Morgunblaðið - 14.12.1994, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
ERLENT
Evrópudómstóllinn
Þýskir vínfram-
leiðendur tapa
Lúxemborg. Reuter.
ÞÝSKUM vínframleiðendum tókst
ekki að koma í veg fyrir að Evr-
ópusambandið setti reglur sem
bönnuðu þeim að merkja freyði-
vínsflöskur sínar með miða þar
sem sagt er að vínið sé „framleitt
með kampavínsaðferðinni“.
Samtök freyðivínsframleiðenda.
í héraðinu Mosel-Saar-Ruwer,
sem kalla sig Winzersekt, segja
hættu á að reglurnar, sem tóku
gildi í september, geti gert þá
gjaldþrota.
Framleiðendur innan samtak-
anna hafa ávallt merkt flöskur
sínar „Méthode Champenoise" en
í því felst að síðari gerjun vínsin
(sem breytir víninu úr hvítvíni í
freyðivín) á sér stað í flöskunni
en ekki í tönkum. Eru þessi freyði-
vín dýrari en önnur þýsk freyðivín
fyrir vikið.
Winzersekt fór fram á það við
landbúnaðarráðuneyti sambands-
landsins Rheinland-Pfalz að styðja
sig í baráttunni en ráðuneytið
hafnaði því. Kærðu samtökin því
ráðuneytið. Evrópudómstóllinn úr-
skurðaði hins vegar í gær vínfram-
leiðendum í óhag.
Settar til að vernda
framleiðendur í Champagne
Reglurnar voru upphaflega sett-
ar á sínum tíma af tveimur ástæð-
um. í fyrsta lagi til að koma í veg
fyrir að vínframleiðendur utan
héraðsins Champagne í Frakk-
landi högnuðust á þeim góða
orðstír sem freyðivín þaðan (hin
einu sönnu kampavín) hafa unnið
sér. í öðru lagi til að auðvelda
neytendum á að átta sig á mismun
á freyðivínum.
Reuter
Tvíhliða viðræður við Sviss
JAKOB Kellenberger, ráðherra í svissnesku ríkisstjórninni,
ræðir við blaðamenn að loknum fyrsta fundi í tvíhliða viðræð-
um Sviss og Evrópusambandsins um ýmis vandræði, sem upp
komu í samskiptum eftir að Svisslendingar felldu samninginn
um Evrópska efnahagssvæðið í þjóðaratkvæðagreiðslu. Rætt
verður um frjálsa fólksflutninga, rannsóknir, verzlun með land-
búnaðarvörur, opinber útboð og tæknilegar hindranir í vegi
fyrir viðskiptum og rannsóknasamvinnu.
Spánverjar vongóðir um lausn
• JAVIER Solana, sjávarút-
vegsráðherra Spánar, sagðist á
mánudag ekki búast við að aðild
Finna, Austurrikismanna og
Svía að ESB myndi frestast
fram yfir áramót þrátt fyrir
hótanir Spánveija um annað
vegna deilna um fiskveiðimál.
Spánverjar segjast ætla að
stöðva aðild þessara ríkja þang-
að til að lausn hefur fundist á
því hvernig veita eigi þeim fulla
aðild að sameiginlegri sjávarút-
vegsstefnu ESB. Solana sagði á
fundi í Helsinki í gær að hann
væri 99,9% viss um að lausn
fyndist í tæka tíð. A leiðtoga-
fundi ESB í Essen um helgina
var sjávarútvegsráðherrum að-
ildarríkjanna skipað að finna
lausn fyrir áramót. Deilan snýst
ekki sízt um aðgang Spánveija
að „írska hólfinu" í írlandshafi.
Sumir af þingmönnum brezka
íhaldsflokksins hafa hótað að
greiða atkvæði gegn ríkis-
sljórninni í árlegri fiskveiðium-
ræðu síðar í vikunni vegna
þessa.
• ESB og ríkisstjórn Ítalíu
deila nú hart vegna áforma It-
ala um að skattleggja bifreiðir
með vélarstærð yfir tvo lítra að
rúmmáli sérstaklega. Hafa
framleiðendur slíkra bifreiða,
s.s. Jaguar, gagnrýnt áformin
og segja í þeim felast óþolandi
mismunun, sem samrýmist ekki
reglum innri markaðarins. Ef
skatturinn verður lagður á
munu bifreiðir á borð við Jagu-
ar, Mercedes og BMW hækka í
verði um allt að hálfa milljón
króna á Italíu.
• RÚMENSKA fjármálaráðu-
neytið greindi frá því í gær að
Rúmenar hefðu tekið lán að
upphæð 125 milljóna ECU hjá
ESB. Verður lánið notað til
greiðslna á skuldum.
• FRAMK VÆMD AST J ÓRN
ESB hefur ákveðið að styðja
verkefni sem hefur þaðað
markmiði að finna þau evr-
ópsku fyrirtæki sem stækka
örast. Er endurskoðunarfyrir-
tækið Ernst & Young í forystu
hóps sérfróðra aðila sem á að
finna þau 500 fyrirtæki á Evr-
ópska efnahagssvæðinu sem
stækka hraðast og skilgreina
ástæður þess.
• ^ Reuter
EÞIOPIUMENN mótmæla við sendiráð Zimbabwe í Addis Ababa og krefjast þess að þarlendir ráða-
menn framselji Mengistu Haile Mariam, leiðtoga marxistastjórnarinnar fyrrverandi í Eþíópíu.
Marxistaleiðtogar
dregnir fyrir rétt
Akærðir um fjöldamorð o g glæpi gegn mannkyninu
Addis Ababa. Reuter.
RÉTTARHÖLD hófust í gær yfir
leiðtogum marxistastjórnarinnar
fyrrverandi í Eþíópíu sem hafa verið
ákærðir um fjöldamorð, pyntingar
og glæpi gegn mannkyninu á 17 ára
valdatíma hennar.
Réttað er yfir um 66 félögum í
herforingjastjórninni sem braust til
valda í byltingu árið 1974, en leið-
togi hennar, Mengistu Haiie Mariam,
hefur þó ekki fengist framseldur frá
Zimbabwe. Þetta eru ein viðamestu
réttarhöld af þessum toga frá því
leiðtogar þýskra nasista voru dregnir
fyrir rétt eftir heimsstyijöld'na síðari.
Mennirnir eiga yfir höfði sér
dauðadóma verði þeir fundnir sekir
um glæpina. Þrír dómarar lásu 269
síðna skjal, þar sem tíundaðar voru
ákærur um morð, pyntingar og
stofnun-;,dauðasveita“. Búist var við
að það tæki að minnsta kosti dag
að lesa skjalið.
Fyrsta ákæran fjallaði um aftöku
á 60 ráðherrum og embættismönn-
um Haile Selassies Eþíópíukeisara í
nóvember 1974. Síðan voru menn-
irnir ákærðir um morð á keisaranum
„á þeirri forsendu að hann væri
kúgari, gagnbyltingarsinni og æðsti
maður lénsveldis“.
Drápu þúsundir manna
Þar á eftir var lesinn langur listi
yfir morð, einkum á námsmönnum,
í hreinsunum Mengistus og fylgis-
manna hans sem beindust að öðrum
marxistahreyfingum seint á áttunda
áratugnum. Lesin voru nöfn 2.000
manna sem talið er að hafi verið
myrtir í þessum hreinsunum, en þess
var getið að líklega hefðu miklu fleiri
verið drepnir.
Auk morðanna lét Mengistu flytja
700.000 íbúa norðurhluta landsins
til vesturhlutans í því skyni að svelta
uppreisnarmenn í héruðunum Tigray
og Eritreu til uppgjafar. Mengistu
neitaði því mánuðum saman árið
1984 að hungursneyð geisaði í norð-
urhlutanum, þannig að hjálparstofn-
anir brugðust of seint við. Áætlað
er að ailt að milljón manna hafi orð-
ið hungurmorða.
Enn eitt hneykslið skekur bresku sljórnina
Aukagreiðsliu' til yf-
irmanna gagnrýndar
London, Brierley Hill. Reuter.
ENN EITT hneykslið skók ríkisstjórn
Johns Majors, forsætisráðherra Bret-
Iands, á mánudag, er fréttir bárust
af því að yfirmaður fangelsismála
hefði fengið greidd um 35.000 pund
í aukagreiðslu, sem svarar rúmum
3,7 milljónum kr. Komu þessar upp-
lýsingar í kjölfar óvenju tíðra flótta
úr breskum fangelsum og öðrum
áföllum í öryggisgæslu.
Michaei Howard innanríkisráð-
herra, sem fer með fangelsismál,
varði aukagreiðsluna á þingi en hún
hefur verið harðlega gagnrýnd af
stjórnarandstæðingum og talsmönn-
um fangavarða. Þá kemur málið sér
ilia fyrir forsætisráðherrann, þar
sem, fréttir hafa borist af því að
stjórnin sé í raun klofin í afstöðunni
til launa forstjóra. Munu Major og
Michael Heseltine viðskiptaráðherra
vera á öndverðum meiði í málinu.
Major er sagður ævareiður vegna
aukagreiðslanna, sem hann telur
ekki réttlætanlegar.
„Þetta er fráleitt, að menn fái
aukagreiðslur á sama tíma og fé er
skorið niður til iöggæslunnar," sagði
John Prescott, varaformaður Verka-
mannaflokksins. í sama streng tók
talsmaður fangavarða, sem sagði
ástandið í breskum fangelsum orðið
afar slæmt og meira um eiturlyf þar
en almenning óraði fyrir.
Það var dagblaðið Daily Mail sem
vakti athygli á aukagreiðslunum,
sem eru liður í því að ná forstjórum
frá einkageiranum til ríkisfyrirtækja
á borð við fangelsi, sem eru einka-
rekin að hluta. Nemur bónusinn 28%
af launum.
Skipun Derek Lewis, yfirmanns
fangelsismála, sem fékk auka-
greiðsluna, hefur verið harðlega
gagnrýnd fyrir fleiri sakir. Hafa
menn einkum fundið að því að mað-
ur, sem var forstjóri einkarekinnar
sjónvarpsstöðvar, hafi verið ráðinn
í þetta starf.
23% fylgi
Búist er við að íhaldsflokkurinn
fái háðulega útreið í aukakosning-
um, sem haldnar verða á morgun,
fimmtudag. Er Verkamannaflokkn-
um spáð 63-65% fylgi í Dudley en
íhaldsmönnum 23%. Þeir sigruðu í
síðustu kosningum.
Fyrirfór
sér eftir
uppsögn
Ósló. Morgunblaðið. %
FORSTJÓRI kauphallarinnar í
Ósló, sem sagt var upp í fyrra-
dag vegna fjármálaóreiðu,
fannst drukknaður í gær
skammt frá sumarhúsi sínu.
Talið er víst, að hann hafi stytt
sér aldui'.
Erik Jarve hafði veitt kaup-
höllinni forstöðu í 20 ár en svo
virðist sem hann hafi blandað
saman fjárreiðum sínum og
stofnunarinnar og einkanlega á
þessu ári. I gærmorgun var
fjölskylda hans farin að óttast
um hann og lét lögregluna vita.
Fann hún hann síðan látinn í
sjónum við sumarhús fjölskyld-
unnar á Þelamörk.