Morgunblaðið - 23.09.1989, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. SEPTEMBER 1989
„V eðrahamurinn
var ólýsanlegur“
- segir Guðríður Þóra Schneider í
Suður-Karólínu um fellibylinn Húgó
NOKKRIR Islendingar eru búsettir í Suður-Karólínu og einn þeirra
er Guðríður Þóra Schneider, sem þar hefiir búið ásamt banda-
rískum eiginmanni sinum, frá árinu 1961. Morgunblaðið hafði tal
af Guðríði Þóru á heimili hennar i bænum Denver, en þangað tek-
ur um flórar klukkustundir að aka frá borginni Charleston þar sem
fellibylurinn Húgó olli mestum usla í gær.
„Þetta er í fyrsta sinn sem ég fellibylinn Húgó. Hann sagði þó
verð vitni að slíkum hamförum.
Bærinn er hörmulega útleikinn, tré
hafa rifnað upp með rótum og
liggja eins og hráviði á öllum göt-
um. Ég á engin orð yfir þetta,
veðurhamurinn var alveg ólýsan-
legur,“ sagði Guðríður Þóra.
„Ég vimj. á pósthúsi bæjarins
sem er opið allan sólarhringinn,
allan ársins hring. Nú er lokað þar
eins og annars staðar. Hér er
hvorki rafmagn né vatn að hafa.
Hér hefur allt stöðvast. í fellibyln-
um hrundi hár turn af sjónvarps-
stöðinni þannig að núna liggja
sjónvarpsútsendingar niðri. Einu
fréttimar sem við fáum eru í gegn-
um útvarp og þær fjalla ekki um
annað en hamfarirnar,“ sagði
Guðríður Þóra.
Leifar fellibylsins gætu
borist hingað efitir helgi
Hlynur Sigtryggson veðurstofu-
stjóri sagði í samtali við Morgun-
bláðið að fellibylir enduðu oft sem
djúpar lægðir við ísland og taldi
hann ekki ólíklegt að svo færi um
Morgunblaðið/Sigrún
Aflmikil
borhola í
Hveragerði
Hveragerði.
JARÐBORUNUM á vegum
Hitaveitu Hveragerðis er ný-
lokið. Var borað á hverasvæð-
inu í miðju bæjarins. Fyrirtæk-
ið Jarðboranir í Reykjavík
annaðist verkið sem tókst
mjög vel. Borstjóri var Þórir
Sveinbjörnsson.
Verkið tók 20 verkdaga og var
borað niður á 250 metra dýpi.
Ekki er búið að afkastamæla
holuna, sem er 10 tommu víð,
en allt bendir til að hún gefi 50
sekúndulítra af 170 gráðu heitri
jarðgufu. Þetta er því aflmesta
jarðhitahola í Hveragerði og mun
hún verða tengd dreifikerfi hita-
veitunnar fyrir veturinn.
Gerður var sérstakur samn-
ingur við Orkustofnun um ráð-
gjöf vegna þessa verkefnis. Að
sögn Guðmundar Baldurssonar
bæjartæknifræðings gekk verkið
mjög vel. Borkostnað taldi Guð-
mundur verða um fjórar milljónir
króna og efniskostnað og annað
um tvær og hálfa milljón króna.
Sigrún
enga ástæðu til að óttast fárviðri
þar sem mjög drægi úr vindhraða
bylsins á leið hans yfir Bandaríkin.
„Það er alltaf hugsanlegt að
fellibylir endi sem djúpar lægðir
við Island, það gerist oft. Það er
hins vegar eðli slíkra bylja að
kraftur þeirra þverr er þeir fara
inn á land,“ sagði Hlynur.
Hann sagði að dýpt þeirra hér
hefði mælst á bilinu 940-950 milli-
bör en það væri hins vegar þrýst-
ingsfallið í miðju lægðarinnar en
ekki dýpt hennar sem réði því hvort
fárviðri fylgdi lægðinni.
Þær upplýsingar fengust á Veð-
urstofu Islands að ógerlegt væri
að spá nokkru um stefnu fellibyls-
ins, en færi svo að hann tæki stefn-
una austur út á Atlantshaf gæti
hans orðið vart við ísland strax
eftir helgi.
Sjá „Eins og að hafa lifað af
kjarnorku..." á bls. 20.
Morgunblaðið/Þorkell
Ólafur Laufdal, Þorgeir Ástvaldsson, Jón Axel Ólafsson og Gunn-
laugur Helgason við útsendingarbúnaðinn í Aðalstræti 16 í gær.
Ný stöð í burðarliðnum
ÓLAFUR Laufdal, fyrrum aðaleigandi útvarpsstöðvarinnar Stjörn-
unnar, hefur ákveðið að setja upp nýja útvarpsstöð að Aðalstræti
16. Nýja stöðin mun nota sömu útsendingartæki og áður voru notuð
við útsendingar hjá Stjörnunni. Sá búnaður er á kaupleigu í nafni
Ólafs og tilheyrir því ekki þrotabúi Hljóðvarps hf. sem Islenska
útvarpsfélagið hf. keypti í fyrrakvöld.
„Ég get ekki sagt nákvæmlega að vanda til hennar."
til um hvenær stöðin hefur starf-
semi sína,“ sagði Ólafur Laufdal í
samtali við Morgunblaðið. „Þetta
verður ný stöð með nýju nafni og
gjörbreyttri ímynd. Um leið og
Utvarpsréttamefnd hefur fundað
og veitt leyfl verður hafist handa.
Ég er ekki búinn að móta það
hvernig dagskráin verður en það
er ekkert um annað að ræða en
Ölafur sagði að nýja stöðin yrði
rekin með miklu minni tilkostnaði
en Stjarnan þar sem fyrirtæki hans
tæki að sér allt skrifstofuhald auk
þess sem stöðin yrði rekin í eigin
húsnæði.
Útsendingum Stjörnunnar var
hætt eftir hádegi í gær, en þær
munu væntanlega heljast að nýju
eftir nokkra daga.
ÍSAL-menn
samþykkja
NÝGERÐIR kjarasamningar í ís-
lenska álverinu í Straumsvík voru
samþykktir af öllum hópum starfs-
manna í gær í almennum atkvæða-
greiðslum.
Starfsmenn tilheyra tíu verkalýðs-
félögum og eru atkvæði greidd sér-
staklega hjá hveijum hópi starls-
manna. Flestir tilheyra verkamanna-
félaginu Hlíf og féllu atkvæði í félag-
inu þannig að 113 sögðu já og 88
nei, en þrír seðlar voi'u auðir. 27
rafvirkjar og rafeindavirk.iir greiddu
atkvæði um samningana-
Karli nægir
jafiitefli
STAÐAN fyrir síðustu umferð í
landsliðsflokki á Skákþingi Is-
lands, sem fram fer á sunnudag,
er sú að Karl Þorsteins er efstur
með átta og hálfan vinning. Hon-
um nægir jaíhtefli í síðustu um-
ferðinni. I öðru sæti er Jón L.
Arnason með sjö og hálfan vinn-
ing.
Tíunda umferð og næst síðasta
umferð var tefld í gær. Þröstur Þór-
hallsson vann Rúnar Sigurpálsson,
Sigurður Daði Sigfússon vann Þröst
Arnason, Hannes Hlífar Stefánsson
vann Björgvin Jónsson og Jón L.
Árnason vann Guðinund Gíslason.
Jafntefli gerðu Karl Þorsteins og Jón
G. Viðarsson og Ágúst Karlsson og
Tómas Björnsson.
FÍI spáir að minnsta kosti
3% atvinnuleysi á næsta ári
LANDSFRAMLEIÐSLA dregst
saman um 3,5% á þessu árí og
þjóðartekjur minnka ennþá
meira vegna þess að viðskipta-
kjör eru lakari nú en á siðasta
ári, að því er fram kemur í Þjóð-
hagsyfirliti 1989 og Þjóðhags-
horfum 1990, sem Félag
íslenskra iðnrekenda hefur gert
og birt er í Á döfínni nýútkomnu
félagsblaði þess. Þar segir og að
landsframleiðslan muni enn
minnka á næsta ári um nær 3%
og þjóðartekjur að sama skapi.
Gert er ráð fyrir nær 2% atvinnu-
leysi að meðaltali í ár og að það
Fínull hf. semur við
kínverskt fyrirtæki
FULLTRUAR Fínullar hf. og
kínverskrar fyrirtækjasamsteypu
undirrituðu í gær samning um
samstarf í framleiðslu fatnaðar úr
angóruull. í samningnum felst að
Fínull kaupi hráefhi frá Kína og
spinni úr því band sem kinverska
fyrirtækið kaupi síðan. Einnig að
Fínullarmenn aðstoði kínverska
lyrirtækið við að koma á fót
pijóna- og saumaverksmiðju.
Fínull vonast til að samningurinn
opni í framtiðinni leið inn á Jap-
ansmarkað.
Kristján Valdimarsson fram-
kvæmdastjóri Fínullar segir að
kínverska fyrirtækið kaupi fyrsta
árið tíu tonn af angórugarni héðan,
á 90 vestur-þýsk mörk kílóið, en
magnið muni fara vaxandi. Þetta
muni hjálpa verulega upp á nokkuð
erfiða stöðu Fínullar, sérstaklega
þegar til langs tíma sé litið. í fyrra
hafi fyrirtækið selt angórufatnað
fyrir 10 milljónir innanlands og fyrir
30 milljónir á erlendum mörkuðum.
„Rekstrarhorfur, sem fram að
-þessu hafa verið sæmilegar, verða
nú með ágætum," segir Bjami Ein-
arsson stjómarformaður Fínullar.
„Með sameiginlegri verksmiðju sem
fyrirhugað er að reisa í Kína stefnum
við inn á Japansmarkað. Kínveijar
ráða um 80% af heimsmarkaði í sölu
á angóraull og þetta fyrirtæki fram-
leiðir nærri 70% af kínverskum
kanínuullarvörum. Hér heima dreym-
ir okkur um að tvöfalda spunaget-
una. Samningurinn skerðir ekki sjálf-
stæði hvors fyrirtækis, þannig að
með vissum hætti erum við að
tryggja okkur gegn samkeppni sem
hugsanlega hefði verið erfitt að ráða
við.“
Hluthafar í Fínull eru Landssam-
band kanínubænda, Byggðastofnun,
Álafoss, Framkvæmdasjóður og
ýmsir smábændur.
fari vaxandi og verði a.m.k. 3%
á næsta ári.
Á næsta ári spáir FÍI 6-7% sam-
drætti í framleiðslu sjávarafurða,
en sá samdráttur yrði 13-14% ef
að fullu væri farið að tillögum fiski-
fræðinga. Heildarsamdráttur út-
fiutningsframleiðslu verður þó ekki
nema 2-3% vegna aukningar annars
staðar, einkum í álframleiðslu og
fiskeldi. Árabilið 1988-90 hefur
sjávarvöruframleiðslan dregist
saman 12% en útflutningsfram-
leiðslan um 4% í heild vegna aukn-
ingar annars staðar.
Kaupmáttur tekna almennings
verður að líkindum 8-9% minni í
ár en í fyrra og líklegt er að einka-
neysla minnki um a.m.k. 7% og 5%
til viðbótar á næsta ári. Kaup-
máttur verður 4-5% minni í lok árs-
ins en hann var að meðaltali árið
1989 og gert er ráð fyrir að hann
minnki enn frekar á næsta ári, enda
séu ekki forsendur til annars. Gert
er ráð fyrir vexti samneyslu um 1%
á þessu ári og því næsta. Fjárfest-
ing hefur dregist mikið saman og
má gera ráð fyrir að hún hafi dreg-
ist saman um 15-30% í mörgum
atvinnugreinum og að nánast hrun
verði í fjárfestingu á næsta ári, en
vegna flugvélakaupa Flugleiða er
reiknað með að samdrátturinn að
meðaltali verði 5%.
Varðandi viðskiptajöfnuðinn
kemur fram að fyrstu sex mánuði
þessa árs var vöruinnflutningurinn
15% minni á föstu gengi en sömu
mánuði síðasta árs. Vöruskiptajöfn-
uðurinn var hagstæður um nær 4
milljarða króna. Vaxtagreiðslur til
útlanda að frátöldum vaxtatekjum
eru hins vegar 12 milljarðar og
gert er ráð fyrir að viðskiptahallinn
verði 8 milljarðar, sem er talsvert
minna en spáð var í upphafi ársins.
Úrval kaupir Útsýn
Ferðaskrifstofan Úrval hefur keypt Ferðaskrifstofuna Útsýn og fyrir-
tækin hafa sameinazt. Samningar þar að lútandi voru undirritaðir í
gær að loknum nokkurra vikna samningaumleitunum. Að sögn forráða-
manna fyrirtækjanna er sameiningin fyrst og fremst til þess ætluð að
stuðla að aukinni hagræðingu og hagkvæmni í ferðaskrifstofurekstri.
Næststærsta ferðaskrifstofan sameinast hér hinni þriðju stærstu og úr
verður umsvifamesta fyrirtækið í ferðasölu hér á landi, að sögn aðstand-
enda fyrirtækisins.
Aðaleigandi Utsýnar er Þýzk-
íslenzka undir stjórn Ómars Kristj-
ánssonar. Eigendur 80% hlutafjár í
Úrvali eru Flugleiðir, en Eimskip á
afganginn. Hið nýja fyrirtæki mun
hafa aðalstöðvar í húsnæði Útsýnar
í Mjódd. Þýzk-íslenzka mun áfram
eiga húsið og leigja nýja fyrirtækinu.
Ekki er ákveðið hvert nafn ferða-
skrifstofunnar verður, en rætt er um
að það verði einfaldlega Útsýn-
Úrval.
Sameiningin var kynnt starfsfólki
fyrirtækjanna í gær. Ekki hefur enn
vérið tekin ákvörðun um mannahald
hjá nýja fyrirtækinu að öðru leyti
en því að Knútur Óskarsson, sem
stýrt hefur Úrvali, verður fram-
kvæmdastjóri. Hann sagði í samtali
við Morgunblaðið að væntanlega yrði
Anna Guðný Aradóttir, sem var
framkvæmdastjóri Útsýnar, í stjórn-
unarstöðu hjá fyrirtækinu. Hann
sagði að ef fækkun starfsfólks reynd-
ist óumflýjanleg, yrði reynt að finna
öllum starfsmönnum einhvern sama-
stað, til dæmis hjá stórfyrirtækjun-
um, sem að ferðaskrifstofunni stæðu.
„Það sem fyrst og fremst var hvat-
inn að þessari sameiningu var efna-
hagsástandið hér, sem hefur orðið
til þess að fyrirtæki á ýmsum sviðum
hafa verið að ræða sameiningu og
sameinast. Ferðaskrifstofurnar eru
allt of margar og litlar. Bæði þessi
fyrirtæki hafa gamalgróin viðskipt-
asambönd og þar verður valið það
bezta frá hvorum. Stærðin hefur líka
sitt að segja,“ sagði Knútur. Hann
sagði að með sameiningunni yrði til
alhliða ferðaskrifstofa, þar sem Úr-
val hefði lagt áherzlu á móttöku er-
lendra ferðamanna og sölu ferða inn-
anlands, en Útsýn fyrst og fremst
einbeitt sér að utanlandsferðum og
sólarlandaflugi.
Ómar Kristjánsson, framkvæmda-
stjóri Þýzk-íslenzka og stjórnarfor-
maður Utsýnar, sagði að fyrirtækin
tvö hefðu rætt um möguleika á sam-
starfi, samruna eða kaupum og þessi
leið hefði orðið ofan á. Hann sagði
að fyrirtækin hefðu starfað mikið og
náið saman, til dæmis á Kýpur, þar
sem fyrirtækin hefðu komið fram
sem eitt.