Morgunblaðið - 23.04.1983, Blaðsíða 40

____iiglýsinga-
síminn er 2 24 80
iwgBtttfifftfeUk
^^skriftar-
síminn er 830 33
LAUGARDAGUR 23. APRÍL 1983
Yfir hundrað manns atvinnulausir á Akureyri:
Fleiri en togarar og
fiskiðjuver sem ramba
á barmi gjaldþrots
— segir Jón Helgason, sem telur mikinn ótta meðal fólks
við vaxandi efnahagslegar þrengingar og atvinnuleysi
„ÞAÐ ríkir mjög mikill ótti hjí fólki og
ef marka má það sem er til dæmis að
gerast hjá Lífejrissjóðnum Samein-
ingu, en þar eru alltof margir komnir í
vanskil og stór hluti þess kominn til
innheimtu. Sá hópur stækkar alltaf og
vanskilin eru áberandi meiri en nokk-
um tíma áður. Margt af því fólki sem á
í þessum þrengingum og hefur haft
samband við mig segist ekki sjá fram
úr neinu, þannig að það eru fleiri en
skuttogarar og fiskiðjuver sem ramba
á barmi gjaldþrots," sagði Jón Helga-
son, formaður Einingar á Akureyri, er
Mbl. spurði hann um stöðu atvinnu-
mála á Akureyri, en Jón sagði atvinnu-
leysi þar mjög mikið og færi ástandið
versnandi með degi hverjum.
Jón sagði að líkja mætti ástandinu
nú við það sem þekktist verst á árun-
Talning hefst
þegar síðasta
kjördeild lokar
Með öllu er óljóst hvenær talning
atkvæða í Alþingiskosningunum getur
hafist, að því er fram kom í samtölum
Morgunblaðsins við oddvita kjör-
stjórna kjördæmanna og í framhaldi
af bráðabirgðalögum ríkisstjórnar i
gær.
Eins er óljóst hvenær kjördeildir
verði opnar á sunnudag, ef heimildir
bráðabirgðalaganna verða notaðar
einhvers staðar á landinu, og sagði
Gunnar Möller oddviti landskjör-
stjórnar að það væri í valdi kjörstjórna
í hverju kjördæmi út af fyrir sig, og
væri ekki hægt að útiloka að opnunar-
tímar yrðu mismunandi.
í Reykjavík getur talning því að-
eins hafist í kvöld að fyrir liggi
ákvörðun um að ekki verði kosið á
morgun, sem er einn möguleiki.
Hvergi á landinu getur talning haf-
ist fyrr en síðustu kjördeild hefir
verið lokað.
Bifröst á Sauðárkróki, í Norður-
landskjördæmi eystra á Akureyri, í
Austfjarðakjördæmi í félagsheimil-
inu Valaskjálf á Egilsstöðum, f Suð-
urlandskjördæmi f gagnfræðaskól-
anum á Selfossi og f Reykjaneskjör-
dæmi f Lækjarskólanum í Hafnar-
firði.
um 1967 og 1968 og taldi ekkert
benda til betri tíðar. Hann sagði:
„Það hefur verið hér nokkurt
atvinnuleysi frá f nóvember og kem-
ur það harðast niður á félögum f
Einingu, en það eru fleiri en þeir
sem eru atvinnulausir. I dag eru yfir
hundrað manns viðloðandi atvinnu-
leysi, þá er mér kunnugt um að fólki
hefur verið sagt upp og það er trú-
legt að ef veðráttan verður svona
áfram þá bætist örugglega við at-
vinnuleysið, þvf fjárskortur og
þrengingar hjá atvinnufyrirtækjum
eru miklar.
Þá er einnig að mínu mati mikið
atvinnuleysi sem ekki kemur fram f
skráningum, því maður veit af fólki
sem nýtur aðeins hlutavinnu. Til
viðbótar atvinnuleysinu hefur líka
dregið úr launum þess fólks sem bjó
við fiskvinnslu þannig að úr yfir-
vinnu, sem haldið hefur mörgum á
floti, hefur dregið verulega. Fólk
sem skuldar er að sökkva í ennþá
meira skuldafen vegna þess að það
var yfirvinnan sem bjargaði greiðsl-
um á lánum. Fyrir fólk sem missir
vinnuna og stendur einnig í skulda-
basli er ástandið ekki glæsilegt, þó
það hafi atvinnuleysisbætur."
mm

W&m
Skeifukeppnin á Hvanneyri
A SUMARDAGINN fyrsU í kalsa
veðri fór fram á Hvanneyri hin ár-
lega skeifukeppni. Góð þátttaka var
og fer hlutur kvenna sífellt vaxandi.
Að þessu sinni sigraði reykvfsk
stúlka, Elín Rósa Bjarnadóttir, og er
það í fyrsta skipti sem kvenmaður
sigrar í þessari keppni á Hvanneyri.
Hesturinn, sem Elín keppti á og
tamdi í vetur, heitir Prestur og er
hann frá Kirkjubæ. Á myndinni
hér fyrir ofan situr Elfn Prest og
hampar Morgunblaðsskeifunni.
Ásetuverðlaun Félags tamninga-
manna hlaut Elín einnig. Eiðfaxa-
bikarinn, sem veittur er fyrir bestu
hirðingu, hlaut Eydís Benedikts-
dóttir. í gæðingakeppninni sigraði
Rauðhetta frá Kirkjubæ, eigandi
og knapi Ágúst Sigurðsson. Á
mánudaginn nk. verður skeifu-
keppnin á Hólum haldin. Nánar
verður sagt frá skeifukeppninni á
Hvanneyri sfðar. Ljósmynd VK.
Magnús Karl Pétursson, formaður Læknaráðs Landspítalans:
Á annað hundrað manns
bíða hjartaþræðingartækis
Verði kosningu lokið f kvöld hefst
talning i flestum kjördæmum lands-
ins ekki fyrr en öllum kjörgögnum
hefur verið safnað saman, vfðast
hvar ekki fyrr en nokkrum stundum
upp úr miðnætti, samkvæmt oddvit-
um nokkurra kjörstjórna.
Talning atkvæða fer fram á sömu
stöðum og við undanfarnar kosn-
ingar, í Austurbæjarskólanum í
Reykjavík, í Vesturlandskjördæmi í
grunnskóla Borgarness, f Vest-
fjarðakjördæmi í gagnfræða-
skólanum á ísafirði, í Norðurlands-
kjördæmi vestra í félagsheimiiinu
NOKKUÐ á annað hundrað manns eru
nú á biðlista á Landspítalanum og bíða
þess að komast í hjartaþræðingartæki
spítalans, en hjartaþræðing er nauð-
synlegur undanfari hjartaaðgerðar sem
nokkrir tugir íslendinga gangast undir
árlega erlendis, samkvæmt upplýsing-
um sem Morgunblaðið fékk hjá Magn-
úsi Karli Péturssyni lækni, formanni
Læknaráðs Landsspítalans í gær.
Fyrir nokkru bilaði hluti hjarta-
þræðingarvélar spítalans og þurfti
að fá varahluti erlendis frá, en vélin
komst í lag um síðustu helgi þannig
að starfsemin er hafin á ný. Þá daga
sem hjartaþræðingarvélin er í starf-
rækslu annar hún 2-3 sjúklingum á
dag, en biðtfmi sjúklinga eftir að
komast að er tveir til þrír mánuðir
að meðaltali, en bilunin í vélinni ný-
lega varð til þess að biðtíminn lengd-
ist, að sögn Magnúsar Karls.
Magnús sagði að sjúklingar væru
misvel f stakk búnir til þess að taka
á sig bið, en í þeim tilfellum sem
sjúklingar þola ekki bið að mati
lækna, eru þeir teknir framfyrir, en
hinir sem geta beðið lenda jafnframt
í þvf að bíða lengur. Ekki sagði
Magnús að hættuástand hefði skap-
ast vegna þessara aðstæðna, en hins
vegar væri æskilegt að hafa annað
tæki til vara, enda hefði verið rætt
um nauðsyn þess að setja upp ný
tæki.
Magnús gat þess að fyrir dyrum
stæði að endurnýja í vor mikinn
hluta þess hjartaþræðingartækis
sem nú væri á spítalanum, en því
hefði verið lýst yfir fyrir löngu, að
nauðsynlegt væri að fá nýtt tæki,
sem bæði væri fullkomnara og svar-
aði betur kröfum tfmans til rann-
sóknanna. í þeim tækjum sem nú
væru á boðstólum er hægt að gera
rannsóknir sem ómögulegt væri að
gera í þvf hjartaþræðingartæki sem
spítalinn hefur yfir að ráða. Nefndi
Magnús að ekki væri hægt að taka
vissar skámyndir í tækinu, sem tald-
ar væru nauðsynlegar í nútfma
tækni.
Magnús Karl sagði, að það væri
yfirlýstur vilji Stjórnarnefndar
Landspítalans og heilbrigðisráð-
herra, að skapa aðstöðu á spftalan-
um til hjartaaðgerða, en hingað til
hefði staðið á leyfi fjárveitinga-
valdsins til þess að unnt væri að
hefjast handa við það verkefni. Því
verður árlega að senda sjúklinga til
Englands í slíkar aðgerðir, en kost-
naður við hvern slikan sjúkling er á
bilinu 150-200 þúsund krónur og
helmingi meiri til Bandarfkjanna.
Benti Magnús á að samkvæmt út-
reikningum hefði borgað sig sl. tvö
ár að setja upp skurðdeild sem þessa
á Landsspitalanum, en á sl. tveimur
árum hefðu um 80 sjúklingar farið
utan til slíkra aðgerða sem stefnt er
að, að hægt verði að gera hér á landi.
Magnús sagði að þrýst hefði verið
á um að fá aðstöðu til kransæða-
skurðaðgerða hér á landi og það að
slík aðstaða er ekki fyrir hendi,
stæði í vegi fyrir frekari þróun á
öðrum sviðum lækninga kransæða-
sjúkdóma, þ.e.a.s. útvíkkunar á
kransæðum sem framkvæmd væri f
hjartaþræðingu, en slikt væri ekki
gert nema þar sem aðstaða til skurð-
aðgerða er fyrir hendi.
Hagvangskönnun um reykingar:
81% telja menn eiga rétt á reyklausum
vinnustað — 42% þjóðarinnar reykja
í KÖNNUN sem Hagvangur gerði
fyrir Krabbameinsfélag Reykjavíkur
og Reykingavarnarnefnd kom fram,
að 81% aðspurðra voru sammála því
að þeir sem ekki reykja eigi rétt á að
geta verið lausir við tóbaksreyk á
vinnustað sínum, tæp 11% sögðust
andvígir þessu og 8% tóku ekki af-
stöðu. Um 82% aðspurðra töldu æski-
legt að reyklaus svæði væru á hverjum
veitingastað.
Könnun þessi var gerð um miðjan
apríl, en jafnframt var spurt um
fyigi stjórnmálaflokkanna o.fl. Or-
takið var 1.300 manns og valið úr
þjóðskrá og fengust svör frá 1.040
manns á aldrinum frá tvítugu og
fram yfir sjötugt.
Spurningu um hvort viðkomandi
reykti svöruðu nær 42% játandi,
21% kváðust hættir að reykja og
37% sögðust aldrei hafa reykt.
Flestir þeirra sem reyktu, tæp 28%,
sögðust eingöngu reykja sígarettur,
um 8% reyktu eingöngu annað tób-
ak og um 6% reyktu bæði sígarettur
og annað tóbak.
Reykingar reyndust almennari
hjá körlum en konum, 44% á móti
39%. Hins vegar sögðust 38%
kvenna og 29% karla reykja sfga-
rettur eingöngu, eða með öðru
tóbaki. Um 37% kvenna reykja ein-
ungis sígarettur, en aðeins 18%
karla.
Á höfuðborgarsvæðinu kváðust
49% reykja, 38% á þéttbýlisstöðum
utan þess og af þátttakendum í
dreifbýli sögðust 31% reykja. Þá
sagðist annar hver þátttakandi á
þrítugsaldri reykja, en aðeins sjött-
ungur þeirra sem kominn var yfir
sjötugt. Rúmlega 76% þeirra sem
spurðir voru sögðust hlynntir því að
ekki væri heimilt að selja börnum
yngri en 16 ára tóbak, 17% voru
andvígir og 7% tóku ekki afstöðu.
Sjá nánar á bls. 22.