Morgunblaðið - 03.03.1988, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. MARZ 1988
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 3. MARZ 1988
37

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
BjörnJóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033.
Áskriftargjald 700 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 60 kr. eintakið.
Aðgerðir
Greenpeace
Nú eru allmargar vikur
liðnar frá því, að tals-
menn Greenpeace-samtak-
anna lýstu því yfir, að sam-
tökin mundu hefja herferð
gegn sölu á íslenzkum fiski
erlendis vegna hvalveiða
okkar. Þá þegar voru sett
upp auglýsingaspjöld m.a. í
Bretlandi til þess að hvetja
fólk til þess að kaupa ekki
íslenzkan físk. Síðan hafa
litlar fréttir borizt af aðgerð-
um samtakanna og engin
merki þess, að þeim hafi
tekizt að hafa áhrif á sölu á
fískafurðum okkar. Það hef-
ur lengi verið umdeilt, hvort
Green peace gæti yfirleitt
náð nokkrum árangri í her-
ferð af þessu tagi. A.m.k. er
það reynsla Norðmanna, að
herferð gegn físksölu þeirra
í Bandaríkjunum fyrir nokkr-
um árum bar takmarkaðan
árangur.
Nú benda síðustu fréttir
til þess, að Greenpeace herði
róðurinn gegn íslenzkum
físki í Bretlandi. Samtökin
hafa lýst því yfir, að þau
muni grípa til aðgerða gegn
tveimur fyrirtækjum þar í
landi, sem kaupa íslenzkan
físk. Þau hafa keypt auglýs-
ingar í áhrifamiklum dag-
blöðum í Bretlandi og gripið
til annarra ráðstafana.
Viðbrögð fyrirtækjanna
beggja eru á þann veg, að
þau láti ekki segja sér fyrir
verkum. Talsmaður annars
fyrirtækisins sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær:
„ ... við látum ekki segja
okkur fyrir verkum varðandi
innkaup okkar.“ Og talsmað-
ur hins fyrirtækisins, sem
Greenpeace beinir spjótum
sínum að, sagði, að fyrirtæk-
ið væri ekki skuldbundið öðr-
um en viðskiptavinum sínum
og léti ekki þrýstihópa á borð
við Greenpeace hafa áhrif á
sig. Þessar yfírlýsingar gætu
gefíð til kynna, að ekki sé
mikil hætta á ferðum. Hins
vegar verðum við að gera
okkur ljóst, að um leið og
þessi fyrirtæki yrðu þess
vör, að aðgerðir samtakanna
fældu frá þeim viðskiptavini,
mundu þau snúa við blaðinu.
Starfsmenn íslenzku fyrir-
tækjanna í Bretlandi eru líka
þeirrar skoðunar, að það
verði að taka hótanir
Greenpeace alvarlega. Þann-
ig segir Sigurður Á. Sigurðs-
son, hjá Sambandi íslenzkra
samvinnufélaga í Bretlandi:
„Þó verður það að segjast
alveg eins og er, að þetta
uppistand núna, hótanir
þeirra gagnvart brezkum
fyrirtækjum, sem verzla með
íslenzkan fisk, og auglýs-
ingaherferð í brezkum fjöl-
miðlum, kallar á ákveðin við-
brögð af hálfu íslendinga."
Jón Jóhannesson hjá Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna í
Bretlandi lét í ljósi þá skoðun
við Morgunblaðið í gær, að
fyllsta ástæða væri til að
hafa áhyggjur af herferð
Greenpeace. Hann segir
m.a.: „Sölumiðstöð hrað-
frystihúsanna hefur raunar
þegar komið slíkum áhyggj-
um á framfæri á íslandi og
þetta nýja upphlaup Green-
peace verður auðvitað ekki
til að bæta úr skák. Við vit-
um, að samtökin hafa undan-
farið verið að róa í verzlunar-
fyrirtækjum, sem hafa haft
íslenzkan fisk á boðstólum
og sum þessara fyrirtækja
hafa leitað almennra upplýs-
inga hjá okkur um hvalamál-
in, t.d. spurzt fyrir um, hvort
við hjá SH höfum eitthvað
með hvalaafurðir að gera.
0g svo koma þessar aðgerðir
Greenpeace gegn Tesco og
Birds Eye. Þótt við höfum í
sjálfu sér engin óskapleg við-
skipti við þau fyrirtæki er
þetta nú ekki beint skemmti-
legasta andrúmsloftið til að
selja íslenzkan fisk í.“
Þessi ummæli þeirra Is-
lendinga, sem vinna við fisk-
sölu í Bretlandi sýna, að við
hljótum að hafa áhyggjur af
aðgerðum Greenpeace-sam-
takanna. Út af fyrir sig má
segja, að nú reyni á, hvort
þau geti náð einhverjum ár-
angri. En alla vega er ljóst,
að það er ekki ákjósanlegt
fyrir okkur íslendinga að
selja afurðir okkar við þessar
aðstæður. Við þurfum á öðru
að halda en því, að það sé
skipulega unnið gegn sölu á
útflutningsafurðum okkar.
Slíkar aðgerðir skilja alltaf
eitthvað eftir.
Samstarf og traust er for-
senda landvama Islands
Thomas Stones hershöfðingi og’ stærðfræðikennarí í viðtali við Morgimblaðið
í SKÝRSLU SteingTÍms Hermannssonar utanríkisráðherra, sem ---------------------------------
lögð var fynr Alþingi og rædd í vikunni, segir: „Ef til átaka drægi
er ljóst að vamarliðið þyrfti aukinn liðsafla. Hersveit í varaliði
bandaríska landhersins hefur verið þjálfuð og búin undir að koma
til landsins á hættu- eða ófriðartímum. Hluti hennar tók þátt í
umfangsmiklum æfingum í Kanada í sumar og fylgdust fulltrúar
varnarmálaskrifstofu með þeim æfingum. Til að slík þjálfun komi
að fullu gagni er nauðsynlegt að íslensk stjórnvöld hafi hönd í
bagga og tryggi að allar varnaráætlanir séu í sem bestu samræmi
við íslenska hagsmuni og staðhætti. Samræmis þarf að gæta milli
almanna varnaáætlana okkar og skipulags lögreglu og landhelgis-
gæslu, og þessara varnaráætlana. Að því hefur verið unnið, en
eðli málsins vegna verður ekki greint frá þvi. “
Vamarliðið
Heimskautaklæddir hermenn varaliðsins við æfingar á herstöðvar-
svæðinu í Keflavík í febrúar.
Vamarliðið
Vestur í Bandaríkjunum æfa
um 3.000 manns reglulega hvern-
ig framkvæma eigi það sem ut-
anríkisráðherra lýsir hér að ofan.
Þessir menn tilheyra varaliði
Bandaríkjahers. Flestir sinna þeir
öðrum störfum í sínu daglega lífi
en þiggja jafnframt laun fyrir að
vera undir það búnir að koma
hingað til lands meti íslensk stjóm-
völd stöðu mála á þann veg að
öryggi landsins sé ógnað. Vam-
aráætlanir íslenskra stjómvalda
og Atlantshafsbandalagsins gera
ráð fyrir að hingað verði sendar
sveitir atvinnuhermanna ef óvissu-
ástand skapast sem talið er að
leitt geti til átaka. Síðan er gert
ráð fyrir að sveitir úr varaliði
Bandaríkjahers leysi þær sveitir
af og annist landvamir Islands.
Vonandi kemur aldrei til þess
að Thomas Stones hershöfðingi
haldi hingað til lands í þessum
erindagjörðum en hann myndi
stjóma varaliðssveitunum og hafa
umsjón með landvömum íslands á
spennutímum. Á milli þess sem
Stones annast þjálfun sinna
manna og skipuleggur vamará-
ætlanir hefur hann annað og ekki
síður mikilvægt starf með höndum
því hann kennir stærðfræði við
framhaldsskóla í Rhode Island á
Nýja-Englandi. Stones, sem hefur
komið nokkrum sinnum hingað til
lands, var hér á dögunum ásamt
um 50 manna liði við æfingar inn-
an vamarsvæðisins í Keflavík.
Hann féllst á að eiga spjall við
blaðamann Morgunblaðsins og fór
það fram í höfuðstöðvum vamar-
liðsins á Keflavíkurflugvelli.
Höfuðstöðvar varaliðsins, sem
sent verður hingað til lands, telji
stjómvöld það nauðsynlegt, em í
Massachusetts í Bandaríkjunum.
Yfirstjóm þeirra nefnist ARICE
(US Army Forces Iceland) og
heyrir undir 94. herstjómina, sem
stjómar öllum varaliðssveitum
Bandaríkjahers á Nýja-Englandi.
ARICE sér um að samræma þjálf-
un þeirra sveita sem sendar verða
hingað og þar er Thomas Stones
hershöfðingi í forsvari.
Stones var fyrst spurður hvort
rétt væri að hann myndi annast
landvamir íslands á óvissu- og
átakatímum og hversu marga
menn hann hefði undir sinni stjóm.
Blaðamaður bað hann einnig að
skýra í stuttu máli frá varaliðs-
sveitunum.
„Fari svo að íslensk stjómvöld
óski eftir því að við komum hingað
til lands mun aðstoðarmaður minn
taka við eiginlegri stjóm herdeild-
arinnar en ég mun annast skipu-
lagningu og framkvæmd þessa
þáttar í vömum íslands. Nú um
stundir telur herdeildin um 3.000
menn en ég get ekki sagt hversu
fjölmennt iið yrði sent hingað til
lands en að líkindum kæmu fleiri
menn hingað. Flestir heyra þessir
menn til varaliðssveita Banda-
ríkjahers en örfáir þeirra, einkum
þeir sem bera foringjatign, eru
atvinnumenn. Margir þeirra eru
fyrrverandi hermenn en allir fara
þeir í gegnum ákveðna grunnþjálf-
un. Að auki fá þeir sem starfa
t.d. við fjarskipti sérstaka þjálfun
á sínu sviði osfrv.
I sínu daglega lífi sinna þessir
menn sínum störfum rétt eins og
ég og þú. Þama er að fínna verk-
fræðinga, bílasala og margir eru
í námi. Þessir menn eru á öllum
aldri. Flestir fótgönguliðarnir eru
á milli tvítugs og þrítugs en yfir-
menn eru oftast nokkm eldri. Ég
held að fulltrúum utanríkisráðu-
neytisins, sem fylgdust með æf-
ingum okkar í Kanada í fyrrasum-
ar, hafi þótt ánægjulegt að kynn-
ast þessum mönnum og þeir hafi
komist að því að þeir munu ekki
skapa vandamál verði einhvern
tíma nauðsynlegt að senda þá til
íslands. Þetta em ósköp venjuleg-
ir menn. Þeir hafa áhyggjur af
afborgunum og öllu því sem til-
heyrir daglegn lífí. Sjálfur kenni
ég stærðfræði við framhaldsskóla
og tek upp þráðinn að nýju þegar
ég kem heim.“
Hlutverk varaliðssveita
Blaðamanni lék forvitni á að
vita um skipulag varaliðssveita
Bandaríkjahers og spurði Stones
hvemig því væri háttað og hvort
almennt væri litið svo á að sveitir
þessar hefðu mikilvægu hlutverki
að gegna.
„Satt að segja veit ég ekki ná-
kvæmlega hversu fjölmennar
varaliðssveitimar em. Staðreynd
málsins er hins vegar sú að settar
hafa verið skorður við fjölda at-
vinnuhermanna í Bandaríkjunum.
Þeir mega ekki vera fleiri en
780.000 vegna þess að það kostar
ærið fé að þjálfa og halda úti her-
sveitum. Þess vegna var ákveðið
á áttunda áratugnum að halda
frekar úti fremur litlum og vel-
þjálfuðum her, búnum besta
tækjabúnaði sem völ er á, og síðan
að skipuleggja varaliðssveitir til
að halda kostnaðinum niðri. Þess
vegna hafa varaliðssveitunum ver-
ið fengin mörg þau verkefni sem
atvinnuherinn annaðist áður. Sam-
hliða þessu höfum við fengið nýjan
tækjabúnað. Við höfum t.d fengið
nýja skriðdreka, brynvarða bíla,
vélbyssur og fleira. Og það er vert
að ítreka að þjálfun þeirra sveita
sem ég stýri og tækjabúnaður
okkar miðar einvörðungu að því
að verja ísland. Að þessu leyti
stöndum við atvinnuhemum fram-
ar vegna þess að þjálfun þeirra
manna miðar að því að þeir geti
sinnt sínum störfum þar sem þörf
er talin á því. Þeir hermenn kunna
Frá æfingunum i siðasta mánuði.
að verða sendir til Kóreu eða
Þýskalands en við sinnum aðeins
þessu eina verkefni.
Sveitimar sem ég stjóma eru
léttbúnar fótgönguliðssveitir.
Flestan útbúnaðinn bemm við með
okkur. Við ráðum yfír nokkrum
skriðdrekum og brynvörðum bílum
en annan búnað berum við bók-
staflega á bakinu. Þess vegna er
auðvelt fyrir okkur að koma hing-
að til lands til æfínga. Stórfylkið
sem ég stjóma skiptist í ýmsar
einingar, fótgönguliðssveitir,
flutningasveitir, viðgerðasveitir,
sveitir verkfræðinga auk þess sem
sérstakar sveitir annast læknis-
hjálp, stjómun og fleira. Við get-
um því íarið hvert sem er og ver-
ið sjálfum okkur nógir.“
Æf ingar á íslandi
Hershöfðinginn var því næst
spurður hvemig staðið væri að
þjálfun sveitanna og hversu oft
þær væru við æfíngar.
„Við eigum að æfa eina helgi í
hveijum mánuði og í tvær vikur á
sumrin en í rauninni er þjálfunin
mun víðtækari og meiri en þetta.
Þannig komum við saman á hveiju
fímmtudagskvöldi og fömm þá
yfír þær hliðar verkefnis okkar
sem lúta að skipulagningu og
stjómun. Þegar um stærri æfíngar
er að ræða ganga hermennirnir
fyrst yfír það landsvæði sem æfín-
gamar munu fara fram á til að
glöggva sig á aðstæðum. Þetta
kallar á sérstakar æfingar og þess
vegna þurfa menn að fóma fleiri
helgum. Þannig má segja að við
æfum 12 til 16 helgar á hveiju
ári. Við þetta bætast stærri æfing-
ar, sem fara fram einu sinni á ári
og undirbúningur fyrir þær.
Okkar menn hafa komið hingað
til lands til þjálfunar. Vitaskuld
er það gert með samþykki
íslenskra stjómvalda en engar
æfíngar fara fram án vitneskju
og samþykkis þeirra. Og allar
æfingamar fara fram innan þess
svæðis sem íslendingar hafa gefið
leyfí fyrir. Við munum aldrei fara
fram á að æfingamar fari fram
utan þess svæðis. Stjómvöld þurfa
að snúa sér til okkar ef sá vilji
er fyrir hendi, til að mynda ef
þörf er talin á að æfa vamir
Reykjavíkur.
Æfíngamar hér á landi hófust
árið 1986 og þá gengum við yfír
landsvæðið við herstöðina til að
glöggva okkur á hvemig standa
skyldi að vömum hennar ef þörf
lfrefði. Þá tóku um 50 manns þátt
í æfingunum. Síðan höfum við
farið yfír þær æfíngar til að meta
hvort aðgerðir okkar myndu duga
og hvort hermennimir yrðu færir
um að sinna sínu starfí. Ég er því
þakklátur íslenskum stjómvöldum
fyrir að hafa gefíð okkur tækifæri
til að framkvæma þessar æfíngar.
Þegar heim er komið getum við
gert okkur betur ljóst hvað fór
úrskeiðis og síðan komið hingað
aftur og framkvæmt sömu æfing-
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Thomas Stones hershöfðingi og framhaldsskólakennari, sem mun
stjórna landvörnum íslands á óvissu- og átakatímum.
ar á annan hátt. Þetta var einmitt
það sem við gerðum að þessu
sinni. Við æfðum að nýju varnir
tiltekinna staða á herstöðvarsvæð-
inu.“
Fjárveitingar
„Við vildum gjaman æfa oftar
hér á landi. Þannig væri æskilegt
að við gætum sent hingað lið á
til að mynda tveggja ára fresti til
æfínga við erfið skilyrði, t.d. á
þessum tíma árs þegar kalt er í
veðri og aðstæður erfiðar. Síðan
tekur hluti sveitarinnar að jafnaði
þátt í sumaræfingum Atlantshafs-
bandalagsins hér á norðurslóðum
sem fram fara á tveggja ára fresti.
Fjöldi æfínga hér veltur á ýmsu.
Stjómvöld þurfa í fyrsta lagi að
samþykkja þær. í annan stað þarf
að huga að því hversum mörgum
af okkar mönnum vamarstöðin í
Keflavík getur tekið við. Síðast
en ekki síst er þetta spurning um
peninga og fjárveitingar í þessu
skyni."
Stones sagði að hermenn í vara-
liðssveitunum fengju greidd laun
fyrir þann tíma sem varið væri til
æfínga en staðreyndin væri sú að
mikið starf væri einnig unnið í
sjálfboðavinnu. „Við teljum okkur
vera óskabam bandarískra skatt-
borgara," sagði hann og bætti við
að yfírstjóm herdeildarinnar þyrfti
að leggja fram áætlun um æfíngar
og kostnað við þær sem síðan
þyrfti að hljóta samþykki ráða-
manna innan hersins. „Fjármagnið
ræður úrslitum og eins og þú veist
hafa framlög til vamarmála verið
skorin niður í Bandaríkjunum og
við erum þegar teknir að finna
fyrir þessu. Því reynum við að
leggja fram raunhæfar áætlanir
og nýta sem best það fjármagn
sem okkur er fengið."
Viðamiklar heræfingar
í Kanada
í ágústmánuði á síðasta ári fóm
fram viðamiklar æfíngar varaliðs-
sveitanna, sem sendar verða hing-
að til lands, í Gatestown í New
Bmnswick í Kanada og birti Morg-
unblaðið þá frásögn og myndir af
þeim. Fjórar stórar æfíngar hafa
farið fram á vegum ARICE frá
árinu 1984 og hafa þær yfirleitt
farið fram innan landamæra
Bandaríkjanna. Stones var beðinn
að skýra frá æfingunum í Kanada
og tilgangi þeirra.
„Þetta vom viðamestu æfíngar
varaliðssveitanna á síðasta ári.
4.400 manns komu þar við sögu,
bæði atvinnuhermenn og varaliðið.
Það er vert að taka fram að at-
vinnumenn leggja mat á frammi-
stöðu okkar manna og skera úr
um hæfni þeirra. Þetta gerist á
hveiju ári. Æfingasvæðið í
Kanada þótti heppilegt og þar
þurftum við algerlega að sjá um
okkur sjálfír líkt og gerist komi
einhvern tíma til þess að við þurf-
um að halda hingað til lands.
Æfíngin í Gatestown var alger-
lega miðuð við landvarnir íslands,
annað gemm við ekki. Við skipu-
lögðum svipaðar æfíngar árið
1985 og þá tóku um 4.000 manns
þátt í þeim en sú sem fram fór í
fyrra var bæði hnitmiðaðri og
gagnlegri. í þessu samhengi vil
ég aftur ítreka mikilvægi þeirra
æfínga sem fram fara hér á landi.
Þær ráða algerlega þjálfun okkar
árið um kring og spara okkur að
auki mikinn tíma við_ skipulagn-
ingu og þess háttar. Ég er sann-
færður um að liðsveitir okkar
gætu sinnt því hlutverki sem þeim
er ætlað. Þeir sem hafa lagt mat
á frammistöðu okkar segja að við
komum til með að geta leyst þetta
verkefni af hendi. Atvinnuher-
mennimir sem gert er ráð fyrir
að senda hingað strax og óvissu-
ástand skapast myndu fylgja þeim
áætlunum sem við höfum gert um
hvemig staðið skuli að þessu."
Verkefni landhersins
á íslandi
Helsta verkefni varaliðssveit-
anna hér á landi sagði Stones vera
það að veija þá staði sem taldir
væru hemaðarlega mikilvægir.
Blaðamaður spurði hvort ekki
væri erfitt að skilgreina slíka staði
hér á landi t.d. í ljósi þess að ís-
lendingar réðu ekki yfír eigin her-
afla.
Morgunblaðið/Ámi Sæborg
Eric McVadon, flotaforingi og yfirmaður varnarliðsins í Kefiavík
(t.v.) ásamt Thomas Stones hershöfðingja.
„Þetta er alveg rétt. Verkefni
okkar hér á landi yrði tvíþætt. í
fyrsta lagi að veija þá staði sem
íslensk stjómvöld telja mikilvæga
og í annan stað að veija sjálfa
herstöðina hér í Keflavík. Við
lítum svo á að þetta tvennt sé jafn-
mikilvægt. Yfirmaður vamarliðs-
ins hér á landi hefur tjáð mér
hvaða staðir hann leggur áherslu
á að verði varðir innan þessa svæð-
is. Yfirvöld á íslandi þurfa síðan
að tilgreina þá staði utan varnar-
svæðisins sem talist geta hemað-
arlega mikilvægir, t.d orkustöðv-
ar, stíflur og fleira. Síðan verða
yfírvöld að tiltaka þá staði sem
þau telja mikilvægast að veija
vegna þess að á endanum verður
ekki unnt að halda uppi eftirliti
alls_ staðar.
Ég leyfi mér að fullyrða að
áætlanir okkar um hugsanlegar
landvamir munu aldrei ganga upp
ef þjóðin sjálf stendur ekki með
okkur. Hér þekkja allir alla þá sem
búa á tilteknu landsvæði. Ég þekki
þetta sjálfur og minnist þess þegar
ég var hér í leyfí með fjölskyldu
minni. Eitt sinn fórum við í fjall-
göngu og fólkið sem þarna bjó
vissi að við vorum útlendingar
vegna þess að íslendingar hefðu
ekki farið þessa leið. Þetta vakti
athygli íbúanna og þeir fylgdust
með okkur. Ef íbúar landsins vinna
ekki með okkur og skýra okkur
til dæmis ekki frá óvenjulegum
mannaferðum þá gengur þetta
ekki upp. í þessu samhengi vil ég
geta þess að almannavarnakerfið
ykkar hér á landi er framúrskar-
andi gott.“
Njósnir og aukinn
viðbúnaður
Það er alkunna að úti í hinum
stóra heimi hafa menn áhyggjur
af njósnastarfsemi sem oftar en
ekki tengist starfsemi sendiráða á
einn eða annan hátt. Þar sem
Stones og hans menn hafa æft
landvamir íslands spurði blaða-
maður hvort gera mætti ráð fyrir
að Sovétmenn hefðu á einhvem
hátt búið sig undir árás á ísland.
Stones kvaðst eðlilega ekki geta
sagt til um hvaða áætlanir Sovét-
menn hefðu varðandi ísland en
kvaðst telja líklegt, frá herfræði-
legu sjónarmiði, að einhveijar
slíkar áætlanir hefðu verið gerðar.
Benti hann á að fjölmennt starfs-
lið væri í sendiráði Sovétríkjanna
auk þess sem engar skorður væm
settar við ferðum almennipgs og
útlendinga hér á landi. „Ég veit
það eitt að væri ég búsettur hér
á landi hefði ég haft næg tæki-
færi til að skoða mig um, taka
ljósmyndir og jafnvel til æfinga,
ætlaði ég mér slíkt á annað borð.
Með þessu er ég ekki að segja að
Sovétmenn hafí einhveijar slíkar
fyrirætlanir," sagði Stones.
Varaliðssveitimar yrðu fluttar
flugleiðis hingað til lands en her-
gögn og birgðir kæmu sjóleiðina
yfír Atlantshafíð. Vitað er að á
átakatímum myndu Sovétmenn
freista þess að hindra birgðaflutn-
inga frá Bandaríkjunum til Evr-
ópu. Meðal annars af þessum sök-
um hafa stjómvöld í Noregi gefíð
leyfí fyrir birgðastöðvum á norsku
landsvæði auk þess sem sýnt þyk-
ir að ráðamönnum þjóðarinnar
muni gefast meiri tími til að leggja
mat á aðsteðjandi hættu ef flestall-
ur nauðsynlegur útbúnaður er fyr-
ir í landinu. Blaðamaður spurði
Thomas Stones hvemig honum lit-
ist á þá hugmynd að íslendingar
fylgdu fordæmi Norðmanna í
þessu efni.
„Mér þykir þetta skínandi hug-
mynd. Þið eigið gott samstarf við
frændþjóðir ykkar þannig að þið
ættuð ef til vill að huga að þvi
hvemig þær standa að eigin vöm-
um. Mig skortir orð til að lýsa því
hversu frábærlega almannavama-
kerfíð hér á landi hefur verið
skipulagt. Ef til vill mætti grípa
til ákveðinna ráðstafana samhliða
því. Þetta er vitaskuld undir
íslensku þjóðinni komið. Þið verðið
að ákveða hversu langt þið viljið
ganga á þessu sviði.“
Samvinna og
sérþekking
Að lokum var talinu vikið að
þætti íslendinga í eigin vörnum
og var Stones spurður hvort ís-
lendingar gætu sjálfir lagt meira
af mörkum. Sem dæmi var nefnt
hvort hann teldi að hann og menn
hans gætu nýtt sér sérþekkingu
íslendinga til að mynda á stað-
háttum og aðstæðum, í víðtækustu
merkingu þess orðs, hér á landi.
„Já, það er alveg öraggt. Ég
vona að í framtíðinni gefíst okkur
fleiri tækifæri til að ræða við fólk
hér á landi, sem býr yfír sér-
þekkingu á þessum tilteknu svið-
um,“ sagði hann og nefndi að
huga þyrfti sérstaklega að sam-
starfí við íslendinga ef til þess
kæmi að sveitimar yrðu sendar
hingað til lands þannig að sem
minnst röskun yrði á lífí almenn-
ings í landinu. „Verkefni okkar
yrði að falla eins vel að samfélag-
inu og kostur er á. Á hinn bóginn
verða íslendingar að skilja hina
hemaðarlegu hlið málsins, hvað
við getum gert og hvað ekki. Af
þessum sökum er samstarf nauð-
synlegt. Vamir íslands verða að
vera sameiginlegt verkefni og til
þess að takast megi að leysa það
af hendi verður að ríkja traust
milli okkar og íslendinga."
Á.Sv.