Morgunblaðið - 28.04.1988, Blaðsíða 1

72 SIÐUR B
íuÖtuitiTníniíi
STOFNAÐ 1913
95.tbl. 76. árg.
FIMMTUDAGUR 28. APRÍL 1988
Prentsmíðja Morgunblaðsins
Moskvufréttir í Sovétríkjunum:
Dæmirfanga-
þrælkun hart
Moskvu. Reuter.
Fangabúðastefna sovézkra
stjórnvalda var harðlega gagn-
rýnd af blaðinu Moakvufréttum,
sem sagði í gær að refsikerfið
hefði tekið litlum breytingum frá
Stalínstímanum. Hvatti blaðið til
rótttækra breytinga á refsivist í
So vétríkj unum.
„í áratugi þóttu sakamenn hent-
ugt vinnuafl, sem tók möglunar-
laust við því sem að höndum bar,“
sagði í grein blaðamanns Moskvu-
frétta, sem var í hópi blaðamanna,
Olíuframleiðslmnki:
Olíufram-
leiðsla
verði 5%
minm
Vínarborg. Reuter.
SEX ríki sem eiga aðild að Sam-
tökum olíuf ramleiðsluríkja
(OPEC) og sjö riki utan samtak-
anna náðu samkomulagi í gær á
fundi sínum í Vínarborg um að
draga úr olíuframleiðslu, að sögn
kúvæsks embættismanns.
James Audu, talsmaður OPEC,
sagði að olíuráðherrar ríkjanna sjö
hefðu boðið 5% framleiðslusamdrátt
gegn samskonar samdrætti af hálfu
OPEC-rílqa. Hann sagði að ákvörð-
un OPEC yrði að bíða fundar olíu-
ráðherra allra OPEC-ríkja, sem
haldinn verður í dag.
Efnt var til fundar OPEC-ríkja
og annarra olíuríkja í Vínarborg til
þess að freista þess að sameina olíu-
framleiðendur um að draga úr of-
framleiðslu og stuðla þannig að
verðhækkun á olíu.
Olíuráðherrar frá ríkjunum utan
OPEC voru ánægðir í fimdarlok og
er það túlkað sem þeir hafí trygg-
ingu fyrir því að OPEC-ríkin muni
einnig draga úr framleiðslu.
Sjá „Auknar líkur á hærra
olíuverði" á bls. 25.
sem heimsóttu þrælkunarbúðir við
Múrmansk. Segir að blaðamennim-
ir hafi fyllzt viðbjóði vegna þess,
sem fyrir augu þeirra hafí borið.
Blaðið segir að reynslan sýni að
þrælkunarbúðimar hafí verið mis-
heppnaðar sem „betmnar- og end-
urmenntunarstöðvar", eins og þeim
hafí verið ætlað að vera.
Þá sagði blaðið að vandamál
sakamanna væm ekki síðri þegar
þeir hefðu afplánað refsingu sína.
Ellefu þúsund menn, sem veitt hefði
verið sakamppgjöf í fyrra, hefðu
t.a.m. ekki enn fengið vinnu. Þá
væri mörgum sakamanninum neit-
að um búsetuleyfí í heimaborg sinni,
sem væri forsenda þess að menn
gætu leigt íbúð í Sovétríkjunum.
Gagnrýndi blaðið yfírvöld í rúmlega
70 borgum og bæjum fyrir laga-
setningu, sem gerir fyrrverandi
sakamenn útiæga úr borgur.um.
Tekur blaðið Leningrad sem dæmi
um hversu langt yfirvöld hafí geng-
ið. Þar hafi ungum delinkventum
verið bannað að snúa heim til for-
eldra sinna þegar þeir losnuðu úr
fangabúðum. Segir blaðið að með-
ferðin á fyrmrn sakamönnum sé í
raun risavaxið mannréttindabrot.
Reuter
Mótmæligegn Kahúlstjórninni
Afgönsk börn i mótmælagöngu í Nýju Dehlí á Indlandi í gær í
tilefni þess að 10 ár voru liðin frá valdatöku kommúnista i Kab-
úl. Göngumenn kröfðust þess að sovézka leppstjórnin i Kabúl
færi frá og að sovézki innrásarherinn færi úr landi.
Sjá „Sex látast í sprengjutilræði ... “ á bls. 26.
Tékkóslóvakía:
Andófs-
maður
léztí
fangelsi
Vlnarborg. Reuter.
PAVEL Wonka, 35 ára tékknesk-
ur andófsmaður, lézt i fangelsi
i fyrradag, að sögn talsmanns
tékknesks mannréttindahóps.
Wonka var látinn laus í ársbyijun
eftir að hafa afþlánað nær tveggja
ára fangelsisdóm fyrir undirróðurs-
starfsemi. Honum var stungið aftur
inn 5. apríl síðastliðinn fyrir að
gefa sig ekki reglulega fram við
lögreglu.
Baráttumenn fyrir mannréttind-
um sögðu að Wonka hefði verið
misþyrmt margsinnis meðan hann
afplánaði dóm sinn og hefði verið
við slæma heilsu undanfarna mán-
uði. Þeir sögðu að móðir hans hefði
verið tilkynnt um andlát sonarins í
skeyti frá yfírmanni Hradec
Kralove-fangelsisins í Bæheimi.
Var henni gefín kostur á að velja
um hvort útforin færi fram á kostn-
að ríkisins eða fjölskyldunnar.
Verkfall heldur áfram í Lenín-stálverinu í Kraká í Póllandi:
Verkfallsmenn hvíka
ekki frá kaupkröfum
KrakA. Reuter.
Kraká. Reuter.
TÓLF þúsund starfsmenn
Lenin-stálversins í Kraká,
stærsta iðnfyrirtækis Póllands,
sögðust ekki hvika frá kröfu
sinni um 50% launahækkun til
allra 30.000 starfsmanna fyrir-
tækisins er þeir efndu til verk-
falls í stálverinu annan daginn
í röð í gær.
Auk launahækkunar krefjast
verkfallsmenn þess að fjórir félag-
ar í Samstöðu, óháðu verkalýðs-
félögunum, sem reknir voru eftir
setningu herlaga í Póliandi, fái
vinnu sína aftur. Jafnframt hafa
þeir tekið upp kröfu Samstöðu um
6.000 zloty mánaðarlegan kaup-
auka, eða jafnvirði um 600
íslenzkra króna, til iðnverka-
manna, kennara, starfsmanna
heilbrigðisþjónustu og lífeyris-
þega, eða til um 13 milljóna
manna. Greiðslunnar er krafíst til
þess að vega upp á móti verð-
hækkunum á matvörum og öðrum
nauðsynjum.
Lech Walesa, leiðtogi Sam-
Poul Schluter:
Karl Marx væri íhalds-
maður ef haun væri uppi
„Ég held að Marx væri íhaldsmaður alveg eins
°g ég,“ sagði Poul SchlUter, forsætisráðherra
Dana.
Kaupmannahöfn. Reuter.
KARL Marx, einn helsti höfundur komm-
únismans, væri íhaldsmaður i stjórn-
málum, ef hann væri uppi nú á dögum,
sagði danski forsætisráðherrann, Poul
SchlUter, i viðtali, sem birtist í gær.
„Sósíalísk hugmyndafræði verður æ fom-
eskjulegri, og ef Karl Marx væri nú á lífi,
er ólíklegt, að hann væri marxisti; hann var
miklu skynsamari en svo,“ sagði Schluter í
viðtali við Ritzau-fréttastofuna.
„Ég held, að hann væri íhaldsmaður, alveg
eins og ég,“ sagði Schlúter, sem er formaður
íhaldsflokksins í Danmörku.
„Karl Marx hélt, að hagur almennings í
auðvaldssamfélagi yrði sífellt bágbomari. En
svo er þrótti kapítalismans fyrir að þakka,
að mikill meirihluti fólks hefur það betra og
betra," bætti hann við.
Karl Marx lést árið 1883, 32 ámm of fljótt
til að geta gengið í íhaldsflokkinn í Dan-
mörku, sem stofnaður var 1915.
stöðu, lýsti yfír stuðningi við verk-
fallsmenn í gær. Að sögn náinna
samstarfsmanna Walesa hafði
hann samband við Samstöðumenn
í Wroclaw, Stettin og Gdansk og
hvatti þá til samúðarverkfalla ef
yfírvöld beittu valdi til þess að
bijóta verkfall starfsmanna stál-
versins á bak aftur. Walesa sagði
verkfallið eðlilega afleiðingu rang-
látra aðgerða stjómvalda.
Verkfallið í Lenín-stálverinu,
sem er í suðurhluta Póllands, kem-
ur í kjölfar verkfalls strætis- og
sporvagnastjóra í Bydgoszcz og
Inowroclaw í norðurhluta landsins
á mánudag. Bílstjóramir náðu
fram 60% kauphækkun með að-
gerðum sinum og var verkfall
þeirra fyrsta verkfall aðildarfélags
hinna opinbem verkalýðssamtaka
frá þvi Samstaða, óháðu verka-
lýðssamtökin, var gerð útlæg með
herlögum í desember 1981. Tals-
verð ólga hefur verið í landinu að
undanfömu vegna gífurlegra verð-
hækkana á matvælum og öðmm
nauðsynjum fyrr á árinu. Menn,
sem málum em kunnugir, sögðu
í gær að verkföllin í Bydgoszcz
og Kraká kynnu aðeins að vera
upphafíð að öldu verkfalla.