Morgunblaðið - 16.09.1987, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 1987
Kveðjuorð:
Páll Hafstað fyrrver-
andi skrifstofusljóri
Páll Hafstað er látinn langt um
aldur fram. Hann er harmdauði flöl-
mennum hópi vina og vandamanna.
Páll var Skagfirðingur að ætt og
uppruna. Fæddur að Vík í Staðar-
hreppi. Faðir hans — Ámi Jónsson
Hafstað — var frá Hafsteinsstöðum.
Mikið glæsimenni, sem hvarvetna
var tekið eftir. Hann var gáfaður
hugsjónamaður og um margt á
undan samtíð sinni. Kona Áma var
Ingibjörg Sigurðardóttir frá Geir-
"mundarstöðum í Sæmundarhlíð.
Hún andaðist á besta aldri frá stór-
um bamahópi. Var það mikið áfall
fyrir flölskylduna.
Leiðir okkar Páls Hafstað hafa
iegið saman með litlum frávikum í
meir en 40 ár. Snemma árs 1946
gerðist hann skrifstofustjóri Sölu-
deildar setuliðseigna, sem ég átti
þá sæti í. Hann fer til Búnaðarfé-
lags íslands á næsta ári en 1949
verður hann fulltrúi raforkumála-
stjóra, sem síðar breyttist í
orkumálastjóra. Þar vann hann til
æviloka. Hin síðari ár var Páll skrif-
stofustjóri Orkustofnunar, en lét af
því starfi í árslok 1985, skv. eigin
ósk, en hélt áfram störfum fyrir
orkuráð, sem hann hafði annast á
flórða tug ára.
í framhaldi af setningu raforku-
laganna 1946 var kjörið 5 manna
raforkuráð. Það starfaði í tengslum
við embætti raforkumálastjóra, sem
var formlegur framkvæmdastjóri
þess. Fljótlega eftir 1950 féllu störf
þessi í hlut Páls Hafstað að mestu
leyti, sem fulltrúa raforkumála-
stjóra. Síðustu 12 árin hefur hann
jafnframt verið ritari ráðsins. Hann
átti óskorað traust orkumálastjór-
'anna, sem jafnan sátu fundi ráðsins,
fyrst Jakobs Gíslasonar og siðar
Jakobs Bjömssonar.
Þama áttum við Páll Hafstað
samstarf um 35 ára skeið sem var
mér til mikillar áénægju og aldrei
bar neinn skugga á. Því lengur, sem
ég þekkti hann því betur kunni ég
að meta trúmennsku hans og
skyldurækni, ásamt einstakri
snyrtimennsku í öllum störfum.
Nefnd sem kemur saman til fundar
mánaðarlega eða svo og verður á
stuttum tíma að taka til meðferðar
fjölda erinda og mála um hin ólík-
ustu efni á mikið undir starfsmanni
sínum komið. Algengt var að mál-
um væri frestað og Páli falið að
kynna sér ýmis atriði þeirra fyrir
næsta fund, lægju þau ekki nógu
ljóst fyrir. Hér var um mikið trúnað-
arstarf að ræða, sem krafðist
þekkingar á verkefninu, nákvæmni
og heiðarleika, bæði gagnvart orku-
ráði og ekki síður þeim fjölda
manna víðsvegar um land, sem leit-
uðu eftir stuðningi ráðsins við
framkvæmdir sínar. Það skipti
orkuráð miklu máli að allar upplýs-
ingar væru réttar áður en ákvörðun
var tekin, svo hún væri í samræmi
við lög og reglugerðir, sem unnið
var eftir. Páll var gjörkunnugur
landsbyggðinni, þekkti allstaðar til
staðhátta og var velviljaður málefn-
um dreifbýlisins. Hinsvegar var
hann næmur fyrir því, ef veitt var
röngum upplýsingum til að ná fram
málum, sem ekki voru í samræmi
við settar reglur og gat þá brugðist
hart við. Framan af árum voru er-
indi þessi einkum í sambandi við
lagningu samveitna og byggingu
einkarafstöðva, en hin síðustu ár
vegna lánveitinga úr orkusjóði til
jarðhitaleitar.
í apríl sl. var 41 ár liðið frá því
orkuráð tók til starfa. Lengst þann
tíma hefur Páll Hafstað verið full-
trúi þess og trúnaðarmaður. Þar
hafa frá upphafí setið 17 menn frá
7 pólitískum flokkum, kosnir á Al-
þingi á 4 ára fresti. Eg fullyrði að
allir þeir, sem þar hafa átt sæti —
jafnt lffs sem liðnir — báru óskorað
traust til Páls Hafstað og mátu störf
hans mikils, enda verða slík þjón-
ustustörf aldrei metin sem vert er.
Upplýsingar hans og skýringar voru
aldrei vefengdar og minnist ég þess
ekki að þeim hafi skeikað. Páll var
hvorttveggja í senn, vandur að virð-
ingu sinni og vel gerður maður á
alla lund. Hann var vel kunnugur
þeim ramma, sem lögin settu or-
kuráði og störfum þess. Ef einhver
í ráðinu hafði hug á að ganga á
snið við þau, var Páli fljótur að
benda á mörkin með þeirri hæ-
versku og kurteisi, sem honum var
svo eðlileg. Réttlætiskenndin var
honum í blóð borin. Áhrif hans í
störfum ráðsins voru því mikil.
Hafi reglumar einhvemtíma verið
brotnar, var það ekki orkuráð, sem
að því stóð, heldur einstakir ráð-
herrar, sem fóru með orkumálin og
vildu þannig þóknast áleitnum gæð-
ingum sínum.
Rafvæðing dreifbýlisins árin
1947—’82 eða á 35 árum er eitt
af ævintýmm þjóðarinnar á þessari
öld, auk hinna miklu virkjana á
sama tíma. Þetta er einnig stærsta
byggðamál aldarínnar. Menn hug-
leiða lítið nú að 1946 voru engar
samveitur í sveitum á íslandi, en
upp úr 1980 em þær komnar um
allar byggðir landsins. Mér finnst
við hæfi að rifja þetta upp, þegar
sá maður er kvaddur, sem hafði það
að lífsstarfi sínu að skipuleggja
framkvæmd rafvæðingarinnar
lengst af þetta tímabil og vera
tengiliður framkvæmdavaldsins og
hinna dreifðu byggða.
Ég hef hér að framan getið góðra
starfa Páls og hversu samskiptin
við hann hafa verið ánægjuleg í 40
ár. Hinu skal ekki gleymt, hvað
hann var skemmtilegur og hlýr í
viðmóti, hvemig sem á stóð. Ljóð
og sögur léku honum á munni.
Hann var fundvis á það broslega í
tilvemnni og gladdi marga með frá-
sagnarsnilld sinni. Sjálfur var hann
yfirlætislaus og lét fara eins lítið
fyrir sér og hægt var. Ræddi aldrei
um sjálfan sig eða sína hagi, heldur
um það sem hann heyrði, sá og las.
í návist hans var því gott að vera.
Mér er ákaflega minnisstæð ferð,
sem Sölunefnd setuliðseigna fór um
Norðurland og til Seyðisíjarðar
sumarið 1946 vegna starfa sinna.
Páll var að sjálfsögðu með sem
skrifstofustjóri nefndarinnar. Þegar
ekið var frá Seyðisfírði til Akur-
eyrar var veður heldur þungbúið
og fábreytt útsýnið eftir að komið
var upp úr Jökuldalnum. Þá hóf
Páll að fara með ljóð eftir góðskáld-
in íslensku. Hann flutti þau svo vel
og kunni svo mikið af þeim, að fyrr
en varði var bíllinn kominn niður i
Axarfjörð. Ég minnist fleiri sam-
funda okkar, er Páll sýndi kunnáttu
sína á islenskum ljóðum og bók-
menntum, ásamt frábæmm hæfi-
leikum til túlkunar á efninu öðmm
til ánægju. Þá var Páll söngmaður
góður og vel að sér í þeim fræðum.
Þar naut hann sín vel á góðri stund.
Páll Hafstað mætti síðast á fundi
orkuráðs þann 15. maí sl. Þar var
næsti fundur ákveðinn 19. júní —
hinn síðasti á kjörtímabili ráðsins.
Hann var þá kominn til læknismeð-
ferðar og hafði fengið úrskurð um,
hver sjúkdómurinn var. Þótti öllum
það ill tíðindi og óvænt.
í bréfi til mín þann 9. júlí sl.
sagði hann m.a. um veikindi sín:
„í raun kom mér þessi kaldi dóm-
ur ekki svo mjög á óvart, en
auðvitað er leiðinlegt að þurfa að
hverfa svo skyndilega úr leiknum.
„Eitt sinn skal hver deyja“, segir
hið fomkveðna og við þá bjargföstu
staðreynd lífsins verður sérhver að
sætta sig. Ég ligg heima í ástríki
og umhyggju og kvíði engu ...“
Svo mælir sá einn við dauðans
dyr, sem býr yfír karlmennsku og
andlegu atgerfi umfram það sem
almennt gerist. Páll var stór í lífínu,
en þó stærstur er hann stóð frammi
fýrir örlögum sínum og gat rætt
þau á jafn látlausan hátt. Orð hans
mega því gjaman lifa og verða öðr-
um til umhugsunar. „Dauði, ég
óttast eigi, afl þitt né valdið gilt"
em huggunarorð sr. Hallgríms til
þjóðarinnar. Þau eru enn í fullu
gildi.
Við Anna, þökkum Páli Hafstað
öll hin góðu kynni í áratugi og vott-
um Ragnheiði, bömunum þremur
og öðrum vandamönnum dýpstu
samúð.
Andleg verðmæti voru Páli mik-
ils virði. Hann var aðdáandi góðra
skálda og lét sér annt um þau.
Hinsvegar var hann ekki allra og
t
Kona mín, systir, móðir, tengdamóðir og amma,
ALMA HELENE HJARTARSON,
FÆDDKUMMER,
Hólmgarði 33,
Reykjavík,
andaðist í Landakotsspítala að morgni laugardagsins
12. september.
Oddgeir Hjartarson, Anne Kummer,
Lilja Oddgeirsdóttir, Markúsfna Guðnadóttir,
Paul Oddgeirsson, Kristjana Herbertsdóttir
og barnabörn.
t
Móðir okkar og tengdamóðir,
EVA JÚLÍUSDÓTTIR
lést þann 13. september.
Útförin auglýst síðar.
Börn og tengdabörn.
t
Eiginkona mín, móðir okkar, tengdamóöir, amma og langamma,
ÞORBJÖRG PALSDÓTTIR,
Álfhólsvegi 24, Kópavogi,
lést í Borgarspítalanum aðfaranótt 15. september.
Jarðarförin veröur auglýst síðar.
Sigurrós M. Sigurjónsdóttir,
Erla Sigurjónsdóttir,
Sigurbjörg Sigurjónsdóttir,
Páll Slgurjónsson,
Guðmundur A. Sigurjónsson,
Blrna Sigurjónsdóttir,
Jón Páll Sigurjónsson,
Siguröur Sigurjónsson,
Sigurjón Björnsson,
Gunnar Guðmundsson,
Kristmundur Þorsteinsson,
Haraldur Sumarliöason,
Ágústa Hulda Pálsdóttir,
Hildur Pedersen,
Steinunn Guðlaugsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
FINNRÓS GUÐMUNDSDÓTTIR,
Bergþórugötu 41,
Reykjavfk,
lést 5. september sl. Jarðarförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk
hinnar látnu.
Fh. vandamanna,
Magnús Snœbjörnsson.
t
Faöir okkar, tengdafaöir og afi,
GÍSLI STEFÁNSSON
fyrrverandi vörubflstjóri,
Faxastfg 21,
Vestmannaeyjum,
lést í sjúkrahúsi Vestmannaeyja mánudaginn 7. sept.
Hann verður jarðsunginn laugardaginn 19. sept. kl. 14.00.
Stefán Gfslason,
Sigrfður Gfsladóttir, Inglbergur Vestmann,
Ásdfs Gfsladóttir, Ólafur Viðar Birgisson
og barnabörn.
t
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi og langafi,
EINAR EGGERTSSON
kafarl,
Álftamýri 48,
verður jarðsunginn föstudaginn 18. sept. kl. 13.30 frá Fossvogs-
kapellu.
Sveinbjörg Árnadóttir,
Helga Einarsdóttir, Kjartan Guðmundsson,
Sigrfður Halla Einarsdóttir, Ingvar Jóhannsson,
Hilmar Einarsson, Berglind Pálmadóttir,
Margrét Einardóttir, Ásmundur Kornelfus,
Guðmundur Einarsson, Kristjana Karlsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
valdi úr hópnum eftir eigin smekk.
Steinn Steinarr var einn þeirra.
Kveðjuorðum mínum vil ég ljúka
með erindi úr hinu frábæra ljóði
hans um moldina:
„Mold.
Þú milda, trygglynda móðir.
Þú, sem breiðir faðm þinn
móti ferðlúnu bami þínu,
þú, sem leggur hönd þína hlýja og mjúka
á höfuð þreyttra og sjúkra
og veitir þeim frið og hvíld
í friðsælu skauti þínu.“
Daníel Ágústínusson
Á árunum eftir 1950 byggðu
nokkrir kunningjar raðhús við
Snekkjuvog í Reykjavík. í þessum
hópi voru foreldrar mínir og Páll
og Ragnheiður Hafstað. Á þessum
árum var dreifbýlt í Vogunum,
ströndin við Elliðavog lítið menguð,
þar var Keilir, tún í Skeifunni og
búskapur stundaður í Álfheimun-
um. Hálogalandsbærínn stóð enn.
Það var ánægjulegt að alast upp í
þessu umhverfi, óþrjótandi mögu-
leikar fyrir ungmenni að fá útrás
fyrir athafnaþörfina, sveit og sjáv-
arsíða í miðri Reykjavík og mannlíf
gott. Ánægjulegast af öllu var þó
menningarheimilið að Snekkjuvogi
3. Þar hafa Páll og Ragnheiður
átti heimili síðan.
Mikill vinskapur og samgangur
var milli fjölskyldu minnar og fjöl-
skyldunnar í Snekkjuvogi 3 og
hefur það verið óbreytt síðan. Ég
varð heimagangur í nr. 3 þegar í
upphafi, þá fjögurra ára gamall,
jafiialdri Baldurs sonar Páls og
Ragnheiðar. Nokkrum sinnum var
ég heimilisfastur um skeið hjá Páli
og Ragnheiði þegar foreldrar mínir
voru erlendis og tóku þau hjón mér
sem syni sínum.
Páll Hafstað var ættaður frá Vík
í_ Skagafirði, sonur Ingibjargar og
Áma Hafstað, ábúenda þar. Páll fór
ungur til náms í Noregi og lauk
grófi í búfræði frá háskólanum að
Ási. Á stríðsárunum flutti Páll til
Svíþjóðar enda ekki vært lengur í
Noregi hemumdum. Það hefði verið
ólíkt Páli að hafa minni afskipti en
meiri af þeirri ósvinnu sem þar átti
sér stað. Eftir heimkomuna til ís-
lands starfaði Páll lengst af hjá
Raforkumálaskrifstofunni og síðar
Orkustofnun, en þar var hann skrif-
stofustjóri.
Nú þegar Páll er látinn er margs
að minnast. Páll var áhugamaður
um Islenska menningu, einkum bók-
menntir. Ljóðlistin skipaði öndvegi
og var Páll betur heima en flestir
á því sviði. Páll gjörþekkti landið,
var kunnugur flestum ef ekki öllum
býlum í landinu, bæði staðháttum
og ábúendum. Þessi mikla þekking
á landinu, þjóðinni og bókmenntun-
um gerði Pál að einstökum manni
sem vinir komu ávallt fróðari og
lærðari af fundi við. Frásagnar-
gáfan var einstök, áhuginn leiftr-
andi og öll framkoma glæsileg og
ákveðin. En það var ekki aðeins
fslensk menning sem heillaði Pál,
heldur einnig skandinavísk og evr-
ópsk menning. Hjá Páli voru snill-
ingar á borð við Bellmann og
Wennerberg heimagangar og ljóðið
varð að tónlist og tónlistin að ljóði.
í Snekkjuvogi 3 var mikið sungið,
það var í raun alltaf hátíð þegar
gest bar að garði. Minnisstæð eru
boðin um jól og áramót, laufa-
brauðsgerðin um miðjan desember
og morgunverðarboðin í garðinum
á sólríkum sunnudögum.
Heimili Páls og Ragnheiðar er
hlýlegt og smekklegt þar sem bæk-
ur og fögur málverk prýða veggi.
Á menntaskólaárunum kom vina-
hópurinn oft til Páls og Ragnheiðar
Blóm og
skreytingar
við öll tœkifœri