Morgunblaðið - 03.03.1988, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. MARZ 1988
23
Klauspeter Seibel á æfingu með Sinfóníuhljómsveit íslands ásamt nokkrum einsöngvaranna.
strax að loknum ströngum æfíng-
um. Auk þess er líklegt að flestir
flytjendumir séu jafnóöruggir og
ég um næstu sýningu. En burtséð
frá því er enginn munur á þessum
uppfærslum. Ég hef haft tímann
fyrir mér á báðum stöðum til að
ná þeim árangri sem ég vil ná.
A síðasta ári var Klauspeter Seib-
el ráðinn aðalstjómandi að ópemnni
í Kiel og Don Carlos er fyrsta verk-
ið, sem hann setur þar upp. Sá, sem
ráðinn hafði verið til þess, veiktist
skyndilega og Klauspeter hljóp í
skarðið fyrir hann. Aður starfaði
hann í Hamborg og einnig er hann
aðalstjómandi Sinfóníuhljómsveit-
arinnar í Numberg.
— Þótt ég hafí áður eingöngu
sett Don Carlos upp í Þýskalandi,
taka listamenn fjölmargra þjóða
þátt í uppfærslunni hveiju sinni,
rétt eins og hér, þannig að að því
leyti er ekki mikill munur á að vinna
hér og í Þýskalandi.
Óperan Don Carlos
Don Carlos er til í nokkmm út-
gáfum. Að gmnni til eru þær tvær,
fimm þátta útgáfa og fjögurra þátta
útgáfa, sem flutt verður hér.
Klauspeter sagði, að Verdi hefði
unnið að breytingum á verkinu
fyrstu árin sem það var flutt enda
vom fyrstu viðtökur fremur dræm-
ar. Verkið var langt og þungt í
upphafi en tók smám saman þeim
breytingum, sem leiddu til þeirrar
gerðar, sem Sinfóníuhljómsveitin
flytur. Verkið er því til í nokkmm
útgáfum og í dag veit raunar eng-
inn, hvaða útgáfa átti að mati Verd-
is að vera sú eina rétta.
— í Kiel flytjum við verkið í
fímm þáttum. í þeirri útgáfu er
e.t.v. auðveldara að skilja söguna
en í fjögurra þátta útgáfunni. í fjög-
urra þátta útgáfunni er tónlistin
hins vegar margslungnari og meira
ráðandi. Sú útgáfa hentar því vel
til flutnings hér og líti ég á verkið
með augum tónlistarmannsins,
kann ég betur við þá útgáfu. í upp-
færslunni hér hefst óperan t.d. á
mjög óvenjulegum samleik ijögurra
franskra homa. í hinni útgáfunni
hefst hún á hefðbundinn hátt með
forleik og kómum í fjarska. Þegar
maður hlýðir á frönsku homin,
hugsar maður með sén Þetta er
ekki ópemtónlist.
A efri ámm Verdis breyttist tón-
list hans. Óperumar §órar, Don
Carlos, Aida, Óthello og Falstaff
em um margt líkar, þótt Aida sé
þeirra aðgengilegust. Við hefð-
bundna uppfærslu á Don Carlos
koma fram ýmis tæknileg vandamál
á leiksviðinu, þannig að í raun er
hún mjög heppileg fyrir hljómsveit-
amppfærslu. Leikritið Don Carlos
eftir Schiller, sem óperan er gmnd-
völluð á, er mjög pólitískt, en Verdi
blandaði ástarsögu í pólitískan
gmnninn, enda er auðveldara að
semja tónlist við ástarsögu en
pólitísk átök. Með þessum hætti
varð sagan að hefðbundinni ópem-
sögu.
Hljómsveitin og
söngvararnir
Fyrir tæpum þremur ámm
stjómaði Klauspeter Seibel Hollend-
ingnum fljúgandi hér. Hann talar
um muninn á vinnunni með Sin-
fóníuhljómsveitinni þá og nú:
— Þegar við unnum að Hollend-
ingnum fljúgandi var við miklu
fleiri vandamál að glíma en nú.
Hljóðfæraleikaramir hafa síðustu
ár leikið mikið af tónlist eftir Verdi
og kunna á henni tökin, þannig að
vandamálin em færri nú.
Margir söngvaranna em mjög
frægir á sínu sviði: Jan Hendrik
Rootering, sem syngur hlutverk
Filipusar kóngs, lærði hjá okkur í
Hamborg og frægðarsól hans rís
mjög ört. Luisa Bosabalian syngur
hlutverk Elísabetar. Þá hef ég einn-
ig unnið með Kristni Sigmundssyni
og hlakka til að heyra hann syngja
hlutverk markgreifans af Posa. Ég
þekki einnig vel pólsku söngkonuna
Maríu Pawlus-Duda, sem sjmgur
hlutverk Eboli. Hún er snillingur í
þessu hlutverki og þá má nefna
Kovacs, sem syngur hlutverk dóm-
ara rannsóknarréttarins, en hann
syngur þetta hlutverk einnig hjá
okkur í Kiel. Giorgio Aristo, sem
hljóp í skarðið fyrir Kristján Jó-
hannsson og syngur hlutverk Don
Carlosar sjálfs, þekki ég hins vegar
ekki nema af orðspori. Hann er
sagður mjög góður. í raun skiptir
ekki máli, hvort maður þekkir flytj-
enduma eða ekki; ef þeir kunna
hlutverk sín skila þeir þeim í sam-
ræmi við þær kröfur sem stjómand-
inn gerir, og ég geri miklar kröfur!
segir Klauspeter Seibel og hlær við.
— Auk fyrmefndra söngvara
syngja svo þau Ingibjörg Marteins-
dóttir, Margrét Bóasdóttir og Helgi
Maronsson minni einsöngshlutverk
og hefla þar með feril sinn. Kór
íslensku óperunnar syngur einnig í
verkinu.
Mikil vinna
Það hefur komið fram í spjalli
okkar Klauspeters, að hann er
störfum hlaðinn; aðalstjómandi
ópemnnar í Kiel og aðalstjórnandi
Sinfóníuhljómsveitarinnar í Num-
berg, auk þess sem hann er prófess-
or við Tónlistarháskólann í Ham-
borg og starfar víðar sem gesta-
stjómandi. Hvemig sinnir hann öll-
um þessum verkefnum?
— Það vill til, að ég bý mitt á
milli Hamborgar og Kiel og á hrað-
skreiðan bíl, sem ég þýt í á milli
vinnustaða! Þannig hefst þetta og
einnig með því að vinna meira en
gengur og gerist í Þýskalandi, seg-
ir Klauspeter Seibel að lokum.
Eins og fyrr segir, verða tónleik-
amir í Háskólabíói á fimmtudags-
kvöld klukkan 20 og endurteknir á
laugardag, 5. mars, kl. 14.00.
Texti: Rafn Jónsson
Næstu áskriftartónleikar Sinfóníuhljómsveitar íslands verða í
Háskólabíói fimmtudaginn 3. mars 1988 og hefjast kl. 20.00.
Flutt verður óperan
Uppselt
Don Carlos
eftir V erdi. Ath.: Tónleikarnir hefjast kl. 20.00.
Kiauspeter Seibei jónleikamir verða endurteknir laugardaginn
5. mars í Háskólabíói og hefjast kl. 15,00. Sinfóníuhljómsveit íslands.