Morgunblaðið - 23.12.1976, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 1976
17
Og gler-
brotin
glitruðu
Ingebrigt Davik:
Mummi og jólin
Baldur Pálmason þýddi.
Teikningar eftir Ulf Aas.
Kápumynd: Bjarni Jónsson.
Prentsmiðjan Leiftur h.f.
Reykjavfk 1976.
Mummi og jólin heitir saga eftir
norska útvarpsmanninn Inge-
brigt Davik. Hann er einkum
þekktur úr barnatímum norska
útvarpsins. Þetta er jólasaga
falleg og hugljúf. Minnir á gamlar
íslenskar sögur. Mummi er sex
ára drengur, alinn upp í hlýju
rólegu umhverfi og hefur jákvætt
viðhorf til þeirra sem hann
umgengst. Hann á mömmu sem er
á þönum með þvottafat og hrein-
gerningaklút fyrir jólin. Pabba
sem er á sjónum. Ömmu sem veit
allt um fugla. Magga sem hlýtur
að vita hvað jólagjafir kosta, er
vinkona hans. Hún er farin að
ganga í skóla inni í Víkinni.
Anton bóndi með hlýju og traustu
hendurnar sinar er lika vinur
hans. Allt þetta fólk kemur meira
og minna við sögu hjá höfundi —
ýmist í hugsunum Mumma eða i
samfylgd með honum. Það eru
fleiri en mennirnir sem Mummi
hugsar um. „Uti skalf í frosti
lítill fugl á kvisti"
Mummi á sparipeninga í
Bókmenntlr
eftir JENNU
JÓNSDÓTTUR
krukku. Fyrir þá vill hann kaupa
jólagjafir. Hann vill fara ein-
sámall inn í Víkina. Og hann fer.
En Tröllasteinn er á leiðinni.
Stendur við vegarbrúnina:
„Sumir sögðu að það færðist líf í
hann í myrkri."
Mummi hugsar um fleira en
Tröllastein: „Stjörnurnar — já
hvaðan koma þær? Þær virtust
koma -einhvers staðar utan úr
buskanum, til þess að skína og
glitra fyrir mannfólkið á jörðinni,
þegar myrkrið grúfði yfir.“
Dagarnir eru viðburðaríkir og
skemmtilegir. Mummi hefur nóg
að gera. Höfundur sýnir ljóst
áhuga Mumma og gleði er hann
velur jólagjafir handa þeim sem
honum þykir vænt um, en hugsar
lítið um hvað hann fái í staðinn.
Það er mörgum hollt að doka við
og íhuga þetta.
Baldur Pálmason hefur þýtt
þessa sögu. Það hefur hann unnið
af alúð og vandvirkni. Margar
teikningar eftir Ulf Aas prýða
bókina, einnig kápumynd eftir
Bjarna Jónsson.
Frágangur allur er ágætur.
Papillon
frjáls
Henri Charriere:
BANCO.
Jón O. Edwald fslenskaði.
Setberg 1976.
BANCO er framhald Papillons
sem kom út í fyrra. Bókin hefst á
kafla sem nefnist Fyrstu sporin
til frelsis og er það nafn táknrænt
fyrir sögu Pappillons að þessu
sinni. Papillon er látinn laus úr
fangelsi I Venezuela ásamt vini
sfnum Picólínó og sagan lýsir þvf
hvernig þeim reiðir af. Þeim er
tekið vel í Venezuela. AUir vilja
rétta þeim hjálparhönd. Papillon
kynnist gæðum lífsins og nýtur
ásta fagurra kvenna. En þrátt fyr-
ir velgengnina er hann fullur af
hatri í garð þeirra manna f Frakk-
landi sem fengu hann dæmdan
saklausan til þrettán ára fangels-
isvistar. Hann er staðráðinn í að
hefna sín á þeim. En að því kem-
ur að hann hittir þá konu sem
verið hefur draumsjón hans og
hún fær hann til að skipta um
skoðun. Hann ferðast að lokum
frjáls maður til Frakklands, reik-
ar um Parfs sem hann hafði þráð
svo mikið, rifjar upp æsku sína og
þá atburði sem urðu örlagavaldar
I lífi hans. Faðir hans er dáinn, en
systurnar lifa. Hann nær fundi
ættfólks síns og Rita, kona hans,
stendur við hlið hans í blíðu og
strfðu.
Á ferðalagi um Spán kemur
Papíllon til Granada og rekst á
áletrun með hinum kunnu orðum:
Ekkert er ömurlegra en að vera
blindur í Granada. Hann hugleið-
ir þessi orð:
„Jú, annað er ömurlegra en að
vera blindur í Granada. Það er að
vera tuttugu og fjögurra ára,
hraustur og bjartsýnn, að vfsu dá-
lítið agalaus og kannski ekki full-
komlega heiðarlegur en alls ekki
spilltur og að minnsta kosti ekki
manndrápari og vera dæmdur til
ævilangrar refsingar fyrir glæp
annars manns, dæmdur til að
hverfa að fullu og öllu án mögu-
leika til að áfrýja, dæmdur til að
rotna andlega og lfkamlega án
þess að fá nokkurt tækifæri til að
lyfta höfðinu og verða aftur mað-
ur með mönnum.
Hversu margir eru ekki þeir
menn, sem miskunnarlaust dóms-
vald og ómannlegt refsikerfi hef-
ir eytt smátt og smátt, er vildu
ekki heldur vera blindir f
Granada? Ég er einn þeirra."
Það er sannkallaður Parísarbúi
sem birtist okkur í lýsingu stór-
borgarinnar Caracas: „Hvarvetna
kvað við flaut í bflum, væl í
sjúkrabílum og slökkviliðsbílum,
köll götusala og blaðsöludrengja
er seldu kvöldblöðin, bremsuvæl,
hringingar frá sporvögnum og
reiðhjólum. Umferðarniðurinn,
hrópin og köllin, komu okkur í
eins konar vfmu, það var eins og
við værum ölvaðir. Þrotlaus klið-
urinn sem spillir taugakerfi
margra manna, hafði gagnstæð
áhrif á okkur. Hann vakti okkur
til meðvitundar um að við værum
aftur komnir i hringiðu tæknilífs
nútfmans. í stað þess að finna til
þreytu, urðum við óumræðilega
hamingjusamir". I Caracas voru
þeir félagar lausir vað þögnina
sem hafði þrúgað þá of lengi.
Banco er ekki jafn mögnuð saga
og Papillon, en bestu kaflar henn-
ar eru með þvi besta sem
Charriere hefur samið. Ævintýra-
leg og spennandi er frásögnin af
fjárhættuspili Pappillons og Jójó
la Passe meðal gullgrafara.
Charriere nýtur sín vel þegar
hann lýsir atburðum sem eru á
mörkum þess raunverulega, gætu
alveg eins verið hugarfóstur hans.
En hann kann að gera sig trúan-
legan. Hann hefur greinilega
þekkingu á því sem hann talar um
og setur hlutina í rétt samhengi
við framvindu tímans. Hann fjall-
ar til dæmis litillega um stjórn-
mál í Venezuela og dregur upp
mynd hinna fáránlegu og til-
gangslausu byltinga sem ein-
kenna Suður-Ameríku. Bestar tel
ég lýsingar hans á gömlum félög-
um í hópi afbrotamanna. Sumir
þeirra hafa tekið upp borgaralega
lifnaðarhætti og fundið hamingj-
una, aðrir eru samir við sig.
Charriere tekst að sýna lesandan-
um inn í hugarheim þessara
manna. Saga hans er ekki síst
óður um lff alþýðufólks í
Venezuela. Um þetta fólk og hið
áhyggjulausa lff þess skrifar
hann með eftirsjá.
Útgáfa Bancos á íslensku er hin
vandaðasta og þýðing Jóns O.
Edwalds er betri en við eigum að
venjast þegar metsölubækur eiga
í hlut.
Bðkmenntlr
eftir JÓHANN
HJÁLMARSSON

» 1
' K'J
~’ JSSl * -J

Pi /ISP
V j J
g -w fc‘.'v
1 2
ÍL4 tj