Morgunblaðið - 08.02.1997, Blaðsíða 28

28 LAUGARDAGUR 8. FEBRÚAR 1997
AÐSENDAR GREINAR
MORGUNBLAÐIÐ
Munaðarlausi
myndlistarskólinn
HUGMYNDIN um
listaháskóla hefur
verið uppi á borðinu
hjá ráðamönnum
þjóðarinnar í hart-
nær tíu ár. Listaskól-
ar íslands eru alger-
lega fjársveltir og
eiga sér enga sýni-
lega talsmenn innan
menntakerfisins. í
Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands, einu
stofnun landsins sem
kennir myndlist á
háskólastigi, ríkir
neyðarástand. Árið María Helga
1992 fékk MHÍ slát- Pétursdóttir Þórsdóttir
urhúsið sem SS lét
reisa á sínum tíma í Laugamesi.
Húsakostur skólans í Skipholti var
allt of knappur, því hófst kapp-
hlaup milli „Listaháskóla framtíð-
arinnar" og Þjóðminjasafnsins um
það hver myndi hreppa hnossið
(það er að segja húsnæði SS).
Listaháskóli framtíðarinnar hafði
yfir og flutti staðgengil sinn þ.e.
MHÍ inn í sláturhúsið. Á árum
þessum ríkti bjartsýni mikil og
héldu allir að innan tveggja vetra
yrði risinn glæst stofnun, hápunkt-
ur menningar og lista, sigur fyrir
Island. Síðan eru liðnir rúmir fjór-
ir vetur og hvergi hina glæstu
stofnun að sjá. Staðgengill tærist
upp og heilsufar innviðarins afar
tvísýnt. Þannig er málum háttað
að húsnæðið í Laugarnesi er hann-
að sem sláturhús á þremur hæð-
um. Eigandi hússins, Fasteignir
ríkisins, hafa ekki heimilað neinar
breytingar sem aðlagað gætu slát-
urhús að listaskóla. Fulltrúar Fast-
eigna ríkisins hafa sér það að sjálf-
sögðu til málsbóta að þeir bíða
eftir hinni glæstu stofnun lista, (en
hvar sú ósýnilega tofnun er niður-
komin í dag veit enginn), er því
staðgengillinn munaðarlausari en
nokkru sinni. Staða Myndlista- og
handíðaskóla Islands í dag er
þessi:
Nemendur myndlistardeilda
skólans búa við afar heilsuspillandi
húsnæði, þar sem ekkert hefur
verið gert svo húsnæðið verði
manneldisvænna. Skólinn er enn
í jarðhæð, gólfin eru órykbundin,
loftræstikerfi óvirkt, vinnurými
gluggalaust, niðurföll lokuð og
ekki rennandi vatn í öllu vinnu-
rými. Af þessu leiðir að ræstinga-
fyrirtækið Sequritas hefur ekki séð
sér fært að þrífa húsnæðið í allan
vetur. Því liggur Ijóst fyrir að MHÍ
fór úr öskunni í eldinn. Nemend-
ur, kennarar og starfsfólk skólans
hafa verið hafðir að fíflum, sitja
fastir í heilsuspillandi húsakynn-
um á röngum forsendum. Raunum
skólans er ekki lokið þar, því skól-
inn er á svo ljósgráu svæði innan
kerfisbáknsins að hann sést varla.
Við nemendur MHÍ,
segja þær María Pét-
ursdóttir og Helga
Þórsdóttir, höfum ver-
ið leiddir til slátrunar í
sláturhús
Innan veggja menntamálaráðu-
neytisins er skólinn skakkt metinn
því hentistefna ræður því hvort
fjallað er um hann á háskóla- eða
framhaldsskólastigi. Handbók
menntamálaráðuneytisins segir að
tvö síðustu ár MHÍ séu á háskóla-
stigi og lítur út fyrir að þessar
upplýsingar hafi aldrei náð til fjár-
málaráðuneytisins því skólinn er
rekinn á framhaldsskólafjárveit-
ingu. í Myndlista- og handíðaskóla
íslands gilda þær reglur að sé
nemanda veitt innganga í skólann
skuli hann vera orðinn fullra átján
vetra og hafa lokið a.m.k. þremur
árum í framhaldsskóla eða sam-
bærilegu námi, jafnframt einu ári
sem grunni á myndlist. Um það
bil 50% umsækjenda sem spreyta
sig á inntökuprófi fomámsdeildar
MHÍ komast þar inn og um 50%
af þeim sem fornámið sækja kom-
ast inn í sérdeildir skólans. Af
þessu leiðir að ekki er mikið um
fall í Myndlista- og handíðaskóla
íslands. Þrátt fyrir það er skólan-
um ætlað að ná inn sértekjum
vegna upptökuprófa eins og tíðk-
ast við framhaldsskóla landsins.
Sér hver heilvita maður að engar
tekjur af þessu tagi nást inn í
skólann með þessum hætti, (þar
sem engin þörf er á slíkum próf-
um). íslendingar eru stolt þjóð og
hafa löngum stært sig af afrekum
íslenskra myndlistarmanna á er-
lendri grundu, því heyrum við
nemendur MHI gjaman „ertu ekki
þakklát(ur) fyrir að hafa komist
inn? MHÍ er góður skóli.“ Ekki
kvörtum við nemendur yfir
kennsluháttum né yfirstjóm skól-
ans í dag, heldur skilningsleysi
ráðamanna sem halda að list
spretti úr engu og að myndlistar-
mönnum þyki gráðuveiting ónauð-
synleg. Ef útskrifaður nemandi
úr MHÍ með titilinn „myndlistar-
rnaður" hyggst sækja um fram-
haldsnám í myndlist, veltur það á
löndum, borgum og/eða skólum
sem sótt er um í, hvort námið hér
heima sé metið á BA eða fram-
haldsskólastigi, því getur masters-
nám erlendis tekið allt frá einu,
upp í þrjú ár. Sumir virtir skólar
meta námið einskis. Af þessu get-
ur leitt til vandræða er lúta að
Lánasjóði íslenskra námsmanna,
því LIN lítur svo á að nemendur
hafi ákveðinn grunn héðan að
heiman sem ekki er viðurkenndur
alls staðar. Einnig er vert að
benda á þá staðreynd að náms-
menn, þeir er ekki fara í fram-
haldsnám, fá enga viðurkenningu
á námi sínu úr MHÍ og er þeim
því ómögulegt að sækja um hvers-
konar styrkveitingar á erlendri
grundu, þar sem gráða myndlist-
armanna er höfð til hliðsjónar í
slíku mati. Við nemendur og þeir
aðilar sem að Myndlista- og hand-
íðaskóla íslands standa erum orð-
in langþreytt á viðkvæðinu „já
en MHI er góður skóli“ og krefj-
umst þess að stjórnvöld marki sér
stefnu í þessum málum. Þar sem
borgarstjórn Reykjavíkur virðist
vera á góðri leið með að úthýsa
myndlist úr borginni fyrir árið
2000 krefjumst við þess að ríkið
grípi þar inn í. Það sem við förum
fram á er hreinskilni í þessum
málum, annað hvort verður hér
starfræktur öflugur lista- eða
listaháskóli sem búinn verður eðli-
legum rekstrarskilyrðum, hinn
kosturinn er að starfræktur verði
einhvers konar framhaldsskóli
sem undirbýr nemendur undir
inntökupróf í fimm ára listanám
erlendis. í dag höfum við nemend-
ur MHÍ verið leiddir til slátrunar
í sláturhús þar sem við bíðum
aftökunnar ár eftir ár eins og
hræddar rollur. Stressað kjöt er
vont kjöt!
Höfundar eru í nemendafélagi
MHÍ.
97
Ferðaáætlun KÍNAKLÚBBS UNNAR
KÍNA
Vorferð dagana 6.-23. maí. Farið verður til:
• Beijing • Hangzhou
(Peking) • Chenge og
• Kunming Kínamúrsins
• Guilin
VIET^AM
Haustferð dagana 7.-28. sept.
Farið verður um landið þvert og endilangt:
• Hanoi
• Halong flóa
• Haiphong
• Hue
• Danang
• Nhatrang
• Ho Chin Min
(Saigon)
• Vungtou
• Mekong
Báðar ferðirnar eru fróðleiks- og skemmtiferðir á bestu tímum ársins
til ferðalaga um austur Asíu. Hitastig við hæfi okkar íslendinga 25-
30 stig og ekki regntími.
Ferðin til Kína verður afmælisferð Kínaklúbbsins, því núna í maí eru
5 ár síðan ég fór með fyrsta hópinn til Kína. Afmaelisferðin er
jafnframt tíunda hópferðin til Kína.
Ferðin til Víetnam verður fyrsta ferð Kínaklúbbsins þangað.
Verð kr. 265 þús í báðar ferðirnar, en innifalið er:
Pláss t 2ia manna herb. á 1. fl. hótelum, nánast fullt
fæði, alfir skattar og gjöld, full dagskrá, innlendir
leiðsögumenn og mína fararstjórn (sem þýði yfir á íslensku).
Upplýsingafundur um ferðirnar verður í Reykjahlíð 12, þriðjudaginn
11. febrúar kl. 20.00.
Takmarkaður fjöldi farþega! Fyrstur kemur - fyrstur fær
Sími 551 2596
Múrbrj ótarnir
í GREIN sem Birgir
Rafn Jónsson, vara-
formaður Félags ís-
lenskra stórkaup-
manna, skrifar í
Morgunblaðið 25. jan-
úar sl. sakar hann
Samtök iðnaðarins um
að fórna hagsmunum
neytenda og launþega
með því að bæta stein-
um í ímyndaðan múr
sem hann telur útiloka
eðlilega samkeppni og
hagræði af alþjóðlegri
verslun. Þessar full-
yrðingar eru undarleg-
ar í ljósi þess að Sam-
tök iðnaðarins, og fyr-
irrennarar þeirra, hafa alla tíð
barist fyrir frelsi í viðskiptum sem
byggist á gagnkvæmum leikregl-
um. Hér má nefna aðildina að
EFTA, fríverslunarsamninga ís-
lands við fjölda ríkja, EES-samn-
inginn og nú síðast samninginn
um Alþjóðaviðskiptastofnunina.
Frelsi til að flyfja inn
FÍS virðist hins vegar vera þeirr-
ar skoðunar að frelsi þeirra til inn-
flutnings eigi að vera óskorað og
þurfi ekki að byggjast á gagn-
kvæmni. Birgir veit auðvitað að í
hvetju landi eða markaðssvæði eru
gerðar kröfur um margvísleg atriði
sem vara á markaði verður að
uppfylla. Gott dæmi um þetta eru
strangar bandarískrar merkingar-
reglur, sem sjálfsagt eru mjög
góðar, enda leggja Bandaríkja-
menn blátt bann við því að nokkur
matvæli séu flutt þangað nema
þær reglur séu uppfylltar út í hörg-
ul. Ég er hræddur um að Birgi
gangi illa að fá að flytja íslenska
matvöru til Bandaríkjanna með
íslenskum merkingum þótt hann
geri innflutningsyfirvöldum þar
grein fyrir því hve
kostnaðarsamt það er
fyrir íslenska fram-
leiðendur að sér-
merkja sína vöru fyrir
bandarískan markað.
Kemur ekki til greina
að múrbijótarnir í FÍS
krefjist þess að undan-
þágur frá merkingar-
reglum verði gagn-
kvæmar?
Mismunun
Tilefni greinar
Birgis er það að Sam-
tök iðnaðarins sendu
Eftirlitsstofnun EFTA
bréf í desember sl. þar
sem kvartað er yfir því að íslensk-
um reglum, sem byggjast á ákvæð-
um EES-samningsins um merking-
ar matvæla, og settar voru árið
Senda sjálfír klögumál
til Eftirlitsstofnunar
EFTA, segir Sveinn
Hannesson, en reka
upp ramakvein ef ýjað
er að þeirra brotum.
1993 og áttu að taka gildi að fullu
um áramótin 1994/1995, hafí ekki
verið framfylgt af íslenskum
stjómvöldum. Samtökin höfðu
áður kvartað yfír þessu við íslensk
stjómvöld en án árangurs. Kvörtun
samtakanna byggist bæði á neyt-
enda- og samkeppnissjónarmiðum
þar sem reglur um hvað megi og
hvað skuli standa á umbúðum
matvæla em mjög mismunandi
milli þess sem gildir á íslandi og
EES-svæðinu annars vegar og t.d.
reglna í Bandaríkjunum hins veg-
ar. Þetta gildir t.d. um upplýsingar
um kólesteról, vítamín, mismunandi
mælieiningar, leyfilegar fullyrðing-
ar og merkingar á geymsluþoli, en
vara sem endist lengur en 18 mán-
uði virðist t.d. verða eilíf skv.
bandarískum merkingareglum.
Einföld krafa
Ástæða kvörtunar samtakanna
er einföld. Á íslandi gilda tilteknar
reglur um merkingar matvæla og
eftir því eiga allir að fara, bæði
innlendir framleiðendur og inn-
flytjendur. íslenskir framleiðendur
og margir innflytjendur, m.a. á
vörum frá Bandaríkjunum, hafa
lagað sínar umbúðir að gildandi
laga- og reglugerðarfyrirmælum
um merkingar matvæla. Tal Birgis
um stórhækkað vöruverð fellur um
sjálft sig í ljósi þess að vörur ís-
lenskra framleiðenda og fjölda inn-
flytjenda sem lagað hafa sínar
merkingar að settum reglum hafa
ekki ekki hækkað svo marktækt
sé af þeim sökum. Þess vegna er
þeim innflytjendum sem ekki hafa
lagað sig að þessum reglum engin
vorkunn.
Haltu mér slepptu mér
Það er merkilegt að Félag ís-
lenskra stórkaupmanna hefur hvað
eftir annað sent Eftirlitsstofnun
EFTA kvartanir og klögumál af
ýmsum toga á grundvelli ESB-
reglna EES-samningsins. Þegar á
svo að framkvæma reglur sem
þeir sjálfír hafa brotið átölulaust í
rúm tvö ár, þá reka þeir upp mik-
ið ramakvein og saka ESB um
haftastefnu og okkur sem viljum
að farið sé að reglum um að ráð-
ast á neytendur.
Höfundur er framkvæmdasijóri
Samtaka iðnaðarins.
Sveinn
Hannesson