Morgunblaðið - 28.04.1988, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1988
AKUREYRI
V erslunarmenn:
Samiðvið
níu fyr-
irtæki
FÉLAG verslunar- og skrifstofu-
fólks á Akureyri samdi í gær við
yinnuveitendur niu fyrirtækja um
42.000 þúsund króna lágmarks-
laun og samsvarandi starfsaldurs-
hækkanir, sem eru upprunalegar
kröfur verslunarmanna.
Jóna Steinbergsdóttir, formaður
félagsins sagðist í samtali við Morg-
unblaðið í gærkvöldi vera ánægð með
samkomulagið og vonast til að fleiri
verslanir fylgdu í kjölfarið.
Jóna sagði að með þessu hefði
félag verslunarmanna á Akureyri
ekki kúplað sig út úr heildarviðræð-
unum sem nú eru í höndum ríkis-
sáttasemjara og mun félagið eftir
sem áður taka þátt í atkvæða-
greiðslu um sáttatillöguna sem nú
liggur fyrir.
Fiðlarinn á þak-
inu frumsýndur
ND ER komið að síðustu frumsýningu Leikfélags Akureyrar á þessu
leikári. Eins og hefð er hér nyrðra er árinu lokið með söngleik, að
þessu sinni Fiðlaranum á þakinu, sem er einhver vinsælasti söngleik-
ur seinni tíma og sýndur árlega viða um heim. Frumsýningin í Sam-
komuhúsinu á Akureyri verður föstudagskvöldið 29. aprO og hefst
klukkan 20.30.
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Söngleikurinn Fiðlarinn á þakinu
flallar um líf í gyðingaþorpi í Rúss-
landi. Fjallað er um mjólkurpóstinn
Tevje í lífí og starfí, baráttu hans
og Goldu, konu hans, við að leiða
dætur sínar á rétta vegu samkvæmt
lögmáli trúarinnar og það þegar
maðurinn og umhverfíð hætta að
leika sama leikinn og maðurinn
verður að fara burt til að fínna lífí
sínu nýjan farveg.
Fiðlarinn á þakinu er mikil sýn-
ing. Leikendur, söngvarar, dansar-
ar og tónlistarfólk eru á sjötta tug
manna. Stefán Baldursson er leik-
stjóri, Siguijón Jóhannsson gerir
Könnun Fjórðungssambands Norðlendinga:
Aukið samstarf sveitarfélaga
auðveldar lausn vandamála
^ Sameiningarmál sveitarfélaga eiga mjög lítinn hljómgrunn hjá
sveitarstjórnum á Norðurlandi. Samstarf sveitarfélaga hefur stór-
aukist undanfarin ár og hafa sveitarfélög þannig leyst ýmis verk-
efni, án þess að tíl sameiningar hafi komið. Viðræður á milli sveitar-
félaga um sameiningu hafa leitt tíl aukins samstarfs á milli sveitar-
stjórna um lausn verkefna. Þetta eru helstu niðurstöður könnunar
sem Fjórðungssamband Norðlendinga hefur unnið að beiðni stjómar
Sambands íslenskra sveitarfélaga á stöðu sameiningar sveitarfélaga
á Norðurlandi.
Mesta athygli vekur frumkvæði
framhreppanna í Eyjafírði um
rekstur sameiginlegrar skrifstofu,
sem er vísir að nánara samstarfí
og sameiningu síðar meir. Ljóst er
að margir bíða átekta um hvemig
þessari tilraun reiðir af og takist
hún er lfklegt að fleiri slík samflot
sveitarfélaga myndist. Mönnum er
áð verða æ ljósara að mörg sveitar-
félög eru of fámenn til að standa
ein sér að lausn brýnustu verkefna.
Hitt er líka jafnljóst að þorri sveitar-
stjóma vill ekki leggja niður sveitar-
félag sitt, þótt þeim sé ljós van-
hæfni þess til að gegna vaxandi
þjónustuhlutverki. Vanræksla sveit-
arfélaga um samfélagsskyldur hef-
ur haft áhrif á búsetuþróunina.
Sveitarfélög geta ekki lengur
smeygt sér undan ýmsum skyldu-
verkefnum, sem áður þekktust að-
eiris í þéttbýli, samkvæmt niður-
stöðum könnunarinnar.
Þær tvær meginleiðir, sem sveit-
arstjómarlögin benda á um stækk-
,un sveitarfélaga, virðast hvorugar
ná tilætluðum árangri, að sögn
Áskels Einarssonar framkvæmda-
stjóra fjórðungssambandsins. Ljóst
er að ákvæði um lágmarksíbúa-
flölda sveitarfélags verða ekki í
núverandi mynd nægilegt keyri til
að knýja á um stækkun sveitarfé-
laga svo að um muni. Nauðsyn er
því að hækka lágmark íbúafjöldans
stig af stigi næstu árin. Það verður
líka að hafa hugfast að sum verk-
efni sveitarfélaganna eru það nær-
tæk íbúunum og þvf framkvæmd
þeirra svo staðbundin að þau verða
' ékki leyst í samstarfí, t.d. í byggða-
samlagi eða í héraðsnefnd. Þetta
er hinsvegar mögulegt í samfloti
sveitarfélaga.
Oft vill gleymast að stækkun
sveitarfélaga er meira hagsmuna-
mál þeirra sjálfra en að samruni
þeirra hafí verulega stjómsýslulega
þýðingu varðandi aukna valddreif-
ingu. Sveitarfélög af slíkri stærð-
argráðu verða ekki mynduð með
samruna eða valdboði, þar vegur
meira landfræðileg skipting lands-
ins og félagslegar aðstæður. Þess
vegna mega menn ekki ofmeta
stækkun sveitarfélaga sem lið í efl-
ingu landsbyggðar. Sú breyting
hefur orðið á að samnýting þjón-
ustustofnana gerir það nauðsynlegt
að sveitarstjómimar taki í vaxandi
mæli meira tillit til félagslegra verk-
efna, sem eru að verða megin þátt-
urinn í starfí sveitarfélaganna, en
ekki fjallskil og landbúnaðarmál-
efni, eins og áður var.
Samstarf í skólamálum getur
orðið upphaf þess samstarfs, sem
síðar getur leitt til sameiningar.
Þetta eru stærstu og fjárfrekustu
verkefni flestra dreifbýlishreppa,
sem leysa verður í samstarfí, með
sameiginlegri umsýslu, sem gæti
orðið vísir að stjómsýsluþjónustu
með sameiginlegri skrifstofuað-
stöðu. Þegar innheimtustörfunum
verður að mestu létt af oddvitunum
virðist þetta auðveldara en sýnist í
fyrstu. Veigamesta sporið er að við-
komandi samflot ráði sér sameigin-
Iegan starfsmann, t.d. sveitarstjóra,
þrátt fyrir að hreppsnefndir starfí
áfram og annist þau sérverkefni,
sem ekki verða falin samstarfs-
nefnd. Eftir að til sameiningar kem-
ur geta hreppsnefndir starfað
áfram sem svæðanefndir varðandi
sérstök staðbundin mál, sem ekki
verði rekin sameiginlega. Vafalaust
þarf opinberan stuðning í einhverri
mynd til að koma þessari þróun af
stað, t.d. frá félagsmálaráðuneyti.
Hugsanlegt er að nýta héraðs-
nefndaformið til að stuðla að sam-
runa sveitarfélaga. Sameinað sveit-
arfélag verður að mynda miðstöð
t.d. þar sem aðalstofnanir þess eru
staðsettar. Menn verða að hafa það
að markmiði að sameinað sveitarfé-
lag tengist saman í eina landfræði-
lega heild, en skiptist ekki varan-
lega í sveitarhluta. Nánari skoðanir
þurfa að koma fram á því hvort
hugmyndir um svæðaskipan hér-
aðsnefnda, sem fylgja sýsluskipun-
. inni, vinni ekki beinlínis gegn sam-
einingu sveitarfélaga og verði til
að viðhalda vanmegnugum sveitar-
félögum.
Áskell sagði að í tillögum verka-
skiptingamefndar milli ríkis og
sveitarfélaga væri gert ráð fyrir
sérstökum íbúaframlögum, sem
yrðu mest til minnstu sveitarfélag-
anna. „Er þetta ekki andvirk leið
gegn samruna sveitarfélaga? Ætti
ekki sú niðurgreiðsla, sem að er
stefnt með framlögum úr Jöfnunar-
sjóði, að miðast við hlutfall kostnað-
ar við tiltekin verkefni og þá miðað
við tekjumöguleika sveitarfélags?
Hliðstæð sjónarmið spegluðust í
úthlutun aukaframlaga Jöfnunar-
sjóði sveitarfélaga á síðasta ári sem
telja má að séu andstæð þeirri við-
leitni að stækka sveitarfélögin í
landinu. Sveitarstjómarlögin leggja
skyldur á herðar félagsmálaráðu-
neyti um að hafa forystu um sam-
mna sveitarfélaga. Meginmálið er
að sveitarstjómimar sjái sér hag í
að stækka sveitarfélögin. Leiðrétta
þarf tekjuöflun dreifbýlissveitarfé-
laga við endurskoðun skattalaga
varðandi atvinnurekstur til að koma
í veg fyrir að auknar jöfnunar-
greiðslur, m.a. vegna breyttrar
verkaskiptingar, verði til þess að
minnka fjárhagslegt sjálfstæði
þeirra, en um leið að gera þau of
háð kerfínu í landinu og þurfandi
um opinberar tilfærslur um fyrirsjá-
anlega framtíð," sagði Áskell.
sviðsmynd og sér um búninga,
Ingvar Bjömsson er höfundur lýs-
ingar og stýrir ljósum, Magnús
Blöndal Jóhannsson stjómar allri
tónlist og Juliet Nylor semur dansa
og stýrir þeim.
Aðalhlutverkið, sjálfan Teyje,
sem meðal annars syngur um það
ef hann væri nú ríkur, leikur Theo-
dór Júlíusson, en Anna Einarsdóttir
leikur Goldu konu hans. Auk þeirra
koma á svið fjölmargir leikarar í
stærri og smærri hlutverkum auk
kórs og dansara og í hljómsveitar-
gryfjunni er þétt setinn bekkurinn.
Leiksviðið er gert í anda Chagalls,
byggt á myndverkum hans úr
rússneskum gyðingaþorpum og
raunar má segja að sviðið sé eitt
risastórt málverk.
Fmmsýning á Fiðlaranum er sem
fyrr segir á föstudagskvöld klukkan
20.30, en uppselt er þá. Á laugar-
dag og sunnudag eru sýningar
klukkan 4 síðdegis. í næstu viku
verða sýningar frá fímmtudegi til
sunnudags og hefjast klukkan
20.30 hvert kvöld en alls hafa verið
auglýstar fímm sýningar í þar
næstu viku.
í miðasölu Leikfélagsins fengust
þær upplýsingar að töluvert væri
þegar selt af aðgöngumiðum fram
eftir maímánuði. Guðrún Stefáns-
dóttir í miðasölunni kvaðst vona að
verkfall verslunarmanna leystist
fljótt svo það setti ekki strik í reikn-
inginn, en nú sem fyrr er búist við
mikilli aðsókn leikhúsgesta utan af
landi. Guðrún benti á það nýmæli
að flesta sunnudaga yrðu sýningar
klukkan 4 síðdegis, enda á Fiðlarinn
erindi til allra, burtséð frá aldri.
Mikið er lagt í þessa sýningu á
Fiðlaranum á þakinu og ærin
ástæða til að hvetja fólk til að
flykkjast í Akureyrarleikhúsið og
njóta þar stundar við góða skemmt-
Hótel Stefanía:
Hlutafé nær sexfaldað
í kjölfar eigendaskipta
Fyrirhugað er að auka hlutafé
Hótels Stefaníu um 14 milljónir á
næstu vikum og mánuðum úr
þremur milljónum króna. Heildar-
hlutafé fyrirtækisins yrði þvi um
17 milljónir króna. Þá hefur það
gerst f fyrirtækinu að samkomu-
lag hefur tekist um að þeir Ólafur
H. Jónsson, sem átti 25% hlutafj-
ár, og Einar Marinósson, sem átti
24% hlutafjár, seldu hluti sfna til
ýmissa smærri hluthafa.
Stefán Sigurðsson framkvæmda-
stjóri Stefaníu sagði í samtali við
Morgunblaðið að hlutafjáraukningin
hefði verið nauðsynleg þar sem þörf
hefði verið á auknu fjánnagni inn í
reksturinn og þar með væri hægt
að renna styrkum stoðum undir fyrir-
tækið. Sféfán sagði að hótelið yrði
stækkað um fímm herbergi í sumar,
um tíu herbergi til viðbótar næsta
vetur auk þess sem gert væri ráð
fyrir setustofu og hefði þá hótelið
að loknum breytingum yfir að ráða
35 herbergjum.
Stefán sagði að bókanir fyrir
sumarið lofuðu góðu. Veturinn hefði
verið mjög góður hvað aðsókn snert-
ir og hefði nýting bæði á Stefaníu
og KEA snaraukist á sfðustu þremur
Ingunn Árnadóttir hótelstjóri.
árum vegna aukins ráðstefnuhalds
og Qölgunar skemmti- og skfðaferða
aðkomumanna. „Hótelin, sem fyrir
eru á Akureyri nú anna eftirspum-
inni eftir gistirými nægjanlega, en
ef hér risu fleiri heilsárshótel myndi
það drepa niður alla okkar starf-
Morgunblaðið/Rúnar Þór
semi. Á síðasta ári nálgaðist Hótel
Stefanfa 70% nýtingu á ársgrund-
velli og virðist mér hótelið ætla að
ná því marki í ár,“ sagði Stefán.
Ingunn Ámadóttir, eiginkona
Stefáns, verður hótelstjóri á Hótel
Stefaníu.