Morgunblaðið - 16.09.2005, Page 10

10 FÖSTUDAGUR 16. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIRBók-
mennta-
ástand
á morgun

Jón Kalman Stefánsson,
Kristján B. Jónasson, Stefán
Máni, Paul Auster, Javier Cercas,
Annie Proulx og Graeme Gibson
ALLAR íslensku landbúnaðarvör-
urnar sem í boði voru í Whole Foods
Markets-búðunum á Washington-
svæðinu og Baltimore seldust upp á
fyrsta kynningardegi. „Við vorum
búnir að undirbúa allar búðirnar vel
undir kynningarátakið og vorum t.d.
með 40% meira af kjöti en við höfum
verið með áður,“ segir Baldvin Jóns-
son, verkefnastjóri átaksverkefnisins
Áforms sem fram fer í Bandaríkjun-
um haust hvert. Segir hann matar-
kynninguna hafa farið fram í hádeg-
inu og fyrir klukkan þrjú síðdegis hafi
allar íslensku kjötvörurnar verið upp-
seldar, sem og allt skyrið og ostarnir.
„Þannig má áætla að 80% þeirra sem
smökkuðu vörur okkar hafi keypt
eitthvað,“ segir Baldvin, en tekur
fram að nýjar vörur verði komnar frá
lagerum í búðirnar strax í dag.
Á forsíðu matarblaðs
New York Times
Að sögn Baldvins hefur kynningin
á íslensku landbúnaðarvörunum
gengið afar vel í Bandaríkjunum
þetta haustið og fjölmiðlar sýnt þess-
um sjálfbæru landbúnaðarafurðum
mikinn áhuga. Sem dæmi nefnir hann
að íslenskar landbúnaðarvörur hafi
verið á forsíðunni á matarblaði New
York Times (NYT) auk þess sem
fjallað hafi verið um málið í heilsíðu-
grein í blaðinu þar sem bandarískir
fagaðilar og kokkar hafi verið að
dásama íslensku vörurnar og aðferðir
Íslendinga við að markaðssetja landið
sem sjálfbært land. „Það má eiginlega
segja að kynningarátakið sé að skila
sér allt að tveimur dögum fyrr en við
áttum von á,“ segir Baldvin og leggur
áherslu á að framleiðendur á Íslandi,
bæði sauðfjárbændur og kúabændur,
hafi mörg sóknarfæri í markaðsetn-
ingu í vörum sínum. „Það er hægt að
auka bæði mjólkurframleiðsluna og
sauðfjárframleiðsluna og á þessum
vikum hér erum við að leggja grunn
að því að það muni verða gert. Að
menn séu ekki alltaf að draga úr
framleiðslunni heldur fari menn núna
að sækja fram á grundvelli þessarar
markaðssetningar sem hér fer fram.“
Kynningarátak og markaðssetning á íslensku land-
búnaðarvörunum gengur vel í Bandaríkjunum
Grundvöllur fyrir
aukinni sókn
Íslensku vörurnar sem í boði voru hjá Whole Foods Markets seldust upp á
fyrsta degi. Talið er að 80% þeirra sem smökkuðu vörurnar hafi keypt þær.
GREININGARDEILD Íslands-
banka spáir 6,1% hagvexti í ár, sem er
umtalsvert meiri vöxtur en verið hef-
ur að meðaltali undanfarin 10 ár.
Vöxturinn er auk þess mun hraðari en
nú er í helstu viðskiptalöndum okkar,
en í ríkjum OECD er spáð 2,6% hag-
vexti að jafnaði í ár. Enfremur spáir
greiningardeildin frekar mjúkri lend-
ingu í hagkerfinu. Þ.e. aðlögun að
langtímajöfnuði með gengissigi,
kröftugum vexti útflutnings og já-
kvæðum ytri skilyrðum.
Útlit er fyrir að að nokkuð hægi á
hagvexti á næsta ári og að vöxturinn
verði 4,2%. Líkt og í ár munu rætur
vaxtarins fyrst og fremst vera í mikl-
um fjárfestingum og aukinni einka-
neyslu.
Verðbólga gæti orðið nálægt 8% á
árinu 2007
Þá er því spáð að gengi krónunnar
byrji að lækka á næsta ári og lækki á
bilinu 20–25% til 2007. Þetta var með-
al þess sem kom fram á morgunverð-
arfundi bankans í gær þar sem þjóð-
hagsspá 2005–2009 var kynnt.
Samkvæmt greiningardeildinni mun
hagvöxtur í ár og á næsta ári reyna
mjög á þanþol hagkerfisins, en bent
var á að víða sjáist merki ofþenslu.
Megi þar nefna verðbólgu sem nú
mælist 4,8% sem er langt umfram það
sem geti talist til stöðugleika að sögn
Ingólfs Bender, forstöðumanns
greiningardeildar Íslandsbanka.
Reikna megi með enn meiri verð-
bólgu á næsta ári og 2007 má búast
við að hún verði nálægt 8%.
Hann sagði hagstjórnarblönduna
vera ranga. Seðlabankinn hafi þurft
að taka verulega fast í taumana með
miklum vaxtahækkunum á meðan hið
opinbera hafi gert mun minna.
Greiningardeildin spáir mjúkri
lendingu en segir að það velti á mörg-
um þáttum og ekki síst því hvernig
menn hagi efnahagsstjórninni. Þó sé
ekki hægt að útiloka þann möguleika
að í kjölfar þeirrar hagsveiflu, sem nú
hafi náð hámarki, verði harkaleg
lending með langvinnum samdrætti.
Auk þess væri möguleiki á áfram-
haldandi vexti án jafnvægis, með
vexti þjóðarútgjalda t.d. vegna frek-
ari álversframkvæmda líkt og hafi
verið í umræðunni. Slíkt myndi draga
niðursveifluna á langinn.
Ingólfur velti stöðu mála fyrir sér á
fundinum og sagði blikur vera á lofti í
efnahagsmálum. „Viðskiptahallinn
var 14% af landsframleiðslu á fyrsta
árshelmingi sem er meira heldur en
við höfum séð síðan mælingar hófust
hér á landi. Hann virðist í ár ætla að
slá gamla metið frá 1947 þegar við
eyddum öllum okkar gjaldeyrisforða
á nánast einu ári til þess að kaupa
skip og byggja upp fiskvinnslu,“ sagði
Ingólfur og bætti því við að viðskipta-
hallinn krefðist gengislækkunar að
loknum stóriðjuframkvæmdum.
Hann benti á að hagvöxtur væri langt
umfram það sem sést hefur lengi og
að auki langt umfram það sem sést
hjá nágrannalöndunum.
Skammvinnt samdráttarskeið
Samkvæmt greiningardeildinni eru
líkur á að skammvinnt samdráttar-
skeið taki við innan tveggja ára af því
vaxtarskeiði sem nú stendur yfir. Nú
stefni í tæplega 1% samdrátt lands-
framleiðslu árið 2007, einkum vegna
minnkandi fjárfestinga í atvinnulífinu
en einnig af völdum samdráttar í
einkaneyslu. Um sé að ræða nauðsyn-
lega leiðréttingu á því ójafnvægi sem
nú sé að myndast á hagkerfinu.
Talið er að að loknu samdráttar-
árinu 2007 séu líkur á bata efnahags-
lífsins sem verði drifinn af vexti út-
flutnings. Reiknað er með 2,4%
hagvexti 2008 og 3,4% hagvexti 2009
og að vöxturinn verði við skilyrði auk-
ins stöðugleika efnahagslífsins með
um 2,5% verðbólgu og nánast jafn-
vægi á utanríkisviðskiptum og vinnu-
markaði.
Greiningardeildin telur að gengi
krónunnar byrji að lækka á næsta ári
og að hún lækki um 20–25% fram til
ársins 2007. Gengisvísitalan verði þá á
bilinu 130 til 135 stig. Samhliða geng-
islækkun krónunnar og lokum stór-
iðjuframkvæmda muni draga veru-
lega úr viðskiptahallanum.
Sérfræðingar á greiningardeild Íslandsbanka kynna þjóðhagsspá fyrir árin 2005–2009
Hagvöxtur 6,1% í ár en
þenslueinkenni mikil
Morgunblaðið/Kristinn
Íslandsbanki spáir að gengi krónunnar byrji að lækka á næsta ári og lækki
um 20–25% til 2007 að því er fram kom á fundi bankans í gær.
      




 
 


! 
"
#$%
&'

(
#$%
6

 
 Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
TENGLAR
.....................................................
www.mbl.is/itarefni
GUÐNI Ágústsson landbún-
aðarráðherra er nýkominn heim
frá Washington, þar sem hann
var viðstaddur opnun Íslands-
kynningar í verslunum Whole
Food Markets.
Hann segir við Morgunblaðið
að það sé stórkostlegt fyrir ís-
lenskan landbúnað og íslenska
matvælaframleiðendur að svo
margar afurðir séu komnar í hill-
ur einnar dýrustu og metn-
aðarfyllstu matvöruverslanakeðju
í heimi.
„Það eitt segir manni að það
blasir við ný og bjartari framtíð,“
segir Guðni, sem hreifst sér-
staklega af því að heyra stjórn-
endur Whole Foods Markets-
keðjunnar hlaða lofi á íslensku
vörurnar. Þannig hafi þeir sagt
íslenska smjörið vera hið besta í
heimi. Skyrið og ostarnir hafi
einnig heillað
viðskiptavini
verslunarinnar
og aðrar þær ís-
lensku vörur
sem hafi verið á
boðstólum.
„Þetta gefur
íslenskum land-
búnaði mögu-
leika á að feta í
sömu fótspor og
íslenskar sjávarafurðir gerðu
fyrst fyrir um 50 árum. Íslenskir
bændur verða ekki frjálsir fyrr
en þeir komast með afurðir sínar
á stærri markaði. Við eigum
möguleika á að selja mikið magn
og á hæsta verði. Þetta gefur
bændunum von á að fá sann-
gjarnt verð, við mikla eftirspurn
mun verðið hækka og allir munu
njóta góðs af því,“ segir Guðni.
„Ný og bjartari
framtíð blasir við“
Guðni
Ágústsson