Morgunblaðið - 10.08.1985, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 10. ÁGÚST 1985
ÖD
Minning:
Anna Guðbrands-
dóttir frá Loftsölum
Þann 5. mars 1985 lést í Sara-
sota, Florída, Anna Guðbrands-
dóttir Kroger.
Hún fæddist 28. janúar 1915 á
Loftsölum í Mýrdal, og var dóttir
hjónanna Elínar Björnsdóttur og
Guðbrands Þorsteinssonar sem
bjuggu á Loftsölum frá 1902 til
1946 er Elín lést. Guðbrandur bjó
þá áfram með börnum sínum þar
til hann lést 1951. Anna var fjór-
tánda barn þeirra hjóna en tólf
dætur og þrír synir komust til
fullorðinsára.
Margt fólk var því heima á
Loftsölum þessi ár. Eldri börnin
að vísu farin að tínast að heiman,
og sumt af þeim fór annað í fóstur,
eins og þá gerðist, en fósturbörn
komu líka á heimilið í lengri og
skemmri tíma, svo hópurinn var
stór sem hún ólst upp með.
Á þeim árum var mikið að gera
á Loftsölum að hirða skepnurnar,
því þar var þá rekinn góður bú-
skapur. Bóndinn var líka formað-
ur á áraskipi sem gert var út frá
Dyrhólahöfn. Og svo var það vit-
inn á Dyrhólaey. Guðbrandur
hafði tekið að sér að gæta hans og
þess vegna þurfti að vera maður
frá Loftsölum í vitanum. Hann
gerði sér grein fyrir að það gat
orðið sæfarendum dýrt er treystu
á ljósið, ef það brást, enda var vit-
anum sýnd sérstök alúð, og óneit-
anlega kom þá umhirða skepn-
anna á aðra.
Allt þetta varð til þess að syst-
urnar vöndust á útiverkin með
bræðrum sínum. Anna var þar
engin undantekning, hún hjálpaði
til að flytja fisk úr sandi og verka
hann þegar staðið var í róðrum.
Að siga í Dyrhólaey til að ná í egg
var hún óhrædd við. Karlarnir
beinlínis sóttust eftir að hafa
hana með sér í eyjuna, hún var
miklu léttari en þeir, það munaði
heilmiklu þegar fáir voru á brún-
inni. Stundum fóru þau bara tvö í
slíka leiðangra, hún og Þorsteinn
bróðir hennar.
Þannig liðu uppvaxtarárin við
hið erfiða starf, fyrir alla vélvæð-
ingu, þegar mannslíkaminn mátti
puða, oft á tíðum það sem hann
þoldi.
En í glöðum hóp æskufólks voru
stundirnar fljótar að líða. Það
mátti líka margt gera sér til gam-
ans, og ekki var stress hraðans né
auravonin til að trufla hugann.
Anna var einn vetur í gagnfræða-
skóla í Vík, sem var þó betra en
ekki, en Önnu langaði til að skóla-
gangan hefði getað orðið lengri.
Hún varð þó fljótlega mjög vel
heima í mörgu, las mikið og mynd-
aði sér sjálf skoðanir á því sem á
dagskrá var hverju sinni, og gat
rætt málin við hvern sem var.
Auðvitað kom að því að Anna á
Loftsölum fór að heiman til að
vinna sér inn aura. Fyrst í kaupa-
vinnu og vist, og þá var ekki að
sökum að spyrja, þá urðu pen-
ingarnir nauðsynlegir.
Árið 1946 liggur leið hennar til
Ameríku, þar kynntist hún mynd-
arlegum Þjóðverja. Hann hét
Chester Kroger. Þessum manni
bast hún tryggðarböndum sem
entust meðan bæði lifðu. Þau eign-
uðust einn son, Chester Guðbrand,
hann býr vestur í Flórída og er
giftur Veru Patriciu McMillan.
Chester eldri hafði flust vestur
um haf áður en seinni heimsstyrj-
öldin skall á, en hann hafði fylgst
vel með öllum málum heima í sínu
ættlandi og ræddi þau óhikað og
lét sínar skoðanir í Ijós. Anna
varð honum mjög sammála, gerði
skoðanir hans að sínum.
Atvinna þeirra var að reka hótel
um margra ára skeið í Atlantic
City hluta úr árinu, en hinn hlut-
ann í Flórida. Þetta var erfiður
atvinnurekstur en gaf dálítið í
aðra hönd og á einhverju varð að
lifa.
Þannig liðu árin eitt af öðru.
Þau urðu tuttugu og eitt þar til
Anna kom aftur til íslands, það
var árið 1967. Þá komu þau öll
þriú, Anna og feðgarnir, og dvöldu
á íslandi um mánaðarskeið.
Næst komu Anna og Chester
Guðbrandur árið 1982 en Chester
eldri lést árið 1979.
Og síðast kom Anna ein sumar-
ið 1984 og dvaldi hér á landi hluta
úr sumrinu. Þá fékk hún slæmt
kvef, og í ljós kom sjúkdómur sá
er svo ágengur reynist við þau
systkinin.
Sá sem þessar línur ritar kynnt-
ist Önnu fyrst er hún kom hingað
heim sumarið 1982, þá komin á
efri ár, hafði búið í Ameríku í ára-
tugi, en talaði samt íslensku með
hreinni blæ og skýrar en sumir
þeir sem aldrei höfðu á annað land
en ísland stigið.
Hún notaði meira af gömlu ís-
lensku orðunum en fólk sem nú er
að alast upp kann, en hún eins og
gleymdi stundum hvar hún var
stödd, og enskan var þá komin út
yfir varirnar án þess hún vissi.
Hún hafði ákaflega sterk áhrif á
mig, því olli hið tæra íslenska
orðaval sem hafði geymst svo vel
öll þessi ár, hispursleysi i allri
franikomu ásamt einlægninni,
ákveðnar skoðanir, skörp greind
og kunnátta á svo mörgu.
Það er víst að árin sem hún var
úti í Ameríku hugsaði hún oft
heim til æskustöðvanna og hún
minntist þess að þótt blítt hafi
verið á vorin heima á Loftsölum,
lamdi sjórinn stundum bergið i
vondum veðrum. Ég læt hér fylgja
brot af hennar hugleiðingum þar
um, hún segir:
Ég hef séð þig bröttu björgin lemja
ég hef heyrt í djúpum þínum emja
ég hef hræðst og elskað undra völdin
ég hef sofnað við þín ljóð á kvöldin
Og eins og Jónas Hallgrímsson
bað vindana löngu fyrr, að bera
kveðju heim, sá Anna sveitina
sína baðaða í sunnanblæ. Og ég
leyfi mér að birta hér annað sýn-
ishorn sem segir til um hvar hug-
ur hennar var, Anna segir svo í
lengra kvæði:
Mýrdalssveit, ég sé í anda
sunnanblæinn kyssa þig
þú hefur fóstrað feður mína
þú hefur fóstrað mig
Mýrdalssveit ég elska þig.
Þegar Anna átti þess kost að
koma til Islands núna síðustu ár-
in, ferðaðist hún dálítið um landið,
og naut þess, að ég held í ríkum
mæli. Það kom samferðafólki
hennar svo sannarlega á óvart, er
hún tók allt í einu upp á því í einni
slíkri ferð að þylja utanbókar
kvæðið Gunnarshólma. En
kannski er það ein skýringin á því
hvað hún hélt málinu hreinu, að
hún hafi upphátt farið með kvæði
og vísur íslensku skáldanna, alla-
vega hafði hún engan íslending að
tala við, langtímum saman, og gat
því ekki haldið sér við á því. Og
sjálfsagt hefur hún lesið mikið ís-
lenskar bækur.
Nú hefur hún gengið sina götu
til enda, léttum hljóðlátum skref-
um, án þess að ónáða þá sem á
vegi hennar urðu. Engum gerði
hún ónæði en mörgum rétti hún
hönd. Við hjónin minnumst
margra jólakvölda er kveðjan
hennar var lesin. Allra þessara
stunda er Ijúft að minnast, þær
allt of fáu sem leiðirnar lágu sam-
an eru ógleymanlegar, þær mynda
sjóð minninga um manngerð sem
guð hefur vel gert.
Frá Skeiðflatarkirkju í Mýrdal
fer fram athöfn í dag, jarðneskar
leifar Önnu frá Loftsölum verða
moldsettar þar í kirkjugarðin. Við
Hrafnhildur vottum syni hennar
og tengdadóttur samúð okkar.
Grétar Haraldsson
Sigmar J. Bene-
diktsson — Kveðjuorð
Fæddur 3. september 1948
Dáinn 4. ágúst 1985
Ekki óraði okkur fyrir því þegar
við kvöddum þau hjónin Simma og
Ellu að kvöldi miðvikudagsins 24.
júlí, að það væri i síðasta skipti
sem við sæjum okkar góða vin
Simma, eins og hann var ávallt
kallaður. En enginn veit sína
ævina fyrr en öll er, enda urðum
við harmi slegin þegar við fréttum
ellefu dögum seinna að Simmi
væri dáinn.
Þau hjónin höfðu skroppið suð-
ur í nokkra daga með börnin sín
tvö og heimsóttu okkur nokkrum
sinnum, hress og kát eins og þau
alltaf voru. Sérstaklega var Simmi
ánægður með nýja bílinn sinn sem
hann sýndi okkur kvöldið áður en
þau fóru norður. Hann var eins og
lítill ánægður drengur þegar við
fórum saman í síðasta bíltúrinn.
Þegar við sögðum þeim að við
værum að fara til útlanda í fyrsta
skipti óskaði Simmi þess að hann
væri að fara líka og sagði: Ella
mín, nú förum við heim og spörum
og förum út á næsta ári.
Hið sviplega slys sviptir hann
þeirri ánægju þar sem hann er nú
farinn í enn lengra ferðalag. En ég
veit að hann verður svo lifandi í
hugum okkar að hann mun fylgja
okkur hvert okkar fótmál í ferð-
inni.
Vegna þess hve stutt er síðan
Simmi var hjá okkur verða þessar
síðustu samverustundir með hon-
um ennþá dýrmætari og gleymast
seint.
Þar sem við verðum á erlendri
grund þegar Simmi verður kvadd-
ur í hinsta sinn langar okkur að
þakka honum hér fyrir allar þær
góðu og ánægjulegu samveru-
stundir sem við áttum saman i
gegnum árin, þær hefðu mátt vera
svo miklu, miklu fleiri.
Elsku Ella, við biðjum Guð að
styrkja þig og börnin þín, Guð-
rúnu og Ömar, í ykkar miklu sorg.
Einnig biðjum við hann að styrkja
fólkið á Miklabæ, þar sem Simmi
var alinn upp og ávallt kenndur
við. Við sjáum öll á eftir góðum
dreng og tryggum vin.
Guð blessi ykkur öll.
Páll og Alma
Veigar Þráins-
son — Minning
Fæddur 6. maí 1981
Þaö vex eitt blóm fyrir vestan,
og vornóttin mild og góð
kemur á ljósum klæðum
og kveður því vögguljóð.
(Steinn Steinarr)
Hann Veigar fæddist á vorgró-
andanum, þegar fyrstu blómin
voru að springa út á túninu á
Kletti og þau breiddu út krónuna
og brostu við vöggunni hans.
Þannig hófst æviskeið þess unga
sveins sem við erum nú að kveðja.
Það er með blómin eins og okkur
mennina. Þeim eru fyrirhugaðir
mismargir lífdagar. Venjulega frá
vori til hausts en sum fæðast las-
burða og lifa ekki vorið, önnur
verða fyrir áföllum og fölna og
deyja þótt miðsumar sé. Fljótlega
eftir fæðinguna kom í ljós að
hjartað starfaði ekki eðlilega, sem
orsakaði að hann Veigar þurfti að
vera undir eftirliti læknis að
minnsta kosti fyrstu árin, en allir
vonuðu þó að úr rættist með að-
stoð læknavísindanna. Þessi fjög-
ur ár hafa verið mikil lífsreynsla
fyrir hann og foreldra hans.
Það er þungbært fyrir óþroskað
barn að þurfa að vera á sífelldum
ferðum á milli lækna og sjúkra-
stofnana. Það skapar ótta og and-
lega vanlíðan. Slíkt gerir einnig
miklar kröfur til foreldranna.
Hann Veigar átti skilningsgóða
foreldra sem umvöfðu hann ástúð
og hlýju og lögðu sig fram til að
gera honum veikindin svo léttbær
sem frekast var unnt. Vandasam-
asti þátturinn féll í hlut móður-
innar sem stóð á verðinum nótt
sem dag. Hún átti mikið til að gefa
og umhyggjunni fyrir syninum
voru engin takmörk sett. Við slík-
ar aðstæður skapast sterkt sam-
band milli foreldra og barns, sam-
band sem torvelt er að rjúfa í
einni svipan.
Þrátt fyrir að alltaf hafi ríkt
óvissa um framtíðina, þá var von-
in óvissunni yfirsterkari, því
dauðinn er ætíð óvelkominn gest-
ur og snertingin við hann orsakar
geðhrif sem kalla fram spurningar
hvað snertir orsakir og tilgang
þess sem gerst hefur, spurningar
sem engin svör fást við. Þetta á
ekki sist við um þá sem ekki hafa
hlotið þroska til að skilja hvað
raunverulega hefur gerst. Veigar
og Vilberg, eldri bróðirinn, voru
mjög samrýndir, aðeins tvö ár á
milli þeirra. Fyrir hann er fráfall
bróðurins bitur og torskilin lífs-
reynsla.
Þá vaknar sú spurning hvort
æskilegt sé að til séu rökfræðileg
svör við öllu sem okkur kann að
henda á lífsleiðinni. Nánari ihug-
un leiðir í ljós að slikt væri ekki
æskilegt og sem betur fer eru
ýmsir þættir sem snerta líf okkar
sem ekki lúta mannlegri forsjá.
Einn af þeim þáttum er dauðinn.
Og því er oss erfitt að dæma þann dóm,
að dauðinn sé hryggðarefni
þótt ljósin slokkni og blikni blóm.
Er ei bjartara land fyrir stefni?
(E. Ben.)
Hann Veigar var aðlaðandi
barn, sviphreinn og glaðvær. Frá
dökkum og djúpum augum stafaði
einlægni og hlýja. Við vorum of
langt hvor frá öðrum til við gæt-
um kynnst til hlítar. Hann var
hlédrægur við fyrstu sýn og ef-
laust hafa veikindin átt sinn þátt i
því að hann var varfærinn í um-
gengni við ókunnuga, en stóð vörð
um foreldra sína ef þau voru nær-
stödd. Þar átti hann vísa örugga
vernd. Veigar bar nafn móður-
ömmu sinnar, Sólveigar, sem var
látin fyrir nokkru þegar hann
fæddist.
Á þessari stundu situr sorg og
tregi í fyrirrúmi, en við verðum að
trúa því að þegar frá líður verði sú
lífsreynsla sem fékkst með þess-
um litla dreng gott veganesti inn í
framtíðina.
Og það er svo margt til að lifa
fyrir. Synirnir tveir sem eftir lifa
hraustir og efnilegir, sá eldri 6 ára
og hann Páll á fyrsta ári, fæddur
1. janúar, sannkölluð nýársgjöf.
Og verkefnin í sveitinni eru
óþrjótandi fyrir dugmikla og sam-
stillta fjölskyldu.
Sporin hans Veigars litla á hans
stutta æviskeiði eiga eflaust sinn
þátt í að móta þá framtíð sem
framundan er. Við sem næst ykk-
ur stöndum munum fylgjast með
ykkar högum, því það er sjálfsögð
og eðlileg hvöt hvers rétthugsandi
manns að deila gleði og sorg með
sínum nánustu.
Megi Guð og góðir vættir stuðla
að heill og hamingju ykkar í fram-
tíðinni.
HJ.
Ekki urðu æviár þessa litla vin-
ar mörg og auðveld voru þau ekki
heldur. Það var vor og gróandi í
sveitinni þegar hann fæddist 6.
maí 1981. Foreldrar hans, Málfríð-
ur Vilbergsdóttir og Þráinn
Hjálmarsson á Kletti í Geiradal,
fögnuðu fæðingu hans hjartan-
lega. En því miður blandaðist
fljótt kvíði í þann fögnuð. I ljós
kom við rannsókn lækna að litli
fallegi drengurinn þeirra var
fæddur með hjartagalla. Það voru
þó taldar sterkar líkur á því að
bæta mætti þetta mein með skurð-
aðgerð, og fór hún fram erlendis
strax á fyrsta aldursári Veigars.
Virtist þessi vandasama aðgerð
hafa heppnazt vel, en Veigar litli
varð þó að vera undir stöðugu eft-
irliti íslenzkra hjartasérfræðinga.
Drengurinn óx og dafnaði og vonir
vöknuðu um varanlegan bata, en
einmitt þá kom í ljós að þörf var
meiri aðgerða og bættist nú við
hjartagangráður. Þannig gerðu
sérfróðir læknar allt sem í mann-
legu valdi stóð til að bæta heilsu
og lengja líf þessa litla vinar. En
svo kom kallið öllum að óvörum
30. júlí þegar Veigar litli var að
leik í hlaðvarpanum við heimili
sitt á Kletti í Geiradal.
Þrátt fyrir alla þessa erfiðleika
lífsins hafði Veigar sérlega létta
lund og svo hlýtt bros að andlit
hans ljómaði eins og sól í heiði og
það þurfti ekki mikið til að gleðja
hann og kæta. En kannski varð þó
brosið bliðast og hlýjast, þegar
hann eignaðist fyrsta hjólið sitt
réttum sólarhring áður en hann
kvaddi þennan heim. Við sem
stóðum næst þessum glaða og
Ijúfa dreng munum ávallt minnast
þeirra fögru brosgeisla sem stöf-
uðu frá honum. Einnig getum við
lært af hetjulegri baráttu hans í
erfiðum veikindum. Hann dó eins
og hetja með skóna á fótunum við
leik og starf barnsins.
Ég bið góðan Guð að leiða Veig-
ar litla á nýjum leiðum og styrkja
og blessa fjölskyldu hans í sorg-
inni. Það er foreldrum hans líkn í
þraut að þau eiga tvo efnilega
drengi að lifa fyrir og hlúa að.
Að endingu vil ég færa læknum
og hjúkrunarfólki á hjartadeild
Landspítalans innilegar þakkir
fyrir þá umhyggju og hlýju sem
þau ætíð sýndu Veigari litla.
Útför Veigars verður gerð í dag,
laugardaginn 10. ágúst, frá
Garpsdalskirkju kl. 14.00.
V.S.