Morgunblaðið - 16.09.1987, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 1987
Er íslenska lopapeysan eins
„hallærisleg“ og af er látið?
BALLETT KLASSISKUR BALLETT
Kennsla hefst 1. október.
Námskeið fyrir byrjendur (yníísl 5 ára)
og framhaldsnemendur.______
Einnig býður skólinn upp á kennslu í spænskum
dönsum: FLAMENCO, JOTA, SEVILLANAS ofl.
Innritun í síma 72154 kl. 11 -19.
Félag íslenskra listdansara.
eftirÁsdísi Emils-
dóttur Petersen
„Hvað segirðu, ertu í Ála-
foss-peysu?
Framleiða þeir svona
smart?“
Undanfarin ár hafa þeir íslend-
ingar sem á annað borð hafa þorað
að leggja leið sína inn í eins
„hallærislegar verslanir og ís-
lenskar ullarverslanir þurft að
svara ofangreindri spumingu ját-
andi. „Já, og þú ættir bara að
vita hvað það leynist margt fínt
innan um,“ er þá gjaman svarið.
Umræðan um slaka stöðu
íslensks ullariðnaðar hefur eink-
um beinst að einum af mörgum
áhrifavöldum hennar, þ.e. stað-
naðri hönnun og íhaldssemi í
litavali. En emm við eins stöðnuð
og af er látið?
Hönnun og litir
íslendingar hafa það orð á sér
að fylgjast mjög vel með tískunni.
Þeir em fljótir að grípa nýjar
stefnur og strauma og em manna
fyrstir að klæðast nýjustu tísku.
Það er því erfítt að trúa því að
á hönnunardeildum ullarfyrir-
tækja sitji einhveijir útvaldir
afdalabændur sem sjá ekkert fyr-
ir sér nema liti Islensku sauðkind-
arinnar og eldgamaldags snið.
Þegar blaðað er í myndabækl-
ingum allt frá fyrstu ámm út-
flutnings ullarvara afsannast
strax sú tilgáta.
Nú er oft bent á að það sé
kominn tími til að lífga upp á ull-
arflíkumar með litum og gera
sniðin ásjálegri. Þeir sem segja
slíkt ættu að skammast sín fyrir
að hafa ekki svo mikið sem litið
inn í ullarverslun síðastliðin 15
ár. Á hveiju ári endumýja fyrir-
tækin vömúrval sitt og títt er að
í vélpijónuðum fatnaði sé um
12-15 liti að velja fyrir utan
sauðalitina. Nú, svo má ekki
gleyma því að viðskitpavinurinn
getur valið um 100-200 mismun-
andi gerðir af fatnaði á ári. Vilji
hann pijóna flíkumar sjálfur hef-
ur hann a.m.k. um 40 bandliti að
velja.
Islensku ullarfyrirtækin hafa
verið sæmilega opin fyrir nýjung-
um gegnum árin. Flest ullarfyrir-
tækin hafa reynt að koma með
hátískulínur samhliða hinni hefð-
Upp úr 1980 buðu mörg ullarfyrirtæki upp á léttprjónaðar tískuleg-
ar inniflíkur.
bundnu og þau hafa kostað miklu
til að fá fram sérstakar tískulínur
úr ullinni. Aðkeypt hönnun og
jafnvel aðkeypt erlend ráðgjöf fyr-
ir einstaka fyrirtæki hefur kostað
miklar fúlgur í gengnum tíðina.
En einmitt hér liggur hundurinn
grafínn. Það hefur komið á daginn
að íslenskar hátískuflíkur úr ull
seljast ekki erlendis. Ástæðumar
em margþættar og væri hægt að
skrifa sérstakar greinar um þær
allar:
• Hönnun er I beinni sam-
keppni við hið svokallaða
„ítalska útlit" og hefur því
ekkert umfram til að bera.
• Tæknileg útfærsla takmörk-
uð.
• Efnið sjálft er of „groddara-
legt.“
# Óvandaður frágangur vegna
takmarkaðs tækjakosts.
# Dýrt vinnuafl.
# Ómarkvissar dreifileiðir.
# Verðið samræmist ekki hlið-
stæðum vömm á markaðn-
um.
Það getur sem sé verið í lagi
með hönnunina og litavalið en
hver kaupir ósköp venjulega
tísku-peysu frá íslandi þegar önn-
ur fæst við hliðna á helmingi
lægra verði og sjálfsagt er mun
meira í þá peysu lagt?
Á meðan takmörkuð bandþróun
og takmarkaður vélakostur háir
fyrirtækjunum geta þau alls ekki
látið sig dreyma um að „venjuleg-
ar tískuflíkur" frá íslandi rétti
íslenskan ullariðnað við.
í núverandi kreppuástandi eiga
Kennslukerfi: ROYAL ACADEMY OF DANCING
RUSSIAN METHOD
íslensku ullarfyrirtækin fyrst og
fremst að beina augunum að
„íslenskri hönnun og vömþróun".
Halda ber áfram að þróa hið
„íslenska útlit" sem alltaf er hægt
að selja dýrt. Slík vara mun ávallt
hafa sérstöðu. Það á að þróa
flíkina þannig að um leið og snið,
mynstur og litir er valið sam-
kvæmt tískunni sjáist jafnframt
að þetta er „sérstæð íslensk flík“.
Flíkur seljast ekki eingöngu á því
að vera íslenskar heldur vegna
sérstöðu sinnar meðal annarra
samkeppnisvara. Við verðum að
vera öðmvísi til þess að ná til
heimsins.
Litaðar ullarflíkur hafa verið á
boðstólum allt frá upphafsámm
útflutnings að undanskildum
ámm 1974-79 þegar mesta eftir-
spumin var í sauðaliti. Síðan 1980
hafa flest fyrirtækin haft mikið
úrval af lituðum flíkum samhliða
sauðalitunum. Því má ekki gleyma
að það er alltaf viss hópur sem
vill ekta íslenska sauðaliti og það
er af þeim ástæðum sem haldið
er áfram að bjóða hluta af flíkun-
um í sauðalitum. Sauðalitaflíkur
hifa eingöngu verið lítill hluti af
heildarfjölda þeirra flíka sem boð-
ið er upp á árlega.
Á undanfömum ámm hefur
ullariðnaðurinn verið að beijast
við þijár hönnunargerðir:
1. Hefðbundna hönnun og snið.
2. Hefðbundna hönnun í tískuleg-
um sniðum með litaívafi sem er í
tísku hveiju sinni, þ.e. „sérstæð
íslensk tískuflík".
3. Hátískuflíkur í sterkum litum,
ýmist einlitar eða í nýtískulegum
mynsturgerðum.
Með tilliti til eftirspumar em
allar þijár gerðimar nauðsynlegar
en mismikið þó.
Það er rangt sem svo oft er
ítrekað í fjölmiðlum að við séum
löngu orðin of gamaldags þannig
að eingöngu beri að leggja áherslu
Ásdís Emilsdóttir Petersen
„Flíkur seljast ekki ein-
göngu á því að vera
íslenskar heldur vegna
sérstöðu sinnar meðal
annarra samkeppnis-
vara. Við verðum að
vera öðruvísi til þess að
ná til heimsins.“
á litaglaðar hátískuflíkur. Lang-
mesta etirspumin er í hönnunar-
gerð nr. 2, þ.e. „sérstæðar
íslenskar flíkur" sem jafnframt
em tískulegar.
Það er ekki auðvelt fyrir hönn-
uði að hanna flíkur sem hvorki
em gamaldags eða hátískulegar
en þeim hefur tekist það og þeir
vita að síkar flíkur seljast eins og
heitar lummur.
Höldum áfram að þróa
hátískuflíkur, höldum áfram að
framleiða hefðbundnar flíkur, en
umfram allt leggjum áherslu á að
þróa flíkur sem líta út fyrir að
vera hvort tveggja í senn, Islensk-
ar og tískulegar.
Dreifing
Fyrir 10-15 ámm þurftu íslend-
ingar ekki að hafa áhyggjur af
markaðssetningu ullarvará er-
lendis. Varan seldi sig að mestu
leyti sjálf, og stundum var ekki
hægt að anna eftirspum.
Undir lok seinasta áratugs var
útflutningurinn orðinn svo um-
fangsmikill að stærstu fyrirtækin
komu sér upp einkaumboðs-
mannakerfí í hinum ýmsu löndum.
BflLLETSKÓLI SIGRÍÐflR flRmflflfl
SKÚLAGÓTU 32-34
Þær íslensku ullarflikur sem i\jóta mestra vinsælda eru þær sem
sameina allt f senn, hefðbundin mynstur og tfskulegt snið með mildu
litaívafi.