Morgunblaðið - 03.04.1990, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. APRIL 1990
35
Karl Steinar um Alþýðubandalagið:
Skuldar íslenzku
þjóðínni afsökun
Þröngsýima en Kommúnistaflokkur Italíu
Á þingi ítalska kommúnistaflokksins, sem haldið var í síðasta mán-
uði, var tillaga þess eftiis, að Italía gangi úr NATO, felld með 498
atkvæðum gegn 353. Þessi afstöðubreyting hefúr alveg farið fram
hjá Alþýðubandalaginu, arftaka Kommúnistaflokks íslands, sagði
Karl Steinar Guðnason (A-Rn) í þingræðu um utanrikismál. Það er
enn á stefnuskrá þess flokks að ísland hverfi úr Atlantshafsbandalag-
inu. Hann heldur áfram ófrægingarherferð gegn forystumönnum
íslenzkra jafnaðarmanna, látnum sem lifandi, vegna afstöðu Alþýðu-
flokksins til öryggis- og varnarmála.
Samgönguráðherra:
Skilgreina þarf fjár-
hagsgrundvöll vega-
gerðar að nýju
Niðurskurður veikir landsbyggðina,
sögðu stj órnarandsheðingar
STEINGRÍMUR J. Sigfússon, samgönguráðherra, sagði að benz-
ínsala 1989 hafi reynzt mun minni en áætlað var við afgreiðslu vegaá- ,
ætlunar 1989-92. Ekki sé raunhæft að reikna með umtalsverðri
hækkun skatta af umferð 1990. Þessvegna sé ólijákvæmilegt að lækka
áætlaða gjaldahlið vegaáætlunar fyrir árið 1990 til samræmis við
líklegar tekjur af umferðarsköttum. „Þessi lækkun hefúr það í för
með sér að nánast allir liðir áætlunarinnar lækka með þeirri undan-
tekningu þó að liðurinn vetrarviðhald er óbreyttur.“
Karl Steinar Guðnason (A-Rn)
sagði staðreyndirnar um kommún-
ismann í Austur-Evrópu vera flest-
um ljósari en fyrr á tíð. Þá og til
skamms tíma hafi þeir, sem gagn-
rýndu alræði kommúnismans hér á
landi, „verið kallaðir öllum illum
nöfnum" af talsmönnum Sósíalista-
flokks og síðar Alþýðubandalags,
þeir hafi verið „rógbornir, rægðir
og svívirtir á alla lund“.
Karl Steinar sagði orðrétt:
„Vert er að geta þess að átökin
milli kommúnista og jafnaðar-
manna fyrr á árum urðu til þess
að kljúfa vinstri hreyfingu á Is-
landi, kljúfa og veikja verkalýðs-
hreyfinguna í landinu. Það er nú
ástæða til að minnast þess að það
var aðeins eitt atriði, sem á sínum
tírna olli klofningi Alþýðuflokksins.
Það var afstaðan til Sovétríkjanna.
Það var sú staðreynd að kommún-
istar hér á landi trúðu því að Sovét-
ísland væri framtíðarríkið. Það er
ástæða til að minnast þeirra sér-
staklega sem alltaf stóðu fastir
gegn alræðisstefnu kommúnismans
og héldu merki jafnaðarmanna á
lofti. Þeir sem allt til þessa dags
hafa tekið málstað kommúnismans
og látið mágagn hans, Þjóðviljann,
gegna hlutverki mannorðsþjófs
skulda íslenzku þjóðinni afsökun.
Karl Steinar Guðnason
Það var ekki að tilefnislausu sem
formaður Alþýðuflokksins, Jón heit-
inn Baldvinsson, sagði á Dagsbrún-
arfundi í febrúar 1938:
„Eðli verkalýðshreyfingarinnar
er ekki skyndiáhlaup, hávaðafundir
og ævintýri, heldur markvisst
sleitulaust strit fyrir málefnu sjálfu.
íslenzkt fólk er frábitið hugsunar-
hætti kommúnismans og hann sigr-
ar aldrei hér á landi fyrir atbeina
íslendinga. Það er hið hættulegasta
ævintýri fyrir íslenzka alþýðu að
taka sér merki mannanna frá
Moskvu í hönd og ganga með þeim
út í baráttuna. Undir því merki mun
hún bíða ósigur og falla.“
Ráðherra fór þess á leit að þing-
flokkar tilnefndu fulltrúa í sérstaka
nefnd, „sem vinni með samgöngu-
ráðuneytinu og Vegagerð ríkisins
að því að skilgreina að nýju fjár-
hagslegan grundvöll fyrir langtíma-
áætlun um vegagerð. Nefndinni er
einnig ætlað að vinna upp tillögu
með langtímaáætlun til næstu 12
ára.“ Henni er ætlað að ljúka störf-
um á þessu ári.
Pálmi Jónsson (S-Nv) sagði
samdráttartillögur ríkisstjórnarinn-
ar ekki ná til reksturs ráðuneyt-
anna, en þar hafi ráðherrar raðað
duglega á jötuna, eða til beinna og
óbeinna styrkja til flokksblaða
þeirra. Þvert á móti. Alþingi hafi
nýlega samþykkt, fyrir atbeina fjár-
málaráðherra, að kaupa 500 eintök
dagblaða, til viðbótar áður ákveðn-
um kaupum á 250 eintökum, og til
viðbótar beinum fjárlagastyrkjum,
og greiða úr ríkissjóði. Þegar komi
hins vegar að vegagerð, sem þjóni
landsbyggðinni bezt, horfi mál öðru
vísi við ráðherrum Alþýðubanda-
lagsins, fjármálaráðherra og sam-
gönguráðherra. Þá sé skurðar-
hnífurinn fram tekinn.
Karvel Pálmason (A-Vf) sagði
gagnrýni Pálma réttmæta. Það
væri önnur hlið, sem ráðherrar Al-
þýðubandalagsins sýndu lands-
byggðinni þegar þeirra væri valdið
og aðstaðan til hrinda áhugamálum
í framkvæmd en þegar þeir væru
í stjórnarandstöðu. Þá skorti ekki
stóru orðin og kröfugerðina. Karvel
lýsti því yfir að hann myndi ekki
standa að breytingu á þegar sam-
þykktri vegaáætlun, nema fjár-
magn til nauðsynlegra fram-
kvæmda við Óshlíð, sem sett hafi
verið til hliðar við Ó-vega fram-
„Hrakfallasaga fjármálaráðherrans u:
„600 m.kr. tekjuafgangur
varð að 6000 m.kr. halla“
- sagði Pálmi Jónsson (S-Nv)
ÞEGAR Ólafur Ragnar Grímsson fjármálaráðherra mælti fyrir fjárlaga-
frumvarpi ársins 1989 sagði hann m.a., að ríkisstjórnin hefði sett sér
það markmið að afgreiða flárlög með hagnaði, snúa 3ja milljarða króna
ríkissjóðshalla 1988 í eins milljarðs króna tekjuafgang 1989. Niðurstað-
an varð sú að fjárlög, sem Alþingi samþykkti að tillögu ráðherrans
með 630 m.kr. tekjuafgangi, enda í framkvæmd hans með 6.000 m.kr.
ríkissjóðshalla og tilheyrandi skuldasöfnun.
Það var Pálmi Jónsson (S-Nv)
sem mælti á þessa leið í þingræðu
um fjáraukalög 1989 í gær. Pálmi
sagði að fjármálaráðherra hefði verið
óvenju hógvær og lítillátur þegar
hann mælti fyrir fjáraukalögum
1989, hinum síðari, því að fyrri
fjáraukalög mæstliðins árs hafi verið
Stuttar þingfréttir
■ ÍSLAND OG EB: Karl Stein-
ar Guðnason (A-Rn) sagði nýlega
í þingræðu: „Eg tel að íslendingar
verði í fullri alvöru að hugsa um
mögulega inngöngu í Evrópu-
bandalagið. Ef nágrannar okkar,
t.d. Norðmenn, helztu keppinaut-
ar okkar á fiskmörkuðum, _gerast
aðilar, er líklegt að rödd íslands
utan þess bandalags verði afar
veik. Helzta leiðin til þess að hafa
áhrif er að eiga kost á að láta
rödd okkar heyrast. I viðræðum
við EB eigum við auðvitað að
halda fast á hagsmunamálum
okkar og þá sérstaklega fiskveið-
réttindum. Hins vegar tel ég vara-
samt að við flækjumst of mikið í
endalausri fyrirvarapólitík. Hafta-
og afturhaldspostular mega ekki
móta forsendur viðræðna okkar".
■ ÓAFGREIDD ÞINGMÁL:
30. marz sl. vóru þrjú stjórnar-
frumvörp til meðferðar í Samein-
uðu þingi, 23 í efri deild og 20 í
neðri deild. Á sama tíma vóru 28
þingmannafrumvörp í nefnd í
neðri deil og 14 biðu fyrstu um-
ræðu. í efri deild vóru 15 þing-
mannafrumvörp í nefnd en eitt
beið umræðu. Þá eru rúmlega 30
tillögur til þingsályktunar en til
meðferðar í nefndum og 13 bíða
fyrri umræðu. Starfsáætlun
þingsins stendur til þess að því
ljúki fyrir nk. mánaðamót.
■ A UKASKA TTKORT
NÁMSMANNA: Nemendur við
framhaldsskóla, sem lögheimili
eiga á stöðum þar sem engir slíkir
skólar eru fyrir hendi og hafa
ekki nýtt persónuafslátt sinn að
fullu við upphaf haustmisseris,
eiga rétt á aukaskattkorti frá
skattstjóra til ráðstöfunar fyrir
foreldri eða viðurkendan fjár-
haldsmann þar sem tilgreindur er
persónuafsláttur sem fyrirsján-
legt er að námsmaðurinn nýtir
ekki. Þetta er efni frumvarps sem
Jón Sæmundur Siguijónsson (A-
Nv) hefur lagt fram á Alþingi.
■ GAMALT OG NÝTT BÍL-
NÚMERAKERFI: Alþingi álykt-
ar að fela ríkisstjórninni að sjá
um að þjónusta við skráningu bif-
reiða verði aukin þannig að hinir
gömlu einkennisbókstafir skrán-
ingarsvæða verði innleiddir að
nýju án þess að afnema kosti hins
nýja fastnúmerakerfis. Þetta er
meginefni tillögu til þingsályktun-
ar, sem Jón Sæmundur Siguijóns-
son flytur. í geinargerð segir að
á hinum nýju fastnúmerum sé
fyrsta sætið autt, ætlað t.d.
skjaldarmerki. Þetta sæti megi
nýta fyrir einkennisbókstaf svæð-
is.
afgreidd í nóvember.
Pjáraukalög 1989, hin fyrri, hafi
tíundað 8.500 m.kr. útgjöld 1989,
umfram fjárlagaheimildir. Frumvarp
að ijáraukalögum 1989, hinum
síðari, feli í sér 1.073 m.kr. útgalda-
auka til viðbótar, sem virðist hafa
orðið til á síðustu vikum ársins. Nú
liggja staðreyndir ríkisbúskaparins
1989 fyrir, sagði Pálmi, á fyrsta
heiia ári Ólafs Ragnars Grímssonar
sem fjármálaráðherra. Útgjöldin
reyndust 9.600 m.kr. umfram það
sem samþykkt fjárlög stóðu til. Tekj-
ur fóru og 2.900 m.kr. fram úr áætl-
un. Niðurstaðan 6.000 m.kr. ríkis-
sjóðshalli í stað 630 m.kr. tekjuaf-
gangs. Þetta er rauði þráðurinn í
hrakfallasögu fjármálaráðherrans;
staðreyndirnar, sem stóru orðin um
nýjan efnahagsgrundvöll og traust-
byggð tímamótafjálög skilja eftir.
Olafur Ragnar Grímsson ljár-
málaráðherra mælti í gær fyrir
frumvarpi til breytinga á fjárauka-
lögum 1989. Hann sagði að breyttar
forsendur á sviði verðlags-, gengis-
og kjaramála hafi valdið því, að út-
koman hafi reynzt önnur en fyrri
forsendur við fjárlagagerð hafi vísað
til. Aukið aðhald í ríkisútgjöldum og
bætt innheimta hafi hins vegar stuðl-
að að því að staðan væri ekki verri.
Málmfríður Sigurðardóttir
(SK-Ne) minnti á þau orð fjármála-
ráðherra, þegar hann mælti fyrir
fjárlagafrumvarpi ársins 1989, að
þótt forsendur kynnu að breytast,
kollvarpaði það ekki ijárlagadæminu,
svo væri innbyrðis samhengi þess
fyrir að þakka. Sami ráðherra hafi
og staðhæft, er hóflegir kjarasamn-
ingar vóru gerðir, að þeir rúmuðust
innan fjárlagarammans. Niðurstöður
eru hins vegar á annan veg.
kvæmdir, væri tryggt.
Málmfríður Sigurðardóttir
(SK-Ne) sagði góðar samgöngur
meginmál fyrir atvinnu- og mannlíf
á landsbyggðinni, ef það ætti að
þróast með æskilegum hætti. Staða
landsbyggðarinnar væri veikt en
ekki treyst með niðurskurði vega-
framkvæmda.
Fleiri tóku til máls, þótt ekki
verði frekar rakið.
Leiðrétting við grein um Álafoss
VIÐ vinnslu greinar um vanda Álafoss, sem birtist í blaðinu sl. sunnu-
dag, víxluðust málsgreinar í hluta greinarinnar þannig að frásögn
varð merkingarlaus og sundurslitin. Blaðið biðst velvirðingar á mistök-
unum, og birtir hér umræddan kafla í réttu samhengi:
Meðal aðgerða sem Álafoss hefur
gert tillögu um til að tryggja áfram-
haldandi rekstur, er aðstoð ríkisins
við rekstur ullarþvottastöðvar fyrir-
tækisins í Hveragerði. Farið er fram
á 15 milljónir króna í þijú ár. Þá er
þess farið á leit við Framkvæmdasjóð
Islands að hann gefi eftir húsaleigu
á verksmiðjuhúsnæði í Mosfellsbæ,
til þriggja ára, sem nemur um 32
milljónum á ári. Samhliða verði þess
farið á leit við Iðnþróunarsjóð að
hann gefi eftir hluta af vöxtum á
þeim lánum sem Framkvæmdasjóður
yfirtekur með kaupum á húsnæðinu.
Framkvæmdasjóður samþykkti
kaupin síðastliðið vor, sem hluta af
ijárhagslegri endurskipulagningu.
Söluverð var 265 milljónir, eða rúm-
lega 40 milljónum króna lægra en
bókfært verð. Við þessi kaup yfirtók
Framkvæmdasjóður lán að upphæð
265 milljónir, en Álafossi var ætlað
að greiða 30 milljónir á ári i húsa-
leigu, eða 11,4% af verðmæti húss-
ins. Ennfremur er þess farið á leit
við ríkissjóð að hann gefi eftir húsa-
leigu á Hekluhúsi á Akureyri til
þriggja ára, sem nemur um 8 milljón-
um á ári. Ríkissjóður samþykkti
kaupin sl. vor og var söluverð 59
milljónir króna.
Ríkisframlög hafa dugað
skammt
Almennt er talið að vanda ullar-
iðnaðins megi að nokkru leyti rekja
til breytinga á starfskjörum útflutn-
ingsgreina á árunum fram til 1988.
Ullariðnaðurinn þoldi hækkun raun-
gengis mun verr en sjávarútvegur-
inn, sem á sama tíma naut verð-
hækkana og lækkunar olíuverðs.
Þessi sambúðarvandi sjávarútvegs
og annarra útflutningsgreina er hins
vegar ekkert nýtt vandamál og verð-
ur líklega áfram um tíma, á meðan
stjórnvöld sættast ekki á leiðir til að
draga úr áhrifum sveiflna í sjávarút-
vegi á aðrar greinar.
En vandi ullariðnaðarins er flókn-
ari en þetta og beinhörð framlög úr
ríkissjóði á síðustu árum hafa ekki
dugað til bjargar. Sem fyrr segir
keypti ríkið Hekluhúsið á Akureyri
á síðasta ári á 59 milljónir. Að auki
ákvað rikissjóður haustið 1988 að
veita ullariðnaðinum 40 milljónir
króna með beinu framlagi, 20 millj-
ónir komu til greiðslu undir lok árs-
ins og 20 milljónir í byrjun síðasta
árs. A síðasta ári voru einnig veitt
víkjandi lán að fjárhæð 82^5 milljón-
ir til markaðsfyrirtækis Álafoss og
Hildu í Bandaríkjunum, en fyrirtækin
sameinuðust á Bandaríkjamarkaði
að tilhlutan iðnaðarráðuneytisins. Til
viðbótar fékk Álafoss 27,5 milljóna
víkjandi lán til markaðsstarfs í Evr-
ópu. Samtals nema fjárframlög og
eignayfirtaka ríkisins vegna ullar-
iðnaðarins því um 209 milljónum
króna á aðeins rúmu ári. Vegna Ála-
foss eingöngu, sem talið er hafa um
70% af útflutningnum, námu ríkis-
framlögin um 128 milljónum króna.