Morgunblaðið - 18.05.2002, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
KNAUS 400
KNAUS Sport & fun
Netsalan ehf. Garðatorgi 3, Garðabæ, símar 565 6241 og 893 7333,
fax 544 4211 netsalan@itn.is
KNAUS HJÓLHÝSI
Ý M S A R G E R Ð I R
COMPI-CAMP
TJALDVAGNAR
SÖLUSÝNING Í DAG
OPIÐ FRÁ KL. 11-17
VIKING FELLIHÝSI
Blindrabókasafnið 20 ára
Þjónar á þriðja
þúsund manns
Blindrabókasafnið ertuttugu ára umþessar mundir, en
þar hefur verið unnið
mikið og gagnlegt starf í
gegnum árin og starfsem-
in er stöðugt að eflast.
Helga Ólafsdóttir er for-
stöðumaður safnsins og
hún svaraði nokkrum
spurningum um starfsem-
ina á þessum tímamótum
þess og um ráðstefnu sem
safnið gengst fyrir með
styrk frá Norrænu ráð-
herranefndinni.
– Á hvers vegum er
Blindrabókasafnið og
hvernig er það rekið?
„Blindrabókasafnið er
ríkisstofnun og heyrir
undir menntamálaráðu-
neytið. Safnið er rekið
fyrir framlög úr ríkissjóði. Und-
anfarin ár hefur það aflað dálít-
illa tekna með sölu á bókum sem
valdar eru úr hljóðritasafni þess
og settar á almennan bóksölu-
markað. Söluverkefni safnsins
heitir Orð í eyra og hefur það
mælst mjög vel fyrir. Margir
vilja geta keypt fleiri bækur, en
safnið verður að sníða sér stakk
eftir vexti í þessum efnum og
getur ekki bætt við mörgum nýj-
um titlum árlega. Styrktarsjóður
og Vinafélag eru starfandi við
safnið og eru þessir stuðnings-
aðilar safninu mikils virði.“
– Hver var tilurð og forsaga
stofnunar safnsins, hvenær var
það stofnað og hvar er það til
húsa?
„Safnið á rætur að rekja til
hljóðbókaþjónustu Borgarbóka-
safns og Blindrafélagsins. Þessir
tveir aðilar hófu hljóðbókaþjón-
ustu árið 1975 með þeim hætti að
Blindrafélagið sá um hljóðritun
og Borgarbókasafn um útlánin.
Lög um Blindrabókasafn Íslands
voru samþykkt frá Alþingi fyrir
tuttugu árum, 11. maí 1982. Safn-
ið er til húsa að Digranesvegi 5 í
Kópavogi.“
– Hver eru markmið Blindra-
bókasafns Íslands?
„Að sjá blindum og sjónskert-
um og öðrum sem eiga erfitt með
að færa sér í nyt hefðbundið let-
ur fyrir bókasafnsþjónustu.
Safnið framleiðir hljóðbækur og
lánar út, jafnframt er framleitt
efni á blindraletri eftir óskum
hvers og eins lesara. Námsbóka-
þjónusta safnsins sér framhalds-
skólanemum með lestrarörðug-
leika fyrir námsefni á snældum
og blindum námsmönnum á öll-
um skólastigum fyrir námsefni á
blindraletri.“
– Hverjar eru helstu áherslur
safnsins nú um stundir?
„Þjónusta og starfsemi
blindrabókasafna byggist á veru-
legri tæknivæðingu þeirra og
Blindrabókasafn Íslands leggur
nú mikla áherslu á að fylgjast vel
með tækniþróuninni sem er mjög
hröð um þessar mundir. Safnið
er nú að þróa aðstöðu sína á sviði
stafrænnar hljóð-
tækni, en nú er að
koma fram ný gerð
hljóðbóka, Daisy, þar
sem efnið er tekið upp
á tölvu og því miðlað á
geisladiskum til lesenda. Þessar
nýju hljóðbækur gjörbreyta
möguleikum lesandans til að
færa sig til í textanum, fletta og
leita, en gömlu hljóðbækurnar
eru mjög stirðar hvað þetta varð-
ar. Þetta er alveg sérstaklega
þýðingarmikið fyrir námsefnið
og nú eru allar námshljóðbækur
safnsins gerðar sem Daisy-bæk-
ur.
Nýverið var vefur safnsins
opnaður, www.bbi.is. Hann er
sérstaklega auðveldur fyrir
blinda og sjónskerta að ferðast
um, einfaldur í byggingu og með
möguleika á að velja letursstærð
og liti, sem getur skipt sköpum
fyrir sjónskerta. Hann eykur
möguleika lánþega safnsins á að
velja sér bækur.
Tækniframfarir miða að bættri
þjónustu og góð þjónusta við lán-
þegana er í heiðri höfð.“
– Hvað eru mörg verk í safn-
inu og hvernig gengur að byggja
upp og bæta við?
„Titlar hljóðbóka eru yfir 5.000
og um 150 titlar bætast við í
safninu árlega. Í þremur hljóð-
klefum þess fer fram stöðugur
lestur. Blindraleturstitlar eru
um 500, en þess má geta að
blindraletursbækur eru einungis
varðveittar á safninu í tölvutæku
formi og prentaðar sérstaklega
út við hvert útlán, enda bækurn-
ar mjög fyrirferðarmiklar í
prentuðu formi.“
– Hvað hafa margir aðganga
að safninu, hverjir nota það og er
það mikið notað?
„Safnið þjónar á þriðja þúsund
manns um land allt. Lánað er til
einstaklinga og stofnana svo sem
almenningsbókasafna og dvalar-
heimila, sem lána áfram til skjól-
stæðinga sinna. Stærstu lán-
þegahóparnir er aldrað fólk og
nemendur með dyslexíu. Stöðug
aukning hefur verið í útlánum frá
því að safnið var stofn-
að og útlán síðasta árs
voru 52.000.“
– Hvað er næst á
döfinni hjá Blindra-
bókasafninu?
„Safnið stendur fyrir ráð-
stefnu í byrjun júní, sem snýst
einkum um nýja miðla og tækni
varðandi upplýsingaefni, ekki
síst námsefni. Nordbok, þ.e.
Norræna ráðherranefndin, hefur
styrkt safnið til að halda ráð-
stefnuna. Þar mun tæknifólk frá
Norðurlöndunum bera saman
bækur sínar, m.a. um tækniþró-
un við hljóðbókagerð.“
Helga Ólafsdóttir
 Helga Ólafsdóttir tók próf í
bókasafnsfræði og dönsku 1976
frá Háskóla Íslands. MLS frá
Florida State University í Talla-
hassee 1987. Kennari í dönsku
við Gagnfræðaskóla Garða-
hrepps 1971–72 og við Mennta-
skólann við Sund árin 1973–76.
Bókavörður við Borgarbókasafn
frá hausti 1976–1982. For-
stöðumaður Blindrabókasafns
Íslands frá stofnun þess árið
1982. Eiginmaður Helgu er
Hilmar Skarphéðinsson, en
Helga á eina dóttur, Steinunni
Stefánsdóttur.
Stöðug
aukning verið
í útlánum
Geldinganes-grjótið ætlar að reynast R–lista-merinni fjötur um fót.
EFTIR að fregnir hafa borist af háu
fasteignaverði góðra einbýlishúsa í
Þingholtunum hafa fasteignasalar
haft samband við eigendur gamla
Borgarbókasafnshússins við Þing-
holtsstræti, Esjuberg, og kannað
hvort það væri til sölu. Guðjón Már
Guðjónsson, stofnandi tölvufyrir-
tækisins Oz og einn eigenda hússins,
staðfesti þetta í samtali við Morg-
unblaðið en ítrekaði að húsið væri
ekki á söluskrá.
Hann sagðist vera að einbeita sér
að því verkefni að koma upp frum-
kvöðlasetri fyrir ungt fólk í húsinu
og áætlanir miðuðust við að starf-
semin gæti hafist um næstu áramót.
Esjuberg ehf., félag í eigu Guðjóns
Más, keypti húsið af Reykjavíkur-
borg fyrir 70 milljónir króna haustið
2000, með það að markmiði að koma
þar upp frumkvöðlasetri fyrir ungt
fólk. Fyrir um ári var nafni félagsins
breytt í Frumkvöðlaaðstaðan ehf. og
sagði Guðjón að viðræður stæðu yfir
við fjárfesta um að koma að því félagi
með hlutafé.
Áhugi á gamla Borgarbókasafnshúsinu – Esjubergi
Stefnt að opnun frumkvöðla-
seturs um næstu áramót