Morgunblaðið - 18.05.2002, Blaðsíða 65

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002 65
alveg ótrúlegur ilmur....
OFT vaknar sú spurning af hverju
mannkynið eigi að vernda náttúruna.
Eins og flestar aðrar stórar spurn-
ingar er spurn-
ingin fyrst og
fremst siðferði-
legs eðlis og lýtur
að því hvað við
sem samfélag vilj-
um gera, en ekki
endilega að því
hvað við getum
mögulega gert.
Þrjú megin við-
horf eru uppi
varðandi náttúruvernd í heiminum í
dag. Í fyrsta lagi er hefðbundinn
mannhverfur hugsunarháttur sem
segir að ekkert skipti máli nema það
sem snertir manninn sjálfan. Sam-
kvæmt þessum hugsunarhætti er
maðurinn eina lífveran sem hefur yf-
irhöfuð einhvern rétt.
Í öðru lagi er viðhorf sem gerir ráð
fyrir því að hugsandi dýr, eins og t.d.
hundar, hestar og simpansar, eigi sér
ákveðin réttindi. Samkvæmt þessu er
rétt að setja lög um dýravernd sem
ná þó einungis til þeirra dýra sem
maðurinn hefur mest samskipti við.
Í þriðja lagi er síðan lífhverft við-
horf sem segir að allar lífverur eigi
rétt til þess að vera til í sjálfu sér. Líf-
ríkið eigi sem sagt rétt á því að vera
til, vaxa og dafna óháð því hvað
manninum finnst. Skemmst er frá því
að segja að lífhverfa viðhorfinu vex
stöðugt fylgi um allan heim og eru æ
fleiri sem mótmæla því sem þeir kalla
„yfirgang mannsins“ gagnvart lífrík-
inu.
Það vill stundum gleymast, en
hver einasta tegund lífvera sem er
með okkur á jörðinni er sannkallað
meistaraverk. Flestar lífverur hafa
þróast og aðlagast umhverfi sínu í
milljónir ára. Hver einasta tegund er
þannig eins og stórt bókasafn þar
sem ótal bindi eru skráð niður í formi
kjarnsýra DNA. Fjöldi þeirra gena
sem skapa barrtré eða manneskju
skipta t.d. tugum þúsunda. Gena-
mengi náttúrunnar er þess vegna af-
ar stórt en fer þó sífellt minnkandi
eftir því sem fleiri lífverur hverfa af
sjónarsviðinu.
Því má heldur aldrei gleyma, að
hver lífvera sem við mætum á förnum
vegi er sköpunarverk í sjálfu sér. Líf-
veran hefur nafn, milljón ára sögu, og
á sér sinn stað í veröldinni. Gena-
mengi lífverunnar er einnig lagað að
sérstöku búsvæði og hlutverki í vist-
kerfinu.
Niðurstöður vísindanna sýna, að
lífið á jörðinni er erfðafræðilega
skylt. Allar lífverur hafa þróast af
sömu upprunalegu einfrumungun-
um. Þessi skyldleiki er augljós, sé
hugsað til þess að allar lífverur á
jörðinni eru byggðar upp af frumum
sem hafa efnaskipti við umhverfi sitt.
Erfðafræðileg þekking allra lífvera
er einnig geymd í DNA- og RNA-
kjarnsýrum sem síðan er umbreytt í
prótein.
Það má e.t.v. orða það þannig að
lífhvolf jarðar hafi byrjað að hugsa
þegar maðurinn varð til. Þannig má
segja með vissum rökum, að maður-
inn sé heilabú náttúrunnar, en að
náttúran sé okkar líkami. Ekki síst
vegna þessa höfum við mennirnir þá
siðferðislegu skyldu að hugsa vel um
sköpunarverkið og að vernda lífríki
þess.
INGIBJÖRG ELSA
BJÖRNSDÓTTIR,
M.Sc., umhverfisfræðingur,
Fálkagötu 17,
Að hugsa um lífríkið
Frá Ingibjörgu Elsu Björnsdóttur:
Ingibjörg E.
Björnsdóttir
ÁGÆTA Guðrún Ebba.
Vegna skrifa þinna í Morgunblað-
ið 14. maí sl. langar mig að koma eft-
irfarandi athugasemdum á framfæri:
Foreldrar heyrnarlausra barna
voru hafðir með í ráðum þegar
ákveðið var að leggja Vesturhlíðar-
skóla niður og sameina hann Hlíð-
arskóla.
Foreldrar heyrnarlausra barna
eru almennt hlynntir verkefninu og
telja það til hagsbóta, bæði hvað
verðar menntun og félagslíf barna
sinna. Bæði foreldraráð Hlíðaskóla
og Vesturhlíðarskóla hafa frá upp-
hafi verið mjög jákvæð gagnvart
verkefninu og sýnt því mikinn
áhuga.
Formaður félags heyrnarlausra,
sem er jafnframt skólastjóri Vestur-
hlíðarskóla, hefur verið þátttakandi í
verkefninu frá byrjun og í lykilað-
stöðu til að hafa áhrif á framgang
verkefnisins.
Foreldrar hafa gagnrýnt vinnuað-
ferðir við verkefnið, en það þýðir
ekki að þeir séu á móti því sem slíku.
Þvert á móti er þeim mjög í mun að
vel sé vandað til verks. Þeim skila-
boðum hefur verið komið áleiðis til
hlutaðeigandi aðila.
Foreldrar barna á skólaaldri eru
sá hagsmunahópur sem er best til
þess fallinn að meta og gefa umsögn
um tilhögun menntunar barna sinna.
Því er eins farið með foreldra heyrn-
arlausra barna. Við erum metnaðar-
fullur hópur sem höfum lagt mikla
vinnu í að kynna okkur hvernig
hagsmunum barna okkar verður
best borgið innan skólakerfisins. Því
er skynsamlegt og eðlilegt af
fræðsluyfirvöldum að hafa okkur
með í ráðum í svo stóru verkefni sem
sameiningin er. Eins og áður sagði
þá hefur það verið gert, þó svo að við
höfum leyft okkur að setja út á
vinnubrögðin á ákveðnum stigum
málsins.
Ég skora á frambjóðandann Guð-
rúnu Ebbu að kynna sér málefnið
betur áður en hún fjallar um það í
fjölmiðlum. Það er heyrnarlausum
börnum til hagsbóta.
Með vinsemd og virðingu,
BRYNDÍS
SNÆBJÖRNSDÓTTIR,
formaður foreldraráðs
Vesturhlíðarskóla.
Foreldrar
verði hafðir
með í ráðum
Frá Bryndísi Snæbjörnsdóttur:
Svar til
Guðrúnar Ebbu
RIGZIN Choekyi er afbrotamaður.
Þessi þrjátíu og sex ára gamla
nunna situr í fangelsi í Tíbet fyrir
að syngja ættjarðarsöngva. Fyrir
það dæmdu kínversk stjórnvöld
hana í sjö ára fangelsi. Afbrot
Rigzin er sýnu óvenjulegra fyrir þá
sök að það er framið á óvenju-
legum stað. Rigzin söng þessa
söngva innan veggja Drapchi-fang-
elsisins í Lasa í Tíbet. Þar afplán-
aði hún dóm fyrir annan tjáning-
arglæp; mótmæli á opinberum
vettvangi. Árið 1990 mælti Rigzin
Choekyi fyrir frjálsu Tíbet ásamt
nokkrum öðrum nunnum. Aðgerðir
þeirra voru friðsamlegar, fámennar
og stuttar. Fyrir þær dæmdu kín-
versk stjórnvöld hana í fimm ára
fangelsi.
En Rigzin lét ekki af skoðun
sinni. Hún og þrettán aðrar nunn-
ur tóku ættjarðarsöngva upp á seg-
ulband, sem smyglað var í fang-
elsið. Þessum söngvum hefur síðan
verið dreift um Tíbet, og um heim
allan og eru aðgengilegir á vefslóð-
inni www.drapchi14.org. Fyrir
tjáningu sína hefur Rigzin Choekyi
þurft að sitja tólf ár í fangelsi.
Í hartnær áratug hefur hópur Ís-
lendinga fylgst með þessari nunnu.
Þetta er hópur 6 hjá Íslandsdeild
Amnesty International. Þessi hóp-
ur hefur með ýmsum hætti vakið
athygli á mannréttindabrotum,
sem þessi tíbeska nunna sætir. Í
hartnær áratug hefur hópurinn
unnið að því að fá Rigzin Choekyi
leysta úr haldi. Eins og kínverskra
stjórnvalda er vani hefur hópurinn
engin svör fengið við bréfasend-
ingum þessi ár. Þó er vitað að
fangelsisyfirvöld hafa varann á sér
í framkomu sinni við fanga sem eru
undir smásjá hópa á vegum Am-
nesty. Því er ástæða til að ætla að
allt starf hópsins í langan tíma hafi
borið ávöxt. Aðbúnaður í Drapchi-
fangelsi, þar sem Rigzin afplánar
dóm sinn, er slæmur, og fangar
sæta misþyrmingum. Því skiptir
miklu að fangelsisyfirvöld sjái að
umheimurinn lætur sig skipta
hvernig einstaklingum reiðir af í
fangelsinu.
Nú hillir undir tíðindi af Rigzin.
Í ágúst á þessu ári hefur Rigzin
fullnustað tólf ára dóm sinn. Þá
mun þessi þrjátíu og sex ára nunna
hafa eytt þriðjungi ævi sinnar í
fangelsi, fyrir þær sakir að tjá hug
sinn.
TORFI JÓNSSON,
félagi í Amnesty International.
Sungið í Tíbet
Frá Torfa Jónssyni: