Morgunblaðið - 16.09.1987, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 16. SEPTEMBER 1987
17
UNM TÓNLISTAR-
HÁTÍÐ Á ÍSLANDI
Tónlist
Jón Ásgeirsson
Samtök er nefnast Ung Nor-
disk Musik standa fyrir tónlistar-
hátíð í Reykjavík dagana 14. til
19. september og verða haldnir
átta tónleikar, fyrirlestrar, hljóð-
færanámskeið, ijallað um tón-
verkin á hátíðinni og æft undir
tónleikana. Flutt verða- tónverk
eftir ung norræn tónskáld og eru
flytjendumir einnig frá öllum
Norðurlöndunum. Til aðstoðar
hafa ungmennin nokkra reyndari
tónlistamenn, flytjendur, fyrirles-
Fyrstu tónleikar Tónlistarfé-
lagsins sem átti að halda í
Bíóborginni, nefnilega þar sem
Austurbæjarbíó var fyrrum, voru
á síðustu stundu færðir yfir í
Langholtskirkju og virðist því ljóst
að Tónlistarfélagið eigi þann einn
kost, að bíða eftir samastað í „tón-
Iistarhúsinu", en þar til að vera á
hrakhólum með tónleikahald sitt.
Sem sagt fyrstu tónleikamir á
þessu starfsári vom kammertón-
leikar og gat þar að heyra Robert
Aitken flautusnillinginn frá
Kanada, ásamt strengjaleikurun-
um Gerði Gunnarsdóttur, Helgu
Þórarinsdóttur og Nóm Kom-
ara, stjómendur og kennara.
Fyrstu tónleikar hátíðarinnar
vom haldnir í Langholtskirkju sl.
mánudag og vom flutt fimm verk.
Fyrsta verkið var kvartett fyrir
klarinett eftir Hróðmar Inga Sig-
urbjömsson. Það er auðheyrt að
ungu tónskáldin em tekin að leita
eftir „laginu" og tónmál þeirra
er jafnvel orðið áberandi „te-
matískt". Kvartett Hróðmars er
áheyrilegt verk og var vel leikið
af Den Danske Klarinettkvartet.
Það sama má segja um annað
verkið, Blásarakvintett eftir Mort-
en Ede Pedersen (norskur),
fallega hljómandi verk og vel flutt
blueh flytja kammertónverk, þar
sem flautan er í fyrstu rödd. Auk
samleiksverkanna lék Aitken tvö
einleiksverk á flautuna sína, fyrst
partítu (BWV 1013), sem talin
er vera samin fyrir 1720. Að öðm
leyti er lítið vitað um gerð verks-
ins, nema hvað það sé ótrúlega
vel samið fyrir flautuna. Það er
eins með þetta einleiksverk, eins
og önnur svipuð fyrir fíðlu og
selló, að þrátt fyrir að þau séu
aðeins einrödduð tónhugsun, búa
þau yfir svo margslungnum tóna-
leik að þau em talin með meiri-
háttar tónverkum meistarans.
Aitken lék flautupartítuna eftir
af The Helios Quintet.
Þriðja verkið var einnig fyrir
§ögur klarinett, eins og fyrsta
verkið og nefnist það Katharis,
eftir Martin Palsmar (danskur). I
efnisskrá segir hann: „Katharis
er samið fyrir klarinettukvartett
af þörf til að semja eitthvað ljótt."
Palsmar mun (samkvæmt efnis-
skrá) hafa verið í skóla heilagrar
Önnu en þar er til húsa drengja-
kór Kaupmannahafnar og því er
minnst á það hér, að umsögn
hans um verkið minnir á einskon-
ar „kórdrengjahrekk" og á í raun
illa við verkið, sem er á köflum
fallega hljómandi.
Bach snilldarlega vel og án þess
að trana fram tækni sinni.
Annað einleiksverkið vom þrír
smáþættir eftir Pierre Ferroud
(1900—1936) en hann var franskt
tónskáld og gagnrýnandi, er lærði
hjá Ropartz og Florent Schmitt.
Þetta vora austurlenskar
(kínverskar) tónhugmyndir,
fallegar í gerð er vom feiknalega
vel fluttar af Aitken. Samleiks-
verkin vora Tríó eftir Devienne,
Serenade eftir Reger, og kvartett
eftir Gyrowetz og Mozart.
Gyrowetz er einnig þekktur
undir öðmm rithætti, nefnilega
Jirovec (tékkneskur). Hann starf-
Besta verkið á tónleikunum og
reyndar það eina sem einhver
vemlegur veigur var í, er eftir
Mats Eden (sænskur) og heitir
aðeins Strokkvartett. Það mátti
heyra í verki hans stutt brot þjóð-
laga og einnig töluverð tónræn
átök. Flutningur verksins var
einnig til fyrirmyndar en fyrir
utan að lesa nöfti flytjendanna,
vita hljómleikagestir ekki mikið
um þá og hefði að ósekju mátt
stytta „prógramnótumar" vem-
lega og að minnsta kosti geta
þjóðemis flytjendanna.
Um síðasta verkið er mikið mál
í efnisskrá, en það vill oft vera
svo, að innihald verkanna er í
ósamræmi við magn útskýring-
anna. Þrír mánuðir heitir verkið
og er eftir Tomas Friberg (sænsk-
ur) við ljóð eftir Evu Runefelt.
Verkið er ákaflega ófmmlegt,
vandvirknislega unnið og var
ágætlega flutt af altsöngkonunni
Anna Brageson, við undirleik The
Helios Quintet.
aði í Vín, París og London og
naut mikilla vinsælda. í París
höfðu nokkrar af sinfóníum hans
verið fluttar og tilgreindar að vera
eftir Haydn. Tónmál verka hans
er einfalt og leikandi lagrænt.
Samleikur Aitken og strengjaleik-
aranna var frábær. Helga og
Nóra hafa margoft sannað ágæti
sitt í flutningi kammertónlistar
en Gerður Gunnarsdóttir er enn í
námi erlendis. Það sem hún lagði
til í þessum samleik gefur fyrir-
heit um að hér sé á ferðinni feikna
góður tónlistarmaður.
Þrátt fyrir húsnæðisleiðindin
fer Tónlistarfélagið vel af stað og
eins og gamlir kváðu fyrmrn, þá
vildu menn trúa því að fall væri
fararheill og engin ástæða tii að
efast um að þessi gömlu og góðu
sann'r.di séu ekki jafngild nú í
dag, sem þau vora áður.
KAMMERTÓNLIST
Ráðstefna um fé-
lagslegar afleið-
ingar alnæmis:
Fræðsla og
forvarnir
verði auknar
ÁHERSLA er lögð á mikilvægi
fræðslu og forvarnarstarfs til að
draga úr útbreiðslu sjúkdómsins
f niðurstöðum ráðstefnu um fé-
lagslegar afleiðingar alnæmis.
Ráðstefnan stóð í viku og var
haldin á vegum Landlæknisembætt-
isins og Háskóla Islands um félags-
legar afleiðingar alnæmis og
aðgerðir til úrbóta. Ráðstefnuna
sóttu fulltrúar ýmissa starfsgreina
s.s. prestar, hjúkmnarfræðingar,
kennarar, félagsráðgjafar og lækn-
ar.
Þar kom fram að opinber fjöldi
eyðnismitaðra hérlendis er 32, en
talið er að 10 sinnum fleiri séu sýkt-
ir. Erlendis er áætlað að fjöldi
smitaðra tvöfaldist ár hvert, en
samkvæmt því má ætla að 960 ein-
staklingar verði eyðnismitaðir hér
á landi eftir 5 ár.
Þátttakendur á ráðstefnunni
benda því á hversu brýnt sé að
bregðast við með forvamarstarfi á
meðan tími er til að draga úr út-
breiðslu og veita hinum smituðu og
aðstandendum þeirra viðhlítandi
þjónustu. Lögð er áhersla á mikil-
vægi fræðslu til alls almennings í
landinu um eðli sjúkdómsins og
afleiðingar, ekki síst til að vinna
gegn fordómum.
Þátttakendur skora á stjómvöld
að taka á þessum málum á ábyrgan
hátt, annarsvegar með stefnumörk-
un og hinsvegar stórauknum fjár-
framlögum til aðgerða.
OSA/SlA
LATTU VININA ÞINA VITA UM
ÍTÖLSKU SKIPER DÚNÚLPURNAR
100% dúnn gætir þess að tilfinningarnar kólni ekki
Fyrir aðeins kr. 4.999 - fást / raun tvær flíkur.
Óvenju hlý úlpa sem breyta má / þægilegt vesti.
Þið getið svo komið saman og valið ykkur
rauða, bláa, dökkbláa, gráa, græna eða svarta úlpu.
HAGKAUP
REYKJAVIK AKUREYRI NJARÐVIK