Morgunblaðið - 27.02.2000, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 27. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
EINHVERJU sinni þegar
Einar Olgeirsson var
hótelstjóri á Húsavík
bað hann tíu ára gamla
dóttur sína að sópa
stéttina fyrir framan innganginn á
hótelinu. Stuttu síðar sér hann að
stúlkan er á bak og burt en sópurinn
liggur á stéttinni. „Þegar hún kom til
baka spurði ég hana hvar í ósköpun-
um hún hefði verið. Þá svarar hún:
„Æi, hann kom héma söngstjórinn.
Hann vantaði rödd í kórinn, það var
verið að gifta í kirkjunni.“ Þetta sýnir
hvað einstaklingurinn skiptir miklu
máli út á landsbyggðinni.“
Og Einar heldur áfram: „Það er
nauðsynlegt fyrir hvem Islending að
hafa búið á landsbyggðinni. Það eyk-
ur skilning fólks og það fær tækifæri
til að kynnast menningu landsbyggð-
arinnar. Fólk úti á landi framleiðir
menninguna sjálft og lætur ekki mata
sig. Það var ekki fyrr en eftir að ég
kom suður aftur að ég fór að skilja
pólitíkina. Ég sagði stundum að svona
gengju hlutimir ekki íyrir sig í
Reykjavík en þegar ég kom þangað
aftur sá ég að þeir vom nákvæmlega
eins.“
Einar talar af eigin reynslu. Hann
og fjölskylda hans bjuggu á Húsavík í
fímm ár á seinni hluta 8. áratugarins.
Hann segist hafa lært margt þar
nyrðra, sem hafi verið sér hollt vega-
nesti. Til að undirstrika það segist
hann gjaman segja söguna af dóttur
sinni og röddinni sem vantaði í kór-
inn.
„Ég hef fylgst með þáttum hins
ágæta fréttamanns Stefáns Jóns Haf-
stein og haft gaman af. Þættimir
hans em mjög góðir en mér finnst
ekki koma nógu skýrt í umræðuna hið
jákvæða við að búa úti á landsbyggð-
inni svo sem nálægðina við þjónustu-
stofnanir, verslanir, skóla, leikskóla,
skíðabrekkur og náttúma, svo eitt-
hvað sé talið,“ segir hann enn fremur.
Með Jóni forseta í Smutthullen
Einar var Reykjavíkurbam. Hann
fæddist í húsi sem faðir hans byggði á
Bergstaðastræti 64 en „ég var svo
heppinn að alast upp á Barónsstíg 3,
rétt hjá Nóa-Síríusi,“ segir hann. Þar
skammt frá byggðu Bretarnir kamp
og strákamir í hverfinu gerðu sér tíð-
ar ferðir þangað enda var þeim vel
tekið. Þar lærði Einar, þá innan við
fermingaraldur, undirstöðuatriði í
ensku.
Kampurinn var kyntur með kolum.
„Það var gamall kai'l sem sá um kola-
kyndinguna. Hann kallaði oft í mig,
hey ladd, come here. Síðan gaf hann
mér stórar franskbrauðssamlokur
með sultu,“ segir Einar og teiknar
með fingrinum á borðið fyrir framan
sig ferhyrning á stærð við stóran
matardisk.
Einar segir að um miðja öldina hafi
hann eins og aðrir ungir menn verið
„gráðugur í sumarvinnuna". Hlutim-
ir æxluðust svo að hann réð sig á síð-
ustu mínútu um borð á síðutogarann
Jón forseta. Hann var á leið í „Smutt-
hullen," eins og Smugan var þá köll-
uð. Túrinn tók þrjá mánuði en í júlí-
mánuði var siglt af stað heim á leið.
Þá hugsaði hásetinn ungi með sér að
hann skyldi fara í Stýrimannaskólann
um haustið. Úr því varð þó ekki, íyrst
og fremst vegna þess að þegar heim
var komið skall á langt sjómanna-
verkfall.
Fótuðum okkur við lunninguna
„Þá sá ég auglýsingu um að það
vantaði þjónanema á Sjálfstæðishúsið
við Austurvöll. Ég ákvað að sækja um
og fékk starfið. Það var því íyrir til-
viljun að ég fór í þetta starf.
Sjálfstæðishúsið var hálfgerð Saga
hvað veitingarekstur varðaði í þá
daga og þar vom flestar opinberar
veislur haldnar. En það var ekkert að
gera þar á sumrin. Þá var ég sendur á
Gullfoss. Þar var ég í mörg sumur og
endaði sem yfirþjónn.
Gullfoss var erfitt farþegaskip.
Hann var stuttur og hátt upp í brú.
Hann valt svo mikið að við fótuðum
okkur við lunninguna þegar mest á
gekk. Það var erfitt að vinna þar,“
segir hann og gesturinn sér fyrir sér
hvernig þjónamir eiga fullt í fangi
með súpudiskana þrjá í höndunum.
„Það verður enginn sjóveikur þegar
skip veltur. Það er ekki fyrr en skipið
fer að höggva öldumar að allir hverfa
til koju.“ Einar verður hugsi og segir
svo: „Það er synd og skömm að Is-
lendingar skuh ekki eiga skemmti-
ferðaskip. Ég skil ekkert í því að eng-
LjósmyndA'igíus Sigurgeirsson
Fyrsta konungsveislan sem Einar tók þátt í, þá nemi í Sjálfstæðishúsinu, var þegar Kristján IX Danakonungur
kom til landins. Hér heldur dr. Kristján Eldjám forseti Islands veislu á Hótel Sögu Margróti drottningu Dana til
heiðurs. Einar stendur fyrir aftan háborðið og fylgist með að allt gangi samkvæmt áætlun.
Gagntekinn
af starfinu
Starfsdagur Einars
Olgeirssonar hefur oft
verið langur. Hann
hefur gripið í flest þau
störf sem unnin eru á
íslenskum hótelum og
tekið þátt í að þróa
ferðaþjónustu í landinu.
María Hrönn
Gunnarsdóttir heim-
sótti hann á dögunum
og Einar sagði henni
undan og ofan af starfí
sínu, meðal annars þvi
að stundum fór hann í
5-bíó til að hvíla sig.
Morgunblaðið/Golli
Einar Olgeirsson
Þjónamir Einar og Jón Arason í káetu á Gullfossi.
inn skuli hafa farið út í það. Það
myndi bera sig. Skipið gæti síðan ver-
ið í Karíbahafinu á vetuma, þangað
vilja íslendingar gjaman fara.“
Leið Einars lá oft til Danmerkur á
meðan hann sigldi með Gullfossi á ár-
unum upp úr 1950. „Þá var mikill
skortur í Danmörku. Þar vom t.d.
hvorki til hrísgijón né kaffi. Einn
kaffipakki dugði fyrir leigubíl í heilan
dag.“
Ekkert mátti klikka
Þegar Gullfoss- og Sjálfstæðis-
hússámm Einars lauk vann hann sem
þjónn á ýmsum stöðum svo sem í
Röðli, sem var þar sem verslunin
Sautján við Laugaveg er nú, og í
Breiðfirðingabúð við Skólavörðustíg.
Einnig starfaði hann á Hótel Borg og
sem yfirþjónn í Klúbbnum á ámnum
1962 til 1965.
Þá kom Hótel Saga til sögu, nýtt
hótel með nýjar áherslur. Einari var
boðið að verða þar aðstoðarhótelstjóri
en Konráð Guðmundsson, sem lærði
á undan Einari í Sjálfstæðishúsinu,
var hótelstjóri.
„Það var gaman að taka þátt í að
skapa þessa nýju línu,“ segir hann.
„Ekkert gerðist öðravísi en að það
væri á Hótel Sögu og þar vom allar
opinberar veislur haldnar. Prótókoll-
ið í kringum þær er mikið og margt
sem þurfti að skipuleggja. Þá sá mað-
ur um allt frá því að taka á móti ráðu-
neytisstjóranum, semja matseðilinn,
taka á móti gestunum og kveðja þá að
lokum. Ekkert mátti klikka, það var
alltaf númer eitt.“
Fyrsta veislan fyrir konungborinn
mann sem Einar tók þátt í var veisla
sem haldin var Kristjáni IX Dana-
konungi, afa Margrétar drottningar,
til heiðurs. „Þá var ég nemi í Sjálf-
stæðishúsinu," segir hann og bætir
svo við þegar á hann er gengið að
hann hafi m.a. séð um veislur fyrir
alla þjóðhöfðingja Norðurlandanna
sem og hertogann af Lúxemborg auk
þjóðhöfðingja fiá fleiri löndum. Síð-
asta veislan sem hann tók þátt í var
við heimsókn forsætisráðherra Jap-
ans í vor sem leið. „Þetta fólk er afar
alúðlegt. Reynsla mín er sú að því
háttsettari sem menn em því alúð-
legri em þeir.“
Ég sá aldrei myndina
Einar segist sjaldan hafa verið
heima hjá sér á þessum ámm og að
kona hans, Emilía Sigurjónsdóttir,
hafi að mestu séð um heimilið í Kópa-
voginum og uppeldi bamanna.
„Þetta var geysileg vinna. Fjöl-
skyldan var stór og það varð að vinna
fyrir henni. Ef það tókst var maður
ánægður. Starfið gagntók mann.
Maður mætti kl. 7 á morgnana og var
oft ekki kominn heim fyrr en um tvö-
leytið á nóttunni. Samt mætti maður
kl. 7 morguninn eftir. Ég átti að fá frí
á fimmtudögum en það tókst sjaldn-
ast. Þetta var bara vinna. En ég gerði
það stundum að fara í Háskólabíó í 5-
bíó til að slappa af áður en kvöldgest-
imir komu. Eg sá aldrei myndina, ég
bara svaf og kom svo endumærður til
vinnu aftur."
Vert þú ekki með
Reykj avíkurstæla
Einar var í 10 ár á Sögu. Þá var
haft við hann samband frá Húsavík
og hann beðinn um að taka við hótel-
stjórastöðunni á nýju hóteli þar. „Þar
var maður í öllu. Maður kokkaði og
þjónaði, fór á herbergin og sló lóðina.
Milla kona mín hjálpaði mér mikið við
þessa vinnu.“
Einar brosir við tilhugsunina og
segir svo: „Fyrstu kynni mín af
verkalýðshreyfingunni á Húsavík
vom þau að skrifstofumaður þaðan
kom til mín og sagði með þjósti, þú
skalt ekki með neina Reykjavíkur-
stæla hér. Það var afskaplega gaman
á Húsavík."
Þótt utanbæjarmaðurinn hafi eins
og við var að búast mætt svolítilli tor-
tryggni fyrst í stað fór honum og fjöl-
skyldunni fljótlega að líka vel fyrir
norðan. „En svo vildi konan fara suð-
ur, börnin þurftu að fara að heiman í
skóla. Ég byijaði á Hótel Sögu aftur
og var þar í eitt ár,“ segir hann.
„Ég mat það mikils að allt starfs-
fólk hótelsins á Húsavík og bæjar-
stjómin skomðu á okkur með undir-
skriftum að vera áfram.
Sumir sögðu að ég hefði komið
Húsavík á kortið. Ég var ekkert að
andmæla því en vissi sem var að það
var náttúrahamfóranum, sem urðu í
Þingeyjarsýslum á þessum ámm, að
þakka,“ segir Einar og við brosum
saman. Það fer ekki á milli mála að ár-
in fyrir norðan em Einari kær minn-
ing.
Fótaböð og
nýjar hugmyndir
Þegar árið á Hótel Sögu var á enda
réð Einar sig sem hótelstjóri á Hótel
Esju, að tilstuðlan Erlings Aspelund.
Þetta var árið 1981. „Ég fann strax að
Hótel Esja var öðra vísi fyrirtæki.
Saga var toppurinn á þessum ámm.
En það var gaman að vinna þar.
Byggingin þar sem Búnaðarbankinn
er núna var til mikillar óprýði. Búið
var að mála yfir gluggana og hún var
full af flugvélamótorum og alls kyns
drasli. Ég byrjaði því að láta breyta
þessu og flytja alls kyns þjónustu
þangað eins og er í dag.“
Einar segir að það hafi lengi verið
draumur sinn að láta byggja ofan á
þessa byggingu spegilmynd af hótel-
inu. Hann er því ánægður með nýj-
ustu fréttir þess efnis að það gæti far-
ið að styttast í að sá draumur rætist.
Þegar Einar fór frá Esju og gerðist
hótelstjóri á Hótel Loftleiðum hug-
kvæmdist honum að láta gera ráð-
stefnu- og þingsali þar, sem hann seg-
ir að hafi gert mikið fyrir hótelið þar
enda séu þingsalimir vinsælir.
„Það er gaman að koma með nýjar
hugmyndir og vinna að þeim en mað-
ur þurfti að berjast fyrir þeim með
kjafti og klóm. Það getur verið þreyt-
andi til lengdar."
En Einar segist yfirleitt ekki hafa
gefist upp. Þannig var það t.d. þegar
hann fékk hugmyndina að heilsulind
og líkamsræktarstöð á Hótel Esju.
„Við vomm með hæð sem var
breiðari en aðrar hæðir og herbergja-
gangurinn hefði orðið of breiður. Það
gekk ekki að setja fundarherbergi
þar. Þá datt mér líkamsræktarstöð í
hug. Ég fékk leikhústjaldafyrirtæki
til að ná hugmyndinni á blað svo mér
tækist að útskýra það fyrir stjómend-
um hvað ég ætti við. Þeir spurðu
stundum, „Er Einar ennþá að tala um
þessi fótaböð?" Eftir að hugmyndin
fékk samþykki var Björgvin Snæ-
bjömsson arkitekt fenginn til að út-
færa hana.
Svo sá ég gamla James Bond-bíó-
mynd aftur fyrir skömmu og þar sá
ég svona líkamsræktarstöð. Þá áttaði
ég mig á að þaðan hlyti hugmyndin að
vera komin. Hugmyndir fæðast ekki í
höfðinu á manni bara si svona. En ef
maður sinnir starfi sínu af lífi og sál
þá koma þær til manns.“