Morgunblaðið - 03.04.1990, Blaðsíða 1

64 SIÐUR B
78. tbl. 78. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 3. APRÍL 1990
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Stjórnarmyndun í A-Þýskalandi;
Jafiiaðarmenn
slíta viðræðum
Formaður flokksins segir af sér öllum emb-
ættum vegna ásakana um Stasi-fortíð
Austur-Berlín, Bonn. Reuter, dpa.
LEIÐTOGAR jafnaðarmanna
(SPD) í A-Þýskalandi sögðust í
gær vera andvígir hugmyndum
um samsteypustjórn með kristi-
legum demókrötum (CDU), sig-
urvegurum þingkosninganna
18. mars. Um helgina fóru fram
undirbúningsviðræður flokk-
anna og þóttu þær lofa góðu.
Helst var deilt um stjórnaraðild
hins hægrisinnaða CSU, annars
tveggja smáflokka er áttu kosn-
ingasamvinnu með kristilegum.
Jafnaðarmenn neita allri samvinnu
við CSU. Sitjandi formaður jafnað-
armannaflokksins, Markus Mec-
kel, sagði á fréttamannafundi að
lokaákvörðun um afstöðu SPD yrði
tekin á fundi þingflokksins í dag,
þriðjudag. Án stuðnings SPD hafa
kristilegir og samstarfsflokkar
þeirra ekki þá tvo þriðju hluta þing-
sæta sem þarf til að gera breyting-
ar á stjórnarskránni svo að samein-
ing þýsku ríkjanna tveggja komist
í höfn.
á því að fara yrði yfir mun fleiri
gögn ef takast ætti að sanna sak-
leysi hans. Það yrði of tímafrekt
við þessar aðstæður. „Hann segir
því af sér embættum sínum í virð-
ingarskyni við hið unga lýðræði í
Austur-Þýskalandi," sagði Kamilli.
Heimildarmenn segja að Böhme
hafi fengið áfall og verið fluttur á
sjúkrahús um helgina. Hann mun
dveljast hjá vinafólki, að líkindum
í Vestur-Þýskalandi. Talið er víst
að austur-þýska þingið muni láta
kanna fortíð allra 400 þingmanna
til að ganga úr skugga um hvort
þeir hafi átt samstarf við hina
hötuðu öryggislögreglu. Nokkur
þúsund manns gengu um götur
Dresden í gær til stuðnings slíkum
kröfum.
Sjá ennfremur: „Engin
ákvörðun ... “ á bls. 25.
Glasnost-steftiunni
Reuter
Þátttakendur í mótmælum í Vilnius gegn saksóknara sem Moskvusljórnin skipaði í stað manns er nýt-
ur trausts Litháa. Hinn síðarnefndi var tilnefndur af stjórn sjálfstæðissinna.
settar skorður:
Sovétstjórnin bannar út-
gáfii dagblaða í Litháen
Moskvu. Reuter, dpa.
SOVÉSK sljórnvöld ákváðu í gær að stöðva útgáfu allra helstu
dagblaða í Litháen að einu undanskildu. Forsætisneihd þings Lithá-
ens hefúr sent Míkhaíl Gorbatsjov, forseta Sovétríkjanna, bréf sem
er svar við yfirlýsingu forsetans frá því um helgina er hann sagði
að drægju Litháar ekki sjálfstæðisyfírlýsingu sína til baka hefði
það slæmar afleiðingar fyrir alla aðila. Sovéska sjónvarpið hafði
í gær eftir Vytautas Landsbergis forseta að Litháar hefðu aldrei
búist við að sjálfstæði fengist í einu vetfangi. Breska útvarpið BBC
sagði í gærkvöldi að meiri sáttfýsi virtist gæta hjá deiluaðilum.
Litháar hefðu boðið Moskvustjórninni að senda mann til að ávarpa
þingið í Vilnius til að útskýra afstöðu Sovétmanna til sjálfstæðis-
kröfúnnar.
„Við getum ekki séð að framtíð
þjóðarinnar verði borgið með því
að stefna DSU hljóti framgang,“
sagði Meckel í samtali við vestur-
þýska sjónvarpið. CDU hefur þeg-
ar lýst því yfir að flokkurinn muni
ekki varpa sambandi sínu við CSU
fyrir róða.
Ákvörðun jafnaðarmanna um
að slíta viðræðunum var tekin fá-
einum stundum eftir að Ibrahim
Böhme, kjörinn formaður jafnaðar-
mannaflokksins, sagði af sér öllum
flokksembættum og þingmennsku.
Hann hefur verið sakaður um sam-
starf við öryggislögreglu kommún-
ista, Stasi, en neitað öllum sakar-
giftum. Skömmu fyrir kosningar
varð formaður annarrar stjórn-
málahreyfingar að segja af sér
vegna ásakana um samvinnu við
Stasi.
Fyrst í stað var sagt að Böhme
segði af sér vegna þráláts eyrna-
kvilla. Talsmaður jafnaðarmanna,
Karl-August Kamilli, sagði síðar
að er Böhme hefði kynnt sér
skýrslur Stasi hefði hann áttað sig
„Sovésk yfirvöld hafa ákveðið
að stöðva útgáfu allra helstu dag-
blaða í Litháen fyrir utan Sov-
jetska Litva [sem styður Sovét-
stjórnina]," sagði starfsmaður
upplýsingaskrifstofu þings Lithá-
ens í samtali við Morgunblaðið í
gær. „Þetta jafngildir því að glasn-
ost-stefnunni hefur verið varpað
fyrir róða.“ Sovéski herinn hernam
á laugardag byggingu í Vilnius
sem hýsir öll helstu dagblöð lýð-
veldisins. Starfsmaðurinn var
spurður hvort stjórnvöld í Litháen
hefðu á einhvern hátt breytt af-
stöðu sinni til samningaviðræðna.
„Ríkisstjórn Litháens hefur alltaf
verið reiðubúin til samningavið-
ræðna án allra fyrirvara. Það eru
stjórnföld í Moskvu sem hafa ekki
viljað setjast að samningaborði."
Aðspurður um það hvort sú af-
staða að sjálfstæðið væri ekki eitt
af samningsatriðunum væri ekki
fyrirvari í vissum skilningi svaraði
hann: „Jú, en ef sjálfstæðið væri
til umræðu þá væri engin ástæða
til samningaviðræðna."
„Leiðtogar þings lýðveldis Lit-
háens vilja fullvissa yður um að
Litháen hefur alls engan áhuga á
að skaða Sovétríkin eða umbóta-
stefnu yðar,“ segir í bréfi forsætis-
nefndar þings Litháens til Gor-
batsjovs sem sent var í gær. Þar
er ennfremur lýst yfir áhyggjum
vegna þess að hernaðarþrýsting-
urinn fari vaxandi á Litháa. Skor-
að er á Moskvustjórnina að ganga
til samninga. Bréfið var sent í kjöl-
far yfirlýsingar Gorbatsjovs frá
því um helgina sem þótti mun
harðorðaðri en hingað til. Einnig
hefur aukinn herstyrkur verið
sendur til Litháens og voru skrið-
drekar áberandi á götum höfuð-
borgarinnar Vilnius um helgina.
Búist er við að þing Litháens sendi
í dag frá sér svar við yfirlýsingu
Gorbatsjovs.
Sjá ennfremur: „Fjöldafundir
víða ...“ á bls. 24.
Bretland:
Landskjálfti
veldur ótta
og skelfingu
London. Reuter.
JARÐSKJÁLFTI reið yfir Mið-
England í gær og olli hann nokkr-
um skemmdum á húsum og enn
meiri skelfingu meðal fólks. Ekki
er vitað til, að neinn hafi meiðst
en fólki var skipað að yfirgefa
háhýsi á Mið-Englandi og Wales
meðan hugað var að skemmdum
í húsunum.
Landskjálftinn, sem stóð í 30 sek-
úndur og mældist 5,2 stig á Richter-
kvarða, átti upptök sin skammt frá
borginni Nottingham og fannst við
skosku landamærin í norðri og í
Lundúnum í suðri. Urðu margir mjög
skelfdir enda • Englendingar ekki
vanir að finna jörðina bifast undir
fótum sér.
Þurfum ekkí á Lslandi að halda
- sagði Gerasímov og skellti á
Ztirich. Frá^Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgnnblaðsins.
GENNADÍJ Gerasímov, talsmaður Sovétsljórnarinnar, sagði í
örstuttu símtali við Morgunblaðið á mánudagsmorgun að stór-
veldið gæti leyst deilurnar við Litháen heima fyrir og þyrfti
ekki að fara til Norðurlanda á samningafund til þess.
Stjórnvöld í Litháen hafa spurt
ríkisstjórnir Danmerkur, íslands
og Noregs, hvort þær vildu veita
aðstoð vegna slíks fundar og
fengið jákvæð viðbrögð.
„Við getum leyst þetta hér.-
Þetta er okkar mál. Við þurfum
ekki á íslandi að halda til þess,“
sagði Gerasímov. Hann skellti á
þegar hann var spurður hvernig
hann teldi málið verða leyst.
Skýrt var frá því í Vilnius í
gær að Vytautas Landsbergis,
forseti Litháens, hefði þegið boð
forseta Tékkóslóvakíu, Vaclavs
Havels, um að viðræðurnar færu
fram þar í landi.
Gennadíj Gerasímov