Bókasafnið - 01.04.1992, Blaðsíða 71

sókna og útgáfur á hugverkum. Oft bera þær aðeins nafn-
ið Rit eða Ritsafn sem fylgir nafni stofnunarinnar. Nefna
má t.d. Rit Stofnunar Árna Magnússonar sem er tölusett
ritröð og hóf göngu sína árið 1972 og Bibliotbeca
Arnamagœana (1941- ) og undirritröð hennar Opuscula
(1960-) en þær fjalla að stórum hluta um íslenskar forn-
bókmenntir. Þessar ritraðir eru ekki teknar með í skrána.
Þær hafa þó ekki fyrirsjáanlegan endi og eru samkvæmt
því ekki ritsöfn. Skýrslur Þjóðhagsstofnunar eru heldur
ekki með en aftur á móti er skýrslur Hagstofunnar að
finna í skránni. Um það má deila hvort réttara hefði verið
að sleppa alveg ritröðum úr því ekki var hægt að setja
ákveðin mörk.
Mikil vinna hefur verið lögð í að taka með fjölrituð blöð
sem fyrir 20 árum var auðveldara að greina frá „prentuðu"
efni en nú er. Tilgreint er við viðkomandi færslur hvort
svo er. Nú geta bókaverðir og áhugamenn um allt land
hafist handa við að bæta við þann lista sem höfundar telja
reyndar ekki tæmandi. Ætla má að mun erfiðara verði að
gera skrá yfir fjölrit af þessu tagi fyrir síðustu 20 ár vegna
þess hve þeim hefur fjölgað með aukinni tækni. Það eru
enn ein rökin fyrir því að prentaðri skrá yfir blaða- og
tímaritaútgáfu þess tíma sé hraðað því að það vekur áhuga
á nákvæmri skráningu og varðveislu slíkra rita sem oft
verða mikilvægar heimildir með tímanum. Höfundar geta
um mikilvægan flokk tímarita sem liggur utan marka
skrárinnar en það eru handskrifuð blöð sem oft voru
undanfarar hinna fjölrituðu. Sum þessara rita hafa borist á
handritadeild Landsbókasafns og er þar unnið að skrán-
ingu þeirra. Mestur fjöldi þeirra kom út á árunum fyrir og
eftir síðustu aldamót. Mikilvægt er að söfn eða einstak-
lingar sem eiga slík blöð, eða hafa vitneskju um þau, láti
vita um þau.
Við færslur og röðun í skránni hef ég lítið að athuga
enda mikið um gagnlegar millitilvísanir. Til dæmis er
vísað frá skólum þannig að hægt er að fá gott yfirlit yfir
útgáfu skólablaða. Þó finnst mér vanta tilvísanir frá merk-
ingarlitlum eða lítt áberandi orðum í upphafi titla sem
ekki er raðað á, t.d. Kvennablaðið Snót sem raðað er undir
S án þess að vísa frá Kvennablaðinu. Itarlegar athuga-
semdir fylgja mörgum færslum, t.d. um útgáfuhátt, mis-
munandi titla, efnisskrár ef til eru og einnig er tekið fram
hvort ritið er fjölritað eða skráð óséð. Svo vönduð vinnu-
brögð auka mjög á fræðilegt gildi ritsins. Aftan við aðal-
skrána er skrá eftir útgáfustöðum sem raðast eftir stafrófs-
röð undir hverjum stað. Heppilegra hefði verið að raða
þar eftir tímaröð þar sem hægt er að fletta eftir stafrófsröð
í aðalskrá.
í yfirliti um fjölda rita kemur m.a. fram að skráin
tiltekur alls 3187 rit, þar af hófu 2977 útkomu á 20. öld.
Fróðlegt væri að sjá aukninguna með hverjum áratug á
þessari öld en þær upplýsingar ætti auðveldlega að vera
hægt að draga út úr tölvunni. Með skrá sem þessari er
einnig lagður grunnur að gerð ýmis konar sérskráa, t.d.
efnisflokkaðrar tímaritaskrár. Heimildaskrá aftan við
innganginn er mjög gagnleg fyrir þá sem vilja kynna sér
frekar sögu tímaritaútgáfu.
Svo sem sæmir riti sem þessu er titilsíða einnig á ensku
og sömuleiðis útdráttur inngangs. Frágangur allur er til
fyrirmyndar. Pappír er þykkur, mjög fallegur og sýnist
góður en engar upplýsingar fylgja um gerð hans en það
verður að teljast æskilegt um fræðirit. Bókband er vandað
og fallegt. Þjónustumiðstöð bókasafna annast dreifing-
una. Þegar á allt er litið tel ég rit þetta hið vandaðasta og
höfundum sínum til mikils sóma. Þær athugasemdir sem
hér hafa verið gerðar eru aðeins smáræði miðað við mikil-
vægi ritsins og ágæti.
Ólöf Benediktsdóttir
71