Morgunblaðið - 27.09.1997, Blaðsíða 38

38 LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
JÓSEFÍNA
SVANLAUG
JÓHANNSDÓTTIR
+ Jósefína Svan-
laug Jóhanns-
dóttir fæddist í
Þingeyrarseli 1.
mars 1909. Hún
lést á Hrafnistu í
Hafnarfirði 4. ág-
úst síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Jó-
hann Jósepsson,
fæddur í Grafar-
koti, Kirlgu-
hvammshreppi,
Vestur-Húna-
vatnssýslu, 27.
mars 1880, d. 7.
júní 1964, og Oddfríður Gísla-
dóttir, ættuð af Ströndum.
Systkini hennar voru Ásthild-
ur Helga, Jakob Þorsteinn,
Sigurgeir, Páll Gunnar og
Sveinn Björgvin, og ein hálf-
systir eldri, sammæðra, Elín-
borg Steinunn. Jósefína eign-
aðist dóttur 27. janúar 1931,
Huldu Ágústsdóttur Guð-
mundssonar. Hulda giftist
Guðmundi Karls-
syni, bifreiðar-
stjóra, og eignuð-
ust þau tvo syni,
Karl, f. 8. janúar
1949, og Ágúst, f.
1. ágúst 1952. Þau
fluttu til Banda-
ríkjanna og býr
Hulda í Kaliforníu
en Guðmundur er
látinn. Karl giftist
bandariskri konu,
Karen Atkinson og
eignuðust þau þrjú
börn, tvær dætur
og einn son. Seinni
kona Karls er Carol Back.
Ágúst er ókvæntur. Jósefína
giftist Friðsteini Ástvaldi
Friðsteinssyni 1947 og
eignaðist þar með sex stjúp-
börn og síðan hóp af barna-
börnum og barnabarnabörn-
um.
Útför hennar fór fram 11.
ágúst í kyrrþey að hennar
ósk.
Það er nú hartnær hálf öld síð-
an hún Bína okkar kom sem ráðs-
kona til föður okkar sem var ný-
orðinn ekkjumaður með sex börn,
fimm dætur og einn son, sem var
jafngamall Huldu, dóttur hennar,
sem fylgdi móður sinni sem ól
hana upp ein og óstudd með dugn-
aði sínum. Bína fór úr góðri vinnu
sem matráðskona á Farsóttarhús-
inu til þess að taka að sér þetta
heimili. Það hefur þurft kjark til
þess en af honum hafði hún nóg.
Þau giftust síðan einu og hálfu
ári seinna og voru í farsælu hjóna-
bandi þar til faðir okkar lést 27.
júní 1991.
Það var jafnan mannmargt á
lOc, eins og við kölluðum æsku-
heimilið. Mikill gestagangur og
stundum skólafólk utan af landi
í fæði og húsnæði, oft ættingjar
eða vinafólk Bínu, en hún var
bóngóð og sérlega gestrisin. Allir
voru velkomnir á lOc, vinir okkar
bamanna og allir aðrir. Faðir
Bínu, Jóhann, bjó síðustu árin í
skjóli hennar og var það henni
gleðiefni að geta annast hann í
ellinni. Hulda dóttir hennar bjó á
neðri hæðinni með fjölskyldu sína
þar til hún fluttist til Bandaríkj-
anna. Fleiri úr fjölskyldunni hófu
sinn búskap í húsinu. Má segja
að lOc hafi verið miðstöð fjöl-
skyldunnar alla tíð.
Þegar um hægðist hjá þeim
hjónum fór Bína að vinna á Borg-
arspítalanum og líkaði það mjög
vel og eignaðist þar góða vini.
Þau hjónin fóru margar ferðir til
Bandaríkjanna til að heimsækja
dæturnar og nutu þess í ríkum
mæli. Þegar heilsan fór að bila
fluttu þau á Hrafnistu í Hafnar-
firði og þar leið þeim vel og eign-
uðust nýja vini. Þar lést faðir
okkar 27. júní 1991.
Hún var orðin farin að heilsu
og komin í hjólastól en alltaf full
áhuga fyrir öllu sem varðaði fjöl-
skylduna. Hún átti ánægjulegt
sumar. Dæturnar komu báðar í
heimsókn frá Bandaríkjunum og
voru með henni eins mikið og þær
gátu. Hún þurfti ekki að þjást og
fékk bestu umönnun sem hægt
er að fá. Fyrir það erum við þakkl-
átar og einnig að við fengum að
vera hjá henni þar til yfir lauk.
Við kveðjum hjartkæra stjúp-
móður, ömmu og langömmu, með
þakklæti fyrir alla umhyggjuna
sem hún sýndi okkur alla tíð.
Systurnar
á Bestó.
Amma kom á Bergstaðastrætið
fyrir meira en 50 árum þegar afi
leitaði til hennar í sinni neyð.
Maður í blóma lífsins missir eigin-
konu sína frá fímm dætrum og
einum syni. Vinnu sinnar vegna
gat hann ekki annast heimilið
sjálfur, hann var farmaður hjá
Eimskipafélaginu lengst af. Var
amma honum mikill happafengur
sem ráðskona á heimilinu. Seinna
tókust með þeim ástir og þau
gengu í hjónaband 1947.
Amma Bína kom á Bergstaða-
stræti og gekk bömunum í móður-
stað. Við afkomendumir áttum
eftir að njóta gestrisni hennar og
umhyggju lengi. Fyrstu ár ævi
minnar bjuggum við á jarðhæðinni
svo samgangurinn var mikill og
náinn. Þegar við afí komum svang-
ir úr gömlu sundlauginni í Laugar-
dal biðu okkar alltaf tvö bitabox
með smurðu brauði og var kæfan
frá ömmu í miklu uppáhaldi hjá
okkur.
Okkar á milli gekk heimili afa
og ömmu undir heitinu Hótel
Bestó. Það var sama hvenær sólar-
hrings þangað var komið, alltaf
var smurt brauð og kaffí á boðstól-
um og oft trippakjöt sem var henn-
ar sérgrein. Enginn fór'frá Berg-
staðastræti með tóman maga.
Amma vildi líka sjá um allar
stórveislur í fjölskyldunni, hvort
sem það voru fermingar eða brúð-
kaup, og allt gerði hún með svo
miklu örlæti og höfðingsbrag að
eftir því var tekið.
Amma var mikil reglukona og
trúrækin var hún líka. Hún sá
aumur á þeim sem minna máttu
sín og hugsaði jafnan fyrst um
aðra áður en hún hugaði að eigin
þörfum. Hún var afar félagslynd
og fannst fátt skemmtilegra en
að syngja. Einstaka sinnum dró
hún upp úr pússi sínu litla munn-
hörpu sem hún spilaði á og inni í
gamla grammófónskápnum átti
hún sínar perlur, eins og t.d. Lawr-
ence Welk og plötur með banda-
rískum sveitasöngvum.
Amma og afí voru samrýnd
þótt amma léti hann stundum hafa
það óþvegið þegar hann, leiður á
aðgerðaleysi og fótafúa, fékk sér
hálfpott af Silver Fox sér til
ánægju. En hún var honum alltaf,
eins og okkur afkomendunum,
sem heimahöfn og hann kunni
sannarlega að meta hana.
Farðu í friði, elsku amma, og
þakka þér fyrir allt.
Barnabörnin.
MR í öðru sæti
SKAK
Linköbing, Svíþjód,
18. —21. scptcmber
NORÐURLANDAMÓT
SKÓLASVEITA
Skáksveit Menntaskólans í Reykja-
vík varð í öðru sæti eftir harða
keppni við Dani um sigur.
HELGINA 19.-21. september
fór Norðurlandamót framhalds-
skólasveita fram í Linköping í Sví-
þjóð. Fulltrúi íslands var að þessu
sinni sveit Menntaskólans í Reykja-
vík undir stjóm Braga Halldórsson-
ar. Sex sveitir tóku þátt í keppn-
inni. Ísland, Noregur, Finnland og
Danmörk áttu eina sveit hvert, en
tvær sveitanna komu frá sænsku
gestgjöfunum. Hvert lið var skipað
4 mönnum.
Sveit MR skipuðu
þeir Bjöm Þorfinns-
son, (2 v. af 5) Matthí-
as Kjeld, (3 ‘A v. af 5),
Davíð Ingimarsson (4
v. af 5) og Oddur Ingi-
marsson. (3‘A v. af
5) Varamaður var
Agnar Tómas Möller.
Danmörk og ísland
háðu harða baráttu um
gullið. Reyndar tóku
Svíar foiystuna í
fyrstu umferð þegar
Bergaskolan í Eslöv
sigraði landa sína í
Bránnkyrka frá Arnór
Stokkhólmi með 2‘A Björnsson
vinningi gegn 1 ‘A.
Bergarskolan kom hins vegar lítið
við sögu í keppninni eftir það. Lið-
ið fékk samtals fjóra vinninga úr
næstu fjómm viðureignum og lenti
í neðsta sæti.
ísland og Danmörk (Árhus Köb-
mandskole) tefldu saman í fyrstu
umferð og lauk viðureigninni með
jafntefli, hvort lið hlaut 2 vinninga.
í annarri umferð unnu bæði liðin
með 2'A vinningi gegn l'A og í
þeirri þriðju með 3 'A vinningi gegn
‘A. Danmörk og ísland vom því
hnííjöfn eftir fyrstu þijár umferð-
imar. í fjórðu umferð náðu Danir
hins vegar hálfs vinnings foiystu
þegar þeir sigruðu Eslöv með 3‘A
vinningi gegn 'A. í lokaumferðinni
gerðu Danimir síðan jafntefli við
sænska liðið frá Stokkhólmi. íslend-
ingar mættu hins vegar Noregi í
lokaumferðinni og sigur í þeirri við-
ureign hefði fært þeim gullið. MR
varð þó að lokum að sætta sig við
skiptan hlut og annað sætið á
mótinu, hálfum vinningi á eftir
Dönum. Þessi tvö lið höfðu umtals-
verða yfirburði yfír önnur lið í
keppninni.
Lokaúrslitin á mótinu urðu þessi:
1. Árhus Köbmandskole.Danmörku
13'A v.
2. Menntaskólinn í Reykjavík 13 v.
3. Brannkyrka, Svíþjóð 9'/i v.
4. Vardafjell, Noregi 9 v.
5. Tampereen Lyseon Lukio, Finnlandi
8'A v.
6. Bergaskolan, Sviþjóð 67» v.
Eins og áður segir var Bragi
Halldórsson liðsstjóri íslensku sveit-
arinnar. Þess má geta að MR barst
góður liðsauki í haust, en flestir
sterkustu skákmennimir sem nú
em að hefja menntaskólanám
gengu til liðs við MR.
Sveitakeppni bamaskólasveita
fór fram á sama tíma og þar var
Hólabrekkuskóli fulltrúi Íslands, en
skákstarf í skólanum hefur verið
til mikillar fyrirmyndar undanfarin
ár.
Úrslit urðu þessi:
1. Sturebyskolan, Stokkhólmi 15'A v.
2. Slestadskolan, Linköping 11'A v.
3. Ita-Hakkila, Finnlandi 11 v.
4. Hólabrekkuskóli 8 v.
5. Brattaas, Noregi 8 v.
6. Alkjaerskolen, Danmörku 6 v.
Við skulum líta á lag-
lega skák úr barna-
skólakeppninni:
Hvítt: Erik Olsson,
Svíþjóð
Svart: Guðjón Heið-
ar Valgarðsson
Kóngsindversk
vörn
1. d4 - Rf6 2. c4 -
g6 3. Rc3 - Bg7 4.
e4 - d6 5. f3 - 0-0
6. Bd3 - Rbd7 7.
Be3 - e5 8. d5 -
Re8 9. Rge2 - f5
10. g3? - f4! 11.
gxf4 - exf4 12. Bf2
- Re5 13. Rd4 - c5
14. Rb3 - a6 15.
Be2 - Rc7 16. Dc2
- b5 17. Rd2 - Hb8 18. 0-0-0 -
bxc4 19. Rxc4 - Rb5 20. Rxe5
- Rxc3 21. bxc3 - Bxe5 22. h4?
- Da5 23. Kd2
23. - Bxc3+! 24. Dxc3 - Hb2+
25. Kd3 - c4+! 26. Dxc4 - Bd7
27. Bel - Da3+ 28. Dc3 - Bb5+
29. Kd4 - Hb4+ 30. Bc4 -
Hxc4+ og hvítur gat því 31. Dxc4
- De3 er mát.
Auk Guðjóns, sem var á fyrsta
borði, tefldu þau Ingibjörg Edda
Birgisdóttir, Knútur Otterstedt og
Gústaf S. Björnsson fyrir Hóla-
brekkuskóla. Gísli Sváfnisson var
fararstjóri.
Haustmót TR hefst á
sunnudag
Haustmót Taflfélags Reykjavík-
ur 1997, sem jafnframt er minn-
ingarmót um Arnór Bjömsson,
hefst sunnudaginn 28. september
og lýkur 19. október. Fyrirkomu-
lag er hefðbundið, en keppendum
verður skipt í flokka með hliðsjón
af Eló-skákstigum. Tefldar verða
11 umferðir í öllum flokkum. í
efstu flokkunum tefla allir kepp-
endur við alla. Neðsti flokkurinn
verður hins vegar opinn og þar
verður teflt eftir Monrad-kerfi.
Umhugsunartíminn verður 1 ‘A
klst. á 30 leiki og síðan 45 mínút-
ur til að ljúka skákinni. Umferðir
em að jafnaði á sunnudögum kl.
14-18:30 og miðviku- og föstu-
dögum kl. 19:30-24:00. Skráning
í haustmótið stendur yfír í síma
félagsins 568-1690 og er loka-
skráning laugardaginn 27. sept-
ember til kl. 20:00. Skákstjóm
verður í höndum Ólafs S. Ásgríms-
sonar.
Veitt verða peningaverðlaun í
A-flokki kr. 65.000, kr. 35.000
og kr. 20.000.
Haustmót Taflfélags Reykjavík-
ur er í ár tileinkað minningu Arn-
órs Bjömssonar sem lést 25. júní
1996, aðeins þrítugur að aldri.
Yngri skákmenn þekkja líklega
ekki mikið til Arnórs, en hann var
í fremstu röð ungra skákmanna í
lok áttunda áratugarins og byijun
þess níunda. Segja má að Ámór
hafí verið gott dæmi um skákmann
sem óx úr grasi í félagsheimili TR
á Grensásveginum. Hann tefldi í
allflestum unglingamótum félags-
ins og þegar hann var orðinn eldri
fór hann að blanda sér í baráttu
sterkustu skákmanna félagsins.
Fyrst vakti Amór athygli þegar
hann sigraði á Boðsmóti T.R.
1978, þá aðeins 12 ára gamall.
Næstu árin vom viðburðarrík þar
sem hann varð Skákmeistari
Sleggjubeinsskarðs 1978, skóla-
skákmeistari Reykjavíkur í yngri
flokki 1979 og tefldi síðan á lands-
mótinu í skólaskák sama ár. Amór
varð unglingameistari Reykjavíkur
1981, Bikarmeistari T.R. sama ár
og sigraði á Landsmóti í skólaskák
1982. Hann vann sér rétt til að
tefla í landsliðsflokki með sigri í
áskorendaflokki á Skákþingi ís-
lands 1982 en nýtti ekki réttinn.
Amór fíkraði sig jafnt og þétt upp
stigatöfluna og tefldi m.a. í A-
flokki á Haustmóti T.R. 1982.
Glæsilegasti árangur Amórs er þó
án efa sigur hans í opnum flokki
á Norðurlandamótinu í skák sem
fram fór hér á landi 1981. Einnig
má nefna að Amór var sérlega
sterkur hraðskákmaður og varð
hraðskákmeistari íslands 1984.
Hin síðari ár tefldi Amór ekki
mikið, enda hafði hann þá snúið
sér að öðmm verðugum viðfangs-
efnum. Amór hafði þó enn mikinn
áhuga á skák og var hann oft
gestur á skákmótum og mætti
öðm hvom á skákæfíngar.
Margeir Pétursson
Daði Örn Jónsson
Tryggingaráð endurskoði reglur
um greiðsluþátttöku í sjúkraþjálfun
SJALFSBJÖRG, landssamband fatl-
aðra, hefur sent frá sér eftirfarandi
ályktun þar sem mótmælt er breytt-
um reglum Tryggingastofnunar rík-
isins á greiðsluþátttöku almanna-
trygginga í sjúkraþjálfun:
„Nýjar reglur Tryggingastofnun-
ar ríkisins um greiðsluþátttöku í
þjálfun em orðnar að vemleika þrátt
fyrir ábendingar og gagniýni frá
þeim aðilum er málið varðar. Sjálfs-
björg, landssamband fatlaðra, getur
ekki látið hjá líða að mótmæla þess-
um nýju reglum. I stað þess að jafna
aðstöðumun þeirra sem búa við
hreyfíhömlun og gera þeim kieift
að hasla sér völi í samfélaginu á
jafnréttisgmndvelli, er enn verið að
auka á þá álögur. Sjúkraþjálfun er
mjög mikilvægur þáttur í lífí margra
sem em hreyfihamlaðir og vegur
þungt í allri viðleitni þeirra til sjáifs-
hjálpar. Sumir þurfa þjálfun í
skamman tíma en fyrir aðra er
sjúkraþjálfun varanlegur hluti af líf-
inu.
Sjálfsbjörg landssamband fatl-
aðra mótmælir þeirri útgjaldaaukn-
ingu sem örorkulífeyrisþegar verða
fyrir í nýju reglunum. Núna verða
þeir að greiða sjö þúsund krónur á
hveiju ári fyrir þjálfun sem áður var
þeim að kostnaðarlausu. Sjálfsbjörg
vill einnig benda á að nýju reglumar
koma mjög harkalega niður á þeim
sem hafa vinnu og verða jafnframt
að vera í sjúkraþjálfun til að við-
halda sinni vinnufæmi. Hér er verið
að tala um þá sem hafa lækkað í
örorkumati við það að vera á vinnu-
markaði. í stað þess að vera örorku-
lífeyrisþegar með 75% örorkumat
er örorkumat þeirra lækkað í 65%
með tekjutengdan bótarétt örorku-
styrkþega að hámarki kr. 10.640 á
mánuði úr almannatryggingakerf-
inu. Margir í þessum hópi þurftu
ekki að greiða fyrir þjálfun áður en
standa nú frammi fyrir vemlegum
útgjöldum á hveiju ári fyrir lífstíð.
Þessi útgjöld geta numið allt að
fímmtíu þúsund krónum á ári.
Launatekjur þessa fólks þurfa því
að hækka um áttatíu og íjögur þús-
und á ári, eða sjö þúsund krónur á
mánuði. Það segir sig sjálft að þetta
dæmi gengur ekki upp. Stór hluti
þessa hóps er einungis í hlutastarfí
og getur ekki bætt við sig vinnu
vegna sinnar fötlunar.
Sjálfsbjörg landssamband fatl-
aðra skorar á tiyggingaráð að end-
urskoða nýju reglumar hið fyrsta.