Morgunblaðið - 03.04.1990, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. APRIL 1990
27
Reuter
Listaverk Míkelangelós hreinsað
Öldum saman fengu kirkjugestir ekki notið til fulls freskunnar í lofti
sixtínsku kapellunnar í Vatíkaninu sökum óhreininda. Nú hefur ryk
fjögurra alda verið hreinsað af verkinu svo engum dylst listfengi Míke-
langelós.
Græningjar í forystu í
könnunum í Slóveníu
Belgrad. Reuter.
KOSNINGAR fara fram í Slóveníu um næstu helgi og sýna skoðana-
kannanir að frambjóðendur Græningja, flokks umhverfissina, njóta
mesta fylgis.
Samkvæmt könnun, sem birtist
í blaðinu Vecernje Novosti í gær,
fengju Græningjar 31,3% atkvæða.
Kommúnistar, sem breytt hafa
nafni flokks síns í Lýðræðislegi
umbótafiokkurinn, kæmu þar næst-
ir en blaðið gaf ekki upp fylgi þeirra
né annarra flokka. Alls taka 17
flokkar og stjómmálasamtök þátt
í kosningunum. Kannanir benda til
að Milan Kucan, fyrrum leiðtogi
kommúnistaflokksins, muni sigra í
forsetakosningum Slóveníu en
stjórnarandstöðuflokkar muni ná
meirihluta á þingi lýðveldisins.
Bandaríkin:
Kartöfluát og
fóstureyðingar
Flórída. Frá Atla Steinarssyni, fréttarit-
ara Morgunblaðsins.
í fljótu bragði virðist ekki greinilegt samband á milli fóstureyð-
inga og kartöfluáts, en nú er það þó heldur betur upp á tengingun-
um í Bandaríkjunum. í Idaho-ríki, þar sem vinsælustu og beztu
kartöflur Bandaríkjanna eru framleiddar, bíða nú ný fóstureyðing-
arlög undirskriftar ríkisstjórans. Þessi nýju lög banna fóstureyð-
ingar nær undantekningarlaust — nema í sumum nauðgunartilvik-
um, líf verðandi móður sé í hættu eða fóstrið sé alvarlega vanskap-
að.
arvald Idaho hyggst svipta konur
ákvörðunarrétti yfir fóstrum
þeirra,“ segir Molly Vard, formað-
ur kvennasamtakanna.
Idaho-búar framleiða tæpl. 5
milljónir tonna af kartöflum á ári
og hafa 630 milljóna dollara tekj-
ur af. Hvert % í sölusamdrætti
þýðir þv? 6,3 milljóna dollara tap
fyrir íbúa Idaho.
Mál þetta vekur mikla athygli
í Bandaríkjunum því fóstureyð-
ingar eru eitt viðkvæmasta um-
ræðuefni á félagsmálasviðinu og
hafa víðtæk áhrif á stórnmála-
sviðinu. Margir veitingahúsaeig-
endur hafa til vonar og vara rift
gerðum kaupsamningum og lýst
því yfir að þeir muni ekki hafa
kartöflur frá Idaho á boðstólum
meðan fóstureyðingarlöggjöfin
nýja í Idaho er í brennidepli. Aðal-
stuðningsmenn nýju fóstureyð-
ingarlaganna í Idaho segja hins
vegar að kartöflur hafi ekki at-
kvæðisrétt. Eftir er að sjá hvort
vegur þyngra, óttinn við hrun
aðalatvinnugreinarinnar eða hug-
sjónin um stranga fóstureyðingar-
löggjöf.
Lögin eiga mikinn hljómgrunn
meðal íbúa ríkisins, sem að fjórð-
ungi til eru mormónar sem vilja
engar hömlur á barneignir. Ríkis-
stjórinn er talsmaður strangrar
löggjafar um fóstureyðingar, en
hann hefur þó tekið sér frest til
að undirrita nýju lögin. Þau verða
að lögum 1. júlí nk. ef hann undir-
ritar eða gerir ekkert í málinu.
Neiti hann hinsvegar að undirrita
þau fara þau aftur til ríkisþings
Idaho og þurfa 3A hluta atkvæða
til að hljóta staðfestingu.
Kartöflurnar, frægasta og
helzta framleiðsluvara íbúa Idaho,
hafa hinsvegar sett babb í bátinn.
Samtök bandarískra kvenna,
„National Organization for Wom-
en“, hafa ákveðið að hefja áróður
gegn Idaho-kartöflum ef ríkis-
stjórinn synjar ekki undirskrift
nýju fóstureyðingarlaganna.
Samtökin telja að þau geti orðið
fordæmi nýrra og hertra fóstur-
eyðingarlaga í öðrum ríkjum
Bandaríkjanna.
„Við munum skora á fólk að
fara ekki til Idoho né kaupa kart-
öflur þaðan svo lengi sem löggjaf-
Japan:
Hlutabréfiii falla og
geng’i jensins lækkar
Tókýó. Reuter.
MIKIL verðlækkun varð á hluta-
bréfúm í kauphöllinni i Tókýó í
Japan í gær, sú mesta síðan í
hruninu í október 1987. Lækkaði
gengi jensins í kjölfarið eða þar
til japanski seðlabankinn greip
til aðgerða því til styrktar. Veru-
legur órói hefúr verið á japanska
verðbréfamarkaðnum að undan-
förnu og þar sem greiðsligöfúuð-
ur Japana hefúr minnkað mánað-
arlega í heilt ár er óttast, að
gengislækkun jensins verði ekki
umflúin.
Það, sem olli verðfallinu í ^ær,
er frétt um, að stór tryggingafyrir-
tæki ætluðu að selja mikið af hluta-
bréfum vegna fyrirhugaðrar endur-
skipulagningar. Féll Nikkei-verð-
bréfavísitalan japanska um 6,60%
og er það annað mesta fall frá upp-
hafi og það mesta frá 1987. Hefur
hún þá fallið um 28% frá áramótum
og er það rakið til áhyggna af gengi
jensins, hærri vaxta og minni hagn-
aðar fyrirtækja.
Japanski seðlabankinn greip í
gær til ráðstafana til að styrkja
gengi jensins en flestum ber saman
um, að til lengdar verði erfitt að
koma í veg fyrir gengislækkun.
Viðskiptajöfnuðurinn og greiðslu-
jöfnuðurinn eru ekki jafn hagstæðir
og áður og auk þess segja sumir
sérfræðingar, að það hafi líka sín
Að sögn Nakajima deyr hálf
milljón manna á ári í Evrópu af
völdum tóbaksreykinga. „í Frakkl-
andi deyja t.a.m. meira en eitt þús-
und manns af völdum reykinga í
viku hverri. Það eru fjórum sinnum
fleiri en þeir sem deyja af völdum
áfengisnotkunar.
Nakajima skýrði frá þessu við
setningu alþjóðaráðstefnu um áhrif
tóbaksreykinga á heilsu manna er
áhrif, að sviðsljósin beinast nú ekki
lengur að Japan og Suðaustur-Asíu,
heldur að Evrópu 1992 og Austur-
Evrópu. „Það hefur borið skugga á
hina rísandi sól Kyrrahafsþjóð-
anna,“ sagði einn þeirra.
hófst í Ástralíu í gær. í ræðu sinni
skoraði hann á þjóðaleiðtoga um
heim allann að fara á undan með
gott fordæmi og hætta reykingum.
Vitnaði hann í því sambandi til
þess að franski neðansjávarlíffræð-
ingurinn Jacques Cousteau hefði á
sínum tíma fengið Castró Kúbufor-
seta til þess að hætta vindlar-
eykingum.
2,6 millj. deyja ár-
lega vegna reykinga
Pcrth, Ástralíu. Reuter.
ARLEGA deyja 2,6 milljónir manna úr sjúkdómum sem rekja má til
tóbaksreykinga, að sögn Hiroshi Nakajima, forstjóra Alþjóða heil-
brigiðisstofnunarinnar (WHO).
SKATABUÐIN
/. fermi

Narvik
Thermofil fylling
+ 25° C — + 8° C
Þyngd 1900 gr.
Verö kr. 5.690.-
Femund
Hollofil fylling
+ 25° C — - 10° C
Þyngd 1900 gr.
Verð kr. 6.980,-
Igloo
Hollofil fylling
+ 25° C — + 15° C
Þyngd 2000 gr.
Verö kr. 7.990,-
Jaguar E50
50 lítrar
Þyngd 1700 gr.
Verö kr. 7.690.-
Panther 3
65 lltrar
Þyngd 1600 gr.
Verð kr. 8.390.-
Lynx 4
60 Iftrar
Þyngd 1100 gr.
Verð kr. 5.590,-
-SKARAR FRAMÚR
ATH. Póstsendum samdægurs um allt land
SNORRABRAUT 60 — SIMI 12045