Morgunblaðið - 12.01.1999, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
Merkingar á grænmeti og ávöxtum
Upprunaland og afbrigða-
heiti skiptir miklu máli
sem vísum í langflestum
tilfellum þegar þeir
kaupa ávexti eða græn-
meti.“
Herta Þorsteinsdóttir,
framkvæmdastjóri 10-11
búðanna, segir að í 10-11
sé þess ávallt getið ef
varan er íslensk en ann-
ars er hún flokkuð sem
erlend. Þá er alltaf tekið
fram ef varan er lífrænt
ræktuð enda segir hún
þá verðið hærra en ella
sem þarfnist útskýringa.
Verðkannanir oft
villandi
TÓMATAR eru mismunandi eftir uppruna-
löndum og því skiptir máli að vita hvaðan
þeir koma.
Einar Jónsson, kaup-
maður í Nóatúni, segir
að merkingar á græn-
meti og ávöxtum séu
mjög brýnt verkefni sem
verið sé að skoða af
fullri alvöru hjá Nóa-
túni.
„Appelsínur eru ekki
bara appelsínur og við
höfum hug á að upplýsa
viðskiptavini okkar um
vörumerki í ávöxtum og
grænmeti. Með því að
vita um uppruna vöru og
afbrigðaheiti geta neyt-
endur áttað sig á gæðum vörunn
TYRKNESKT greip smakkast allt öðruvísi
en greip frá Flórída.
LÁRPERA er ekki bara lárpera. Þrjú al-
gengustu afbrigði hennar eru hass, fuer-
te og ettinger.
Morgunblaðið/Golli
ANANAS frá Costa Rica er allt öðruvísi á
bragðið en ananas sem kemur t.d. frá
Fflabeinsströndinni. Gullni ananasinn frá
Costa Rica er síðan ólíkur öðrum af-
brigðum frá sama landi.
ÞAÐ er gjörólíkt bragð af ananas
eftir því hvort ávöxturinn kemur
frá Costa Rica eða Fílabeins-
ströndinni og bragðið af greip frá
Tyrklandi og Flórída er varla hægt
að bera saman. Upplýsingar um
upprunaland ávaxta og grænmetis
kemur þó sjaldnast fram í verslun-
um.
Þá er langur vegur frá að hægt
sé að sjá afbrigðaheiti á því sem
kaupa á eða fá upplýsingar um
hvort vistvænum aðferðum er beitt
við framleiðsluna eða ekki. Það
skiptir þó töluverðu máli því ef var-
an er ræktuð vistvænt er eiturefn-
um ekki úðað á hana. Oftast kemur
þó fram hvort varan er lífrænt
ræktuð.
Engin merkingarákvæði eru í
gildi fyrir óinnpakkaða vöra eins
og ávexti og grænmeti sem selt er í
lausasölu. Kaupmönnum er því í
sjálfsvald sett hvort þeir merkja
ávexti og grænmeti með þessum
hætti.
Á að breyta merkingum
Láras ísfeld, innkaupamaður í
ávöxtum og grænmeti hjá Ný-
kaupi, segir að hjá Nýkaupi standi
til að upplýsa um uppranaland og
afbrigðaheiti á sem flestum teg-
undum grænmetis og ávaxta svo og
tilgreina ef varan er lífrænt rækt-
uð. Enn hefur ekki verið tekin
ákvörðun um hvort sérstaklega
verður tekið fram ef ræktunin er
vistvæn. „Um miðjan næsta mánuð
eiga viðskiptavinir okkar að geta
gengið að þessum upplýsingum
ar.
Einar segir að þegar verðkann-
anir hafí verið gerðar hafí aldrei
verið tekið tillit til þessara þátta.
„Tekið er verð á appelsínum og þá
skiptir engu hvaða tegund er um
að ræða. Verðið er nefnilega mis-
munandi og því geta slíkar kannan-
ir gefíð afar villandi mynd.“
Hann segir að upplýsingar sem
þessar sé auðvelt að nálgast og ein-
ungis tæknileg atriði hafa staðið í
vegi fyrir að búið sé að hrinda
þessu í framkvæmd hjá Nóatúni.
Lárpera er ekki
bara lárpera
Kolbeinn Ágústsson hjá Sölufé-
lagi garðyrkjumanna segir að upp-
runalands og afbrigðaheitis sé
alltaf getið á reikningum til heild-
sala og því sé lítið mál íyrir kaup-
menn að fá þær upplýsing-
ar.
-Er æskilegt að neyt-
endur geti gengið að slík-
um upplýsingum?
„Já, ég tel svo vera og
auðvitað finnst mér hvað
mikilvægast að sérstak-
lega sé tekið fram ef vör-
urnar eru íslenskar. Það
skiptir til dæmis miklu
máli fyrir neytendur
hvort tómatar era íslensk-
ir, spánskir eða hollensk-
ir.“
Kolbeinn segir að auk
þess sem uppranaland vör-
unnar skipti miklu máli sé
ekki síður mikilvægt að vita
hvaða afbrigði ávaxta eða
grænmetis sé verið að
kaupa. „Gott dæmi um
þetta er lárpera eða
avocado. Lárpera er ekki
bara lárpera. Þrjú algeng-
ustu afbrigði hennar eru
hass, fuerte og ettinger.
Hass-afbrigðið er grófara
og ljótara á að líta en fuerte
og ettinger. Það afbrigði er
þó miklu betra á bragðið.
Þá eru appelsínur mjög
mismunandi að gæðum og
bragðið afar ólíkt eftir af-
brigðum og upprunalönd-
um. Hin ólíku afbrigði eru
ræktuð á mismunandi
árstímum. Stundum þeg-
ar fersk afbrigði koma á
markað eru þau dýrari en
þáu sem hafa verið á
markaðnum um tíma. Kaupmenn
eru oft smeykir við að kaupa nýju
appelsínurnar þar sem þær eru
dýrari en eldri afbrigði. „Með
greinargóðum merkingum ættu
þessi vandamál að vera úr sög-
unni. Þá geta neytendur valið um
mismunandi afbrigði og borga þá
einnig mismunandi kílóverð eftir
því hvað verið er að kaupa.“
Skrifstofutækni
Markmið námsins er að þjálfa nemendur til starfa á
skrifstofum og er áhersla lögð á tölvugreinar og bókfærslu.
Námið er mjög hagnýtt og byggist að verulegu leyti á
verklegum æfingum. Námið eykur samkeppnishæfni
nemenda og býr þá undir krefjandi störf á vinnumarkaði.
Helstu námsgreinar eru:
■ Handfært bókhald
■ Tölvugrunnur
■ Ritvinnsla
■ Töflureiknir
■ Verslunarreikningur
■ Glærugerð
■ Mannleg samskipti
■ Tölvubókhald
■ Internet
■ Lokaverkefni
STARFSMENNTUN
fjárfesting til framtíðar
Mig langaði að vera vel samkeppnisfær I
öllum aimennum skrifstofustörfum og eftir
vandlega umhugsun valdi ég Tölvuskóla
Islands. Par bætti ég kunnáttuna f Word-
ritvinnslu og Exceltöflureikni og lærði
hand- og tölvufært bókhald, glærugerð,
verslunarreikning ásamt
undirstöðuatriðum í mannlegum
samskiptum og Interneti.
Námið er var vel skipuiagt og kennsla
frábær. Kennt var 3 kvöld í viku f 4 mánuði
og enginn heimalærdómur. Nú finnst mér
ég vera fær f flestan sjó!
Guðrún Skúladóttir, deildarstjóri,
iðnaðar- og viðskiptaráöuneyti.
Öll námsgögn innifalin
Tölvuskóli íslands
Bíldshöfða 18 Sími 567-1466
Velinek
Fegurðin kemur innan frá
Laugavegi 4, slmi 551 4473.
Byrjendanámskeið
í karate að hefjast.
Upplýsingar í síma 551 4003
www.itn.is/thorshamar
Lykilmerkið
Nýtt evrópskt
gæðamerki
NEYTENDUR munu
að öllum líkindum taka
eftir Lykilmerkinu í
framtíðinni. Merkið
verður á ýmsum vörum
sem framleiddar era í
Evrópu. Lykilmerkið
er valkvætt evrópskt
gæðamerki sem þróað
hefur verið af staðla-
samtökum Evrópu,
CEN og CENELEC.
Að sögn Birnu
Hreiðarsdóttur deild-
arstjóra markaðs-
gæsludeildar hjá Lög-
gildingastofu er inn-
leiðing lykilmerkisins
mikilvægt skref í átt að
öruggara umhverfí fyr-
ir neytendur, en tryggt
er að vörur sem bera
merkið uppfylla kröfur sam-
kvæmt samhæfðum evrópskum
stöðlum.
„Ennfremur felst í
merkinu að framleið-
andi vörunnar styðst
við viðurkennt gæða-
kerfí við framleiðsl-
una og er framleiðslu-
ferlið skoðað með
reglulegu millibili af
þriðja aðila til að
tryggja einsleitni
framleiðslunnar.
Merkið hefur verið
tekið í notkun á
nokkrum tegundum
rafmagnsheimilis-
tækja en áhugi er á að
merkið verði einnig
sett á leikvallatæki,
barnavörur, leikföng
og gastæki svo nokk-
uð sé nefnt. Þar sem
merkið er valkvætt
eins og áður sagði ræðst það af
markaðnum hversu almenn nokt-
unin á því verður.“
„Reynslur og örtög í Daníelsbók“
- Biblían er auðshilúari en þig grunar!
'oðunarkirkjan
Við höfum ánægju af því að hjálpa
fólki að kynnast Biblíunni betur
og sýna hvað hún hefur að segja um
spurningar, sem leita á fólk.
mm
]9arinnar

Miðvikudagar ki. 20.00.
Hittumst einu sinni i viku.
Við byrjum á morgun!
Þar sem fjöldi þátttakenda er takmarkaður,
er skynsamlegt að innritast sem fyrst.
Með einu símtali tryggir þú þér þátttöku.
Þátttaka og litprentuð námsgögn
í möppu, ókeypis.
Leiðbeinandi er dr.
Steinþór Þórðarson,
sem hefur staðið fyrir
slíkum námskeiðum
áratugum saman
á fslandi og erlendis.
Innritun og nánari upplýsingar alla daga í símum 554 6850,421 4474 og 861 5371.