Morgunblaðið - 27.09.1997, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
VIKU
LM
LAUGARDAGUR 27. SEPTEMBER 1997 25
straumþunga til beggja hliða án
þess ég kenndþþess og var bíllinn
kominn á kaf. Eg reyndi að píra
augun til að sjá veginn en óljóst þó,
en skildi að bílstjórínn hefði alltaf
séð hann. Afram var ekið og ég
fann að bíliinn fór út af og hallaðist,
ég varð smeyk og beið eftir hvað
gerðist næst. Eftir augnablik vor-
um við á réttum kili og flutum á
litlu lygnu stöðuvatni, við stigum út
og höfðum fast land undir fótum.
Við flissuðum og ég tók eftir að við
vorum þuiTar þrátt fyrir allan sjó-
inn og að hann var óvenju hreinn.
Ráðning
Fei’ð þín inn í framtíðina (rauði
bíllinn) er spennandi ferð og mikið
að ske (rauður litur bílsins er
orka). Þú ert hugmyndarík (flæddi
yfír veginn, elgurinn jókst) og full
orku (konumar tvær) en kapp (bíll-
inn á kaf og út af) er best með for-
sjá (pírði augun). Gleði (fliss) þín
verður mikil þegar þú uppskerð
(sjórinn var óvenju hreinn) þann
akur (stöðuvatnið) sem í var sáð.
•í>eir lesendur sem vHja fá
drauma sína birta og ráðna sendi
þd með fullu nafni, fæðingardegi
og ári dsnmt heimilisfangi og dul-
nefni tii birtingar til:
Drnumstafir
Morgunblnðið
Kringiunni 1
103 Reykjavfk
krúnuna því verði að taka kaþólska
trú árið 1697. Húsgögn Martins
Schnell minntu á hin glæsilegu list-
rænu lakkbornu húsgögn Japana.
Listiðnaður komst á talsvert hátt
stig í Dredsen og 1710 stofnaði
Agúst sterki kjörfursti postulíns-
gerð í Meissen þar sem mönnum
tókst að leysa gátuna um samsetn-
ingu kínversks postulíns. Fyrst í
stað voru fyrirmyndirnar einvörð-
ungu kínverskar og síðan var
postulínið útfært í rókokóstíl eins
og það hefur, allt fram á okkar dag,
haldið nokkru af þessum kínversku
áhrifum. Síðar eignaðist Meissen-
verksmiðjan skæðan keppinaut í
potulínsgerð, Sevi’és í Frakklandi.
Dredsen varð um skeið háborg
lista og vísinda í Þýskalandi og ein
fegursta borg álfunnar. Bestu
handverksmenn í húsgagnaiðnaði
sóttust því eftir að starfa við hirð
Agústs sterka en henni var í hví-
vetna jafnað við Versali um íburð
og^glæsileika.
I Þýskalandi tók rókokóstfllin á
sig héraðsbundin tilbrigði. í Norð-
ur-Þýskalandi gætti talsverðra
áhrifa í húsgagnalist frá Hollandi. í
Suður-Þýskalandi voru áhrifin
meiri frá Italíu, sem kom fram í
kúptum kommóðum sem voru afar
vinsælar þar. Máluð húsgögn voru
þar einnig álíka vinsæl og þau voru
á Norðu-Italíu og Sviss.
Um miðja 18. öld nutu ensk hús-
gögn talsverðra vinsælda á
ákveðnum landsvæðum í Þýska-
landi. Helsti boðberinn var Abra-
ham Röentegen (1711-93), sem
dvaldist í Englandi fyrri hluta æv-
innar. Um 1750 stofnaði hann eigið
húsgagnaverkstæði sem varð eitt
virtasta fyrirtæki sinnar tegundar
í Evrópu. Húsgögn hans voru tals-
vert unnin úr hnotu og ávaxtaviði,
en hann sérhæfði sig einkum í for-
kunnarfagi’i ílögn, þar sem hann
notaði dýrindis trjátegundir frá
Austurlöndum, brass, fílabein og
perlur. Þessar ílagnir voru mjög
vandmeðfarnar og kröfðust mikill-
ar nákvæmnisvinnu, sem höfðu
verið sérgrein Þjóðverja í heila
öld. Brunswick var fræg fyrir
þessa list. Þá fór að bera á gagn-
fáguðum spónlögðum skattholum
úr hnotu þar sem allar útlínur voru
sveigðar og þau ílögð íbenviði.
Enn meiri verðlækkun
DLIID
|Grensásvegi 8,105 Reykjavík
sími 581 4448
Höfuni boðið þessar frábæru gæðainnréttingar á góðu
verði með 20% afslætti.
Nú bjóðum við betur
ankaafsláttm* fram til 1. des.
Frönsh áhrif
Um 1730 voru voru áhrif frá
rókokóstílnum orðin allsráðandi
í húsgagnagerð í borgunum
Wurzburg, Mainz, Ansbach,
Bayreuth, Mannheim og
Berlín. Á dögum Friðriks
mikla þótti allt fínast og best
sem var franskt. Hirðarki-
tekt hans, Georg von Kno-
belsdorf (1699-1753), var
fenginn til að hanna glæsi-
leg húsgögn fyrir hallir hans
í Berlín og Postdam, sem
þykja glæsileg bæði hvað
varðar fágun og frábært
handverk. Frægasta verk
hans er konungshöllin Sans-
Souci í Postdam, en hún er að
utan sem innan dýrgi’ipur
þýsks rókokóstfls.
í Berlín náði rókokóstfllinn
hæst í verkum eftir Gerhard
Dagly, (1687-1714), sem sér-
hæfði sig í húsgögnum sem
minntu á lakkborin húsgögn
frá Austurlöndum frá 17. og
fyrri hluta 18. aldar. Nem-
andi hans var Martin Schnell
(1703-40), sem smíðaði íburðarmik-
il húsgögn í rókokóstíl fyrir Ágúst
sterka kjörfursta (1670-1733) í
Dredsen. Hann keypti pólsku
Comp Activ
innréttingar
á sérstaklega
góðu verði.
idenz-leikhúsið í Munchen, en
svalaraðir þess í gylltum skreyt-
ingum urðu fyrirmynd leikhús-
bygginga í Þýskalandi.
Frönsk áhrif voru allsráðandi á
þessu svæði bæði í bygginga- og
húsgagnalist. Hönnuðir í Suður-
Þýskalandi höfðu náð verulegri
tækni í útskurði sem auðveldaði
þeim að tileinka sér franskan
rókokóstíl. Afleiðingarnar voru
þær að flestar kirkjur og hallir í
Suður-Þýskalandi voru smíðaðar í
rókokóstfl á umræddum tíma. Um
1730 var hönnun Cuvilles orðin
fræg um allt Þýskaland. Cuvilles
gaf út bækur um skreytingar og
viðartegundir á húsgögnum. Þess-
ar bækur höfðu veruleg áhrif í
Þýskalandi og allri Evrópu og
|*i áttu mikinn þátt í því að
rókokóstíllinn náði mikilli út-
I breiðslu í Þýskalandi, allt fram
| á miðja 18. öld.
Dýrgripur þgsks
rúkakástíls
Rjóðum fram
til 1. des. 97
.éiiitíMBíiiMii ÉiisMiiMk
Vínarborg var höfuðborg keis-
aradæmisins og miðpunktur menn-
ingarinnar, sem laðaði til sín hand-
verksmenn víða að. Eins og áður
hefur komið fram sótti barokkstíll-
inn áhrif sín fyrst og fremst til Ital-
íu. Segja má að barokkstfllinn hafí
verið í senn trúaratriði og yfirlýst
stjórnarstefna í Þýskalandi. Leit-
ast var við að ná tignarlegum og
stórfenglegum heildarsvip fremur
en að nostrað væri við smáatriðin.
Byggingar einkenndust af stórum
sölum, háum til lofts og víðum til
veggja. Utandyra bar ennfremur á
ferlegum og ófrýnilegum myndum
af grímum og andlitum, gapandi og
afskræmdum skógarpúkum. Var
þetta engin nýlunda, en listamenn
þessa tíma tóku sérstöku ástfóstri
við þessi fyrirbæri. Barokkstíllinn
birtist einnig í glæsilegum hús-
gögnum auðugra kaupmanna.
Hilluskápar í barokkstfl voru vin-
sælir á efnuðum heimilum í
Þýskalandi fram til loka 18. ald-
ar. Þetta átti þó einkum við í
Frankfurt, Aachen og Wurz-
burg.
Franski rókokóstíllinn skaut
fyrst rótum í Bavaríu um 1720.
Hámarki náðu frönsku áhrifin
í Munchen með Francois Cu-
villies (1695-1768), sem
hafði lært og starfað í
París. Hann varð síðar
hirðbyggingameistari í
Munchen, en þar fékk
rókokóstíllinn, í bland við
barokkstílinn, sérstakan
svip, sem veldur því að
Frakkar eru tregir til að
viðurkenna þýskan
rókokóstíl sem raunveruleg-
an rókokóstíl. Hins vegar eru
skreytingar Francois Cu-
villies og húsgögnin sem hann
hannaði í veislusal Sunching-
hallarinnar við Regensburg
gott dæmi um rókokóstfl.
Merkilegustu verk Cuvillies í
rókokóstíl er Amalíuborg,
einskonar veiðihús í garði
Nymphenborgar. Hún er tal-
in vera eitt fullkomnasta dæmi
rókokóstílsins að útlínum og inn-
anskreytingum, sannkallaður dýr-
gripur. Hann teiknaði einnig Res-
ÚTSKORIÐ gyllt skrifborð frá
1739 eftir Cuvilliés. Hérna er
rókokóstíllinn í fullum blóma.
Borðið var hannað fyrir
Amalíuborg.
STÓLL frá 1750 úr hnotu í
þýsku rókokóstíll. Hérna má sjá
að heildarsvipurinn er ekki jafn
fágaður og tíðkaðist í franska
rókokóstílnum.
SKATTHOLúr
hnotu frá 1740.
Ef um væri að
ræða samskon-
ar hirslu frá
Frakklandi frá
sama tíma
hefði verið
nostrað meira
við smáatriðin
og mýktin
hefði verið
mein.
SKÁPUR með hirsl-
um úr kingwood,
íbenviði, fílabeini og
bronsskreytingu frá
1730 eftir Martin
Schnell. Skápurinn
er í rókokókstíl og
var gerður fyrir
Ágúst sterka.