Morgunblaðið - 28.04.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1988
Nýja-Kaledónía:
Aðskílnaðarsíimar
ræna sjö mönnum
Noumea, Reuter.
Nýkaledónískir aðskilnaðarsinnar tóku í gær sjö menn í gíslingu,
þar á meðal yfirmann GIGN, franskra hersveita sem fást við
hryðjuverkamenn. Auk hans rændu aðskilnaðarsinnarnir fimm
öðrum starfsmönnum GIGN-sveitanna og einum dómara. Mennira-
ir sjö voru að reyna að semja um frelsun 16 herlögreghimanna
sem hafa verið í gíslingu síðan á föstudag. Franska stjórnin sendi
í skyndi fimm herflugvélar til Nýju-Kaledóníu vegna atburðarins.
Meðal þeirra sem teknir voru í menn væru í flugvélunum. Fyrir
gíslingu í gær var Jean Bianconi,
dómari sem fékk það verkefni að
semja um frelsun gíslanna 16.
Bianconi var að ræða við mann-
ræningjana ásamt mönnunum sex
úr GIGN-sveitunum á afskektum
hluta eyjarinnar þegar ránið átti
sér stað. Frönsk útvarpsstöð hefur
skýrt frá því að franska stjómin
hafí sent fímm herflugvélar til
Nýju-Kaledóníu með hermenn og
vopnabúnað innanborðs. Tals-
menn franska hersins staðfestu
þessa fregn og sögðu að 250 h'ér-
eru um fjögur þúsund franskir
hermenn og herlögreglunienn í
Kaledóníu.
Mikil ólga hefur ríkt í Nýju-
Kaledoníu eftir árás aðskilnaðar-
sinna á aðalstöðvar herlögreglunn-
ar á eyjunni Ouvea á föstudag,
þar sem þrír lögreglumenn voru
drepnir og 27 teknir í gíslingu.
Fjórði lögreglumaðurinn lést síðar
á sjúkrahúsi. Ellefu gíslanna vom
leystir úr haldi tveim dögum síðar
þegar eyjaskeggjar greiddu at-
kvæði í fyrri umferð frönsku for-
setakosninganna og í sveitar-
stjómarkosningum. Aðskilnaðar-
sinnamir rændu gíslunum til að
mótmæla því sem þeir kalla ný-
lendustefnu Frakka.
Afganistan:
Reuter
Hermenn stjórnarhersins kanna skaðann af völdum sprengjunnar.
Sex látast í sprengjutil-
ræði á byltinffarafmæli
Kabúl. Affiranistan. t/ W ^
Kabúl, Afganistan.
SEX MANNS féllu og 49 særð-
ust í sprengjutilræði i miðborg
Kabúl i gær. Talið er vist að
skæruliðar hafi staðið að tilræð-
inu til þess að valda usla á tiu
ára byltingarafmæli leppstjórn-
Kjarnorkuáætlananefnd Atlantshafsbandalagsins:
Nokkur ágreiningur um næstu
skref NATO í vígbúnaðarmálum
Lítilla tíðinda þó að vænta vegna fyrirhugaðs leiðtogafundar risaveldanna
Brussel, frá Kristáfer Há Kristinssyni,
fréttaritara Morgunblaðsins.
Varnarmálaráðherrar Atlants-
hafsbandalagsins hófu tveggja
daga langan fund í Kjarnorku-
áætlananefnd Bandaríkjanna og
ræddu hvernig öryggi Vestur-
Evrópu yrði best tryggt eftir gerð
Washington-sáttmálans um uppr-
ætingu skamm- og meðaldrægra
kjarnorkuflauga. Sérstaklega var
fjallað um aðgerðir Sovétmanna
vegna samningsins. Fundurinn
átti upphaflega að fara fram i
Danmörku, en stjórnmálaástands
þar var ákveðið að halda hann
frekar i Brussel. Honum lýkur i
dag.
„Það er ljóst að Sovétmenn eru
önnum kafnir við að auka kjamorku-
vopnabúnað sinn og færa hann í
nútímalegra horf,“ sagði George
Younger, vamarmálaráðherra Bret-
lands, við blaðamenn eftir eina fund-
arlotuna.
Talsmenn Atlantshafsbandalags-
ins fagna Washington-sáttmálanum
sem slíkum, en segja að nauðsynlegt
verði að „stokka upp“ þeim lq'am-
orkuvopnum sem eftir em í Vestur-
Evrópu. Miðast slíkar ráðstafanir við
að fylla upp í þau skörð, sem eftir
standa þegar stýriflaugar og Pers-
hing-2 flaugar bandalagsins verða
upprættar samkvæmt fyrmefndum
sáttmála.
Þrátt fyrir nokkrar efasemdir
Vestur-Þjóðverja, vilja bandalags-
þjóðimar hefíast handa við að endur-
bæta skammdræg kjamorkuflug-
skeyti og vígvallarvopn sín, sem
draga skemur en 500 km.
Fundarmenn og þeir sem fylgjast
með fundinum em ekki á einu máli
um gang mála. Blaðamenn hafa
gert því skóna að bullandi ágeining-
ur sé á milli ráðherranna um hver
skuli vera næstu skref NATO í end-
umýjun vígbúnaðar og staðsetningu
nýra vopna, en ekki er að heyra á
fundarmönnum að svo sé. Hins veg-
ar er ekki ljóst að hversu miklu leyti
er fíallað um þessi mál á fundinum,
þar sem fyrirhugaður leiðtogafundur
risaveldanna í Moskvu mun vafalítið
vera ofarlega á baugi — a.m.k. í
óformlegum viðræðum ráðaher-
ranna.
Reuter
Carrington lávarður, framkvæmdastjóri Atlantshafsbandalagsins,
og Frank Carlucci, varaarmálaráðherra Bandaríkjanna, ræðast við
í upphafi fundarins.
Frank Carlucci, vamarmálaráð-
herra Bandaríkjanna, gerði starfs-
bræðmm sínum grein fyrir nýjustu
upplýsingum Bandaríkjamanna um
vígbúnað Sovétmanna og hafði vam-
armálaráðherra Vestur-Þýsklands,
Lotþar Ruehl, það eftir Carlucci, að
Sovétmenn endumýjuðu nú SS-21
flaugar sínar, sem draga 120 km,
og um 4.000 sprengjuflugvélar. Ru-
ehl sagði Carlucci einnig hafa skýrt
frá því að Sovétmenn hyggðust
beina hinum langdrægu SS-24. og
SS-25 flaugum sínum á ný skotmörk
í Vestur-Evrópu.
Vestur-Þjóðveijar, sem þyrftu að
koma flestum hinna endurbættu
kjamorkuflugskeyta og vígvallar-
vopnum bandalagsins fyrir ef af
slíkum endurbótum yrði, vilja fremur
reyna að semja við Kremlveija um
fækkun slíkra vopna, en Bandaríkja-
menn og Bretar telja slíkt öldungis
fráleitt þar sem yfírburðir Sovét-
manna á sviði hefðbundinna vopna
séu slíkir að Vestur-Evrópa sé nær
óveijandi án kjamorkufælingar.
Embættismen vamarbandalags-
ins segja að á fundinum verði rædd-
ar leiðir til endurbóta á kjamorku-
heraflanum — ekki síst með tilliti
til flauga, sem skotið er frá flugvél-
um eða af hafí. Þeir leggja þó
áherslu á að að engra mikilsverðra
ákvarðana sé af vænta af fundinum,
þar sem leiðtogafundurinn stendur
fyrir dymm.
Ljóst er að nokkurar óánægju
gætir meðal bandamanna Dana
vegna nýlegrar þingsályktunartil-
lögu Dana um að ítreka beri kjam-
orkuvopnabann þeirra við skipherra
gestkomandi herskipa í Danmörku
í hvert sinn, sem þau eiga leið um
danska lögsögu. Fyrst og fremst
gremst samþykktin þeim, sem koma
eiga Dönum til aðstoðar á hættutím-
um. Segja Bretar til dæmis ekki
geta sætt sig við einhvers konar til-
kynningaskyldu við dönsk stjómvöld
um vopnabúnað skipa sinna og ítrek-
aði George Younger það að Bretar
gætu ekki gegnt vammarskyldu
sinni við Dani, samþykktinni ætti
að framfylgja.
Fjórtán vamarmálaráðherra
NATO-ríkjanna sextán sóttu fund-
inn. Frakkar taka ekki þátt í Kjam-
orkuáætlananefndinni frekar en
öðm hemaðarsamstarfi bandalags-
ins, en Einar Benediktsson, sendi-
herra íslands hjá Atlantshafsbanda-
laginu, sat fundinn sem áheymar-
fulltrúi íslendinga.
ar Sovétmanna. Lögreglustjóri
Kabúl, stórdeildarforínginn Sai-
fullah, sagði að hér hefði verið
um timaspengju að ræða, sem
komið hefði verið fyrir í vöru-
bifreið með pakistönskum
skráningaraúmerum. Sagði
hann sprengjuna hafa verið
mjög öfluga.
„Sex manns, fjórir karlar, ein
kona og ein stúlka, létust þegar,“
sagði Saifullah og bætti við að 27
hefðu særst alvarlega. Þetta er
alvarlegasta sprengjutilræðið í
Afganistan frá í október, en þá
létust 29 manns í tilræði skammt
frá einni af moskum Kabúl.
Sprengjan, sem sprakk í gær,
var komið fyrir við suðurbakka
Kabúl-fljóts, þar sem það rennur
um miðborgina og var hún svo
öflug að það sem eftir var af vöru-
bifreiðinni þeyttist út í fljótið,
nærliggjandi bifreiðir fuku um
koll og vegfarendur á hinum bakka
fljótsins særðust. Enginn hefur enn
verið handtekinn vegna málsins.
Sprengjan sprakk um miðjan
dag, rétt um það bil sem mikill
manngrúi var á heimleið frá fjölda-
fundi, sem haldinn var í tilefni
byltingarafmælisins.
ERLENT
Færeyingar kjósa til danska þjóðþingsins:
Verður hugsauleg aðild
að EB mesta hitamalið?
Allir flokkar sem fulltrúa eiga á lögþinginu í framboð
Þórsfiöfn. Frá Snorra Halldórssyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
ALLIR flokkarair sjö, sem
fulltrúa eiga á lögþinginu,
hafa ákveðið að bjóða fram í
kosningunum til danska þjóð-
þingsins 10. maí næstkomandi.
Snemma var ljóst, að stóru
flokkamir þrír, Sambandsflokk-
urinn, Fólkaflokkuriim og Jafn-
aðarflokkurinn, ætluðu að bjóða
fram en innan Þjóðveldisflokks-
ins voru menn í fyrstu ekki á
eitt sáttir um það. í fyrradag
blés svo flokkurinn til aukaþings
um þetta mál og var það niður-
staðan, að boðið skyldi fram.
Færeyingar eiga tvo menn á
danska þinginu en Þjóðveldis-
flokkurinn, einn allra, ætlar að-
eins að stilla upp einum fram-
bjóðanda, Finnboga ísakson,
fyrrverandi dagskrárstjóra sjón-
varpsins.
Ekki er enn komið á daginn
um hvað kosningabaráttan á að
snúast þótt aðeins séu tvær vikur
til stefíiu. Aðildin að Atlants-
hafsbandalaginu verður vafa-
laust ofarlega á blaði eins og í
Danmörku en menn bíða þess
þó með meiri eftirvæntingu hvort
tekist verði á um hugsanlega
aðild Færeyinga að Evrópu-
bandalaginu. Brennur þetta mál
á mörgum, ekki síst eftir að Birg-
ir Danielsen, formaður í samtök-
um færeyskra fískútflytjenda,
sagði landsmenn ekki eiga ann-
arra kosta völ en ganga í banda-
lagið. Að öðru leyti má segja um
kosningar, að þær verða nokkurs
konar skoðanakönnun fyrir lög-
þingskosningamar í haust og
sveitarstjómarkosningamar í
desember.