Morgunblaðið - 14.12.1994, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1994 19
SUÐUR AMERÍKA
varð manni fljótt ljóst að betra hefur
verið að fara eftir kenningum og
skipunum kaþólsku kirkjunnar, ætti
ekki illa að fara.
Glæsilegt safn Inkagulls
En víða glóir á gullið. í einu auð-
mannahverfínu, reyndar skammt frá
. þeim efnaminni, er glæsilegasta safn
veraldar af Inkagulli og fornum minj-
um Inkanna og forvera þeirra. Safn-
ið heitir Oro del Perú og hvergi í
heiminum er saman komið á einum
stað jafnmikið af Inkagulli, en eins
og til að staðfesta gjána milii ríkra
og hinna efnaminni, er safn þetta í
eigu eins manns, fyrrum landeig-
anda. Þar gat að líta minjar frá fjöl-
mörgum fomum þjóðflokkum indí-
ána og mátti lesa sögu þeirra og
daglegt líf úr leirkerasmíð og ýmsum
listmunum.
Þegar Spánveijar komu til Perú,
höfðu Inkarnir þegar lagt undir sig
aðra þjóðflokka og þannig í raun
gert Spánveijunum landvinningana
auðveldari. Þess vegna töldu menn
lengi að allar minjamar væru frá
Inkum komnar, en svo er ekki því,
fjöldi þeirra er til dæmis mun eldri.
Veldi Inkanna nær ekki lengra aftur
en til þrettándu aldarinnar, en rann-
sóknir sýna mannvistarleifar allt að
10.000 ára gamlar. Töluvert er til
af minjum sem eru 3.000 til 4.500
ára gamlar og því er um auðugan
garð að gresja. Reyndar spilltu Spán-
veijarnir gífurlegum sögulegum
minjum. Þeir bræddu gullið upp og
eyðilögðu byggingar og aðra muni,
sem ekki höfðu verðmætagildi fýrir
þá.
Falskar tennur og gullbætur
í höfuðkúpur
Það var stórkostlegt að fara um
safnið, fá útskýringar á einkennum
hvers þjóðflokks og tímabils fyrir sig
og sjá hve hagir þessir menn hafa
verið. Kunnáttan rís hæst með Ink-
unum og meðal einstakra listmuna
mátti sjá hauskúpur með falskar
tennur, eins konar stíftennur. Þeir
hafa verið komnir svo langt í lækn-
ingum að þeir gátu gert við höfuð-
kúpubrot, numið burt brotið og sett
plötu úr gulli í staðinn eins og sjá
mátti. Þarna voru múmíur, klæðnað-
ur, leirker, vopn og verkfæri og gull
í þvílíkum mæli, að ómetanlegt hlýt-
ur að vera. Það er svo sannarlega
hægt að mæla með heimsókn í Oro
del Perú, sem til öryggis er til húsa
í rammgerðri neðanjarðarhvelfingu.
Á jarðhæðinni er svo stórkostlegt
safn handvopna. Þar getur að líta
þúsundir af byssum og sverðum, sem
meðal annarrs hafa verið í eigu
Napoleons keisara, Pizarro og fleiri
mikilmenna sögunnar. Vopnin virtust
frá flestum landsvæðum heims, nema
Norðurlöndum og ekki var þar að
finna sverðið Fótbít eða önnur ís-
lenzk vopn.
Töluverður fjöldi annarra áhuga-
verðra safna er í Límu, svo sem Þjóð-
minjasafnið og fleiri og margar
byggingar, einkum kirkjur er áhuga-
vert að skoða.
Verðbólgan úr 7.650%
í um 24%
Verðbólga hefur verið mest í heim-
inum í Perú og náði hún hámarki
árið 1990 í 7.650%, en síðan hefur
ótrúlegur árangur náðst og nú er
verðbólgan aðeins 2% á mánuði. Einn
liður í þessari baráttu var að skera
6 núll aftan af gjaldmiðlinum og nú
jafngilda tvær „sólir“ einum Banda-
rikjadollar. Vextir eru háir og reynt
er að ýta undir erlenda ijárfestingu
í landinu með ýmsum hætti. Þá er
einkavæðing á stefnuskrá stjórn-
valda, en einn Þrándur í þeirri Götu
er að þá tekur við ábyrgari rekstur
með mikilli fækkun starfsfólks.
Verðlag er greinilega tvenns konar,
enda kostaði herbergi á Hótel Li-
bertador um 130 Bandaríkjadali.
Útlendingar og yfírstéttin greiða allt
annað verð fyrir vörur og þjónustu
en þeir efnaminni og fá auðvitað allt
aðra vöru og þjónustu en hinir. Þess
má þó geta að innfæddir borga mun
minna fyrir leigubíla en ferðamenn.
Líklega er ekki hægt að taka Li-
bertador sem dæmi um hefðbundna
gististaði. Það er örugglega í dýrari
kantinum enda prýðilegt hótel á vest-
rænan mælikvarða og ljóst er að
fyrir öryggið sem þar fæst, er allt í
lagi að borga eitthvað.
SUM hreysin geta tæpast talizt mannabústaðir og mörg þeirra eru án þaks.
LIBERTADOR er prýðilegt BÚÐIR af þessu tagi eru algengar í fátækrahverfunum. Oft eru
hótel á vestrænan mælikvarða. rimlar fyrir afgreiðsluopinu til að verjast þjófnaði.
Vegabréfsáritun
Það er að mörgu að huga ætli
menn að fara til Perú. Þangað þarf
vegabréfsáritun, sem fæst í sendiráði
Perú í Stokkhólmi. Flugvöllurinn er
í Callao og því er bezt að vera búinn
að ganga frá því áður en komið er
að maður verði sóttur eða fái örugg-
an flutning á áfangastað. Alls ekki
er ráðlegt að drekka kranavatn, en
vatn á flöskum er algengt og í lagi.
Sama gildir um ísmola í svaladrykkj-
um. Gjaldmiðillinn heitir „sol“ og nú
eru tvær sólir í dollar.
Árleg úrkoma 0,5
millimetrar
Mörg flugfélög fljúga til Perú og
má meðai annarra nefna American
Airlines, sem fljúga þangað frá
Miami á Florida. Samkvæmt laus-
legri áætiun kostar það eitthvað yfír
hundrað þúsund krónur að fljúga
héðan til Líma og til baka með við-
komu á Miami. Loftslag í Límu er
nokkuðs sérstakt. Þar hreyfir varla
vind og rignir nánast aldrei. þrátt
fyrir það sést sjaldan til sólar, því
himinninn er ýmis skýjaður eða hul-
inn mistra um átta mánuði á ári.
Árleg úrkoma er 0,5 miilimetrar og
hiti á sumrin (desember til marz)
18 til 30 gráður, en 13 til 20 á ve-
turna!
Greinarhöfundur getur ekki lagt
dóm á aðrar borgir eða iandshluta
í Perú. Lima var eini viðskomustaður
hans í þessu landi, sem býr yfir
mikilli náttúrufegurð og menningu.
Hana er hins vegar einkum að finna
annars staðar en í höfuðborginni og
er það örugglega ferðarinnar virði
að heimsækja hinar fornu Inkaborg-
ir uppi í Ándesfjöllunum eða sjá
Amasonfljótið leggja í hina löngu
ieið sína suður um álfuna. En tæp-
ast er hægt að mæla með langri
dvöl i Límu.
Islandsbanki býður ókeypis
myndatöku vegna debetkorta
dagana 9.-16. desember
Frá og meö 1. janúar
7 995 ábyrgist íslands-
banki abeins þá tékka
þar sem debetkorti hefur
Okeypis myndataka fer
fram í eftirtöldum útibú-
um íslandsbanka á
höfuðborgarsvœöinu:
verib framvísab og tékkaábyrgbarnúmer skráb á
tékkann.
íslandsbanki hvetur því alla tékkareikningseigendur
sína til ab sœkja um debetkort í nœsta útibúi
bankans. Mun ódýrara er ab taka út af tékka-
reikningum meö debetkorti en tékka.
Debetkortafœrslur í hrabbönkum eru ókeypis.
Notabu tcekifœrib og sœktu um debetkort núna á
meöan þér býbst ókeypis myndataka. Þetta tilboö
stendur aöeins til 16. desember.
Lœkjargötu 12 kl. 14:00 - 16:00
Eiöistorgi 17 kl. 11:00- 14:00
Bankastrœti 5 kl. 14:00 - 16:00
Laugavegi 105 kl. 10:00- 14:00
Háaleitisbraut 58 kl. 13:00 - 16:00
Suöurlandsbraut 30.. kl. 13:00- 16:00
Dalbraut 3 kl. 13:00- 16:00
Stórhöfba 17 kl. 09:15- 13:00
Kringlunni 7 kl. 13:00 - 16:00
Þarabakka 3 kl. 09:15 - 16:00
Strandgötu 1 kl. 13:00- 16:00
Einnig er boöiö uppá ókeypis myndatöku í útibúum
utan höfuöborgarsvœöisins.
Vinsamlega hafðu samband viö
viökomandi útibú.
ÍSLANDSBANKl