Morgunblaðið - 02.03.1997, Blaðsíða 29

28 SUNNUDAGUR 2. MARZ 1997
MORGUNBLAÐIÐ
+
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 2. MARZ 1997 29 .

STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI
FRAMKVÆMDASTJÓRI
RITSTJÓRAR
Árvakur hf., Reykjavík.
Hallgrímur B. Geirsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
LIFEYRISSJOÐIR
OG ATVINNULÍF
Kaup Lífeyrissjóðs verzlun-
armanna á tæplega 7%
hlut Norðurtangans á Isafirði
í Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna hf. undirstrika það vax-
andi hlutverk, sem lífeyris-
sjóðirnir gegna í atvinnulífi
landsmanna. Sölumiðstöðin
sjálf og einstakir hluthafar
eiga að vísu forkaupsrétt að
þessum hlut þannig að ekki
liggur enn ljóst fyrir, hvort
kaupin ganga eftir.
í Morgunblaðinu í gær kom
fram hjá Þorgeiri Eyjólfssyni,
framkvæmdastjóra Lífeyris-
sjóðs verzlunarmanna, að
sjóðurinn á nú hlutabréf í fyr-
irtækjum, sem eru að mark-
aðsvirði um 2,9 milljarðar
króna.
Þau fyrirtæki eru ekki
mörg á íslandi, sem hafa yfir
að ráða fjármunum til þess
að leggja í slík stórkaup, sem
hér um ræðir. Raunar hefur
það legið ljóst fyrir í mörg ár,
að það væri aðeins spurning
um tíma, hvenær lífeyrissjóðir
kæmu af fullum krafti inn í
fjármögnun atvinnulífsins. Nú
er það augljóslega að gerast.
Þátttaka lífeyrissjóða í at-
vinnulífinu með þessum hætti
er bæði jákvæð og eðlileg.
Þeir verða auðvitað að gæta
varkárni í ráðstöfun fjármuna
sjóðfélaga í áhættufyrirtæki
og gera það enda eru heildar-
eignir Lífeyrissjóðs verzlunar-
manna um 45 milljarðar
króna, þannig að hlutabréfa-
eignin er einungis lítill hluti
af þeim eignum.
Hingað til hafa lífeyrissjóð-
ir að langmestu leyti látið
nægja að fjárfesta í fyrirtækj-
um en lítil afskipti haft af
daglegum rekstri þeirra eða
stjórnun, þótt þeir eigi full-
trúa í stjórnum einhverra fyr-
irtækja. Ekki er ólíklegt að
töluverðar umræður eigi eftir
að verða næstu árin um hlut-
verk lífeyrissjóðanna í þessum
efnum. Eiga fulltrúar þeirra
að taka virkan þátt í stjórnum
þeirra fyrirtækja, sem lífeyr-
issjóðirnir eiga hlutabréf í eða
eiga þeir að vera eins konar
óvirkir hluthafar? Slíkar um-
ræður hafa farið fram í öðrum
löndum seinni árin m.a. í
Bandaríkjunum, þar sem líf-
eyrissjóðirnir láta að sér
kveða í auknum mæli.
Um leið og lífeyrissjóðirnir
hér mörkuðu þá stefnu að
hafa meiri afskipti af rekstri
fyrirtækja, sem þeir eiga hlut
í, en þeir hafa gert fram til
þessa, má hins vegar búast
við að töluverðar umræður
yrðu um skipan stjórna lífeyr-
issjóðanna, sem nú eru til-
nefndar af samtökum at-
vinnurekstrarins og launþega
í viðkomandi greinum. Búast
má við að kröfur komi fram
um að eigendur sjóðanna, þ.e.
launþegar komi með beinum
hætti að því að velja fulltrúa
í stjórn sjóðanna.
En hvað sem því líður er
þátttaka lífeyrissjóðanna í at-
vinnulífinu með hlutabréfa-
kaupum eins og þeim, sem hér
hafa verið gerð að umtals-
efni, afar mikilvæg.
Á þessum áratug hafa orðið
miklar sviptingar í verði
hlutabréfa. Eftir verðhækkun
fyrstu árin eftir að hlutabréfa-
markaðurinn þróaðist að ráði
varð umtalsverð lækkun á
verði hlutabréfa, sem stóð í
nokkur misseri. Á síðustu
tveimur árum hefur verð
hlutabréfa hins vegar hækkað
mikið. Lífeyrissjóðirnir hafa
fylgzt með þessum breyting-
um og séð, hvernig hluta-
bréfamarkaðurinn virkar. Þeir
hafa því betri hugmynd um
að hveiju þeir ganga en áður.
Lífeyrissjóðirnir hafa hingað
til farið sér hægt en nú má
búast við að þeim aukist
kjarkur.
OG ENN SEGIR
Arthur Miller um
Deigluna:
„í fyrsta þætti leik-
ritsins fjalla ég um
ýmis vandamál okkar
tíma, og lýsir eftirfar-
andi kafli t.d. vel skoðunum mínum
á vandamálum sem við nú verðum
að horfast í augu við: - „Okkur
veitist örðugt að trúa á það sem
e.t.v. mætti nefna pólitískan áhrifa-
mátt djöfulsins. Þessi vantrú okkar
stafar fyrst og fremst af þvi, að
andstæðingar okkar eru ekki einir
um að vekja upp djöfulinn og af-
neita honum, heldur gera ýmsir af
liðsmönnum okkar slfkt hið sama.
Það er alkunna, hvemig kaþólska
kirkjan notaði rannsóknarréttinn til
að gera djöfulinn að erkióvini, en
andstæðingar kirkjunnar beittu
engu síður kölska til að ná tökum
á hugum manna. Lúther sjálfur var
sakaður um samneyti við djöfulinn,
en sjálfur bar hann sömu villu á
andstæðinga sína. Ekki bætti það
úr skák, að Lúther þóttist hafa náð
fundum kölska og rökrætt um guð-
fræði við hann. Slíkt þemur mér
reyndar ekki á óvart. Á háskólaá-
rum mínum hafði kennari minn í
sögu (sem var Lútherstrúarmaður)
þann sið að stefna saman stúdent-
um, draga tjöld fyrir glugga og
reyna að ná sambandi við sjálfan
Erasmus! Ekki vissi ég til þess, að
hann hlyti opinberlega ákúrur fyrir
þetta framferði sitt, enda eru
stjórnendur háskólans eins og flest-
ir aðrir, í hópi þeira sem aldir hafa
verið upp í trú á djöfulinn. Á vorum
dögum eru Englendingar eina þjóð-
in, sem hefur forðazt þá freistingu
nútímamannsins að dýrka djöful-
inn. í löndum kommúnismans er
hvers konar andspyma talin eiga
rót sína að rekja til hinna djöfullegu
auðvaldsafla og í Ameríku eiga all-
ir aðrir en afturhaldsmenn á hættu
að vera sakaðir um að eiga sam-
neyti við hið rauða víti. Af þessu
HELGI
spjall
fær hvers konar póli-
tísk andspyma djöful-
legan grimmdarsvip,
sem réttlætir, að allar
hefðbundnar venjur
um samskipti sið-
menntaðra manna
séu numdar úr gildi. Stjómarstefna
er þannig lögð til jafns við siðferði-
legan rétt og öll andspyrna talin
af hinu vonda. Þegar tekizt hefur
að koma á slíkri jafngildingu valds
og siðferðilegs réttar, verða í
þjóðfélaginu samsæri og gagnsam-
særi og ríkisstjómir líta þá ekki
lengur á sig sem gjörðardómara,
heldur einskonar svipu guðs.
... Þetta fínnst áhangendum
McCartys hér í Bandaríkjunum ekki
nógu góð latína, og sannast sagna
hata þeir mig áreiðanlega eins og
pestina. Þeir vita, að ef fólkið skyldi
þennan boðskap, ef almenningur
væri eins vel á verði og nauðsyn
krefur, væri hér enginn McCarty-
ismi. Áftur á móti erum við nú á
hættulegum vegamótum, því hegð-
un kommúnista hefur orsakað
mikla hræðslu almennings og þessa
hræðslu reyna sumir að nota sér:
með því að ala á henni geta þeir
blindað menn, svo þeir sjá ekkert
nema kommúnistana, en taka ekki
eftir því, að þeir sogast sjálfir með
annarri öfgastefnu. Á þennan hátt
m.a. hefur McCarty-isminn orðið
til. - Þó að hann eigi nokkur ítök
hér í Bandaríkjunum nú, tel ég ólík-
legt annað en hin fijálslyndu öfl
beri sigur úr býtum að lokum. En
framundan eru erfíðir tímar og
nauðsynlegt að vera vel á verði.
... Margir álita, að McCartys-ism-
inn sé á undanhaldi hér í Bandaríkj-
unum. Það er einnig mín skoðun,
en þó er langt frá því að búið sé
að uppræta hann. Eina von hans
er, að möguleikar séu á stríði. Ef
kalda stríðinu linnir, er úti um
McCarty-ismann, því að þá minnkar
kommúnistahræðslan, en hún er
næring hans og lífgjafi, eins og ég
Arthur Miller
sagði áðan.... Honum er ekki eins
illa við neitt og friður haldist við
kommúnista. Þess vegena hefur
McCarty reynt að varpa sumum
ágætustu sonum Bandaríkjanna út
í yztu myrkur, fyrir þá sök eina,
að þeir hafa reynt að hlú að þessum
friði. Við munum eftir árásinni á
Marshall, fyrrverandi utanríkisráð-
herra, í sumar. McCarty reyndi að
stimpla hann föðurlandssvikara.
Hann og hans líkar eru ímynd djöf-
ulsins í augum McCartys og ann-
arra þeirra, sem nú reyna að kynda
galdrabálin hér í Bandaríkjunum.
... Hann reynir að finna einhvern
veikan blett á fórnardýrum sínum,
og vitanlega er slíkt ofur auðvelt,
því að enginn maður er gallalaus.
Síðan dregur hann þennan ákveðna
galla fram og básúnar hann út, svo
að þeir sem ekkert þekkja til, álíta
að fórnardýrið sé hin mesta
ófreskja. Hitt forðast hann eins og
eldinn að draga fram heildarmynd
af manninum, kosti og galla, því
þá veit hann, að málið fer að vand-
ast.“
Skyldum við ekki þekkja þessa
aðferð(!)
M.
Minnkandi
samkeppni á sjón-
varpsmarkaðnum
hefur að vonum ver-
ið mjög til umræðu
að undanfömu eftir
kaup Stöðvar 2 á
Stöð 3. En jafnframt
hefur margt í þróun viðskipta- og atvinnu-
lífs á undanförnum árum og raunar síð-
asta aldarfjórðung vakið upp spurningar
um í hve ríkum mæli væri hægt að tryggja
þá samkeppni hér, sem flestir eru sam-
mála um að er neytendum til mestra hags-
bóta.
Fyrir rúmum tveimur áratugum voru
tvö íslenzk flugfélög sameinuð í eitt. Þá
höfðu Flugfélag íslands hf. og Loftleiðir
hf. keppt sín í milli um hylli íslendinga
og útlendinga í aldarfjórðung, þótt starf-
semi Loftleiða hafí að vísu að verulegu
leyti byggzt á flugi með útlendinga yfír
Atlantshafíð.
Markaðurinn hér heima fyrir átti erfítt
með að sætta sig við eitt flugfélag og
smátt og smátt varð til annað flugfélag,
Arnarflug hf., sem hóf áætlunarflug á
milli landa í samkeppni við Flugleiðir.
Rekstur Amarflugs endaði í gjaldþroti og
sú skoðun varð nokkuð almenn, að forráða-
menn Flugleiða hefðu haft rétt fyrir sér,
þegar þeir héldu því fram, að markaðurinn
á Islandi væri svo lítill, að hann gæti ekki
staðið undir nema einu innlendu áætlunar-
flugfélagi. En jafnframt var spurt, hvernig
hægt væri að tryggja að þetta eina áætlun-
arflugfélag nýtti sér ekki aðstöðu sína á
kostnað neytenda. Svar forráðamanna
Flugleiða við þeirri spurningu var að sam-
keppnin, sem tryggði hag neytenda kæmi
frá erlendum flugfélögum, sem fljúga
hingað yfir sumarmánuðina.
En jafnframt má auðvitað segja, að
leiguflug á vegum íslenzkra ferðaskrif-
stofa og þá m.a. með vélum íslenzka flug-
félagsins Atlanta hafi tryggt ákveðið að-
hald. Þetta flugfélag, sem er í eigu Arn-
gríms Jóhannssonar, flugstjóra og konu
hans, hefur náð að blómstra og byggja
upp ótrúlega umfangsmikla starfsemi með
leiguflugi erlendis.
I ferðaþjónustu hefur komið fram gagn-
rýni á umsvif Flugleiða, sem hafa keypt
ferðaskrifstofur, sem áður voru í einkaeign
pg m.a. með kaupum á Ferðaskrifstofu
íslands hf. náð umtalsverðri fótfestu í
hótelrekstri á landsbyggðinni. Önnur fyrir-
tæki í ferðaþjónustu telja, að samkeppnis-
staða þeirra sé mjög erífið af þessum sök-
um.
Fyrir rúmum áratug voru starfandi hér
þijú íslenzk skipafélög, sem héldu uppi
flutningum milli Islands og annarra landa,
þ.e. Eimskip, Hafskip og skipadeild Sam-
bandsins. Ekki þarf að tíunda lokin á
rekstri Hafskips en nú eru rekin hér tvö
innlend skipafélög, Eimskip og Samskip.
Ekki virðist hafa skort á samkeppni þeirra
í milli vegna þess, að á fimmtudag var
upplýst, að hagnaður af rekstri Eimskipa-
félagsins á sl. ári væri minni en vonir
hefðu staðið til, m.a. vegna harðrar sam-
keppni þessara tveggja skipafélaga. En
sennilega er það rétt mat, að tæpast sé
rekstrargrundvöllur fyrir fleiri skipafélög
en þessi tvö í áætlunarsiglingum á milli
landa, þótt hér séu rekin með myndarbrag
önnur skipafélög í annars konar flutning-
um. Og skipafélögin tvö hafa komizt að
þeirri niðurstöðu, að einungis sé rekstrar-
grundvöllur fyrir siglingum skipa annars
þeirra, þ.e. Eimskips á siglingaleiðinni
milli íslands og Bandaríkjanna.
Á síðasta áratug voru starfandi hér sjö
bankar auk fjölmargra sparisjóða. í ljós
var komið, að flestir þessara banka voru
of litlir til þess, að geta þjónað viðskipta-
vinum sínum, sem leiddi til sameiningar
fjögurra þeirra S íslandsbanka hf. Sam-
keppnin minnkaði að sjálfsögðu en er eft-
ir sem áður hörð á milli banka og spari-
sjóða en þar að auki hafa komið til sögunn-
ar verðbréfafyrirtæki og fjármögnunarfyr-
irtæki og fjármálamarkaðurinn almennt
hefur opnazt.
í tryggingageiranum hefur fyrirtækjum
einnig fækkað á allmörgum undanfömum
árum. Sjóvátryggingafélag íslands hf. og
Almennar tryggingar hf. sameinuðust í
Sjóvá-Almennar hf. og Brunabótafélag
íslands og Samvinnutryggingar sameinuð-
ust í Vátryggingafélag Islands hf. Síðan
hafa minni tryggingafélög gengið inn í
þessar stærri samsteypur. Nú er erlend
samkeppni komin til sögunnar, sem þegar
hefur orðið til þess, að iðgjöld vegna bíla-
trygginga hafa lækkað verulega.
I smásöluverzlun á höfuðborgarsvæðinu
hafa spurningar vaknað um markaðshlut-
deild Hagkaups. Hins vegar hefur enginn
getað sýnt fram á með frambærilegum
rökum, að Hagkaup hafi nýtt þá markaðs-
stöðu til þess að hækka matvöruverð og
ekki fer á milli mála, að samkeppni er
mjög hörð á milli þriggja til fjögurra fyrir-
tækja á þessu sviði, sem sannanlega hefur
lækkað matvælaverð í landinu á undan-
fömum árum.
Áþekk þróun hefur raunar orðið á fjöl-
miðlamarkaðnum, þar sem öll dagblaðaút-
gáfa er komin í hendur tveggja fyrirtækja
og samkeppni á milli sjónvarpsstöðva er
einungis tryggð vegna þess, að ríkið sjálft
rekur sjónvarpsstöð. Það breytir hins veg-
ar ekki því, að samkeppni um hylli auglýs-
enda og áskrifenda er gífurlega hörð og
enginn hefur haldið því fram með rökum,
að tjáningarfrelsi fólks hafl verið skert á
nokkurn hátt með þessari þróun.
Olíufélögin þijú hafa lengi verið skot-
spónn þeirra, sem telja að verulega skorti
á samkeppni í íslenzku atvinnulífí. Framan
af var ekki við þau að sakast vegna þess,
að þeim var gert skylt að kaupa olíu og
benzín frá Sovétríkjunum vegna annarra
viðskiptahagsmuna íslendinga. Eftir að
þeirri kvöð var létt af olíufélögunum jókst
samkeppni þeirra í milli og íslendingar
kynntust í fyrsta skipti mismunandi benz-
ínverði. Vísbendingar um aukna sam-
keppni jukust enn eftir að kanadíska olíu-
fyrirtækið Irving Oil lýsti yfir þeirri fyrir-
ætlan að hefja umsvif hér og í kjölfar
þess kom Orkan til sögunnar, sem býður
lægra benzín gegn sjálfsafgreiðslu. Hin
hefðbundnu olíufélög hafa svo fylgt í kjöl-
farið með mismunandi verði eftir því, hvert
þjónustustigið er.
Samkeppni
- fákeppni
REYKJAVÍKURBREF
Laugardagur 1. marz
«*/
VIÐ FRIKIRKJUVEG
Morgunblaðið/Rax

ÞEGAR LITIÐ ER
á þessa þróun er
alveg ljóst, að það
er engan veginn
einhlítt að samein-
ing fyrirtækja eða fækkun fyrirtækja í
sömu grein hafí leitt til minnkandi sam-
keppni. Hins vegar virðist samkeppnin oft
beinast að öðrum þáttum en því verðlagi,
sem neytandinn greiðir fyrir vöru eða þjón-
ustu. Þó verður ekki betur séð en hörku-
samkeppni sé í matvöruverzlun og skipa-
flutningum. Þrátt fyrir harða samkeppni
á milli tryggingafélaga um hylli viðskipta-
vina leiddi hún ekki til umtalsverðrar lækk-
unar iðgjalda fyrr en brezkt tryggingafé-
lag kom inn á markaðinn með bílatrygg-
ingar á lægra verði en hér hafði þekkzt.
Með sama hætti er ljóst að samkeppni
banka og sparisjóða hefur beinzt að öðrum
þáttum en lægri útlánsvöxtum eða hærri
innlánsvöxtum eða lægri þjónustugjöldum.
Það er forvitnilegt umhugsunarefni,
hvers vegna að því er virðist hörð sam-
keppni á mörgum sviðum viðskiptalífsins
beinist oftar en ekki að öðru en verðlagi.
Eru íslenzkir neytendur eftir áratuga óða-
verðbólgu enn ekki búnir að öðlast það
verðskyn, sem neytendur í nálægum lönd-
um hafa í ríkum mæli og tryggir m.a.
sterkt aðhald með verðlagi þar? Eða er
hugsanlegt að vegna þess hvað markaður-
inn hér er þrátt fyrir allt lokaður komist
fyrirtækin upp með að heyja samkeppni
sín í milli á allt öðrum forsendum en ann-
ars staðar tíðkast?
Það liggur í augum uppi, að markaður-
inn hér er mjög lítill og líklega komumst
við ekki hjá því að horfast í augu við það,
að vegna fámennis þjóðarinnar verður allt-
af fákeppni á veigamiklum sviðum við-
skiptalífsins. Þó má spyija, hvers vegna
verðsamkeppni á sumum sviðum er harð-
ari en annars staðar. Hvers vegna ríkti
svo gífurlega hörð samkeppni á milli
skipafélaganna á síðasta ári, að áhrif
hennar sjást í reikningum Eimskipafé-
lagsins en áþekk samkeppni hefur t.d.
ekki ríkt í bankakerfinu?
Hvers vegna hefur verðsamkeppni aug-
ljóslega verið margfalt harðari í matvöru-
verzlun en t.d. í benzínsölu? Hvers vegna
er verðsamkeppni af hálfu erlendu flugfé-
laganna, sem hingað fljúga ekki meiri en
raun ber vitni?
Ástæðumar fyrir þessu eru vafalaust
margar og flóknar. Þannig er ekki ólík-
legt að verðsamkeppni á milli skipafélag-
anna verði minni á þessu ári en hinu síð-
asta. Viðskiptavinir sjónvarpsstöðvanna
nutu þess áreiðanlega í verði á síðasta
ári, að Stöð 3 var að reyna að ná fót-
festu. Líklegt má telja, að sjónvarpsnot-
enda verði ekki freistað með mörgum
hagstæðum tilboðum á þessu ári.
Hins vegar gæti aukin samkeppni gosið
upp á öðrum sviðum. Þessa stundina virð-
ast t.d. olíufélögin ætla að keppa hart á
matvörumarkaðnum. Og það verður fróð-
legt að sjá, hvort erlend tryggingafélög
bjóða aðrar tryggingar á þessu ári á mark-
aðnum hér en bílatryggingar og líftrygg-
ingar.
Hvers konar
aðhald?
FRJALSRI
samkeppni eru
margvísleg tak-
mörk sett vegna
fámennis þjóðar-
innar og að einhveiju leyti vegna legu
landsins. Við komumst_ ekki hjá því að
horfast í augu við það. Á mörgum sviðum
viðskiptalífsins er markaðurinn einfaldlega
ekki nægilega stór til þess að tryggja þá
samkeppni, sem telja verður bæði æskilega
og nauðsynlega.
En um leið og við komumst ekki hjá
að viðurkenna þessa staðreynd er hitt jafn
ljóst, að það verður þá enn brýnna en
áður að tryggja hag og stöðu neytenda,
þegar slík fákeppni ríkir. Samkeppnis-
stofnun er smátt og smátt að verða merki-
leg stofnun, sem tileinkar sér nútímaleg
vinnubrögð í þeim afskiptum, sem hún
hefur af viðskiptalífínu. Þessi stofnun verð-
ur tæpast sökuð um að hafa farið óvarlega
á fyrstu starfsárum sínum. Þvert á móti
hefur hún gætt fyllstu varkárni í meðferð
mála en augljóst er, að vaxandi þungi er
í starfi hennar.
Samkeppnisstofnun getur átt ríkan þátt
í að veita neytendum þá vemd í fákeppnis-
þjóðfélagi, sem þeir þurfa á að halda. Það
geta öflug Neytendasamtök líka. Neyt-
endasamtökin hér hafa náð töluverðum
árangri en þau þurfa að styrkjast umtals-
vert frá því, sem nú er.
Aðalatriðið er þó, að við gerum okkur
grein fyrir því, að það er sennilega ósk-
hyggja í svo fámennu samfélagi, að jafn
víðtæk samkeppni geti þróazt á öllum svið-
um viðskiptalífsins og þykir sjálfsagt í
öðrum löndum. En þá verður líka að grípa
til annarra ráðstafana, sem að einhveiju
leyti koma í staðinn fyrir samkeppnina,
þótt þær geti aldrei komið að öllu leyti í
hennar stað.
Jafnvel Adam Smith taldi nauðsynlegt
að veita markaðnum ákveðið aðhald. I hinni
frægu bók sinni „The Wealth of Nations"
lýsir hann þeirri skoðun, að kaupsýslumað-
urinn gæti fjárhagslegra hagsmuna sinna
á kostnað almennings, með því að reyna
að komast fram hjá samkeppni markaðar-
ins og með því að reyna að hafa þau áhrif
á stjómmálamenn að þeir komi upp varn-
armúrum gegn fijálsri verzlun. Hann lýsir
jafnframt hlutverki löggjafans á þá leið að
það sé löggjafarvaldsins að hafa stjórn á
kaupsýslumanninum í almanna þágu með
því að þurrka út höft, sem þjóni sérhags-
munum og með því að beina starfsemi
kaupsýslumanna inn á markaðinn, þar sem
samkeppnin ræður rílqum til þess að gæta
hagsmuna neytandans.
Adam Smith gagnrýndi einnig gífurleg-
an hagnað þeirra fyrirtækja, sem nytu
einokunaraðstöðu á þeirri forsendu að slík-
ur hagnaður eyðilegði þá tilhneigingu til
aðhalds, sem væri kaupsýslumönnum eig-
inleg.
Eðilegar ráðstafanir til þess að tryggja
nauðsynlegt aðhald að fyrirtækjum, sem
starfa við aðstæður fákeppni eru því í
fullu samræmi við kenningar þessa fræg-
asta talsmanns markaðsþjóðfélagsins, sem
uppi hefur verið.
„Það liggur í aug-
um uppi, að mark-
aðurinn hér er
mjög lítill og lík-
lega komumst við
ekki hjá því að
horfast í augu við
það, að vegna fá-
mennis þjóðarinn-
ar verður alltaf
fákeppni á veig-
amiklum sviðum
viðskiptalífsins.
Þó má spyrja,
hvers vegna
verðsamkeppni á
sumum sviðum er
harðari en annars
staðar.“

U-f