Morgunblaðið - 18.05.2002, Blaðsíða 55
✝ Tryggvi AndrésJónsson fæddist á
Ísafirði 18. janúar
1920. Hann lést á
Heilbrigðisstofnun-
inni Ísafjarðarbæ 8.
maí síðastliðinn. For-
eldrar hans voru Jón
Pálsson Andrésson, f.
1889, bóndi, ættaður
frá Kleifum í Kald-
baksvík í Stranda-
sýslu, og Þorgerður
Kristjánsdóttir, f.
1888, frá Súðavík.
Þau bjuggu lengst af
á Hlíðarenda á Ísa-
firði. Tryggvi Andrés var fjórði í
röð tíu systkina. Þau voru auk
hans: Björg Aðalheiður, f. 1915, d.
1998, maki var Einar Ingiberg
Guðmundsson, Kristján Jón Mark-
ús, f. 1916, dó ungur, Kristján Jón
Magnús, f. 1918, d. 2002, maki
Jóna Örnólfsdóttir, Guðbjörg
Rósa, f. 1921, maki var Óskar Pét-
ur Einarsson, Þor-
gerður Sigríður, f.
1922, maki Adolf
Hafsteinn Magnús-
son, Lovísa Guðrún,
f. 1924, sambýlis-
maður var Bergþór
Jónsson, Margrét
Anna, f. 1925, maki
Sigurður Gunn-
steinsson, Sigur-
björg Ásta, f. 1926,
maki Þormóður
Stefánsson, og
Valdimar Sigur-
björn, f. 1928, d.
2001, sambýliskona
hans var Helga Albertsdóttir, f.
1934. Móður sína missti Tryggvi
Andrés árið 1935, en faðir hans
kvæntist systur hennar, Guðrúnu
Margréti Kristjánsdóttur, árið
1939.
Tryggvi Andrés verður jarð-
sunginn frá Ísafjarðarkirkju í dag
og hefst athöfnin klukkan 14.
Þegar frændi okkar Tryggvi
Andrés Jónsson er látinn og kominn
inn í ríki Guðs er vissulega margs
að minnast sem þó er misjafnlega
ljóst í minningunni. Við systkinin og
frænka frá Hlíðarenda ólumst upp í
því húsi sem var heimili hans
stærsta hlutann af lífi hans en árin
urðu 82.
Andrés var fæddur í Bjarnaborg,
húsi sem stóð þar sem nú er neðst í
Skipagötu. Örstutt átti hann heima í
Sundstræti en svo flest árin á Hlíð-
arenda sem nú er nr. 10 við Urð-
arveg á Ísafirði. Faðir hans var
verkamaður, seinna verkstjóri og
fiskverkandi og hafði samfara dag-
launavinnunni alltaf nokkurn bú-
skap. Andrés vandist því á það á
barnsaldri að taka til hendi samfara
skóla að vetri og við saltfiskverkun
og búskap á sumri. Lífið var bara
svona þá og ekki mikill tími til leikja
en þó gáfust stundir til þess. Hann
hafði alla tíma mikið gaman af
knattspyrnu og var vel liðtækur
knattspyrnumaður á sínum yngri
árum en þó held ég að hann hafi
haft ennþá meira gaman af því að
fara á skíði. Ekki var hann endilega
á ferðinni þegar flestir voru úti
heldur þegar fáir voru á ferð og
rýmið meira. Við sáum stundum til
hans trampa á skíðum hér uppi í
Stórurð fyrir ofan Hlíðarenda, vel
upp fyrir miðja hlíð og koma svo
þráðbeint niður og stoppa af miklu
öryggi rétt við túngirðinguna. Þetta
gerðu ekki aðrir en þeir sem höfðu
mikla færni á skíðum.
Skólagangan var ekki löng en þó
lauk hann barnaskóla með góðum
vitnisburði og var einnig í unglinga-
skóla á Ísafirði. Við vitum að hann
hefði farið létt með frekara nám ef
það hefði staðið til boða en þá var
lífið saltfiskur.
Andrés tók snemma bílpróf og
seinna meirapróf bifreiðastjóra og
eignaðist milli 1940 og 1950 vöru-
bifreið, Chevrolet, árgerð 1942, og
seinna, 1950–60, annan Letta, ár-
gerð 1946. Hann stundaði nokkuð
akstur á þessum bílum og einnig tók
hann að sér að kenna fólki á bíl í
nokkuð mörg ár. Þó voru þessi bif-
reiðakaup kannski frekar gerð til
þess að létta búskapinn á Hlíðar-
enda sem hann gekk að með föður
sínum og eftir að faðir hans hafði
keypt jörðina Fossa í Engidal var
öllum heyjum frá Fossum ekið á bíl
í hlöðurnar á Hlíðarenda og urðu
þær ferðir ótaldar og heyhlössin
myndarleg og fyrirferðarmikil á
ekki stærri bíl en Chevrolet 1946.
Nú einnig þurfti að aka skít á túnin
og svo voru líka fjárflutningar á
haustin.
Andrés var í mörg ár starfsmaður
Íshúsfélags Ísfirðinga hf., fyrst sem
verkamaður, seinna sem verkstjóri
en lengst var hann bifreiðastjóri hjá
félaginu. Á þessum árum var vinnu-
dagurinn oft langur, sérstaklega
þann tíma sem vetrarvertíð stóð, frá
vetrarbyrjun til vors. Mikil vinna og
ráðdeild á meðferð peninga, sam-
fara því að gera ótrúlega litlar kröf-
ur til veraldlegra gæða, gerði það
að verkum að hann var ágætlega
stöndugur um miðbik ævinnar.
En hann eins og margir fleiri
treysti um of á að bankakerfið
ávaxtaði fjármuni hans og verð-
bólgubálið sem geisaði í mörg ár
rýrði eignir hans til muna. Hann
skildi það vel en var ekki sáttur við
að þeir sem skulduðu mikið og
borguðu jafnvel ekki skuldir sínar
yrðu ríkir en þeir sem fóru vel með
og skulduðu engum neitt yrðu jafn-
vel fátæktinni að bráð.
Þegar afi okkar, Jón Andrésson,
dó árið 1970 hafði hann afhent
Andrési til eignar útihús og tún sem
tilheyrðu Hlíðarenda og einnig
Fossa í Engidal.
Eftir það sneri Andrés sér ein-
göngu að búskapnum og þá með
sauðfé. Kýr sem verið höfðu á Hlíð-
arenda hafði Jón selt nokkru fyrir
andlát sitt.
Andrés var í heimili með föður
sínum og stjúpu, Guðrúnu M. Krist-
jánsdóttur en að þeim báðum látn-
um var hann í heimili með Björgu
systur sinni og hennar fjölskyldu.
Andrés var góði hirðirinn, hirti
vel um kindurnar sínar og hafði af
þeim góðan arð og eftir göngur á
haustin var mikið á sig lagt ef eitt-
hvað vantaði, ferðir um fjöll og dali
þar til týndu sauðirnir fundust.
Bestu og eftirminnilegustu minn-
ingarnar tengjast að sjálfsögðu
sumrunum, heyskapnum á Fossum
með Andrési, bræðrum hans og
systrum, Jóni afa og Gunnu og
systkinabörnum hans á öllum aldri.
Við fórum í sveitina okkar á gamla
Lettanum árgerð 1946, vörubifreið
Í 319, inneftir á morgnana eða í há-
deginu, heim á kvöldin, – setið á
pallinum. Við sem elst erum munum
eftir og tókum þátt í heyskap með
gamla laginu, slegið með orfi og ljá,
rakað og rifjað í flekk og sett upp í
drýli, föng, lanir og galta, og kynnt-
umst einnig nýjum vinnuháttum
þegar vélar og tæki komu. Það var
ógleymanlegt að sitja flötum bein-
um í fallegum hvammi við ána,
borða og drekka það sem haft var
með að heiman, njóta sólarinnar og
þeir yngstu að huga að hreiðri í
hleðslu eða horfa á bröndurnar
skjótast í Fossaánni. Þetta voru
yndisleg ár, oft þurfti að vinna mik-
ið en tilfinningin var góð eftir vel
unnið verk að fara heim að hvíla sig.
Þetta var uppeldi sem fáir eiga kost
á í dag, því miður.
Andrés frændi var ekki allra en
trölltryggur þar sem hann tók því.
Hann átti við vanheilsu að stríða í
allmörg hin síðustu ár og fjögur þau
síðustu var hann ýmist á sjúkrahúsi
eða heima, mismunandi lengi. Við
söknum góða frændans en gleðj-
umst yfir að Guð hefur leyst hann
frá þrautum og þökkum Guði fyrir
að hann þurfti ekki að fara í aðgerð-
ina sem áformuð var.
Af eilífðarljósi bjarma ber,
sem brautina þungu greiðir.
Vort líf, sem svo stutt og stopult er,
það stefnir á æðri leiðir
og upphiminn fegri en augað sér
mót öllum oss faðminn breiðir.
(Einar Ben.)
Garðar S. Einarsson,
Þorgerður S. Einarsdóttir,
Ingibjörg S. Einarsdóttir,
Guðmundur S. Einarsson,
Tryggvi S. Einarsson,
Þorgerður Arnórsdóttir.
Ýmsar vörður bernskunnar, sem
í uppvexti mínum voru máttugar og
tignarlegar og sköpuðu landslag
mitt, hafa nú veðrast, grotnað niður
og horfið sjónum og í stað þess
áþreifanlega verða til minningar
sem þó ylja mér reglulega.
Mér verður æ ljósara hve dýr-
mætar þær eru.
Hlíðarendi var mér eins og annað
heimili. Ég kom og fór eins og mér
datt í hug. Hlíðarendi ömmu minnar
var mér skjól en Hlíðarendi átti sér
fleiri birtingarmyndir. Óljós er
mynd mín af langafa mínum Jóni
Andréssyni, skýrari af konu hans,
henni Gunnu frænku, og enn skýr-
ari af Andrési frænda.
Hann var alltaf þarna eins og
aðrir sem bjuggu í þessu stóra húsi.
Ég man hann Andrés frænda,
sem nú er nýlátinn, sitjandi við
borðstofuborðið niðri í norðurstof-
unni hjá Gunnu að borða rúgbrauð
með smjörlíki og hrísgrjónagraut
með kanilsykri, hann átti sitt sæti
við gamla hringborðið.
Ég man Andrés frænda minn á
gúmmístígvélum á leið út í fjárhús
að sinna skepnunum. Ég man Andr-
és frænda minn sitja í gamla eld-
húsinu hennar Gunnu að fá sér
kaffi, mola og brauðsneið, drekk-
andi af undirskálinni. Ég man
Andrés frænda minn keyra gamla
græna vörubílinn með allan stórfjöl-
skylduskarann á pallinum í heyskap
inn á Fossa. Ég man Andrés
frænda minn með orf og ljá. Ég
man Andrés frænda minn léttan á
fæti við smölun upp til fjalla. Ég
man Andrés frænda minn daufan
uppi á kvisti undir teppi. Ég man
Andrés frænda minn að gá til ferða
minna eða annarra með því að
skyggnast undir stórísinn. Ég man
Andrés frænda minn á aðfanga-
dagskvöld á Hlíðarenda með stór-
fjölskyldunni þar sem allt iðaði af
lífi, þar sem tekist var á um stjórn-
mál og gert að gamni sínu. Ég man
Andrés og hann átti sinn sess með
hinu Hlíðarendafólkinu mínu, vetur,
sumar, vor og haust.
Hin síðari ár man ég Andrés í
borðstofunni hennar Bjargar ömmu
minnar. Hann var matvandur, vildi
ekki borða hvað sem var. Ég skildi
hann, hafði sjálf svo oft verið í sömu
sporum. Ég man Andrés á gjör-
gæslu Borgarspítalans, haldið sof-
andi. Ég man Andrés á leið heim til
Ísafjarðar á ný í faðm fjallanna bláu
sem hann unni og var landslagið
hans. Ég man Andrés í sínum fyrsta
bíltúr með mér og strákunum mín-
um inn á Fossa á góðviðrisdegi í
kaffi ásamt móður minni og systk-
inum hennar. Ég man hann hlæj-
andi þegar við þurftum að fá aðstoð
við að komast í bæinn aftur eftir þá
ferð.
Ég man blikið í augum hans þeg-
ar synir mínir heimsóttu hann veik-
an, þá var stutt í stríðnina og gals-
ann, kallandi Þorra son minn
Frosta. Ég man Andrés á ýmsa
lund og hlutskipti hans.
Hlíðarendavörður bernsku minn-
ar mást nú hver af annarri. Þetta
voru vörður sem gegndu mikilvægu
hlutverki í landslagi mínu og ann-
arra í stórfjölskyldu minni. Í stað
þess áþreifanlega lifa minningar um
máttarstólpana sem á Hlíðarenda
hafa búið.
Blessuð sé minning Andrésar.
Guðrún Guðmundsdóttir
og fjölskylda.
TRYGGVI ANDRÉS
JÓNSSON
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002 55
! !"
! ! #$
%"
" !"
$
& ! #$
% ! #!"
'
(") $
* *+ $* * *+
!
"# "" '&,-,.
!
/0
$ "
!
-! 1$
$ - !-! !"
-! $ 2 3 -%+ !"
4 -! !"
1" (" $
-
-! !"
1"
!
!$
'5!"
4 ' !"
-! 1$
$
%
!
(6,78.79 3.
:
;;
'
-%
&
-% $
< 4 -% !"
&
$
-% !"
3 $
3+-% !"
(" $
$ 1" -% $ 1" 1"
!"
*%+ $ !"
*% $
(4 !"
* *+ $* * *+
&
'#
# "
! ..,'.'
1"
=
%5
(
)* "
+,
-
- !' !"
3 $
&>' !"
(" 2 $
' $ )
3!"
$(") !"
'
$
(") :4$
-
?)
$$ *+
- #
#
6-:@3 % 5$
/A
$
..
+//0
: $ !"
5
1" $
'!" $
$ !"
- (" $
9 #(" !"
:
$
* *+ $* * *+
(") $