Morgunblaðið - 28.04.1988, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1988
19
& -..ý*

Hömlulaust frelsi
leiðir til ófamaðar
eftir Hallgrím
Sveinsson
Flestir vita að frjáls verslun er
eins sú undirstaða sem nauðsynleg
er hjá hverri þjóð ef henni á vel
að famast. Fljótt á litið virðist þó
svo að of mikið frelsi í viðskiptum
sé að koma okkur íslendingum í
koll þessa dagana, þó það hljómi
víst sem öfugmæli.
Nú um stundir getur hver
hlaupastrákurinn flutt til landsins
nánast hvað sem honum dettur í
hug. Þjóðin virðist eiga nóg af
gjaldeyri á góðu verði. Venjulegt
fólk horfir magnþrota á að mokað
er inn í landið alls konar vamingi
dag eftir dag, jafnvel þó sannað sé
að við höfum ekkert með stóran
hluta af dóti þessu að gera. Inn í
landið skal það samt.
Búið er að innprenta hjá stórum
hluta þjóðarinnar að hún þurfi
sífellt að vera að kaupa og eignast
einhveija dauðlega hluti, með ötlum
mögulegum og ómögulegum ráð-
um. Gott dæmi um þetta er hinn
stórkostlegi bílainnflutningur sem
við stöndum í. Og allt er þetta gert
undir því yfirskyni að neytandinn
þurfi að hafa val. Það verður að
ganga fyrir öllu að úr nógu sé að
velja. Auðvitað væri þetta allt gott
og blessað ef ástandið í þjóðfélaginu
væri í jafnvægi að öðru leyti. Því
fer þó fjarri að svo sé. Á sama tíma
og þetta galdrafár, hinn frjálsi
mokstur á alls konar drasli inn í
landið, blómstrar, em framleiðslu-
atvinnuvegir þeir sem standa undir
gjaldeyrisöflun þjóðarinnar nánast
á vonarvöl.
Ekki er þetta fögur lýsing, en
þó vita allir þjóðhollir íslendingar
að hún er því miður allt of sönn.
Til áréttingar þessum skrifuðu orð-
um skal hér tekið dæmi af tveimur
ungum mönnum sem hafast ólíkt
að.
Annar er í innflutningi og gengur
bara vel eins og sagt er. Hinn er
framkvæmdastjóri útgerðar og
fiskvinnslufyrirtækis og er þannig
komið fyrir honum, að hann er
hættur að sofa eðlilegum svefni
vegna þess að fyrirtæki hans á yfir-
leitt ekki fyrir næstu útborgun
launa. Fyrirtækið á ekki laust fé
HaUgrimur Sveinsson
„í núverandi stöðu er
ekkert annað að gera
fyrir þá ráðherra sem
stjórna í dag en loka sig
inni og koma ekki út
fyrr en niðurstaða er
fengin um aðgerðir til
eflingar útf lutningsat-
vinnuvegum okkar.“
til að greiða fyrir varahluti í fiski-
skipin. Meiri hluti af tíma hans í
vinnunni fer í að leita að peningum
á himinháum vöxtum til að halda
framleiðslunni gangandi, því ekki
dugir annað en að framleiða fyrir
gjaldeyri, svo að hin heilaga kýr,
hinn frjálsi innflutningur, geti hald-
ið áfram að blómstra.
Um hinn unga manninn, þann
sem er í innflutningum, er það að
segja, að stór hluti af hans tíma fer
í að selja vörur sem enginn eða
mjög fáir hafa þörf fyrir. Útvega
ný og ný umboð. Sjá um nýjar og
nýjar vörutegundir og yfírleitt búa
til nýjar og nýjar þarfir. Hann virð-
ist hafa ótakmarkaðan aðgang að
fjármagni því innflutningurinn
verður jú að hafa forgang. Takist
honum að koma vöru sinni inn {
landið, þá selst hún. Með engri út-
borgun ef ekki vill betur.
Dæmi þessi tvö sem hér hafa
verið nefnd eru að vfsu nokkuð
færð í stílinn. Þau sýna þó í hnot-
skurn þann vanda sem við er að
glíma hjá okkar litlu þjóð. Þeir sem

Jafnvígur
utan vega sem
innanbæiar
Nissan Pathfinder er að nýrri kynslóð
torfœrubifreiða sem sameinar þægindi og
hörku á óviðjafnanlegan hátt.
• Kraftmikil 2,4 eða 3ja lítra vél.
• Aflstýri.
• Lúxusinnrétting.
• Fimmgíra beinskiptur eða sjálfskiptur,
hátt og lágt drif.
• Tímaritið „Four Wheeler“ kaus Pathfinder
jeppa ársins, auk fjölda annarra tímarita.
• 3ja ára ábyrgð.
• Sýningarbíll í bílasal.
Ingvar
Helgason hf.
Sýningarsalurinn,
Rauðagerði
Sími: 91 -3 35 60
framleiða vörur til útflutnings eru
á barmi glötunar, en hinir sem ann-
ast innflutning á vörum og þjónustu
eru með pálmann í höndunum.
Svona er þetta nú einfalt. Þetta
er svo einfalt að „litli maðurinn" á
götunni er löngu búinn að koma
auga á vandann. En eitt er að benda
á vandamál og annað að ráða bót
á þeim. til þeirra hluta höfum við
ríkisstjómir sem oftast styðjast við
meirihluta Alþingis. Hlutverk þeirra
er að láta hlutina ganga eins eðli-
lega fyrir sig og hægt er. Láta alla
þætti þjóðlífsins ganga upp ef svo
mætti segja.
Auðvitað veit núverandi ríkis-
stjóm að atvinnuvegimir em undir-
staðan. En að hún skuli ekki gera
sér grein fyrir að hömlulaust frelsi
með ódýmm gjaldeyri í innflutningi
á sama tíma og útflutningsatvinnu-
vegir geta ekki þrifist, er nánast
óskiljanlegt. Eitthvað verður að
gera til að koma þama á meira
jafnvægi.
Sumir segja að viðreisnarsljóm
hafi verið farsælasta stjóm sem
landið hefur hafð á lýðveldistíman-
um. Hvort sem það er rétt eða ekki
mætti núverandi ríkisstjóm gjaman
taka vinnubrögð þeirrar fyrmefndu
til fyrirmyndar. Þá var stjómin
ekki rekin í fjölmiðlum heldur vom
málin rædd og ákvarðanir teknar
fyrir luktum dymm. Síðan var mál-
um fylgt eftir, hvort sejn mönnum
líkaði betur eða verr. í núverandi
stöðu er ekkert annað að gera fyrir
þá ráðherra sem stjóma í dag en
loka sig inni og koma ekki út fyrr
en niðurstaða er fengin um aðgérð-
ir til eflingar útflutningsatvinnu-
vegum okkar. Síðan að falla eða
standa með verkum sínum og um-
fram allt hætta að stjóma landinu
í íjölmiðlum.
Höfundur býr að Hmfnseyri.