Dagblaðið Vísir - DV - 05.07.1983, Blaðsíða 34

34
DV. ÞRIÐJUDAGUR 5. JULI1983.
DÆGRADVÖL
DÆGRADVÖL
DÆGRADVÖL
Sagnaritun
og heimildar-
kvikmyndir
Þjóft sem ekki þekklr sína sögu er|
snauðari en nokkur önnur, og þvi fer
betur að á tslandl bafa löngum verið
til þeir menn sem fundu bjá sér köll-
un til að skrásetja frásagnir af
atburðum dagiegs lifs og þó að við
myndum belst af öllu kjðsa að þessar
frásagnlr vteru bæði flelrl og itar-
legri, þá eru þær stofninn i þelrri
miklu sögu sem öðru fremur er þess
valdandi að við þekkjum uppruna
okkar og skiljum nútiðina þar afj
leiðandl betur en ella.
Tímamir liða og breytingarnar
verða sífellt örarl. Hlð ritaða mál,
sem þjónað hefur sagnaritaranum,
frá elstu tið, er ekld lengur fuU-
nægjandi. Við verðum að gripa til
nýrrar og fullkomnari tækni td þess
að festa hönd á hverfulleik timans og
þá kemur kvikmyndin i géðar þarfir. |
Sagnaritun alþýðunnar
TU foma voru það bsndur og ýms-
lr aðrlr stórgáfaðir alþýðumenn á ts-
landl sem söguna skráðu og enn er
það svo að englnn er betur til þess
hsfur að lýsa daglegu lífi þjóðarinn-
ar en einmitt sá sem i þvi hrsrlst og
upphefur ekki sjálfan sig á hefðar-
tlnda valds og skólamenntunar.
Heiðar Martelnsson er maðurl
nefndur og fsst við kvlkmyndagerð.
Hann hefur þegar búið til tvsr
merldlegar helmildarmyndir um
flskveiðar og lífið á sjónum og
Frétta- og frsðsiudeild sjónvarps-i
lns hefur sýnt þsr báðar og eina að
auki, um gosið i Eyjum og uppbygg-,
inguna sem á eftir fylgdi.
Hln djúpa snertlng
Heiðar Martelnsson er alþýðu-
maður. Hann gjörþekkir af eigin
raun þá sögu sem hann vill segja. Lif
hans hefur snútst um fiskvelðar og
fiskimál frá ungllngsárum. Hann
tók stýrimannaskólann i Eyjum og
öðlaðist þannig 120 tonna réttindln.
Hann hefur margan túrinn farið á
bátum sem stýrimaöur, á togurum
Kvikmyndagerð
Baldur Hermannsson
sem hásetl og hann hefur þar fyrir
utan fengist um árabll vlðfisklrskt
við Búðarós á Snsfellsnesl.
Eg hef séð bút úr kvikmynd eftlr
Helðar sem veitti mér þessa
ósklljanlegu listrsnu gleði sem ekki
verður með orðum iýst og verður
raunar afkáraleg og tilgerðarleg ef
maður lstur glepjast tll þess að
skrýða hana búningi orðanna. Þetta
var mynd af sjómönnum á dekki —
ég held hún hafi verlð tekln á frekar
iitlum bát. Hafaldan kom undir bát-
inn og hóf hann tll hsða með ein-
kennilega mjúkrl og ölvandl hreyf-
ingu, sem jafnvel hlnn liprasti
baliettdansarl er ekki fsr um að
túlka. Svo hnelg aldan og bátskelin
með en Önnur alda rels í staðlnn, svo'
fjallhá og tlgnarleg að ekki líður mér
úrminnl.
Eg fékk þennan bút að láni hjá
Heiðari til alveg sérstakra nota og ég
renndi honum margsinnis i gegn i
klippiborðlnu og reyndi að skilja
töframátt tökunnar, en mér var það
algerlega fyrlrmunað.
Landkrabbl hefði aldrei getað tek-
ið siika mynd. Það er hvort tveggja
að hann hefðl aldrei getað staðið öld-
una og látlð kvlkmyndavélina hrsr-
ast í eðltlegum takti við bylgjur hafs-
ins, en hann hefði umfram allt skort
hina djúpu snertlngu vlð umhverfið
og allt sem þarna var á ferðinni, en
hún er ómissandi til listrsnnar túlk-
unar.
(skaldar
heimildarmyndir
— Er ekkl erfitt að ná þessum sér-
staka andbls sem ríkir á sjónum,
spyrég.
„Það er ekki hsgt,” segir Helðar.
„Það nsr enginn sélarlífinu á mynd.
Það er hsgt að ná vlnnubrögðunum
og til þesB þarf maður að þekkja all-
an gang verkslns og vlta svlnlega
upp á hár hvað kemur nsst. En þó
velt maður aldrei hvað þelr eru að
hugsa, þesslr menn — það vita bara
þelr sjálflr. En samt eru það þessir
karlar á sjónum sem heilla mig,
þessir originalar sem gera sjó-
mennskuna að lifsstarfl sinu. Það er
lifið um borð sem heOlar en kvik-j
myndlr mfnar eru fskaldar heimfld-
armyndirog búið.”
„Það sam heillar mtg er Hfíð um borð og þesslr origlnalar sam gam sjó-
mennskuna að Hfsstarfí," seglr Helðar Martelnsson. Þassa IJÓsmynd tók
hann sjálfur fyrir fáeinum árum af tvelmur sklpsfálögum sfnum.
Stolt siglir
fleyið mitt
Samtal við Heiðar Marteinsson, sjómann
og kvikmyndagerðarmann
„Það sem einkum knúði mig til þess vildi ná þessum vinnubrögðum þeirra
að fara að taka myndir úti á sjó var svo að þau týndust ekki úr sögunni,”
áhugi á þessum mönnum sem hafa sagði Heiöar Marteinsson, stýrimaður,
gertsérsjómennskunaaðlífsstarfi.Eg háseti, fiskirasktarmaöur og kvlk-
HOFUÐPAUR EINHERJANNA
SLÖ ÞA SJÖTTU!
Það er alltaf stóratburöur á golf-
vellinum þegar röskum kylflngi I
heppnast að slá holu í höggi. Líkum-
ar eru aðeins ein á móti fjörutiu þús-
und, segja kunnugir, og þó að það séu
nú ef til vill vlnsamlegar ýkjur, þá
heyrlr þetta til slfkra undantekninga
að til eru i öllum löndum sérstakir
klúbbar „einherja”, eins og þeir
nefna slg sjálfir.
En hvaö eigum viö þá aö segja um
manninn sem nýlega sló sina sjöttu
holu í höggl? Er þetta tilviljun? Er
þetta heppni? Eða er þetta komiö út
yfir mörk þeirra atvika sem flokka
má meö góðu móti undir heppnl og
tilvlljun?
21. júní birtum við hér í Dægra-
dvöl nokkrar frásagnir af elnherjum
af báöum kynjum og á öllum aldri,
þar á meðal höfuöpaumum sjálfum,
honum Kjartani L. Pálssyni sem far-
iö haföi fimm sinnum holu i höggi,
og var honum nýlega sýndur sá sómi
að honum var afhent vegleg stytta
undir þsr golfkúlur sem hlut áttu aö
máli.
En varla hafði greinin birst og
lesendur furðaö slg stórum á þeirri
hundaheppni sem eltir þennan mann
þegar hann bætir um betur og slsr
þá sjöttu rakleitt i holu utan af!
telgnuml Þetta gerðlst f Frakklandi
25. júni. KJartan var llðsstjóri
íslenska landsliðsins og daglnn sem
það keppti viö Luxemburg skrapp
hann út á völlinn ásamt fararstjór-
anum, Guðmundi S. Guðmundssynl,
og ætluðu þeir aö fara snöggvast niu
holur í hádegishléinu.
„Við rúlluöum af stað í rólegheit-
unum,” sagði Kjartan. „Þaö var gott
veður og mikill hlti. Við vorum
komnlr á þriöju braut og ég sló á
undan. Ég vandaði höggið — við vor-
um að spila upp á bjór. Holan var par
3, 150 metrar og ég notaði járn
númer 5. Kúlan stefndi beint á flötina
og viö sáum ekki vel hvar hún lenti.
A leiðinni upp eftir höföum vlö þetta i
flimtingum og sögðum að það væri
nú eftir öllu að hún heföi ratað beint i
holuna. Þaö hvarflaöi að okkur þvi
aö hún fór svo belnt. Nú, viö sáum
hvergi boltann fyrr en við kiktum
ofan i holuna. Þar lá hann. Þú ert nú
meiri grisapungurinn, sagði Guö-
mundur og viö bara hlógum. Viö gát-
umekkiannað.”
— Og þú hefur unnið bjórinn ?
„Eg vann bjórinn en svo varö ég
lika að borga allt hitt,” sagöi
Kjartan og var sem drægi ský fyrir
andlit hans, þvi það eru óskráö lög á
golfvelllnum aö sá sem slær holu i
höggi er skyldugur að veita liðs-
mönnum öllum ótæpllega af velgum
guöanna og það eru engar undan-
tekningar ieyfðar frá þeirri reglu,
hvaösemöllum kjaraskerðingumog
krepputali líöur.
Þess má geta að heppni Kjartans
þótti tiölndum sæta á Evrópumeist-
aramótinu, sem haldið var í Frakk-
landi enda lék enginn þetta bragð i
sjálfu mótlnu. Styttan góða undir
kúlumar flmm hrekkur sem sagt
ekki lengur til en ekki er vist að það
taki þvi aö skella stólpa undir þá'
sjöttu, þvi Kjartan er nú kominn til
Portúgals i golferindum og aldrei aö
vita hvenær sú sjöunda. bætist i hóp-
inn.
HöfuOpaur elnherjanna, KJartan
L. Pálsson, hlaut nýlega veglaga
styttu fyrir golfkúlurnar fímm
sam hann hafOI sleglO á lafðar-
anda / elnu höggl, en varia hafOf
þessl mynd blrst / Dægradvöl ar
hann bættl um betur á ChantiHy-
valll suður / Frakklandl.
Mynd: FriOþjófur.