Morgunblaðið - 03.03.1988, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. MARZ 1988
39
Verðhækkanir verða
að mestu í samræmi
við gengislækkunina
ÞÁTTUR í aðgerðum ríkisstjórnarinnar í gjaldeyrismálum, ríkis-
fjármálum og peningamálum var að lækka gengi íslensku krón-
unnar um 6%. Morgunblaðið kannaði hvaða áhrif gengislækkun-
in hefur haft á verð á bílum, flugfargjöld, verð á ferðum hjá
ferðaskrifstofum og á heimilistækjum. Virðist flest hækka sem
nemur gengislækkuninni. Hækkun á heimilistækjum er þó mjög
mismunandi i þeim verslunum sem blaðið hafði samband við,
þar sem verð á þeim er reiknað út samkvæmt meðalgengi en
ekki réttu gengi.
Samkvæmt upplýsingum sem
blaðið fékk hjá einu af bílaumboð-
unum hækka bílar um 5—6%. Sem
dæmi má nefna að vinsæll fimm
manna fjölskyldubíll hækkar úr
495.000 krónum í 520.000 krón-
ur.
Flugfargjöld í millilandaflugi
hækka um tæp 6%. Pex-fargjald
% ‘
til London hækkar úr 18.570 í
19.740 krónur. Pex-fargjald til
Kaupmannahafnar kostar nú
21.700 krónur en kostaði 20.410
krónur fyrir gengislækkunina.
Apex fargjald til New York hækk-
ar úr 23.740 krónum í 25.240.
Pex-fargjald til Amsterdam
hækkar úr 20.940 krónum i
22.270 og pex-fargjald til Ham-
borgar úr 20.930 í 22.250 krón-
ur. Innanlandsflugfargjöld hækka
ekki að þessu sinni.
Ferðir hjá ferðaskrifstofum
hækka yfirleitt í samræmi við
hækkun á flugfargjöldum, eða um
6%. Vinsæl sólarlandaferð þar
sem fjórir eru saman í íbúð hækk-
ar úr 37.900 krónum á mann í
40.170 krónur. Ferð í sumarhús
fyrir fimm til Hollands kostar nú
34.600 á mann, en kostaði fyrir
hækkunina 32.700.
Morgunblaðið leitaði til tveggja
verslana sem selja heimilistæki
og eru hækkanir á tækjunum
mjög mismunandi. Stafar mis-
munurinn af því að verð er reikn-
að út frá meðalgengi, en ekki
raunverulegu gengi, og er það
gert til þess að þurfa sjaldnar að
breyta verði á vörunni. Er gengið
ekki leiðrétt nema um verulegar
sveiflur sé að ræða.
í annarri versluninni hækkaði
algeng þvottavél úr 37.899 krón-
um í 38.500 krónur, eða um 1,5%.
Ein tegund af kæliskáp hækkaði
einnig um 1,5%, úr 26.188 í
26.604 krónur og önnur tegund
af kæliskáp hækkaði úr 35.732
krónum í 36.819 eða um 7,5%.
Sjónvarp, 20 tommu með ljarstýr-
ingu, hækkaði úr 34.980 í 35.855
krónur, eða um 2,4%.
I annarri verslun hafði hrærivél
hækkað um 6%, úr 6.432 krónum
í 6.850. Þvottavél hækkaði úr
46.947 í 48.376 krónur eða um
3% og kæliskápur úr 35.732 í
36.819, einnig um 3%.
Morgunblaðið/Bjöm Blöndal
Á Keflavíkurflugvelli. Flugfargjöld og ferðir hjá ferðaskrifstof-
um hækka um 6%.
Bílar hækka um 5—6%.
Morgunblaðið/BAR
Verðhækkun á heimilistækjum er mjög mismunandi.
p$ «
Fræðileg rök gegn aukiimi áfeng-
isneyslu og bjórfrumvarpi
TÓMAS Helgason hefur beðið
Morgunblaðið að birta aftur og
leiðrétta töflu sem birtist með
grein eftir hann 1. mars sl. og
koma eftirfarandi á framfæri.
„Mynd 3 í grein minni í Morgun-
Línurit vantaði í við-
tal í sunnudagsblaði
Vaxandi koltvísýringur og hitastig
LÍNURITIÐ sem sýna átti hvernig
koltvísýringsmagnið í andrúms-
loftinu hefur farið vaxandi á und-
anförnum 30 árum, var skilið eftir
við birtingu á viðtali við prófessor
Dean Abrahamsson í sunnudags-
blaði, en í það var vitnað í grein-
inni.
Er þetta undirstöðulínurit þess sem
viðtalið fjallaði um, vaxandi koltví-
sýring í loftinu og meðfylgjandi gróð-
urhúsaáhrif og hitnun við jörðina.
Línuritið sýnir hversu hratt vax-
andi koltvísýringurinn er, samkvæmt
mælingum. Línan er tennt, sem stafar
af því að á hveiju ári tekur gróðurinn
svo mikið til sín á sumrin og minnk-
ar við það heildarmagn koltvísýrings
nokkuð, en á vetrum hækkar það
aftur. Er þetta eitt af því sem sýnir
áreiðanleika mælinganna.
Eru þeir sem lásu greinina beðnir
velvirðingar á þessum mistökum.
Greinin nefndist „Fólk og fiskar á
íslandi hafa 40 ára aðlögunartíma
að 4ra stiga hitun“.
Koltvísýringur í andrúmslofti, 1959-84
(skv. mælingum á Mauna Loa, Hawaii)
blaðinu þ. 1. mars sýnir hvemig
neysla áfengs öls hefur bæst við
neyslu léttra vína og sterks áfengis
í Finnlandi, án þess að draga úr
neyslu þess síðarnefnda, nema síður
væri. Á myndina var dregin inn lína
sem sýnir hvernig heildarneysla
áfengis á íslandi, sem er bundin
við létt vín og sterkt áfengi, hefur
þróast með svipuðum hætti og
neysla þessara áfengistegunda í
Finnlandi. í prentun á myndinni
féll niður merkið sem sýnir hver
þessi lína er. Því er nauðsynlegt
að birta myndina leiðrétta svo að
sjáist hvaða hætta okkur getur ver-
ið búin af áfengu öli.
Auk þess voru tvær villur í hand-
riti. Nafn Grétars Sigurbergssonar
hafði misritast. í töflu, sem sýnir
hvemig algengi drykkjusýki eykst
eftir því sem heildarneysla áfengis
á íbúa verður meiri í hverju landi,
stóð að heildarneysla á Islandi væri
4,5 lítrar (sem er neyslan á mann
15 ára og eldri), en átti að standa
3,2 lítrar til þess að vera sambæri-
legt við 5,6 lítra á íbúa í Svíþjóð
og 8,3 lítra í Bandaríkjunum. Þann-
ig sést enn greinilegar að drykkju-
sýki er algengust þar sem mest
áfengi er drukkið."
Lítrar
Mynd 3
1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990
Heildarneysla áfengis í Finnlandi 1935—1982 í lítrum hreins vínanda
á íbúa á ári skipt eftir tegundum (Koskikallio). Greinilegt er hvern-
ig áfenga ölið (bjórinn) hefur bæst við aðra áfengisneyslu og ekki
dregið úr neyslu sterkra drykkja. Til samanburðar er heildarneysla
áfengis á íbúa á Islandi dregin inn í myndina.
Fyrirlestur um áfengi í Norræna húsinu
NORSKI geðlæknirinn Hans
Olav Fekjær mun halda fyrirlest-
ur fyrir almenning fimmtudag-
inn 3. mars kl. 20.30 í Norræna
húsinu. Hann mun fjalla um
áfengi, vimuefni og áfengis-
stefnu. Fyrirlestur fyrir starfs-
fólk í heilbrigðisstéttum verður
síðan haldinn í Landspítalanum
föstudaginn 4. mars kl. 13.
Að heimsókn Fekjærs til íslands
standa áfengismeðferðarstofnanir í
landinu svo sem geðdeildir, með-
ferðarstofnanir SAA, félagsmála-
stofnanir ásamt meðferðarstofnun-
um þeirra, lögreglan, Bandalag
íslenskra kvenna og fjölmargir aðr-
ir aðilar sem sinna áfengisvanda-
málum.
Hans Olav Fekjer hefur skrifað
bækur um rannsóknir á áfengi og
eiturlyQum. Hann starfar sem yfií-
læknir á sjúkrahúsi í Osló.