Morgunblaðið - 23.04.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. APRÍL 1983
Pottarím
Umsjón: SIGRÚN
DAVÍÐSDÓTTIR
Ef vel er að gáð, má alltaf
finna sér tækifæri til að gera sér
dagamun í mat og drykk. Nú,
þegar kosninganótt er framund-
an, sumir segja væntanlega æsi-
spennandi kosninganótt, þá er
vissulega tækifæri til að gera sér
og sínum gott í mat og drykk. Nú
er bara að vona að veðurguðirnir
leyfi að allir komist á kjörstað
jafnt á þéttbýlissvæðum og af-
skekktustu annnesjum, svo að
við fáum tækifæri til að vaka án
þess að hafa áhyggjur af vinnu-
degi eftir langa og stranga kosn-
inganótt. Sumir kippa sér lítt
upp við kosningar, hugsa sem
svo að Guð gefi þjóðinni þá
stjórn sem hún eigi skilið, hvorki
betri né verri, og sofna vært
snemma kvölds eins og önnur
kvöld. Þeir prófa þá kosninga-
nætursnarlið við annað tæki-
færi.
Hér er semsé einkum verið að
hugsa til þeirra sem finna ljúf-
sáran fiðring fara um kroppinn
þegar fyrstu tölur og tölvuspár
eru í sjónmáli. Nú er boðið upp á
brauðstengur, grófar undir tönn
og svolítið seigar að bíta í. Það á
að gefa börnum brauð, ekki að-
eins á jólum, heldur einnig á
kosninganóttum, og ekki aðeins
börnum, heldur einnig öllum
þeim sem kunna gott að meta.
Ég hef orðið vör við að ýmsir
treysta sér lítt til að eiga við
gerdeig. En hvenær er meiri
ástæða til bjartsýni en einmitt á
kosningadaginn og -nóttina, áð-
ur en tölurnar og veruleikinn
næstu nokkur árin renna upp
fyrir okkur. Þessi óræði tími, áð-
ur en hægt er að fara að spá í
næstu stjórn eða óstjórn, meðan
við getum enn vonað, að í kjölfar
þessara kosninga blási frískleg-
ur gustur um mosavaxna ganga
og sali þings og ráðuneyta, svo
jafnvel rykið úr skúmaskotunum
fjúki burt. Og kannski eigum við
eftir að eignast þann Sæmund
sem kann að kveða niður verð-
bólgu. Slíkur dagur hlýtur að
vera vel til þess fallinn að reyna
við eitthvað sem við höfum ekki
gert áður eða veigrað okkur við.
Og ef vonin megnar ekki að lyfta
lund okkar og geði, þá getum við
alltjent skeytt skapi okkar á
deiginu, hnoðað vel og rösklega,
svo vonleysi og vantrú á betra líf
eftir kosningarnar fái útrás á
uppbyggilegan og hollustusam-
legan hátt. Hvernig, sem á málin
er litið, hlýtur niðurstaðan að
vera sú, að brauðbakstur sé afar
heppileg iðja á kosningadaginn,
bæði með andlega og líkamlega
velferð í huga.
Með brauðinu er hægt að
bjóða upp á margvíslegt með-
læti. I fyrsta lagi þarf reyndar
BrauÖstengur
Eins og venjulega við brauð-
bakstur, þá kemur nokkuð
margt til greina sem er hægt að
nota í brauðið. Þið getið auðvit-
að notað annað korn en það sem
er nefnt hér, þið getið kryddað
brauðið öðruvísi en er gert hér
og látið það lyfta sér lengur eða
skemur. Ef þið látið brauðið
lyfta sér skamma stund, þá er
gott að nota 1—2 dl af súrmjólk
og sleppa þá jafnmiklu af vatni,
svo vökvamagnið haldi sér.
Úr þessari uppskrift fáið þið
vænan skammt af stöngum, en
auðvitað er einnig hægt að móta
deigið á annan hátt en er gert
hér.
5 dl vatn
um 25 gr ger (eða samsvarandi
magn af þurrgeri)
2 msk hunang
KOSNINGA-
NÆTURSNARL
ekkert annað en brauðið aleitt,
það stendur svo rækilega fyrir
sínu. Ýmislegt grænmeti er gott
með, t.d. gúrkustönglar, okkar
ágætu íslenzku gúrkur eru ein-
mitt kærkomnar þessa dagana
og nokkurt nýnæmi að þeim.
Innflutt grænmeti ætti einnig að
geta glatt geð guma, t.d. sellerí
og gulrætur. Kvenfólk þarf held-
ur ekki að hika við að fá sér
slíkt, fremur en að taka til sín
annað það sem er þeirra með
réttu. Ékki má gleyma ostaval-
inu, sem er ærið. Nýju ostarnir
Dalabrie og Dalayrja eru t.d.
sannkallaður hátíðamatur, svo
fátt eitt sé nefnt. Ávextir eru
yfirleitt kærkomnir. Ef þið viljið
hrósa sigri og gera ykkur enn
frekar til góða eða treystið lítt á
hagstæð kosningaúrslit, þá sláið
þið e.t.v. upp góðri köku. Epla-
kökur standa alltaf vel og
tryggilega fyrir sínu, ekki sízt ef
þær eru volgar. Nautnaseggirnir
geta kannski vart hugsað sér
slíkar kökur án sýrðs rjóma eða
mjúkþeytts rjóma.
En brauðstengur skulu það
vera og góða skemmtun!
lh dl hörfræ eða sesamfræ
‘Æ dl hveitiklíð
3 dl gróft rúgmjöl
1 msk steytt fennelfræ, eða ann-
að krydd
9 dl hveiti, helzt óhvíttað
1. Hrærið saman vatni, hunangi
og geri (leysið þurrgerið upp
eins og sagt er fyrir um á um-
búðunum). Hafið vatnið ylvolgt,
ef deigið á að lyfta sér hratt,
annars kalt, ef deigið á að lyfta
sér í langan tíma, t.d. 4—8 klst.
Blandið fræjum, klíði og rúg-
mjöli, ásamt kryddi í. Hnoðið
um 7 dl af hveiti í og síðan meira
hveiti, þar til deigið loðir vel
saman og festist ekki lengur við
hendur ykkar og borðið. Breiðið
yfir deigið, smyrjið e.t.v. svolitlu
af olíu á það, og látið það lyfta
sér í a.m.k. lxh klst, en gjarnan
mun lengur.
2. Hnoðið deigið og mótið það í
langar stengur, álíka þykkar og
grannur litlifingur. Raðið stöng-
unum á smurða plötu og látið
þær lyfta sér í 15—30 mín.
3. Setjið ofninn á 250°.
4. Þegar stengurnar hafa lyft
sér nægilega og ofninn er orðinn
heitur, þá er kominn tími til að
baka þær. Þær þurfa um 10—15
mín. í ofninum, en þið takið þær
út þegar ykkur sýnist þær hæfi-
lega brúnar og bakaðar að sjá.
5. Hrærið saman vatni og salti
meðan stengurnar eru í ofnin-
um, notið um 1 tsk af grófu salti,
gjarnan hafsalti, annars venju-
legu fínu matarsalti, í 1 dl vatns.
Þegar þið takið stengurnar út úr
ofninum, þá penslið þær ræki-
lega með saltvatninu. Það þorn-
ar strax á heitum stöngunum.
Látið stengurnar kólna á borði
og berið þær síðan fram volgar,
eða hitið þær upp, ef þær ná að
kólna.
Ef þið viljið hafa sesamfræ á
stöngunum, er það einfalt í
framkvæmd. Þegar þið hafið
mótað stengurnar, þá hrærið
saman heilhveiti eða hveiti og
vatni svo úr verði nokkuð þykkt
mauk, svona álíka þykkt og lím.
Þetta er reyndar nokkurs konar
hveitilím. Penslið hveitiblönd-
unni utan á stengurnar og veltið
þeim síðan upp úr sesamfræjum.
Eftir þetta er þeim raðað á
smurða plötu og þær bakaðar
rétt eins og lýst er hér að ofan.
Hveitiblandan sér til þess að
fræin festist vel og tryggilega
utan á stengurnar. Þessa aðferð
er hægt að nota við hvers konar
brauðbakstur, sama hvað þið
viljið láta loða við brauðið. Ef
ykkur sýnist svo, getið þið saltað
hveitiblönduna.
Viðbót við
pizzugerðarþátt
Glöggur pizzugerðarmaður
benti mér á forvitnilegt atriði
um daginn. Hann hefur grun um
að ýmsir samlandar pizzunnar
búi til pizzudeigið daginn áður
en pizzan er bökuð, svo deigið
nái að súrna ofurlítð áður en
bakað er úr því. Þetta gefur
brauðbotninum meira bragð og
pizzunni ákveðinn karakter.
Ástríðufullir pizzugerðarmenn
þreytast seint á að bæta og betr-
umbæta pizzur sínar, og hér
fáum við enn eitt atriðið varð-
andi pizzugerð til að hugleiða (Ö
vendilega ...
Könnun Hagvangs hf. fyrir Krabbameinsfélagið og reykingavarnanefnd:
Flestir eru hlynntir tak-
mörkunum á reykingum
Sígarettureykingar mun algengari meðal
MIKILL meirinluti þeirra sem þátt
tóku í skoðanakönnun Hagvangs
sögðust hhnntir reyklausum stöðum
og takmörkunum á sölu tóbaks til
barna. Einnig kom í Ijós að talsverð-
ur meirihluti þátttakenda reykir
ekki.
Könnun þessa gerði Hagvangur
fyrir Krabbameinsfélag Reykja-
víkur og reykingavarnanefnd um
miðjan apríl, en samtímis var
kannað fylgi stjórnmálaflokka o.fl.
I upphaflega úrtakinu, sem valið
var úr þjóðskránni, voru 1.300
manns af öllu landinu. Svör feng-
ust frá 1.040 körlum og konum á
aldrinum frá tvítugu og fram yfir
sjötugt. Fjórar spurningar voru
lagðar fyrir þátttakendur.
Fyrst var spurt hvort viðkom-
andi reykti. Nær 42% sögðust
reykja, 21% voru hættir að reykja
en 37% höfðu aldrei reykt. Af þeim
sem notuðu tóbak reyktu langflest-
ir eingöngu sígarettur (tæp 28%),
miklu færri reyktu eingöngu annað
tóbak en sígarettur (8%) og nokk-
ur hluti aðspurðra reykti hvort
tveggja (tæp 6%).
kvenna en karla
Reykingar voru I heild almenn-
ari hjá körlum en konum, 44% á
móti 39%. Hins vegar sögðust 38%
kvennanna og 29% karlmanna
reykja sígarettur, annað hvort ein-
göngu eða ásamt öðru tóbaki. Um
37% kvennanna reykja einungis
sígarettur en aðeins 18% karlanna.
Á höfuðborgarsvæðinu sögðust
49% reykja, 38% á þéttbýlisstöð-
um utan þess og 31% þátttakenda í
dreifbýli. Þeir sem reyktu ein-
göngu annað tóbak en sígarettur
voru þó hlutfallslega fjölmennastir
í dreifbýli.
Tiltölulega flestir reyktu í
yngstu aldurshópunum. Til dæmis
reykti annar hver þátttakandi á
þrítugsaldri en einungis sjötti hver
þeirra sem komnir voru yfir sjöt-
ugt.
Rúmlega 76% þátttakenda voru
hlynntir því að ekki yrði heimilt að
selja börnum yngri en 16 ára
tóbak, 17% voru andvígir því og
7% tóku ekki afstöðu. Ákvæði þess
efnis er f frumvarpi til laga um
tóbaksvarnir, sem kynnt var á Al-
þingi í vor. Þessi regla virtist hafa
enn meiri hljómgrunn hjá konum
en körlum, en ekki var mikill mun-
ur á viðhorfi þátttakenda eftir
aldri eða búsetu.
Rúmlega 81% aðspurðra voru
sammála því að þeir sem reykja
ekki eigi rétt á að gera verið lausir
við tóbaksreyk á vinnustað slnum,
tæp 11% töldu sig andvíga þessu
og 8% tóku ekki afstöðu. Álíka
margir (82%) töldu æskilegt að
reyklaus svæði væru á hverjum
veitingastað.
Bílasalan:
Flestir
Mazda-bílar
Subaru 1800 sölu-
hæstur einstakra bfla
í FRÉTT í Morgunblaðinu í gær um
helmingssamdrátt í bflainnflutningi
sagði, að mest hefði verið selt af
Lada-bflum fyrstu þrjá mánuðina, og
næstmest af Mazda. Hið rétta er að
Mazda bílarnir voru fleiri, eða sam-
tals 162, en Lada-bflarnir voru 158.
Mest seldi bíllinn þessa fyrstu
þrjá mánuði var Subaru 1800, en af
þeirri tegund seldust 92 bílar. Af
Volvo 244 seldust 79 bílar, 76 af
gerðinni Daihatsu Charade og 75
bílar af gerðinni Mazda 929.
Útivistarkvöld
Fimmtudagskvöldið, 28. aprfl,
verður Útivistarkvöld f húsi Spari-
sjóðs vélstjóra, Borgartúni 18.
Hörður Kristinsson sýnir myndir
frá óbyggðum norðan Vatnajökuls,
þar á meðal af svæðum utan við
alfaraleið, svo sem frá Ódáða-
hrauni, Éilífsvötnum og Skjálf-
andafljótsdölum. Skemmtunin
hefst kl. 21 og eru allir velkomnir.
KÖNNUN HAGVANGS A REYKINGUM ISLENDINGA 1 APRÍL , 1983 1
Höfuó- Annaó
borgar þétt- Dreif- 1
Alls Karlar Kornir svaði býli býii |
j Hafa aldrei reyKt 37,5% 32,3% 42,0% 34,9% 37,4% 43,9% i
j Eru h*ttir að reykja 20,8« 23,1% 18,7% 16,1% 24,5% 25,6%
1 Reykja sigarettur eingöngu 27,7% 18,1% 37,2% 31,8% 27,9% 17,i! i
I Reykja eingöngu annað tóbak 8,3% 16,0% 1,0% 9,0% 6,2% 11,0% ]
1 Reykja b«ði sigarettur og annað tóbak 5,7% 10,5% i,i% 8,2% 4,0% 2.%%