Morgunblaðið - 08.02.1997, Blaðsíða 23

MORGUNB LAÐIÐ

LAUGARDAGUR 8. FEBRÚAR 1997 23
i»*" y \ vvSS', iifrniatVá •'* /MQL. * O *7/Vv. 1 j \ w, \ í 1
\ VtA—. *•»>' * || -|
„Sjáið, keisarinn er nakinn", hrópaði hjörðin og keisarinn hugsaði: „Hví
eru þegnar mínir naktir, allir sem einn, sagði listamaðurinn, skapaður í
mynd Guðs og verndaður af englum."
ÓMAR STEFÁNSSON
„Keisarinn var engin mannvitsbrekka en ráðgjafar hans höfðu sagt
honum að allt vit mannanna væri við fingurgóma hans.“
'

■
5§|&pr‘ ' ?
Ó ' - . ^JlSj
□Uu borgarfólkinu var tíðrætt
mjög um þennan forláta vefnað,
og vildi nú keisarinn sjálfur sjá hann,
meðan hann væri enn í vefstólnum.
Tók hann með sér heilan skara
valdra manna, og þar á meðal báða
hina gömlu, skikkanlegu embættis-
menn, er áður höfðu verið sendir á
fund bragðarefanna, sem nú voru að
vefa í gríð og ergju, þó ekki væri
nokkur tæta á vefstólnum.
„Já, er það ekki yfirtak?“ sögðu
báðir skikkanlegu embættismenn-
imir, „þóknast yðar hátign að líta á?
Hvílíkt mynztur, hvílíkir litir!“ Og
um leið bentu þeir á tóman vefstól-
inn, því þeir héldu fyrir víst, að hinir
mundu sjá vefnaðinn.
„Hvað er þetta?“ hugsaði keisar-
inn með sér, „ég sé ekki neitt; mikil
skelfíng! er ég heimskur? Er ég
óhæfur til að vera keisari? Það var
það hræðilegasta, sem fyrir mig gat
komið.“ „Ó, það er ofur fallegt," sagði
hann, „ég hef á þvi mína allra hæstu
ÞORBJÖRG
HÖSKULDSDÓTTIR
„Ég vinn myndina beint upp úr sögunni
og laga að minni myndgerð en ég hef
notað flísagólfið og landslagið mikið í
minni myndlist."
korkar eru styttri og gjarnan
framleiddir úr korkmylsnu.
Notkun korks í víntappa hefur
verið mikið til umræðu á undan-
fömum árum vegna skemmdra
vína. Engar nákvæmar tölur eru
til um það hversu algengar kork-
skemmdir eru en sumir vilja jafn-
vel halda því fram að allt að tólfta
hver flaska sem framleidd er í
heiminum sé „korkuð“. Aðrir
segja tuttugasta hver og enn aðr-
ir fertugasta hver. Auðvitað er
þetta líka misjafnt eftir framleið-
endum og margir reyna að trygg-
ja sig gegn korkskemmdum með
víðtæku innkaupaeftirliti jafnt
sem innra eftirliti.
Óþægiteg
fúkkaigkz
Korkskemmdir er hafa áhrif á
vín geta verið margvíslegar en
flestar má rekja til örvera í trjá-
berkinum, sem ekki hafa verið
hreinsaðar út við framleiðslu á
töppunum, til bleikiefna, sem not-
uð eru við framleiðsluna, eða beg-
gja þessara þátta. Yfírleitt leynir
það sér ekki ef vínið er korkað.
Ávöxturinn og ferskleikinn hverf-
ur og vínið einkennist af óþægi-
legri fúkkalykt, sveppalykt eða
lykt af fúnum, blautum pappa. Sá
siður að bragða á víni á veitinga-
húsum áður en því er skenkt í glös
er til að gefa gestinum kost á að
meta hvort vínið sé heilbrigt en
ekki til að ákveða hvort honum líki
vínið.
Korktappar geta líka molnað
með aldrinum og allir þeir sem
lent hafa í því að opna flösku af þvi
tagi vita hversu pirrandi það getur
verið. Allt er þó ekki skemmdir
sem virðast vera það að óathuguðu
máli. Ef litla kristalla er að finna
neðan á korkinum er það alls ekki
til marks um að vínið sé skemmt
heldur mun frekar gæðamerki.
Einstök
náttúruafurð
Auðvitað geta vín einnig
skemmst við framleiðslu, fyrst og
fremst ef nægilegs hreinlætis er
ekki gætt, og einnig geta vín oxast,
orðið edikskennd, ef loft hefur
komist að þeim. Stundum lagast
vínið þegar það er búið að vera í
sambandi við loft í smátíma. I
langflestum tilvjkum má hins veg-
ar rekja skemmd vín til korks og
þau versna eftir því sem þau anda
meira. Þetta er vínframleiðendum
að sjálfsögðu mikið áhyggjuefni
því yfírleitt er þeim kennt um ef
vínið bragðast illa en ekki portú-
gölskum korkbændum. Margir
þeirra segja Portúgala ekki sinna
gæðaeftirliti nægilega vel, búnað-
ur þeirra sé úreltur og hreinlæti
ábótavant og ekki síst í Bandaríkj-
unum er mikil umræða um það
hvort í framtíðinni verði flöskum
lokað með einhverju öðru en
korktöppum.
Vonandi verður sú hins vegar
aldrei raunin. Korkur er einstök
náttúruafurð gædd ótrúlegum
hæfileikum. Korkurinn er aftur á
móti einnig snar þáttur í vínupp-
lifuninni. Það er ákveðin athöfn að
draga tappa úr góðri flösku.
Flestir myndu líklega ekki sætta
sig við það á góðum veitingastað
að þjóninn skrúfaði málmtappa af
dýru rauðvínsflöskunni eða opnaði
hana líkt og gosflösku. Þá sættir
maður sig nú frekar við eina og
eina korkaða flösku.
velþóknun.11 Hann kinkaði kolli
ánægjulega og virti fyrir sér tóman
vefstólinn; hann vildi ekki láta uppi
hið sanna, að hann sá ekki neitt. Áll-
ir, sem í föruneytinu voru, horfðu og
horfðu, en urðu engu nær en allir
hinir, en þeir sögðu eins og keisarinn:
„Ó“, það er ofur fallegt," og réðu
honum til að fá sér fyrstur allra í föt
úr þessum nýja dýrindis vefnaði til
að vera á skrúðgönguhátíð þeini
hinni miklu, er þá fór i hönd. „Það er
prýðilegt, það er ljómandi, það er
fyrirtak," sagði hver sem einn, og all-
ir voru hjartanlega ánægðir með það.
Keisarinn sæmdi svikahrappana
hvom um sig riddarakrossi til að
festa í hnappagatið, og fylgdi þar
með sú nafnbót, að þeir skyldu kall-
ast hirðvefarar.
Alla aðfaranótt skrúðgönguhátíð-
arinnar vöktu svikahrappamir;
unnu þeir við ljós og höfðu kveikt á
sextíu kertum. Þar gaf á að líta, hvað
þeir kepptust við að geta orðið búnir
með nýju fötin keisarans. Þeir létu
sem þeir tækju fataefnið ofan af
vefstólnum, þeir klipptu út í loftið
með stórum skærum, þeir saumuðu
með tinnalausum nálum og sögðu að
lokum: „Hana þá! nú eru fötin búin.“
Keisarinn kom nú sjálfur með
helztu hirðgæðingum sínum, og báð-
ir svikahrappamir lyftu upp öðram
handleggnum, eins og þeir héldu á
einhverju, og sögðu: „Sko! hérna era
buxumar, héma er kjóllinn," og svo
framvegis. „Það er létt eins og kóng-
urlóarvefur, maður skyldi halda, að
maður væri ekki í neinu, en það er
nú einmitt aðalkosturinn við það.“
„Já!“ sögðu allir hirðgæðingamir,
en þeir gátu ekki séð neitt, því þar
var ekki neitt.
„Vildi nú yðar keisaralega hátign
allranáðugast láta sér þóknast að
fara úr fötunum,“ sögðu svikahrapp-
amir, „þá skulum við færa yður í
nýju fotin héma beint fyrir stóra
speglinum!"
Keisarinn fór úr öllum fötunum
og svikahrappamir bára sig til
eins og þeir færðu hann í hvert ein-
stakt fat af alklæðnaði þeim hinum
nýja, sem hafði átt að sauma handa
honum, og þeir tóku yfírum hann og
var sem þeir reyrðu eitthvað fast-
lega, það var kjóldragið, og keisarinn
vék sér til og sneri á ýmsa vegu fyrir
speglinum.
„Nei hvað fótin falla prýðilega að,
og hvað þau fara dásamlega!" sögðu
allir. „Hvílíkt mynztur! Hvílíkir litir!
Þetta er forkostulegur klæðnaður."
„Nú era þeir héma fyrir utan með
hásætishimininn, sem á að bera yðar
hátign í skrúðgöngunni," sagði drótt-
setinn.
„Ekki stendur á mér, ég er til,“
sagði keisarinn. „Fara fötin ekki
vel?“ Og þar með sneri hann sér við
ennþá einu sinni fyrir framan spegil-
inn, svona hinsegin, eins og hann
væri að virða fyrir sér skrautklæðin.
Kammerherrarnir, sem áttu að
bera kjóldragið, þreifuðu höndunum
eftir gólfinu, eins og þeir væra að
taka dragið upp; þeir gengu og þeir
héldu á lofti; þeir þorðu ekki að láta
á því bera, að þeir sáu ekki minnstu
vitund.
□g nú gekk keisarinn í skrúð-
göngunni undir fagurglæstum
hásætishimninum, og allt fólkið bæði
á strætunum og í gluggunum sagði
einum rómi: „0, hvað þau era dæma-
laust falleg, nýju fötin keisarans!
Mikið ljómandi gull er hældragið eft-
ir kjólnum hans, og hvað það fer
prýðilega á því!“ Enginn vildi láta á
því bera, að hann sæi ekkert, því þá
hefði hann verið óhæfur til að vera í
embætti sínu eða fram úr lagi
heimskur. Aldrei hafði keisarinn
eignazt fót, sem jafnmikið þótti til
koma.
„Nú, hann er þá ekki í neinu!“
sagði lítið barn.
„0, sér er nú hvað! heyrið hvað
sakleysinginn segir!“ mælti faðir
barnsins, og hvíslaði svo einn í ann-
ars eyra því sama, sem bamið sagði.
„Hann er ekki í neinu,“ segir
barnunginn, „hann er ekki í neinu.“
„Hann er ekki í neinu,“ kallaði að
lokum allt fólkið. Og keisaranum
rann kalt vatn milli skinns og hör-
unds, því honum fannst, að menn
hefðu rétt að mæla, en hann hugsaði
með sér: Nú verð ég að þrauka það
af, þangað til hátíðargangan er á
enda.“ Og keisarinn færðist í aukana
og gekk sperrtari en áður, og kamm-
erherrarnir löbbuðu á eftir og bára
kjóldragið, sem ekkertvar.