Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2016, Qupperneq 71

því einmitt fram að nýja þolmyndin væri í raun þolmynd. Við förum ekki
nánar út í þessar mismunandi greiningar á nýju þolmyndinni en vísum
lesandanum á þær heimildir sem eru nefndar að ofan. Við teljum hins
vegar að til þess að sögn geti úthlutað þolfalli verði viðkomandi setninga-
gerð að hafa frumlag grunnmyndað í frumlagssæti sagnliðarins og við
lítum svo á að það sé VF í nýju þolmyndinni.
Víkjum þá aftur að afturbeygðri þolmynd. Ætlun okkar er að setja
fram nýja greiningu á henni sem er ólík greiningu nýju þolmyndarinnar
og tekur jafnframt mið af tilgátu okkar að afturbeygð fornöfn í aftur-
beygðri þolmynd séu VF.
Oft hefur því verið haldið fram að afturbeygð fornöfn þurfi setn-
ingafræðilegan undanfara sem sé samvísandi við þau. Þannig er Jón í setn-
ingunni Jón rakaði sig setningafræðilegur undanfari sig og þessir tveir liðir
eru samvísandi. Í setningunni Það var rakað sig er enginn sýnilegur undan -
fari, en það kæmi til greina að setningagerðin innihéldi ósýnilegt SF eða
VF, grunnmyndað í frumlagsstöðu sagnliðarins, líkt og við gerum ráð
fyrir í nýju þolmyndinni. Með því móti væri einfalt að útskýra úthlutun
þolfalls til andlags (sbr. umræðu hér að neðan) og afturbeygingu. Aftur á
móti höldum við því fram að það sé hreinlega enginn undanfari í aftur-
beygðri þolmynd (þannig greinir Schäfer 2012 afturbeygða þolmynd í
íslensku og þýsku), en það er einmitt það sem Þórhallur Eyþórsson
(2008a) og Jóhannes Gísli Jónsson (2009) halda fram fyrir nýju þol-
myndina, þ.e. að enginn nafnliður sé grunnmyndaður í frumlagsstöðu
sagnliðarins.
Þá má jafnframt skoða nánar tilgátu Þórhalls Eyþórssonar (2008a:
209) að greiningu á nýju þolmyndinni, en hún felur í sér að úthlutun þol-
falls ráðist af færibreytu (e. parameter) með gildið [±þolfall] í tilteknum
hlutverkshaus (e. functional head). Börn sem eru að læra málið stilla
þannig færibreytuna á [+þolfall] eða [–þolfall] út frá málfræðilegu ílagi
(e. input) sem þau fá úr máli annarra. Þannig er, samkvæmt þessari hug-
mynd, munurinn á hefðbundinni þolmynd og nýju þolmyndinni fyrst og
fremst sá hvernig færibreytan er stillt í máli hvers og eins. Hugsanlegt
væri að beita sambærilegri hugmynd einnig á afturbeygða þolmynd þótt
færibreytan [±þolfall] myndi líklega ekki skýra hvers vegna afturbeyging
er leyfð.
Vandamálið er enn til staðar þó að við notumst ekki við hugmyndina
um færibreytur heldur gerum ráð fyrir að nýja þolmyndin innihaldi frum-
lag fremst í sagnliðnum (hvort heldur VF eða SF) en afturbeygð þolmynd
ekki. Í því samhengi vakna þessar spurningar: Af hverju þarf afturbeygða
Veik fornöfn í afturbeygðri þolmynd 71