í Reykjanesbæ er til sölu einstaklega snyrtilegur dagsöluturn með
sælgæti og myndbandaleigu. Ný og falleg innrétting. Myndir af
staðnum á skrifstofunni. Hægt að lengja opnunartimann ef vill.
7. Sérstök sérverslun með skinnavörurtil sölu á mjög góðum stað
í borginni. Lítið verkstæði fylgir með á sama stað. Bæði saumar
og gerir við allar skinnavörur. Gott verð og góð umboð fylgja með.
Sami eigandi frá upphafi.
8. Lítil og vinaleg hverfisverslun í Reykjavík til sölu, sú eina í öllu hverf-
inu. Selur allar helstu nauðsynjar. Allir í hverfinu þekkja staðinn og
versla þar og myndast góð tengsl á milli. Er þetta ekki eitthvað fyrir
Þig?
9. Mjög sérstök blómabúð til sölu á besta stað í borginni. Nýjar innrétt-
ingar. Sérstakt tækifæri fyrir þá, sem hafa ánægju af blómum, fal-
legri gjafavöru og blómaskreytingum eða vilja læra slíkt.
Upplýsingar aðeins á skrifstofunni.
F.YRIRTÆKIASAlAN
SUÐURVE R I
SÍMAR581 2040 OG 581 4755, REYNIR ÞORGRÍMSSON.
Umhverfi
Fjölmörg erfið við-
fangsefni í umhverfis-
málum eru enn óleyst.
Tryggvi Felixson segir
að skortur á þekkingu
og fyrirhyggju og von
um skjótfenginn ábata
torveldi lausn þeirra.
sorka þess virðist helst fara í að finna
smugur og lagakróka svo komast
megi hjá því að gildandi lögum og
reglum um mat á umhverfisáhrifum
og skipulagsmál sé beitt.
I höfuðborginni eykst umferðar-
þungi, loft- og hljóðmengun ár frá ári
vegna vaxandi bílaflota. Stjómvöld
ættu að bregðast við slíkri þróun með
því að bjóða upp á fleiri, betri og vist-
vænni samgöngukosti. En stað-
reyndin er sú að almenningssam-
göngum hefur líklega hrakað enn
meira en sem nemur fjölgun orku-
frekra jeppa sem sjaldan er ekið um
annað en malbikið í þéttbýlinu.
Landgræðslan og góðir bændur
hafa á undanfömum áratugum sann-
að að gróðureyðing á íslandi er ekk-
ert náttúmlögmál og að með mark-
vissum aðgerðum má snúa vörn í
sókn. Stjómvöld hafa enn ekki megn-
að að innleiða viðhorf og löggjöf sem
tryggir að sauðfjár- og hrossabeit sé
sjálfbær. Hagar em enn víða ofbeitt-
ir og stjómvöld virðast lítið eða ekk-
ert gera til að koma í veg fyrir það.
Svo berast þær fréttir að akstur utan
vega sé vaxandi vandamál og valdi
ómældu tjóni á gróðri og landslagi.
Náttúra ísland er einstök á heims-
vísu og hún er helsti hvati ferða-
mennsku sem orðin er ein mikilvæg-
asta atvinnugrein landsins. Það væri
því eðlilegt að ætla að vaxandi hluta
af auðlegð þjóðarinnar væri varið til
að tryggja varðveislu og góða um-
gengni um þessar hagnýtu þjóðar-
gersemar. Staðreyndin er hins vegar
sú að víða liggja náttúmperlur undir
skemmdum vegna þess að þjóðin,
sem borar ökuleiðir undir firði og
gegnum fjöll, hefur ekki enn haft efni
á að leggja fé í sómasamlegt eftfrlit
og leiðsögn, salerni og göngustíga á
þeim stöðum sem teljast með mestu
gersemum landins. Ög enn er sótt
fast á frekari mannvirkjagerð og
starfsemi sem kann að raska einstök-
um vernduðum svæðum svo sem í
Þjórsárveram og við Mývatn.
I áramótagrein í Morgunblaðinu
segir forsætisráðherra að allir ís-
lendingar séu umhverfisverndar-
menn. Upptalningin hér að framan
bendir til að þessi fjölmenni hópur
umhverfisvemdarmanna eigi tals-
verðu verki ólokið svo hann fái staðið
undir þeirri nafngift og að forsætis-
ráðheira verði að setja sér og þjóð-
inni háleitari markmið en hingað til
hefur verið raunin.
Vðskhugi
A L H L I Ð A
VIÐSKIÞTAHUGBÚNAÐUR '
Höfundur er framkvæmdastjóri
Landverndar.
i Fjárhagsbókhald
• Sölukerfi
I Viðskiptamanna
kerfi
i Birgðakerfi
1 Tilboðskerfi
I Verkefna- og
pantanakerfi
I Launakerfi
I Tollakerfi
Vaskhugiehf. Síðumúla 15- Sími 568-2680
Máttlaus heift
VILHJÁLMUR H.
Vilhjálmsson, háskóla-
nemi og varaþingmað-
ur Samíylkingarinnar,
ritaði grein í Morgun-
blaðið þann 18. desem-
ber sl. og hafði hátt,
eins og hans er stíllinn.
I greininni veitist hann
að ungum sjálfstæðis-
mönnum fyrir að vera á
móti sjálfum sér. Telur
Vilhjálmur ótækt, að
innan Sambands ungra
sjálfstæðismanna komi
sú staða stundum upp,
að fólk sé ekki sam-
mála um alla skapaða
hluti. Kemur jiessi
skoðun Vilhjálms ekki mjög á óvart,
enda var Vilhjálmur um nokkurt
skeið fylgismaður róttækra sósíal-
istaafla, sem löngum hafa haft ímu-
gust á rétti manna til skoðanaskipta.
Af sömu ástæðum þarf ekki að undr-
ast hversu lítinn áhuga Vilhjálmur
hefur á lýðræði. Hann nefnir hugtak-
ið að vísu upphátt á tyllidögum, líkt
og fjöldi þeirra lýðskmmara, sem
hann hefur verið í læri hjá, en lengra
nær lýðræðisástin ekki.
SUS er raunverulegt afl
í íslensku samfélagi
Til upplýsingar er rétt að geta
þess að Samband ungra sjálfstæðis-
manna era risavaxin samtök.
Stærsta stjórnmálaafl ungs fólks á
Islandi með um tíuþúsund meðlimi
innanborðs og því annað stærsta
stjórnmálaafl landsins á eftir Sjálf-
stæðisflokknum. Málefnaleg um-
ræða fer fram í um 40 aðildarfélög-
um SUS, sem starfa um allt land, á
meðal þeirra þúsunda ungmenna,
sem em meðlimir í aðiidarfélögun-
um. Málefnanefndir SUS starfa um
allt land á opnum fundum til að und-
irbúa ályktanir og stefnu sambands-
ins. Ályktanir SUS em samþykktar
á sambandsþingi þess, sem aðildar-
félögin senda fulltrúa sína á, en til
samanburðar má nefna, að á sam-
bandsþingi SUS era þátttakendur
4-5 sinnum fleiri en á flokksþingi Al-
þýðubandalagsins! Auðvitað kemur
það fyrir, í svo stóram samtökum, að
skoðanaágreiningur komi upp meðal
fólks, bæði á sambandsþingum og
utan þehra og að einhverjir ungir
sjálfstæðismenn séu ekki fyllilega
sáttir við ályktanir sambandsins í
einstökum málum. Það er heilbrigt
og eðlilegt, þótt Vilhjálmur H. Vil-
hjálmsson kjósi að lasta það, með því
að segja digurbarkalega: „Ljóst er
að ungir sjálfstæðismenn eru á önd-
verðum meiði við sjálfa sig.“ Álykt-
anir og stefna SUS í um sjötíu ára
sögu sambandsins hefur haft feikn-
arleg áhrif á íslenskt samfélag. Af-
nám hafta, frelsi í viðskiptum, einka-
væðing fyrirtækja, frjálsir fjölmiðlar
og almennt frelsi einstaklingsins
hefur ásamt öðra verið boðað í þess-
um ályktunum og stefnu sambands-
ins. Stefna SUS, samkvæm og stöð-
ug, hefur ótvírætt stuðlað að
stórkostlegum breytingum á Islandi
og leitt til betri lífskjara lands-
manna, beint og óbeint.
Veikburða vinstrihreyfing
Vilhjálmur H. Vilhjálmsson er
ekki hluti af neinum samtökum ungs
fólks sem kveður að. Hann er ekki
hluti af samtökum sem hafa stefnu.
Öflug samtök ungra vinstri manna
er hvergi að sjá. Sam-
fylkingin, sem Vil-
hjálmur tilheyrir, hefur
enga stefnu og er mátt-
laus með afbrigðum,
enda klofin í herðar
niður. Vilhjálmi og
ungum vinstrimönnum
tekst hins vegar best
upp, þegar þeir ganga í
lið með SUS í barátt-
unni fyrir auknu frelsi,
s.s. fyrfr afnámi einka-
sölu ÁTVR á áfengi. En
þegar þessir stefnu-
lausu sauðir hafa ekk-
ert annað þarfara að
gera, gína þeir yfir
þróttmikilli starfsemi
SUS, í þehrí von að geta fundið eitt-
hvað til afbökunar.
Afbökun á staðreyndum
Þrjú dæmi nefndi Vilhjálmur því
til stuðnings, að SUS væri lýðræðis-
legt afl, sem að hans mati er Ijóður á
ráði sambandsins. Eitt var rétt, ann-
að afbakað og hið þriðja falskt. Það
Stjórnmálasamtök
Öflug samtök ungra
vinstri manna er
hvergi að sjá, segir
Sigurður Kári Krist-
jánsson. Samfylkingin
hefur enga stefnu og er
máttlaus.
er rétt að stjóm félags ungra sjálf-
stæðismanna á Akureyri samþykkti
ályktun þess efnis að skilyrði ís-
lensks ríkisborgararéttar ætti að
vera undirstöðukunnátta í íslensku.
Stjórnarmennirnir sögðu hins
vegar af sér þegar þefr uppgötvuðu
að þeir fóra villur vegar og vora
menn að rneira fyrir vikið. Vilhjálm-
ur afbakaði umræður ungra sjálf-
stæðismanna um lögbundið fæðing-
arorlof.
Stefna SUS er skýr í málinu þótt
vera kunni að ekki séu allir ungir
sjálfstæðismenn sáttir við hana. Af-
bragðsgóð grein Ingva Hrafns Ósk-
arssonar og Örnu Hauksdóttur sem
birtist hér í Morgunblaðinu hinn 11.
desember sl. gerir stefnu SUS góð
skil í þessum málaflokki. Þá fór Vil-
hjálmur með fullkomnar rangfærsl-
ur þegar hann hélt því fram að SUS
hefði samþykkt ályktun um að lög-
leiða fíkniefni. Það er einfaldlega
ekki rétt. Hins vegar fóra fram
spennandi og málefnalegar umræð-
ur innan SUS um málið eins og um
flest allt annað sem samfélagi okkar
viðkemur.
SUS er ábyrgt, hugmyndaríkt og
metnaðarfullt stjórnmálaafl, sem
tekið er alvarlega, þótt skoðanir inn-
an hreyfingarinnar séu endram og
eins skiptar. Þetta veit Vilhjálmur
ósköp vel því hann fylgist vel með
öllu því sem gerist innan SUS. Enda
ekkert að gerast í hans liði. Engin
skoðanaskipti, engar umræður, eng-
ar nýjar hugmyndir, engin stefna.
Ekkert, nema máttlaus heift.
Höfundur er formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna.
Sigurður Kári
Kristjánsson
BURNHAM INTERNATIONAL
VERÐBRÉFAFYRIRTÆKI
SfMI 510 1600
SLIM-LINE
dömubuxur frá
gardeur
Uéuntu
tískuverslun
v/Nesveg, Seltj., s. 561 1680