Morgunblaðið - 03.11.1999, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVEMBER 1999 27
BRAVÓ,
FRIKKI!
MYJVDLIST
MenningarmiðstöAin
fíerðubergi
BLÖNDUÐ TÆKNI
HÖRÐUR ÁGÚSTSSON;
SIGURÐUR GUÐMUNDSSON;
KRISTJÁN GUÐMUNDSSON;
MAGNÚS PÁLSSON;
STEINGRÍMUR EYFJÖRÐ;
BJARNI ÞÓRARINSSON; TOLLI
1963 til 1966; undarlega nútímaleg
verk sem lýsa vel áræði þeirrar
kynslóðar sem umturnaði listgild-
um sjöunda áratugarins með því
að fara fullkomlega óformlegar
leiðir að takmarkinu. Þessi verk
Magnúsar í opinberri eigu koma
sjaldan eða aldrei fyrir sjónir al-
mennings. Það er engu líkara en
menn vilji grafa í gleymsku þenn-
an mikilvæga þátt í þróun ís-
lenskrar myndlistar. Þannig reyn-
ir Friðrik Þór að bregða óvæntu
---—T-
Til 14. nóvember. Opið mánudaga
til fímmtudaga frá kl. 9-21;
föstudaga frá kl. 9-19
og frá kl. 12-16um helgar.
HUGMYNDIN að velja sýning-
arstjóra úr röðum stjörnuliðsins til
að setja saman sýningu undir liðn-
um „Þetta vil ég sjá“ er svo yndis-
lega séríslensk að við liggur að
maður þurfi áfallahjálp til að deyja
ekki úr hlátri. Þegar lillinn í samfé-
laginu getur ekki gert upp við sig
allar hinar flóknu spurningar um
smekkvísina leitar hann oftast
langt yfir skammt. I staðinn fyrir
að spyrja sjálfan sig - anda sinn og
hjartalag - horfir hann til höfðingj-
ans í von um leiðsögn. „Hvað höfð-
ingjarnir hafast að, hinum trúi ég
líðist það...“
Eftir Kára og Friðrik Þór hljót-
um við náttúrlega að fá Björk, einn
eða tvo menningarlega stjórnmála-
menn - þótt ef til vill sé ekki um
auðugan garð að gresja - og svo
auðvitað margmiðlunargullkálfinn
okkar hann Ólaf Jóhann; eða hvern
annan lesandi góður... ég bara
spyr? Mikið verður gaman að fylgj-
ast með framvindunni þótt eitt
verði maður að bóka strax; Valið
mun ekki koma neinum á óvart, því
ekkert finnst okkur - hrjáðum af
Sturlungaduldinni - eins leiðinlegt
og það sem komið gæti okkur úr
jafnvægi.
En úr því Frikki Þór fékkst til
að taka þátt í þessu vinavæðingar-
prójekti getur maður bara sagt
eitt: Verra gat það verið. Bravó,
Frikki! Bravó!
Hér er nefnilega á ferðinni val
manns sem veit hvað hann syngur,
enda myndlistarmaður að upplagi,
og hann ekki af verri endanum.
Það er ekki einasta að Friðrik Þór
velji nokkur verk af handahófi eft-
ir listamenn sem honum finnst
góðir heldur notar hann tækifærið
til að gera sýninguna að yfirlýs-
ingu um sérkennilega vanmetin
gildi.
Til dæmis er í pakkanum falin
einkasýnjng á límbandsverkum
Harðar Agústssonar frá miðjum 8.
áratugnum; stórkostlegt úrval
naumhugulla, optískra verka sem
sýna hvernig listamaðurinn vann
sig frá geómetrískum stíl sjötta
áratugarins til sjónbundinna við-
fangsefna komandi áratuga. Sú
ákvörðun Harðar að hverfa frá
málaralist til notkunar marglitra
einangrunarbanda hlýtur að skoð-
ast sem merkileg djörfung. Hún er
í fullkomnu samræmi við þróun
módernismans beggja vegna Atl-
antsála, þegar listamenn hurfu frá
notkun listrænna miðla en fóru
þess í stað að temja sér iðnaðar-
miðla hvers konar í trássi við „fín-
an“ smekk. Með þessari einarðlegu
einkasýningu á grunnhæð Gerðu-
bergs lyftir Friðrik Þór hulunni af
mikilvægum kapítula í íslenskri
listasögu.
Sama má segja um Kál, þrykk-
myndir Magnúsar Pálssonar frá
Yfirlit yfir límbandaverk Harðar Ágústssonar í Gerðubergi.
Nokkur af verkum Bjarna Þórarinssonar
á sýningu Friðriks Þórs í Gerðubergi.
málverkum Tolla frá fyrstu árum
níunda áratugarins, er vert að
undirstrika að í verkunum tveim
birtist sú hlið á listamanninum
sem vænlegust var til árangurs og
margir sakna að hann skyldi ekki
fylgja út í æsar. Farandsverka-
mennskan og frostmark menning-
arinnar sem Tolli gerði að verðugu
yrkisefni í upphafi níunda áratug-
arins, snerti tilveruna kringum
okkur líkt og Skytturnar og Börn
náttúrunnar á hvíta tjaldinu. Því
miður lét listamaðurinn undan
ákalli skessunnar og hvarf upp til
fjalla, þangað sem hann átti lítið
erindi, langt frá öllum manna-
byggðum og lífsslætti meðbræðra
sinna. En hinn skammlífi Breið-
hyltinga- og Búlandshöfðablús
Tolla vitnar engu síður enn - eins
og Friðrik skynjar svo næmlega -
um hið besta og áhrifamesta sem
finna má í list hans.
Af þessu má sjá að Friðrik Þór
Friðriksson kemst frá vali sínu
með sóma. Hann velur ekki ein-
ungis eitthvað ljúffengt augna-
konfekt, heldur verk sem hafa haft
áhrif á afstöðu hans til tilverunnar
og eigin myndverka. Varla er hægt
að biðja um meira.
Halldór Björn Runólfsson
ljósi á okkar nánustu listasögu og
hleypa út eilitlu af kæfandi fúla-
lofti frumherjadekursins eilífa,
sem litlu hefur skilað okkur öðru
en sívaxandi haugi af þriðja flokks
fölsunum.
Bjarni Þórarinsson fær einnig
litla yfirlitssýningu í setustofunni
á hæðinni. Hrynjandi tungumáls-
ins í formi lífsins trés er stórbrot-
ið, síblómstrandi verkefni sem
ekki sést fyrir endann á, en merl-
ar á sérkennilega hvikulum og gis-
ofnum gervidúknum eins og takt-
vís kveðandin sem Bjarni temur
sér á sjónyrðingssamkomum sín-
um. Tengsl Friðriks Þórs við gall-
erí Bjarna í Suðurgötu 7, fólu jafn-
framt í sér nána samvinnu við
listamenn á borð við Steingrím
Eyfjörð, einn af helstu brautryðj-
endum nýja málverksins hérlend-
is, en myndasögulegar teikningar
hans frá ofanverðum áttunda ára-
tugnum voru meðal fyrstu tilrauna
íslensks hugmyndlistarmanns til
að semja sig að postmódernískum
háttum.
Ljósmyndaraðir Sigurðar Guð-
mundssonar af boðorðunum og
verkum sem unnin eru eftir því
hvaðan vindurinn blæs eru einnig
sjaldséðar á sýningum. Hið sama
gildir um fyrstu teikningar bróður
hans, Kristjáns Guðmundssonar,
sem unnar voru eftir skeiðklukku
með bleki á þerripappír, en þeir
bræður voru helstu boðberar og
mótendur íslenskrar hugmyndlist-
ar í upphafi sjöunda áratugarins.
Með vali sínu á verkum eftir þá
Sigurð og Kristján minnir Friðrik
Þór okkur á sérstakan kapítula í
þróun íslenskrar listar sem fór
ekki hátt meðal leikmanna hér
heima en hafði heldur betur áhrif
á afstöðu ungra listamanna. Þá
var það list bræðranna sem gerði
garðinn frægan í Evrópu á átt-
unda og níunda áratugnum og
efldi vitund erlendra óhugamanna
og sérfræðinga um Island og
framlag okkar til myndlistar sam-
tímans.
Ef mörgum þykir sem Friðrik
Þór missi sjónar á sýningarstjóra-
hlutverkinu með vali sínu ó tveim
Sensual • Soothing • Relaxing • Refreshing
Kynning í Lyfju Lágmúla
t dag og á morgunnf á kl 14 - 18
25% afsláttur

Ilmolíudag ar
LYFJU
Einstök
• /1 • •• r
jolagjot
BODYpHASE