Morgunblaðið - 22.09.1974, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. SEPTEMBER 1974
7
Kvikri
ayndir
í Sígurpálssott
Eftír Björn Vi

Tvístirni hvei
Tvístirni hversd
Tvístirni hversdasrsl
Tvístirni hversdagsleikans
Tvístirni hversdagsleikans
Tvístirni hversdagsleikans
Tvístirni hversdagsleikans
A ofanverðum sjötta áratugn-
um áttu sér stað merkilegar hrær-
ingar í brezku listalífi. í þann mun
voru sviptingar töluverðar á
stjórnmálasviðinu innan lands
sem utan — Ungverjalandsupp-
reisnin og Suesmálið og í kjölfarið
kom öflug mótmælahreyfing undir
merki nývinstrisinna, hugsjóna-
fólks, er misst hafði trúna á
skollaleik brezkra stjórnvalda í
Mið-Austurlöndum. Hér var
frjósamur jarðvegur fyrir meiri rót-
tækni I listamollu Bretlands, en
menn höfðu átt að venjast, lista
„aðallinn" í Lundúnum stóð
skyndilega höllum fæti fyrir ný-
græðingum úr iðnaðarhéruðunum
í Miðlöndunum, Norður-England
og East End Lundúna. Rithöfundar
og leikritaskáld á borð við
Shelagh Delaney, Arnold Wesker,
Alun Owen, Alan Stillitoe, Keith
Waterhouse, Willis Hall og David
Storey voru i hávegum hafðir.
Leikritaskáldin fengu inni fyrir
verk sin i Royal Court leikhúsinu
og Theater Workshop en allir
þessi kraftar áttu svo til að sam-
einast i nýrri hreyfingu innan kvik-
myndarinnar, sem Free Cinema
nefndist.
Undir merki þessarar hreyfingar
skipuðu sér ungir kvikmynda-
gerðarmenn, eins og Tony
Richardson. Karel Reisz, John
Schlesinger og Lindsay Anderson.
í upphafi lögðu þeir fyrst og
fremst fyrir sig gerð heimilda-
mynda, þar sem þeir dýrkuðu
hversdagsleikann og leituðu fanga
i jassklúbbunum, unglingaklúbb-
um, almenningsgörðum og á
markaðinum í Covent Garden.
„Ég vil, að öllum — ekki aðeins
hinum háttsettu i þjóðfélaginu, sé
Ijós eigin þýðing og gildi," sagði
Anderson í þá tíð.
Siðar létu þeir af heimilda-
myndagerðinni og sneru sér að
verkum skoðanasystkina sinna
innan bókmenntanna. Afrakstur-
inn kemur fram i myndum eins og
Horfðu reiður um öxl og Taste of
honey, sem Richardson gerði eftir
verkum John Osborne og
Delaney, í Saturday night, Sunday
morning, sem Karel Reisz gerði
eftir sögu Sillitoe, og This Sport-
ing Life, sem Anderson gerði eftir
sögu Storey. Nýraunsæ viðhorf og
eindregin þjóðfélagsafstaða voru
einkennandi fyrir allar þessar
myndir.
Er Anderson gerði This Sporting
Life voru raunar liðin fimm ár frá
því, að hann lauk við síðustu
heimildarmynd sina og þann tima
hafði hann starfað að leikstjórn
innan leikhúsanna. Anderson og
Storey höfðu náin samráð um
samningu kvikmyndahandritsins
og gerð myndarinnar. Ekki er ólík-
legt, að reynsla Andersons af leik-
sviðinu og samvínna hans og
Storey i þessari mynd hafi valdið
töluverðu um það, að Storey hvarf
að mestu frá skáldsagnagerð og
hefur siðustu árin nær eingöngu
fengizt við leikritun. Með leikrit-
inu In Celebration haslaði hann
sér völl meðal fremstu leikrita-
skálda Bretlands en það var frum-
sýnt á Royal Court árið 1 969 und-
ir leikstjórn Andersons. Anderson
hefur raunar sett öll siðari leikrit
Storey á svið og innan ensks leik-
hússlifs eru þeir nú orðnir sams-
konar tvistirni og Harold Pinter og
Peter Hall.
En einmitt um þessar mundir
taka þeir Anderson og Storey upp
þráðinn að nýju þar sem frá var
horfið fyrir rúmum tíu árum er þeir
gerðu This Sporting Life. Ander-
son hefur raunar i millitíðinni gert
tvær kvikmyndir — If og Lucky
man — en að þessu sinni er við-
fangsefnið einmitt leikrit Storey
— In Celebration. Meðal leikenda
er Alan Bates, sem fer þar með
hlutverk hins elzta þriggja bræðra,
sem komnir eru heim i foreldrahús
eftir langa fjarveru til að halda
upp á fjörtiu ára brúðkaupsafmæli
foreldra sinna. Faðir þeirra hefur
unnið i námunum allt sitt lif, en
foreldrarnir hafa unnið hörðum
höndum til að koma sonum sinum
til mennta svo að þeirra biði ekki
hlutskipti föðurins. Leikrit Storeys
er í senn hörð ádeila á stéttaþjóð-
félagið brezka og hnýsin könnun á
fjölskyldulifinu, þar sem ýmislegt
óvænt kemur upp á yfirborðið.
Sannast sagna hefði mér ekki þótt
leikritið vænlegt til kvikmyndun-
ar, þar eð átök leiksins felast ein-
göngu í tilsvörum ekki atburðarás-
inni, og umgjörð leikritsins er
ákaflega þröngur stakkur skorinn
— það gerist allt i setustofu
gömlu hjónanna.
Anderson og Storey eru raunar
sprottnir úr gjörólíku umhverfi.
Hinn fyrrnefndi er af efnafólki
kominn og hefur langskólanám að
baki, en Storey hins vegar er son-
ur námaverkamanns og lifshlaup
hans raunar ekki ósvipað ferli
yngsta bróðurins i Celebration.
Viðhorf þeirra beggja til brezks
þjóðlifs og ríkjandi stéttaskipting-
ar fara þó saman og hafa lítið
breytzt. Anderson aðhylltist ný-
vinstristefnuna í upphafi en segir,
að „ þegar ekkert óx út úr henni og
þegar brátt varð Ijóst, að ný-
vinstrihreyfingin I lok sjötta ára-
tugarins var einfaldlega annað til-
brigði af vinstri viðhorfum
menntamanna úr efri stéttunum,
þá missti ég áhugann." Storey
hefur á hinn bóginn aldrei gleymt
uppruna sinum og sækir viðfangs-
efni sín undantekningalítið í líf
láglaunafólksins.
„David hefur aldrei skrifað staf,
sem ekki felur í sér sósíalískan
enduróm eða ályktun en hann hef-
ur aldrei skrifað neitt, sem kalla
má hreinan áróður," segir Ander-
son. Hvað sjálfan sig áhrærir, seg-
ist Anderson kannski hafa átt til
að vera áróðurssinnaður á sínum
yngri árum „en það er liðin tíð".
Hann segir um leikrit Storey, að
þau séu almenningsskemmtan af
bezta tagi. Þóhafa þau aldrei náð
almenningshylli, og Anderson seg-
ir, að það hljóti að eiga sér þjóð-
félagsrætur. Hann bendir á, að
þegar Celebration hafi verið sýnt f
Bandarfkjunum hafi það fengið
þar frábæra dóma en móttökur
þess heima fyrir hafi verið blendn-
ar. Hér kemur stéttaskiptingin i
Bretlandi til að dómi Anderson. „í
Englandi fær David ekki rönd við
Framhald á bls. 39
Til sölu Mercedes Benz 230, sjálfskiptur, ekinn 1 00.000 km. árg. '68. Uppl. í síma 20177 eftir kl. 18 daglega. Kýr — Dráttarvél Til sölu eru 7 ungar kýr að Syðri- Rauðalæk i Holtum. Simi um Meiritungu. Einnig David-Brown 1200 dráttarvél árg. 1968. Simi 99-5815.
Guðsbörnin óska eftir að fá leigða ibúð. Við verðum húsnæðislaus um mánaðarmót september og októ- ber. Getur ÞÚ hjálpað okkur? Hringdu þá í sima 26372. Til leigu i vetur 1 —2ja manna herb. Herb. eru öií teppalögð og með vask — leigjast með húsgögnum og gluggatjöld- um. Möguleikar á eldhúsaðg. Uppl. í sima 20986 frá mánud. 23/9.
Atvinna óskast Er 19 ára og vantar framtiðarat- vinnu. Margt kemur til greina. Uppl. óskast lagðar inn á Mbl. merkt „Ábyrgðarstarf 9571", Til leigu 4ra herb. ibúð á góðum stað. Tilboð sendist til Mbl. merkt „9573 ".
Hjón með dóttur á 1 1. ári óska eftir að leigja rúm- góða ibúð eða einbýlishús i Reykjavik eða nágrenni. Uppl. í síma 10793 — 1 9327. íbúð til sölu. Við Háaleitisbraut er til sölu 3ja — 4ra herb. ibúð. Ný teppi á sameign. Suðursvalir. Mjög falleg ibúð. Uppl. næstu daga i sima 33277.
Vinna — Húsnæði Háskólanemi, sem er að Ijúka B.A. námi, óskar eftir vinnu. Litil ibúð óskast til leigu. Tilboð merkt „7484" sendist Mbl. fyrir 25. september. Stúlka með vélritunar- og tungumála- þekkingu óskar eftir hálfdags vinnu (fyrir hádegi) Upplýsingar i sima: 20426. Fyrir hádegi.
Til sölu Volkswagen 1300 árg. '70 i þvi ástandi, sem hann er i eftir árekstur, Uppl. i Ford-skálanum, Kr. Kristjánsson, simi 35300. Til sölu er: Mercuri-Comet, fjögra dyra, ár- gerð 1974, ekinn 15000 km. Upplýsingar i sima 17821 eða 85018.
3ja — 4ra herb. íbúð óskast til leigu i Hafnarfirði, Norðurbæ eða nágrenni. Upplýs- ingar i sima 71 608. Barngóð fullorðin kona óskast til að gæta barns á 1. ári og til léttra heimilisstarfa ca. hálfan daginn, 4 daga i viku. Uppl. i sima 32464.
Til sölu Bronco árg. '66. Ný klæddur og ný yfirfarinn. Skipti koma til greina. Simi 83389. Áteiknuð punthandklæði Gömlu góðu munstrin. GLUGGASKRAUT. Úrval tegunda og lita af heklugarni. Hannyrðaverzlunin Erla, Snorrabraut
Felgur fyrir Cortina '71 — '74 (fyrir snjódekk). Vönduð vara, hagstætt verð. Storð h.f., Ármúla 24, simi 81430. Stúlka Stúlka eða eldri kona óskast i óákveðin tima vegna veikindafor- falla til afgreiðslustarfa i fata- verzlun kl. 1,30 — 6, 5 daga vikunnar. Umsóknir sendist i pósti merktar Pósthólf 502.
Til sölu Ford árg. '56. Mjög ódýr. Upplýsingar i sima 8491 9. Volvo 142 árg. '72 til sölu. Uppl. í síma 92-1643 næstu kvöld eftir kl. 7.
Ný sending GOBELINVÖRUR frá Gunnari P. í Noregi. Vitjið pantana. Hannyrðaversl. Erla, Snorrabraut. Brotamálmur Kaupi allan brotamálm langhæsta verði. Staðgreiðsla. NÓTATÚN 27, simi 25891.
Hörpusófasett til sölu, þarfnast aðeins klæðningar. Uppl. i sima 21076 frá kl. 1—6 e.h. Keramiknámskeið verður haldið i Kópavogi. Upplýsingar i simum 53067 og 51886 eftir-kl. 1 9 i kvöld og næstu kvöld.
Hansa-skrifborð. Óska eftir að kaupa hansa-skrif - borð. Upplýsingar i sima 51 988. Til sölu Toyota Carina árg. 1974. Uppl. í síma 96-1 21 84 eftir kl. 7 á kvöld- in.
Grindavík Til sölu einbýlishús. Góðir skilmál- ar. Laust strax. Eigna og Verðbréfasalan, Hring- braut 90, simi 3222. Keflavík. Til sölu 4ra herb. sem ný ibúð við Mávabraut. Eigna og Verðbréfasalan, Hring- braut 90, sími 3222.
Háskólanema vantar herbergi. Upplýsinqar i sima 92-1 706. Tveir námsmenn utan af landi óska að taka 2ja herb. ibúð á leigu. Upplýsingar i sima 7 1 390 milli kl. 1 og 6 i dag.
Cortina 1 968. Til sölu Ford Cortina de luxe. Mjög fallegur bíll. Uppl. í sima 3731 7. Plymouth 71 glæsilegur bíll, vökvastýri, hjein- skiptur til sölu. Samkomulag með greiðslu. Sími 16289.