Morgunblaðið - 27.02.2000, Blaðsíða 30

30 SUNNUDAGUR 27. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
Sifrurður Helgason og Ingiveig Gunnarsdóttir á skrifstofu sinni hjá ferðaskrifstofunni Landnámu.
VAXANDIÁHUGI
Á VISTVÆNNI
FERÐAMENNSK U
Eftir Ásdísi Haraldsdóttur
VIDSKIPn AIVINNULÍF
Á SUIMNUDEGI
► Ingiveig Gunnarsdóttir hefur víða komið við í ferða-
málum. Að loknu stúdentsprófi frá MR árið 1980 lagði hún
stund á nám í þýsku og ensku og síðar í hagnýtri fjölmiðlun
við Háskóla Islands. Samhliða háskólanámi starfaði hún hjá
Ferðaskrifstofunni Utsýn við fararsljórn og skrifstofustörf.
Árið 1990 hélt hún til Bretlands þar sem hún stundaði nám í
ferðamálafræðum við háskólann í Surrey. Eftir heimkom-
una haustið 1991 nam hún við Leiðsöguskóla íslands ásamt
því að gegna stöðu hótelstjóra hjá Hótel Leifí Eiríkssyni.
Hún starfaði sem sölu- og markaðsstjóri hjá Hótel Sögu um
skeið. Ingiveig stofnaði ásamt fleirum ráðgjafarfyrirtækið
Landnámu árið 1996 og ári síðar Ferðaskrifstofuna
Landnámu og þá hafði Sigurður Helgason viðskipta-
fræðingur bæst í hópinn.
► Sigurður sér nú um rekstur Landnámu ásamt Ingiveigu.
Hann lauk stúdentsprófi frá MK árið 1984. Eftir það starf-
aði hann sem gjaldkeri hjá Bæjarútgerð Reykjavíkur og
fjármálafulltrúi hjá Granda hf. Hann bjó erlendis og ferðað-
ist um heiminn næstu sjö ár. Hann lauk námi í viðskipta- og
markaðsfræði frá Ryerson Polytechnical University í
Toronto í Kanada árið 1991. Eftir að hann kom heim
starfaði hann sem ráðgjafí hjá Hagvangi frá 1993-1994
og sem sjálfstæður ráðgjafi eftir það.
Ferðaþjónusta er ört vaxandi
atvinnugrein í heiminum.
Fjölgun ferðamanna hefur
kveikt hugmyndir um mik-
ilvægi umhverfisvemdar og að verja
þurfi fjölfama ferðamannastaði fyrir
ágangi. Áherslur hafa því verið að
breytast og svokallaðri vistvænni
ferðaþjónustu eða „Eco Tourism"
hefur vaxið fiskur um hrygg á allra
síðustu árum.
Hér á landi var fyrsta vistvæna
ferðaskrifstofan stofnuð fyrir þrem-
ur árum þegar Landnámu var komið
á fót. Þrátt fyrir að þær raddir
heyrðust innan ferðaþjónustunnar
að þetta væri bara bóla sem fljótlega
myndi springa og að ferðaþjónusta á
íslandi hafi alltaf verið vistvæn og
nú væri verið að finna hjólið upp á ný
segir Ingiveig Gunnarsdóttir fram-
kvöðull Landnámu staðreyndimar
tala öðra máli.
Á þessum áram hafa umsvif
Landnámu aukist jafnt og þétt. Sal-
an var fremur dræm fyrsta starfsár-
ið enda fyrirtækið nýtt af nálinni og
rétt að byrja að kynna sig á mark-
aðnum. Á öðra starfsári var ljóst
hvert stefndi en þá hafði salan aukist
áttfalt. I kjölfarið hófst markvisst
kynningar- og markaðsstarf og
tryggðir vora samningar við fleiri
erlenda ferðaheildsala. Stjómendur
höfðu einsett sér að ná núllpunkti í
rekstrinum árið 1999 og hefur það
gengið eftir. Á fjórða starfsári eru
ferðir Landnámu í boði hjá stóram
ferðaheildsölum í Þýskalandi, Hol-
landi, Ítalíu, Bandaríkjunum og á
Norðurlöndunum allt árið um kring.
Sérhæfing Landnámu á innanlan-
dsmarkaði felst m.a. í fræðsluferðum
þar sem jarðfræði landsins, sögu,
bókmenntaarfi, plöntu- og dýraríki
og samfélags- og umhverfismálum
era gerð ítarleg skil. I því skyni hef-
ur verið stofnað til viðskipta við sér-
hæfðar ferðaskrifstofur er sinna
menntastofnunum, náttúraverndar-
samtökum, fuglaskoðuram og
áhugahópum um náttúrufræði. Þess-
ar sérferðir hafa skilað fyrirtækinu
mestum hagnaði en smám saman
hefur einnig tekist að festa í sessi
dagsferðir og lengri ferðir sem era í
boði með reglulegu millibili allt árið
um kring.
í litlum hópum
til framandi landa
Landnáma býður ekki eingöngu
upp á innanlandsferðir fyrir útlend-
inga því frá upphafi var stefnt að því
að þjóna íslendingum í utanlands-
ferðum þar sem sjónarmið „grænn-
ar“ ferðamennsku er í hávegum haft.
Þar er m.a. átt við ferðir til framandi
heimsálfa í litlum hópum þar sem
sérstaklega er höfðað til áhuga
ferðamanna á náttúrafari og mann-
lífi viðkomandi lands. Fyrstu ferðir
Landnámu árið 1997 til Costa Rica
og Ekvador og Galapagos fengu góð-
an hljómgrann þó ekki hafi náðst
þátttaka í allar ferðir sem í boði voru
það árið.
Árið 1999 kom út ferðabæklingur
sem hefur að geyma upplýsingar um
ferðir Landnámu þrjú ár fram í tím-
ann. Mun það vera í fyrsta skipti sem
það er gert í ferðaþjónustu hér á
landi. Þetta var gert með þarfir við-
skiptavinanna í huga enda krefjast
ferðir til annarra heimsálfa á fram-
andi slóðir lengri undirbúnings og
skipulagningar bæði hvað varðar
tíma og fjármögnun. Féll bæklingur-
inn í góðan jarðveg hjá viðskiptavin-
um Landnámu. Fljótlega eftir að
hann kom út seldist önnur ferðin til
Ekvador og Galapagos upp en þang-
að var farið í október síðastliðnum.
Einnig var farið til Nepal og Tíbet í
mars og til Eystrasaltslandanna í
maí.
Næstu utanlandsferðir á vegum
Landnámu era annars vegar páska-
ferð til Madagaskar- og Máritíus-
eyja og hins vegar ferð með Síber-
íuhraðlestinni til Rússlands, Mong-
ólíu og Kína í lok ágúst. Einnig
býður Landnáma upp á náttúravæn-
ar fjölskylduferðir til Minnesota í
Bandaríkjunum. Þar er dvalið í
fögra umhverfi vatna og skóglendis í
sumarhúsum. Tímanum er varið í
náttúruskoðun sem samræmist
áherslum vistvænnar ferðamennsku.
Á næsta ári er einnig stefnt að
tveimur stóram ferðum, annars veg-
ar þriðju ferðinni til Ekvador og
Galapagos og hins vegar til Papúa-
Nýju Gíneu.
Með ólæknandi
ferðabakteríu
Alls eru hluthafar í Landnámu tíu
talsins. Auk Sigurðar og Ingiveigar
starfa Coletta Búrling og Ragnheið-
ur Erla Bjarnadóttir á skrifstofunni
en þær era í hópi eigenda. En hvað
skyldi hafa orðið til þess að stofnuð
var vistvæn ferðaskrifstofa?
Ingiveig segist hafa verið haldin
ferðabakteríu frá þvi hún lauk stúd-
entsprófi og fór til Ítalíu til að vinna
á ferðskrifstofu á Lignano. Hún átti
gott samstarf við starfsfólk Útsýnar
sem hafði skrifstofu við hliðina. Mál-
in þróuðust þannig að hún gerðist
leiðsögumaður í nokkrum ferðum á
vegum Útsýnar á Ítalíu og síðar í
heimsreisum.
„Það var ljóst að ekki varð aftur
snúið og að minn starfsvettvangur
myndi tengjast ferðamálum. Eg
starfaði með Ingólfi Guðbrandssyni í
heimsferðunum og það var góður
skóli. Hann vildi hafa allt sem sneri
að farþegunum fullkomið. Auk þess
kynntist ég öllum hliðum ferðaþjón-
ustunnar á meðan ég var hjá Útsýn.
Ég fékk gott tækifæri til að ferðast
víða á þessum áram, til dæmis til
Japan, Filippseyja, Taílands, Mal-
asíu, Borneó og fleiri staða. Þessi
reynsla er ómetanleg.“
Eftir nokkum tíma lá leið Ingi-
veigar aftur í Háskólann þar sem
hún ákvað að leggja stund á nám í
hagnýtri fjölmiðlun. „Ég hafði unnið
lengi undir miklu álagi enda fylgir
starfi í ferðaþjónustu talsverð
streita. Eins langaði mig að vita
hvort lífið byði upp á eitthvað annað
áhugavert en ferðamennsku. Þetta
nám hefur nýst mér ágætlega en
ferðamálin toguðu í mig og auðvitað
endaði ég á því að fara til Bretlands í
mastersnám í ferðamálafræðum við
háskólann í Surrey.“
Að leggjast í grasið
og drekka úr læk
Það var einmitt í Bretlandi sem
áhuginn á vistvænni ferðamennsku
kviknaði. „Þetta var mjög gott og
skemmtilegt nám. Þarna opnuðust
augu mín íyrir því sem var að gerast
í ferðamálum á alþjóðlegum vett-
vangi og ég valdi að skrifa um vist-
væna ferðamennsku í lokaritgerð
minni. Eftir því sem ég sökkti mér
meira niður í efnið fannst mér það
verða áhugaverðara.
Eftir að ég kom heim hóf ég nám
við Leiðsöguskólann. í kjölfar þess
hóf ég störf sem leiðsögumaður á ís-
landi. Það var ný reynsla fyrir mig
og opnaði mér nýja sýn. Ég upplifði
landið með augum gestsins. Það var
ákaflega lærdómsríkt og endur-
minningamar frá þessum tíma koma
stöðugt upp í hugann þegar ég er að
útbúa ferðalýsingar. Flestar ferðim-
ar sem ég leiðsagði voru hringferðir
um ísland þar sem reynt er að kom-
ast yfir sem mest á sem skemmstum
tíma. Þessar ferðir vora vinsælastar
á þeim áram og era enn hjá ákveðn-
um hópi ferðamanna. Gallinn var sá
að hóparnir vora oft blandaðir sem
gerði það að verkum að ferðaþarfirn-
ar vora mjög mismunandi. Sumir
vildu vera inni í bíl allan tímann á
meðan aðrir vildu heldur njóta nátt-
úrannar og ganga um.“
Ingiveig segist strax hafa séð að
hér á landi vantaði fjölbreyttara
ferðaframboð og hugsað með sér að
gaman væri að stofna ferðaskrif-
stofu sem gæti breytt þessu ferða-
mynstri. Möguleiki væri að raða
fólki í hópa eftir getu og jafnvel aldri
og áhugamálum. Náttúraferðamenn
kunna að meta að fá tíma til að njóta
náttúrannar, upplifa hana í nálægð,
leggjast í grasið, finna ilminn af
gróðrinum og hlusta á hljóð náttúr-
unnar. „Þetta er það sem er svo sér-
stakt við landið okkar þó erfitt sé að
sannfæra erlenda ferðamenn um að
þeim sé óhætt að drekka vatn beint
úr lækjum.
Orlagarík ferð
um Reykjanes
„Hugmyndin þróaðist smám sam-
an hjá mér. Eftir að ég kom heim úr
námi var mikið leitað til mín með að
halda erindi og skrifa greinar um
vistvæna ferðamennsku og ég fann
að áhuginn á þessum málum var að
vakna og þörfin fyrir ráðgjöf var til
staðar. Landnámu, sem ráðgjafar-
fyrirtæki, stofnaði ég svo í apríl 1996
ásamt Steinunni Harðardóttur,
Fríðu Björgu Eðvarðsdóttur og
Guðbjörgu Gunnarsdóttur. Þá sá ég
þó ekki fyrir mér að ég myndi stofna
ferðaskrifstofu þótt sú hugmynd
byggi alltaf undir.“
Málin þróuðust þannig að Ingiveig
var beðin að halda erindi um vist-
væna ferðamennsku fyrir starfsfólk
Flugleiða sem starfar bæði hér á
landi og erlendis. Hún tók það að sér
ásamt Steinunni Harðardóttur og í
tengslum við erindið skipulögðu þær
vistvæna ferð um Reykjanesið. „Við