Morgunblaðið - 03.03.1988, Blaðsíða 58

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. MARZ 1988
58
Minning:
00
Olvir Hreinsson
Fæddur 5. apríl 1932
Dáinn 23. febrúar 1988
Margt hafa átt og sældað saman
samferðamenn um ævileið.
Alvara, raunir, gáski og gaman
gjörðu plbreytt runnið skeið.
Fær sinn leikhátt fastan og taman
förunautur hver um leið.
Kunnum því best að sjá hvem saman
við sig til enda, hvað sem hans beið.“
(Sigurður Jónsson)
Þriðjudagskvöldið 23. febrúar
síðastliðinn fórst Ölvir frændi minn
í umferðarslysi.
Þar er genginn góður drengur
og sérstæður persónuleiki, sem ekki
verða gerð viðhlítandi skil í stuttri
minningargrein.
Ölvir — en þannig ritaði hann
nafn sitt og sagðist hafa verið
skírður svo — fæddist 4. apríl árið
1932, sonur hjónanna Hreins Sig-
tryggssonar frá Hallbjamarstöðum
í Reykjadal og Rögnu Sigurðardótt-
ur frá Amarvatni í Mývatnssveit.
Hann var þriðji í röðinni af fimm
systkinum. Hin em: Ormur, járn-
smiður á Selfossi, Sigurður, síðast
starfsmaður í BYKO í Kópavogi,
látinn, Styrmir, verkamaður á Sel-
fossi, og Helga, búsett í Kópavogi.
Foreldrar Ölvis bjuggu fyrst á
Hamri í Laxárdal, en fluttu síðar
að Brettingsstöðum í sömu sveit,
þar sem fjölskyldan bjó til 1954 að
þau keyptu hluta úr Egilsstöðum í
Flóa og fluttust þangað. Þá hafði
Ormur fyrir nokkru stofnað heimili
á Selfossi. Fljótlega eftir að suður
kom leituðu bræðurnir sér atvinnu
utan heimilis til að geta aðstoðað
foreldra sína við greiðslu og upp-
byggingu á jörðinni. Lá þá leiðin
— m.a. í frystihús í Vestmannaeyjum
og á báta í Þorlákshöfn. Ölvir vann
um nokkurt skeið á Keflavíkurflug-
velli sem þungavinnuvélstjóri og
kynntist þar mislitu mannlífi, sem
hann kunni margar sagnir af, og
rifjaði stundum upp síðar á ævinni.
Ekki mun hann þó hafa kunnað við
sig að öllu leyti í þeirri veiðistöð,
og leitaði hann brátt annað. Hann
réð sig á skip Sambandsins, og var
í förum í mörg ár; lengst af smyij-
ari í vél, en leysti oft af sem þriðji
vélstjóri.
Sjómennskan lét Ölvi vel. Þar
naut sín meðfædd lagni og röskleiki
til verka, ásamt vandvirkni og sam-
viskusemi. Á viðkomustöðum er-
lendis leit hann umhverfíð glöggu
gestsauga og var fróðlegt að heyra
hann lýsa ólíkum hafnarborgum
N-Evrópu, Miðjarðarhafslanda og
Suður- og Norður-Ameríku. Á þeim
árum sem hann var í siglingum, frá
því laust fyrir 1960 fram yfir 1970,
stóðu skip yfírleitt lengur við í höfn-
um heldur en nú, og gafst því áhöfn-
inni betri tími til að sjá sig um.
Ekki var Ölvir ókunnugur á mörg-
um þeim stöðum, sem farmenn og
heimshornalýður setja mestan svip
á í hafnarhverfum utanlands, en
hann undi þar ekki öllum stundum,
heldur reyndi hann alltaf að gera
sér grein fyrir lífí og háttum al-
mennings á hverjum stað. Hann
skoðaði fjöldamörg söfn af öllu tagi
og furðaði mig oft hvernig hann
gat lýst því og gert ljóslifandi sem
fyrir augu bar.
Svo fór þó, að Ölvir þreyttist á
farmennskunni og leitaði sér vinnu
í landi. Hann réðst til Vegagerðar
ríkisins sem þungavinnuvélstjóri og
bílstjóri fyrst, en seinna sem raf-
suðumaður á verkstæði Vegagerð-
arinnar. Um þetta leyti keypti hann
sér íbúð í Dalseli 10 og þangað tók
hann foreldra sína til sín þar til þau
fluttu í Kópavog til Helgu dóttur
sinnar. Eftir það bjó Ölvir einn sem
áður.
Lengst af ævinni var hann frem-
ur heilsuveill, einkum þjáði hann
bakveiki, eins og marga, sem
stunda álíka vinnu, og ágerðist hún
svo síðari árin, að hann mátti gang-
ast undir aðgerð, sem að vísu bar
nokkurn árangur, en samt voru
járnsmíðamar orðnar honum of erf-
iðar. Hann fékk sér því starf við
Sundlaug Breiðholts á síðastliðnu
ári.
Hér hefur verið stiklað á stóru
um lífshlaup Ölvis Hreinssonar, og
virðist saga hans máski ekki frá-
brugðin sögu margra annarra af
okkar kynslóð. En hann var um
margt óvenjulegur maður, sem ekki
batt bagga sína alltaf sömu hnútum
og samferðamenn.
Hann var gæddur afburða náms-
hæfíleikum, en skólaganga varð
stutt eftir að skyldunámi lauk.
Hann sat einn vetur í Gagnfræða-
skóla Húsavíkur og ætlaði að þreyta
landspróf utanskóla á Akureyri árið
eftir, en vegna veikinda varð ekki
af því og lauk þar skólagöngunni.
Ölvir var mjög víðlesinn, en saga
og þó einkum náttúrufræði voru
hans aðaláhugamál. Þekking hans
á dýra- og jurtalífi Islands var mik-
il, en einnig var hann ótrúlega
kunnugur ömefnum um allt land,
einkum þeim, er tengdust jarðsögu-
legum fyrirbæmm.
Þegar fjölskyldan á Brettings-
stjóra í Reykjavík, og konu hans,
Ástríðar Jónsdóttur. Ekki varð af
ráðahag þeirra afa og Guðbjargar,
en dóttir þeirra, Hulda Dagmar,
verslunarstjóri í Reykjavík, ólst upp
hjá móðurforeldmm sínum og dótt-
ur þeirra og móðursystur sinni,
Jónínu Kristófersdóttur, eftir að
Guðbjörg, móðir hennar, flutti til
Danmerkur.
Afí kvæntist árið 1921 Ragnheiði
Bogadóttur frá Búðardal, dóttur
Boga Sigurðssonar, kaupmanns
þar, og konu hans, Ragnheiðar Sig-
urðardóttur Johnsen frá Flatey á
Breiðafírði. Þau eignuðust fimm
börn: Jóhönnu, Ingibjörgu, Ragn-
heiði, Elísabetu og Olaf, og em þau
öll á lífi, nema Jóhanna, sem lést
12. janúar 1985. Hjá afa og ömmu
á Frakkastígnum bjó lengi fóstur-
móðir ömmu, frú Ingibjörg Sigurð-
ardóttir frá Búðardal.
Síðustu árin bjó afi í góðu yfir-
læti hjá dóttur sinni, Elísabetu, og
manni hennar, Júlíusi P. Guðjóns-
syni, í Kvistalandi 19 hér í bæ.
Eiga þau miklar þakkir skildar fyr-
ir allt það góða, sem þau létu hon-
um í té.
Útför Gunnars Ólafssonar verður
gerð frá Fossvogskirkju í dag kl.
15.00.
Gunnar Björnsson
stöðum flutti suður, seldi Hreinn
Sigtryggsson Reykdælahreppi jörð-
ina Hamar með þeim skilmálum að
hann, eða böm hans, ættu kost á
að kaupa hana aftur að tíu ámm
liðnum. Þetta ákvæði notaði Ölvir
sér. Hann girti af skógi vaxinn reit
við Sandvatnið, reisti þar lítinn
sumarbústað og dvaldi þar oft á
sumrin við veiðiskap og skógrækt.
Nú, þegar leiðir skilja svo óvænt
og maður hlýtur að kveðja kæran
vin og félaga, sækja minningamar
fast að. Heimsóknir um borð í
Helgafellið og Amarfellið á ámm
áður, fjölmargar skrautlegar yfir-
reiðir um skemmtistaði Reykjavíkur
og víðar, skyndiferðir úr bænum
um Suðurland og Reykjanes, og
síðast en ekki síst samfundirnir við
Ölvi hér fyrir norðan er hann kom
í fríum sínum. Þá fannst manni
vorið komið, þó enn lægi ís á Sand-
vatni og skaflar á Hamarströnd.
Fari heill og sæll góður frændi
og hafí þökk fyrir samfylgdina.
Ásmundur Geirsson
Hið sviplega fráfall vinar okkar,
Ölvis Hreinssonar, er staðreynd
þótt erfítt sé að skilja eða sætta
sig við aðdraganda þess. Hann lést
af slysfömm, skömmu eftir að hann
yfirgaf bilaða bifreið sína á leið
heim úr vinnu.
Ölvir var sonur hjónanna Hreins
Sigtryggssonar (f. 1898, d. 1985)
frá Hallbjamarstöðum í Reykjadal
og Rögnu Sigurðardóttur (f. 1906)
Sigurðar Jónssonar frá Arnarvatni
við Mývatn í Suður-Þingeyjarsýslu.
Hún býr nú í sambýli aldraðra við
Skjólbraut í Kópavogi. Þau hjónin
eignuðust fímm böm: Ölvi, Sigurð,
Styrmi, Orm og Helgu. Sigurður
lést árið 1983. Ölvir fæddist að
Amarvatni árið 1932, en ólst upp
með foreldmm sínum á Hamri í
Laxárdal. Þar bjó hann öll sín
bemskuár í faðmi Laxárdalsfjalla.
Árið 1946 fluttu foreldrar hans
vestur yfir ána að Brettingsstöðum,
yfír að hinum árbakkanum. Bjuggu
þau næstu árin þar, en bmgðu síðan
búi 1954 og fluttu alfarin úr Þing-
eyjarsýslu suður á land. Þar keyptu
foreldrar Ölvis, ásamt honum sjálf-
um, jörðina Egilsstaði á vestur-
bakka Þjórsár í Árnessýslu. Árið
1976 hættu þau búskap og fluttu
alkomin til Reykjavíkur.
Snemma sýndi það sig að Ölvir
unni náttúmnni, enda varla hægt
að hugsa sér dýrðlegra umhverfi
til að hlúa að og efla slíkar dyggð-
ir. Strax sem smástrákur kunni
hann nöfnin á flestum jurtum og
var til þess tekið af gestum og
gangandi. Hann lærði og að lesa
og skrifa hjá foreldrum sínum á
þeim ámm og hefur það vafalaust
átt sinn þátt í hve athyglisgáfa
hans og eftirtekt þroskuðust
snemma. Veiðiskap í Laxá iðkuðu
þeir feðgar af mikilli list, hnýttu
sínar flugur sjálfír og útbjuggu
önnur þau veiðarfæri sem þurfti til
sportveiðanna. Veiðiskapur var og
stundaður í Másvatni og í Sand-
vatni, bæði til skemmtunar en einn-
ig, að sjálfsögðu, til lífsviðurværis.
Upp úr fermingu fór Ölvir í gagn-
fræðaskóla til Húsavíkur og stund-
aði hann þar nám í einn vetur. Eft-
ir það sótti hann undirbúningsnám
hjá prestinum að Skútustöðum,
Hermanni Gunnarssyni, og þá um
veturinn fór hann til Akureyrar og
stundaði nám í 2. bekk Menntaskól-
ans. Ekki tókst honum að ljúka
prófí upp úr þeim bekk og kom þar
til að hann fékk þráláta lungna-
bólgu. Honum var síðan synjað setu
í 3. bekk næsta vetur, þrátt fyrir
augljósa námshæfíleika og áhuga.
Olli þetta honum bæði sársauka og
vonbrigðum og verða hér þau tíma-
mót í lfi hans er snúa honum alfar-
ið af menntabrautinni og yfir á þá
braut er hann gekk æ síðan, en
einnig kom hér fjárskortur nokkpð
við sögu.
Eftir þetta áfall var hann heima
á Brettingsstöðum um veturinn en
tók þá að vinna við vegagerð og
annað tilfallandi á heimaslóðum.
Um tvítugt fór hann suður og vann
í fyrstu á Keflavíkurflugvelli, en
síðan að vegagerð, meðal annars á
jarðýtum hjá Vegagerð ríkisins,
víða um land. Árið 1975 víkkaði
hann svo enn út sjóndeildarhring
sinn, þegar hann hóf vinnu á skip-
um Sambandsins og sigldi hann þá
víða um höf. Síðustu ár ævi sinnar
vann hann við jámsmíðar hjá Vega-
gerð ríkisins, en á síðastliðnu ári
hóf hann störf sem sundlaugarvörð-
ur í Breiðholtshverfínu. Þetta gerði
hann til að létta sér störfín og
bæta heilsuna eftir þá átakavinnu
sem á undan hafði gengið og hann,
í raun, þoldi illa.
Ölvir var dulur maður að eðlis-
fari en afar næmur. Ævintýraþráin
og áhugi hans á náttúrunni fylgdu
honum alla tíð, einnig hinn
óslökkvandi fróðleiksþorsti sem
hvarf honum aldrei. Hann endur-
speglaðist í flestu því sem Ölvir tók
sér fyrir hendur. Það var með ólík-
indum hvernig hann gat greypt í
huga sér mynd af því landi sem
hann komst í snertingu við, hann
kunni, og gat þulið, nöfn allra
kennileita, sama hvort heldur hann
hafði kynnst þeim gegnum jarðýtu-
glugga, af skipsfjöl, á skemmtiferð-
um sínum um landið eða úr þeim
flölda bóka sem hann átti. Bækur
hafði hann unun af að handfjatla
og slíkar stundir voru hans helgu
stundir.
Samfundir okkar Ölvis hófust
fyrir túmum tíu árum. Börn okkar
hjóna sóttu mjög til hans og for-
eldra hans, enda voru þau öll sér-
staklega barngóð. Þau gáfu sér
ávallt tíma til að miðla þeim af
lífsreynslu sinni á sinn glaðværa
og vingjamlega hátt. Það er til
marks um það hversu vel þau náðu
til bamanna, að á ótrúlega skömm-
um tíma eftir að kynni þeirra hóf-
ust höfðu þau kennt þeim að læra
á stafína og síðar bæði lestur og
skrift. í tímans rás uxu þessi kynni
og böndin milli fjölskyldu minnar
og hans treystust. Ógleymanlegar
eru þær ferðir er við áttum saman
að Sandvatni við Mývatn, en land
þetta hafði Ölvir keypt eftir að fað-
ir hans seldi Hamarsjörðina. Þar
var sannkallaður unaðsreitur og
dvaldi Ölvir þar nokkrar vikur á ári
hverju. Hann girti af ákveðinn blett,
sem hann hlúði síðan sérstaklega
að, plantaði þar, sáði og bar á.
Honum tókst að koma upp nýjum
jurtategundum, grisjaði skóginn og
veiddi í soðið. Hér var Ölvir í essinu
sínu, kominn á æskuslóðir sínar og
í beina snertingu við perlu íslenskr-
ar náttúm.
Með þessum orðum kveð ég og
fjölskylda mín hann með þökkum
fyrir samfylgdina og allar þær
ánægjustundir sem við höfum átt
saman — sérstaklega á þeim áhuga-
sviðum er við unnum og tengdu
okkur svo sterkum böndum.
Að lokum biðjum við almættið
að styrkja móður hans og systkini
á þessari sviplegu örlagastund.
Björn Jónasson
og fjölskylda
Að morgni 24. febrúar barst mér
sú dapurlega fregn að hann Ölvir
hafí látist í umferðarslysi kvöldið
áður.
Hann Ölli í Vesturbænum, eins
og við kölluðum hann, var Þingey-
ingur að ætt, sonur hjónanna Rögnu
Sigurðardóttur frá Arnarvatni og
Hreins Sigtryggssonar frá Hall-
bjarnarstöðum. Það var vorið 1954
að Ölli flyst með flölskyldu sinni
að Egilsstöðum II í Flóa, norðan
úr Þingeyjarsýslu. Það féll í hlut
Ölla að koma fyrstur hingað suður
að vinna að vorverkum og hófust
fljótlega góð kynni með honum og
fjölskyldu minni. Við systkinin vor-
um ekki stór er við fórum að venja
komur okkar í Vesturbæinn. Var
þá Ölli gjarnan í skemmunni eitt-
hvað að stússa. Alltaf hafði hann
tíma til að spjalla við okkur, þó
börn værum. Eg minnist þess hvað
það voru forvitin augu sem mændu
í skemmuloftið á hákarlinn sem þar
hékk. Tók hann þá gjarnan upp
vasahnífinn sinn, sneiddi flís og gaf
okkur að smakka. Komumst við
fljótlega á bragðið og þykir hákarl
hið mesta lostæti síðan. Eins var
er hann kom úr siglingum, fengum
við þá oft eitthvað nýstárlegt að
bragða þegar hann kom heim. Sýn-
ir þetta best hve Ölli var ætíð hugul-
samur við böm og unglinga. Þegar
ég stækkaði áttum við margar
skemmtilegar stundir saman hvort
sem var við selveiðar í Þjórsá, spila-
borðið eða spjall yfir kaffibolla því
In memoriam:
Gunnar Olafsson
næturlæknabHstjóri
Fæddur 18. febrúar 1891
Dáinn 23. febrúar 1988
Saga Islands er einkennileg um
margt. Hungursneyð og drepsóttir
herjuðu löngum á landsmenn og
búpening þeirra. Stórvirkur gekk
dauðinn með sigð sína um héruð
og mun engin þjóð hafa háð jafn
mannskæða styijöld, án þess að
deyja þó út. Fyrir hundrað árum
flúði nær fjórðungur landsmanna
vestur um haf í von um betri
framtíð, fullkomnara líf. Þá hjörðu
hér eftir þeir einir, sem ódrepandi
voru með öllu, nema af elli. Af
sjálfu leiðir, að þetta var villimann-
legur kjami lýðsins, taumlaus og
óbilgjarn, eins og höfuðskepnurnar
sjálfar, en af þessum stofni erum
vér, íslendingar síðustu kynslóða,
sprottnir — og skyldum vera stoltir
af.
Glæsilegur fulltrúi þessarar
harðgerðu þjóðar, afí minn Gunnar
Ólafsson, kvaddi þetta jarðlíf með
reisn þriðjudaginn 23. febrúar
síðastliðinn, eftir hálfs dags legu á
Landspítalanum. Það var mjög í
stíl við líf hans allt að íþyngja ekki
heilbrigðiskerfinu umfram nauðsyn.
Hann fæddist í Njarðvík hinn 18.
febrúar 1891 og voru foreldrar
hans hjónin Ólafur Ásbjarnarson
frá Innri-Njarðvík og kona hans,
Lokað
Vigdís Ketilsdóttir frá Kotvogi í
Höfnum. Föðurforeldrar Gunnars
vom hjónin Ásbjöm Ólafsson, bóndi
í Njarðvík, og kona hans, Ingveldur
Jafetsdóttir, gullsmiðs í Reykjavík,
Einarssonar. Ólafur, langafi Gunn-
ars, og Sveinbjöm Egilsson, rektor
og skáld, voru bræðrasynir. Jafet
Einarsson og Jón Sigurðsson, for-
seti, voru bræðrasynir. Móðurfor-
eldrar Gunnars voru hjónin Ketill
Ketilsson, hreppstjóri og
dannebrogsmaður í Kotvogi, og
kona hans, Vilborg Eiríksdóttir
Ólafssonar frá Litlalandi í Ölfusi.
Ólafur og Vigdís eignuðust sex
böm: Gunnár, Ingveldi, Halldóru,
Unni, Ásbjörn og Vilborgu. Lifa nú
eftir systumar Ingveldur og Vil-
borg.
Afi nam húsgagnasmíði hjá Jóni
Halldórssyni og co. á Skólavörðu-
stíg 6 og stundaði jafnframt nokkuð
húsasmíðar. En fljótlega fór hann
að aka bifreið, sem þá var mikil
nýjung hér á landi. Árið 1928 hóf
hann að keyra næturlækna í
Reykjavík og ók hveija nótt um 18
ára bil og síðan áfram í áratugi,
eftir að vaktin var skipulögð með
tilliti til afleysinga.
Árið 1912 eignaðist afí dóttur
með Guðbjörgu Kristófersdóttur,
unnustu sinni. Hún var. dóttir
Kristófers Bárðarsonar, bifreiða-
Lokað í dag frá kl. 15.00 vegna jarðarfarar GUNNARS
ÓLAFSSONAR.
Forlagið, Frakkastíg 6A.