Morgunblaðið - 22.09.1974, Blaðsíða 37
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 1974
37
Evelyn
Aníhony:
LAUNMORÐINGINN
Jöhanna v
Kristjönsdöttir
þýddi ,
3
Evrópumaður, þreklega vaxinn
og bláeygður. Kannski var hann
Pólverji, kannski þýzkur eða
Frakki frá Elsass. Hann hét Kell-
er vegna þess að móðir hans hafði
gefið honum það nafn, þegar hún
skildi hann eftir á munaðarleys-
ingjahælinu. Nunnurnar, sem
heimilið ráku héldu að faðir hans
væri þýzkur, en þær vissu það
ekki, og hann hafði aldrei reynt
neitt til að komast að því, hver
hann var. Honum stóð á sama.
Hann átti hvergi heima, hann átti
aðeins eitt, sjálfan sig. Eina við-
horf hans var andúð á samfélag-
inu vegna þess, hvernig hann
hafði byrjað sinn lífsferil. Hann
hafði um tíma verið í frönsku
útlendingahersveitinni. Það var
hvorki rómantfskt né nokkurt
skjól þar að finna. Það var síðasta
úrræði örvæntingarfulls manns.
Ef Keller hefði haft peninga
hefði hann verið mjög dús við að
setjast hér að. Hér var margt með
blóma og hér bjuggu margir
mestu auðmenn í öllum Miðaust-
urlöndum. En peninga átti hann
ekki enn.
Hann var kominn á ákvörðunar-
stað tíu mínútum síðar. Hann sté
inn í aftursætið á bílnum, sem
beið eftir honum. Þar sat feit-
laginn Líbani f þykkum frakka
með svört augu og brosti svo
skein í gulltennurnar.
— Fyrirtak, sagði hann við
Keller — þú ert stundvís. Þú
hefur gert þetta?
— Já, svaraði Keller. — Eg
vona að hver sem það nú var sem
fylgdist með mér hafi verið
ánægður meó mig.
— Er nokkur ástæða til að hafa
áhyggjur af því? Fuad Hamedin
var ,,milligöngumaður“ að at-
vinnu. Hann gat nánast komið
öllu f kring fyrir þann, sem borg-
aði nóg og í þetta sinn voru geysi-
legir peníngar í boði.
— Ég sagði nú svona af því að
ég er ekkf bjálfi, ansaði Keller, —
Þeir vildu fá að sjá mig, gott og
vel. Nú hafa þeir séð mig. Og
hvenær f æ ég að vita um verkið.
— Á morgun.
— Á morgum Alltaf á morgun!
Ég get ekki beðið endalaust.
— Þú þarft á peningum að
halda, sagði Fuad kurteislega,
eins og jafnan þegar hann talaði
við Keller. Hann þekkti hans
manngerð og við slíka menn
þurfti að hafa sérstaka gát, því að
Keller var jafnan reiðubúinn að
sýna klærnar. í aðra röndina
fyrirleit hann Keller, vegna þess
að hann var blankur og hann
hafði grun um að hann væri
á flótta. Hann hafði komið
frá Damaskus, hálfdauður úr
sulti og reiðubúinn að gera
hvað sem var, þegar Fuad
frétti af honum. Svo að Fuad
hafði séð honum fyrir peningum,
svo að hann gat fætt sig og klætt
og útvegað honum vinnu í nætur-
klúbbi. Nú hafði klúbbnum verið
lokað. En í millitíðinni hafðiliann
tekið kvenmann upp á arma sér
og farið að búa með henni og
hótaði að berja Fuad í kleásu,
þegar hann stakk því að honum,
hvort ekki væri ráðlegt að hann
útvegaði henni vinnu á hóruhúsi.
Fuad stóð ógn af Keller og þess
vegna hugsaði hann til hans með
fyrirlitningu, honum leið betui,
þegar Keller var hvergi nærri.
— Þú þarft á peningum að
halda, sagði hann aftur. — Handa
ykkur báðum. Og hér eru miklir
peningar í boði.
— F’ram að þessu hefur ekkert
verið nema kjaftæðið, sagði
Keller og þreifaði í vasa sínum
eftir sfgarettupakka, en hann var
þá tómur.
— Gefðu mér sigarettu. Þú
talar um verk og mikla peninga.
En þú getur hvorki sagt mér,
hvers konar verk það er né heldur
hvað miklir peningar eru í þessu
boði. Þú skalt segja þessum herra
óþekkta peningamanni að hann
skuli gjöra svo vel og gera upp
sinn hug strax, annars er ég far-
inn. Ég gæti til dæmis farið til
ísrael.
Þetta var ein af ástæðunum
fyrir því að hanh hélt Fuad við
efnið. Þegar Keller kom frá
Damaskus hafði hann haft í huga
að skrapa saman dálítið af pen-
ingum og fara sfðan til ísrael og
ganga í herinn. Hann hafði reynt í
Sýrlandi, en þeir vildu ekki mála-
liðæ Fuad reyndi þó að malda í
móinn.
— Þú ert viss um að Gyðingarn-
ir tækju vió þér, sagði hann.
— Ég aftur á móti er ekki viss.
Þeir hafa nóg af hermönnum.
— Kannski. En ég hef upp á
ýmislegt að bjóða. Keller tók víð
sígarettu, sem Fuad rétti að hon-
um og kveikti í. í slíku stríði
þurfa þeir á leyniskyttum að
halda. Og ég get skotið auga úr
manni í þrjú hundruð metra fjar-
lægð.
— Ég vona þú getir sannað það,
sagði Fuad, — vegna þess að það
áttu einmitt að gera. A morgun
áttu að sýna hversu góð skytta þú
ert. Gakktu framhjá hótelinu á
sama tíma á morgun. Og hér eru
peningar til að þú getir keypt gjöf
handa stúlkunni þinni.
Hann setti peningaseðla i vasa
Kellers. — Nú geturðu tekið
leigubíl, sagði hann og brosti svo
að enn á ný skein í gulltennurnar.
— Góða skemmtun.
Keller fór út úr bflnum og
skellti hurðinni á eftir sér. Hann
horfði á eftir Fuad þegar hann ók
af stað og bölvaði honum í sand og
ösku. Síðan lagði hann af stað
fótgangandi sömu leið og hann
hafði komið.
— Tókstu vel eftir honum?
Eddi King bar spurninguna fram
hljé'*;jga og hallaði sér f áttina að
Elisabeth. Hótelstjórinn hafði
borið kennsl á hana, og nafnið
Cameron hafði-fengið hann til að
ranka við sér. Þau höfðu ekki
verið á hótelinu í nema klukku-
stund, þegar allir vissu, að hún
var bróðurdóttir Huntleys Camer-
ons. Fólkið fförsalnum horfði for-
vitnislega á hana.
— Já, og ég er viss um ég myndi-
þekkja hann aftur. En ég vildi
óska að þéssi hjú þarna hættu að
mæla mig út. Það er bara út af
þessari fjárans grein. Elisabeth
sneri stólnum, gröm yfir þeirri
athygli sem hún vakti. Hún átti
við grein í nýjasta blaði tímarits-
ins Look. Þar hafði verið forsíðu-
mynd af frænda hennar. Margar
Brezk vopn
í S-Afríku
London 20. september —
Reuter
BREZKIR skriðdrekar og færan-
legar eldflaugastöðvar, sem seld-
ar voru Jórdanfu, eru nú f Suður-
Afrfku, þrátt fyrir bann brezku
stjórnarinnar á sölu vopna þang-
að.
Þetta kom fram í athugunum,
sem brezka utanríkisráðuneytið
lét gera. Samkvæmt heimildum
Reuter-fréttastofunnar er hér um
að ræða 41 Centurion skriðdreka
og Tigercat loftvarnareldflaugar.
Jórdanía hefur gefið skýringu á
þessu en fullvissað brezku stjórn-
ina um, að frekari vopnasending-
ar verði ekki til Suður-Afríku.
Vel upplýstar heimildir telja, að
vopnin hafi líklega komizt til
Suður-Afríku í gegnum milliliði,
sem keyptu þau frá Jórdaníu.
5% hækkun
Brússel 20. sept. — Reuter
Landbúnaðarráðherrar 9 Efna-
hagsbandalagsríkja hafa ákveðið
5% hækkun á landbúnaðarafurð-
um til lausnar vandamálum land-
búnaðar í EBE-ríkjunum.
Samkomulagið náðist eftir
þriggja daga fund og er það byggt
á mörgum málamiðlunum, sem
tryggja eiga sérhagsmuni ein-
stakra ríkja.
JRorflitnblnbtb
RUGLVSIIICflR
^f&V-»22480
IVELVAKAMDI
Giiii■■■■ lii.wi- iiI vi I ■■■■■■■" II 11iiivi I
Velvakandi svarar i slma 10-100
kl. 10.30 — 1 1.30, frá mánudegi
til föstudags
% Myndlistar-
sýningar í
Austurstræti
Borizt hefur bréf frá Hanne
Ragnarsson, danskri konu, sem
hér hefur verið búsett f 30 ár.
Hún segir m.a.:
,,Það var skemmtilegt að fylgj-
ast með breytingunni á Austur-
stræti, og þegar allt var tilbúið,
var útkoman betri en nokkur
hafði gert sér i hugarlund fyrir-
fram.
Þessi breyting er án efna ein sú
bezta gjöf, sem borgararnir hafa
gefið sjálfum sér lengi.
Nú stendur yfir listsýning á
þessum stað, og vonandi verður
áframhald á slikum sýningum.
Það má svo kannski bæta þvi við,
að það er ekki daglegt brauð að
komast hér á myndlistarsýningar
endurgjaldslaust. Sjálfsagt geta
allir orðið sammála um það, að
dýrt sé að sækja myndlistarsýn-
ingar hér í höfuðborginni, sér-
staklega þegar margar standa í
einu.
Það er ánægjulegt að myndin af
Tómasi Guðmundssyni skáldi
skuli eiga að standa í Austur-
stræti til langframa, en ég vil
gera það að tillögu minni, að
stúlkumyndin fái þarna einnig
fastan samastað. Stúlkan sú arna
stendur föstum fótum, og er eins'
og hún vilji segja: „Hingað og
ekki lengra.“
Hins vegar mætti fjarlægja
nágranna hennar, persilklukk-
una, sem auk þess að segja til um
gang tímans þjónar auglýsingar-
hlutverki. Vera má, að einhverj-
um veitist erfitt að sjá á bak
þessu minnismerki, sem reyndar
hefur verið stefnumótsstaður
margra. En allt hefur sinn tíma.
£ Ræðustól
á torgið
I stað klukkunnar finnst
mér að mætti koma ræðustóll.
Margir sakna „karlsins á kassan-
um“.
í gömlum görðum hef ég sums
staðar séð ræðustóla, sem vísast
hafa verið settir upp af sérstöku
tilefni, en slíka stóla hef ég aldrei
séð á torgi í nokkurri borg, þótt
vera megi að sú tilhögun sé ein-
hvers staðar.
Slíkur stóll þyrfti að vera fal-
legur — helzt gerður af lista-
manni — og þar ætti hver sá, sem
vill koma skoðunum sínum á
framfæri að fá tækifæri til að
gera það.
Þar gætu stjórnmálamenn, fólk
úr atvinnulifinu, húsmæður,
skólafólk, kirkjunnar menn og
aðrir látið hið frjálsa orð njóta
sín.
Nú er þetta svæði hitað upp
með rörum, þannig að ekki ætti
fólki að kólna verulega á fótunum
þótt það stæði þar við, og það yrði
þá hlutverk ræðumanna að sjá
svo um að áheyrendum kólnaði
ekki á eyrunum heldur.
Með virðingu,
Hanne Ragnarsson.“
Við erum nú ekki sammála
Hanne um það, að dýrt sé að
kaupa sig inn á myndlistarsýning-
ar hér í borginni. Við brugðum
okkur á eina slíka nú i vikunni —
í Norræna húsinu nánar til tekið
og þar var aðgangseyrir 100
krónur, sem mun vera algengt
vorð. Þessar 100 krónur hafa
haldizt óbreyttar sem aðgangseyr-
ir að slíkum sýningum nú um
árabil, og þykir okkur einmitt
mesta furða, að gjaldið skuli ekki
hafa hækkað eins og allt annað.
Hugmyndina um ræðustól á
Lækjartorgi lízt okkur mæta vel
á.
1 Lundúnum er staður, sem
heitir Hyde Park Corner. Þar eru
ræðustólar, og er hverjum og ein-
um frjálst að viðra þar skoðanir
sínar. Þetta er óspart notað, og
kannski er aðalkosturinn sá, að
sé ræðumaður leiðinlegur, er
vandalaust að forða sér, án þess
að fá augnagotur, eins og stund-
um vill verða á fundum, sem fram
fara í lokuðum sölum.
Það myndi vafalaust hressa
duglega upp á bæjarbraginn ef
slíkur ræðustóll, sem Hanne
minnist á, yrði settur upp á
Lækjartorgi.
Við munum vel eftir því þegar
„karlinn á k'assanum" og sam-
komur Hjálpræðishersins voru
einhverjar vinsælustu samkund-
ur, sem um var að ræða, en hin
síðari ár hafa slík mannamót ver-
ið fátiðari.
Það er vert að endurvekja þau,
og hafa þá m'-vi fjölbreytni í þvi,
sem fram fer en áður hefur verið.
0 Persilklukkan
Hanne minnist á Persil-
klukkuna. Nokkur skrif hafa áður
verið um grip þennan hér í dálk-
unum, og höfum við orðið vör við,
að sumir geta ekki hugsað sér að
sjá honum á bak án þess að fá
kökk í hálsinn og tár í augun.
En gæti ekki falleg klukka, sem
vafalaust kæmi að sama gagni og
Persil-klukkan orðið jafn vinsæll
stefnumótsstaður með timanum
og þessi glerdrangur?
0 Áskorun um
aó skila
peningum
Kona nokkur hringdi s.l.
föstudag. Hafði hún daginn áður
komið við í sjoppunni, sem er á
horni Ingólfsstrætis og Banka-
strætis. Meðan verið var að af-
greiða hana lagði hún frá sér pen-
ingaveski með 4000 krónum i, en
þegar hún stuttu siðar gáði i vesk-
ið voru peningarnir horfnir. Hún
sagði að þrír Iitlir drengir hefðu
staðið við hliðina á sér við af-
greiðsluborðið, en hefðu farið út
á undan henni.
Ilún sagði það vera bagalegt
fyrir sig að missa þessa peninga,
og bað Velvakanda að koma þeirri
áskorun á framfæri, að peningun-
um yrði skilað til afgreiðslustúlk-
unnar í sjoppunni. Þangað mætti
skjóta inn umslagi án þess að
rekistefna þyrfti að verða út af
þessu máli.
53^ SIGGA V/öGA g ýlLVEftAkl
\\V/X) 6X$$I
\ióU Elú\U~
IXGAX
f\iniN6)A X)\GGfU KMl tR MÞÁ m
XiAm \ cöimÞI \ VRYST/KLfPANOM
SINCLAIR
vasareiknivélin,
sem gerir allt
nema kosta
mikla peninga.
★ Fljótandi komma,
-A 4 reikningsaðferðir,
★ +, —, x, 4-
★ Konstant.
■Ar Sýnir 8 stafi.
■A Vinnur vikum saman
★ á 4 rafhlöðum o.fl. o.fl.
★ Stærð aðeins:
★ 50 x110x18mm.
Verð aðeins kr. 6.950
heimilistæki sf
Sætún 8 sfmi 15655
Hafnarstræti 3 sími 20455