Morgunblaðið - 03.11.1999, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reynt að koma milljónum Indverja til hjálpar eftir fellibyl
Flóð og óeirðir tor-
velda hjálparstarfið
Bhubaneshwar. Reuters.
Okurlánari hand-
tekinn í Tókýó
„Seldu
nýra fyrir
afborg-
unum“
Tókýó. The Daily Telegraph.
FYRRVERANDI starfsraað-
ur japansks fjármálafyrirtæk-
is, sem sérhæflr sig í skamm-
tímalánum, hefur verið hand-
tekinn, ásakaður um að hafa
beitt viðskiptavin í greiðslu-
erfiðleikum ólöglegum hótun-
um með því að hvetja hann til
að selja annað nýrað og annað
augað úr sér til að eiga fyrir
afborgunum.
Eisuke Arai, sem er á miðj-
um þrítugsaldri, er sagður
hafa, sem starfsmaður Nichiei-
lánafélagsins, ráðlagt 62 ára
gömlum manni að selja úr sér
nýra fyrir 1,8 milljónir kr. og
annað augað fyrir 600.000 kr.
Þetta myndi gera manninum
kleift að standa við afborganir
af 3,1 milljón kr. sem hann
skuldaði fyrirtækinu. „Það
væri líka gott ef þú seldir úr
þér hjartað, en þú dæir ef þú
gerðir það. Svo að ég sýni þér
þolinmæði ef þú selur allt
nema það,“ sagði Arai í hljóð-
rituðu samtali við manninn.
Samdráttarskeiðið sem
þjakað hefur japanskt efna-
hagslíf undanfarin misseri hef-
ur skapað uppgripaaðstæður
fyrir okuriánara. En meðan
bankavextir eru í sögulegu
lágmarki - í kring um 2% -
geta okurlánafyrirtækin kraf-
izt allt að 40% útlánsvaxta, án
þess að brjóta nein lög. Við-
skiptavinurinn sem hér á í hlut
fékk lán með umsömdum vöxt-
um upp á 20,87%.
Lögregla gerði húsleit á
skrifstofum Nichiei-fyrirtæk-
isins í Tókýó og Chiba til að
komast að því hvort slíkar
handrukkaraaðferðir væru al-
gengar. Þessar aðgerðir lög-
reglu eru taldar geta verið
upphaf allsherjar „tiltektar" á
okurlánamarkaðnum, sem um
6.000 löglega skráð fyrirtæki
bítast um.
BJÖRGUNARSVEITIR reyndu Í
gær að koma hjálpargögnum til
milljóna manna á hamfarasvæðinu
í indverska ríkinu Orissa, en ófærir
vegir, flóð og matvælaóeirðir tor-
velduðu hjálparstarfið.
Ekki var enn vitað hversu
margir fórust í fellibylnum sem
gekk yfir Orissa í vikunni sem
leið. Indverskir embættismenn
sögðu að 250 lík hefðu fundist og
tala látinna gæti hækkað upp í allt
að 5.000.
Talsmaður Alþjóðasambands
Rauða krossins og Rauða hálf-
mánans hafði eftir indverskum
embættismanni að tvær milljónir
íbúða hefðu eyðilagst eða
skemmst og um 15 milljónir
manna hefðu orðið fyrir skaða af
völdum óveðursins.
Reynt að koma
í veg fyrir
gripdeildir
Indverskar herflugvélar vörpuðu
niður 31 tonni af matvælum og um
160.000 matvælapakkar voru fluttir
á hamfarasvæðið í gær. Hermenn
reyndu einnig að opna vegi, sem
skemmdust af völdum flóða i rík-
inu.
Óttast farsóttir
Allt að sex metra há flóðbylgja
skall á strönd ríkisins í óveðrinu,
eyðilagði mikilvæga vegi og olli
miklum skemmdum á ýmsum
mannvirkjum. Viðgerðaimönnum
tókst að koma á símasambandi í
mestum hluta ríkisins í gær og bú-
ist var við að það kæmist í eðlilegt
horf á næstu tveim dögum.
Óttast var að farsóttir myndu
blossa upp á hamfarasvæðinu.
„Þetta fólk hefur núna verið úti í
fjóra daga og ef það drekkur
mengað vatn er hætta á sjúkdóm-
um eins og maga- og garnakvefi,
niðurgangi og malaríu," sagði tals-
maður Rauða krossins.
Ibúar Orissa eru um 35 milljónir.
Fregnir hermdu að örvinglað fólk
hefði látið greipar sópa um þús-
undir flutningabíla sem voru sendir
með matvæli á hamfarasvæðin en
stöðvuðust á helsta þjóðvegi ríkis-
ins. Her- og lögreglumenn voru
sendir á þjóðvegina til að koma í
veg fyrir gripdeildir og skemmdar-
verk.
Glundroði við landamæri Tsjetsjníu
Qvíst um endurreisn lýðræðis í Pakistan
Flóttafólkið kastar
sór á gaddavírinn
Frá landamærum Tsjetsjníu og Ingúsetíu. Reuters.
ESB hótar að fella
niður aðstoð
Islamabad. AFP, AP, Reuters.
FLOTTAFOLK kastaði sér á
gaddavírsgirðingar í örvæntingar-
fullri tilraun til að komast gegnum
litla landamærastöð milli Tsjetsjn-
íu og nágrannahéraðsins Ingúsetíu
í gær. Að minnsta kosti ein kona
hneig niður og dó og algjör glund-
roði var við landamærástöðina.
Þúsundir flóttamanna reyndu
að komast frá Tsjetsjníu vegna
hernaðaraðgerða Rússa í sjálf-
stjórnarlýðveldinu síðustu sex vik-
ur og hundruð annarra reyndu að
snúa þangað aftur til að bjarga
fjölskyldum sínum á átakasvæð-
unum.
Rússar vilja draga úr flótta-
mannastraumnum til Ingúsetíu og
segjast aðeins ætla að hleypa
þangað konum og börnum. Þeir
hafa aðeins opnað litla landamæra-
stöð og þúsundir flóttamanna biðu
þar í gær en örfáum var hleypt í
gegn.
„Fólkið er að gaqga
af göflunum“
Rússnesku hermennimir áttu í
mestu erfiðleikum með að hafa
hemil á mannfjöldanum. Nokkrir
þeirra sögðust hafa hleypt af byss-
um yfir höfuð flóttafólksins.
„Fólkið þarna er að ganga af
göflunum og kastar sér á gadda-
víra,“ sagði tsjetsjensk flóttakona,
sem komst til Ingúsetíu í gær eftir
vikulanga bið við landamærfti.
Rússai- segja að 190.000 manns
hafi flúið frá Tsjetsjníu frá því
hernaðaraðgerðirnar hófust, þar af
175.000 til Ingúsetíu.
Samskipti við Vesturlönd
ekki versnað
Vladímír Pútín, forsætisráð-
herra Rússlands, sem var í Ósló,
sagði að ráðamenn í Evrópu og
Bandaríkjunum vissu að átökin í
Tsjetsjníu væru innanríkismál
Rússlands og kvaðst ekki hafa orð-
ið var við að samskipti Rússa við
Vesturlönd hefðu versnað vegna
hernaðaraðgerðanna.
Bandarískir embættismenn
sögðu að Bill Clinton Bandaríkja-
forseti, sem var einnig í Ósló,
myndi skora á Pútín að draga úr
hernaðaraðgerðunum og láta í ljósi
miklar áhyggjur af ástandinu í
Tsjetsjníu.
LÍKUR benda nú til að Evrópu-
sambandið felli niður aðstoð við
Pakistan, eftir að tveggja daga við-
ræðum sendinefndar sambandsins
og fulltrúa herstjórnarinnar í
Islamabad lauk í gær án þess að
gefín hefði verið tímasetning fyrir
endurreisn lýðræðis í landinu. Per-
vez Musharraf, yfirmaður pakist-
anska hersins, lýsti því þó yfir á
mánudag að hann hygðist standa
fyrir þjóðaratkvæðagreiðslu til að
æskja stuðnings landsmanna við
herstjórnina.
Á fundi leiðtoga ESB-ríkja í
Finnlandi í síðasta mánuði var sam-
þykkt að binda enda á aðstoð við
Pakistan, ef ekki yrði búið að leggja
fram áætlun um endurreisn lýðræð-
is í landinu fyrii- miðjan nóvember.
Jukka Valtasaari, sendimaður ESB,
sagði á fréttamannafundi í gær að
viðræðurnar við fulltrúa herstjórn-
arinnar hefðu engan árangur borið.
Sagði hann að niðurstöður sendi-
nefndarinnar yrðu lagðar fyrir
stjómmálanefnd ESB og að utan-
ríkisráðherrar aðildam'kjanna
myndu taka afstöðu til málsins á
fundi sínum 15.-16. nóvember.
Valtasaari sagði að sendinefndin
hefði ekki reynt að ná tali af
Nawaz Sharif, fyrrverandi forsæt-
isráðherra Pakistans sem haldið er
í stofufangelsi. Þó hefði verið lýst
yfir áhyggjum af öryggi hans og
þess óskað að réttlætis yrði gætt í
hugsanlegum réttarhöldum yfir
honum.
Herstjórnin æskir
lögmætis
Pervez Musharraf sagði á mánu-
dag að hann myndi bera það undir
nýskipað öryggisráð Pakistans
hvort ekki væri rétt að halda þjóð-
aratkvæðagreiðslu til að ljá her-
stjórninni lögmæti. Lýsti hann
þessu yfir á fyrsta fréttamanna-
fundi sínum eftir að herinn tók
völdin 12. október síðastliðinn.
Musharraf vildi þó ekki svara því
hvenær hugsanleg þjóðaratkvæða-
greiðsla færi fram og sagði að fyrst
þyrfti að huga að ýmsu. Herforing-
inn sagði að meginmarkmið sitt
væri að reisa við efnahags landsins,
og að einnig þyrfti að auka á ein-
ingu þjóðarinnar og stemma stigu
við spillingu.
Flóttamenn
látast í
ferjuslysi
AÐ MINNSTA kosti 13
laumufarþegar létust þegar
eldur braust út á farþegaferju
sem var á leið frá Grikklandi
til Italíu í gær. Eldur varð laus
undir þiljum og tókst að
bjarga öllum löglegum farþeg-
um og áhöfn yfir í skip grísku
strandgæslunnar áður en tókst
að ráða niðurlögum eldsins.
Upphaflega var tilkynnt að
ekki hefði orðið skaði á mönn-
um en þegar farið var að meta
skemmdimar fundust lík
laumufarþeganna sem talið er
að séu kúrdískir flóttamenn.
Mikill fjöldi ólöglegra innflytj-
enda frá Mið-Austurlöndum
reynir að komast landleiðina
frá Tyrklandi til Grikklands og
þaðan með skipum til annarra
landa Evrópusambandsins.
Fólkið greiðir eigendum skipa
háar fjárhæðir fyrir að fá að
leynast undir þiljum.
Þiggur fé fyr-
ir barsmíðar
MAÐUR í Tokyo hefur það að
atvinnu að leyfa vegfarendum
að stunda á sér barsmíðar.
Maðurinn, sem er 25 ára,
klæðist hlífðarpúðum og getur
fólk fengið að láta höggin
dynja á honum í þrjár mínútur
fyrir aðeins 1000 jen, jafnvirði
um 650 íslenskra króna. Mað-
urinn segist njóta vinnu sinnar
og vill sinna henni svo lengi
sem heilsa leyfir. Hann segir
að hann hafi verið lagður í ein-
elti í barnaskóla og vill með
þessu móti reyna að yfirvinna
ótta við að vera laminn.
Markið lög-
eyrir í Svart-
fjallalandi
RÍKISSTJÓRN Svartfjalla-
lands hefur ákveðið að þýska
markið verði gert að lögeyri í
landinu til jafns við júgóslav-
neska dínarinn. Litið er á
ákvörðunina sem fyrsta skref-
ið í átt til sjálfstæðis landsins,
sem myndar ásamt Serbíu
sambandsríkið Júgóslavíu.
Fj árm álaráðherra Svartfell-
inga neitaði þó í gær að
ákvörðunin stæði í tengslum
við áform um sambandsslit.
Forsætisráðherra Júgóslavíu,
Jovan Zebic, hefur lýst því yfir
að upptaka nýs lögeyris í
Svartfjallalandi sé ólögleg án
samráðs við Sambandsstjórn-
ina.
Churchill
málaður
UNNIN voru skemmdarverk
á styttu af Sir Winston
ChurchiII, forsætisráðherra
Bretlands á tímum seinni
heimstyrjaldar, í miðborg
Parísar í gær. Máluð hafði ver-
ið með rauðri málningu á
hendur styttunnar setningin
„Mers el Kebir 1,300 látnir".
Bretar eyddu herskipaflota
Frakka í borginni Mers el
Kebir í Alsír sumarið 1940 til
að koma í veg fyrir að hann
lenti í höndum Þjóðverja sem
þá höfðu hernumið Frakkland.
Bretar óttuðust að Vichy-
stjórnin kynni að láta Þjóð-
verjum skipin í té. Talið er að
skemmdarverkið standi í
tengslum við kjötdeiluna
svokölluðu sem stjórnvöld í
löndunum tveimur eiga nú í.