Morgunblaðið - 26.03.1983, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. MARZ 1983
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. MARZ 1983
25
Útgefandi nliTníiiti hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson.
Fulltrúar ritstjóra Þorbjörn Guðmundsson, Björn Jóhannsson.
Fréttastjórar Freysteinn Jóhannsson, Magnús Finnsson, Sigtryggur Sigtryggsson.
Auglýsingastjóri Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 180 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 15 kr. eintakiö.
Vinstri stjórn
hafnað
egar við göngum til
kosninga er tveggja
kósta völ. Kosningabaráttan
og kosningaúrslitin munu
ráða miklu um það, hvort
framhald verður á því vinstra
stjórnarfari sem hér hefur
ríkt á fimmta ár eða hvort
Sjálfstæðisflokkurinn tekur á
ný eðlilegan þátt í stjórn mál-
efna þjóðarinnar. Verði niður-
staða kosninganna sú að
framhald verði á vinstri
stjórnum verða stjórnarhætt-
ir óbreyttir frá því sem hér
hefur tíðkast frá haustinu
1978. Við sjálfstæðismenn
leitum hins vegar eftir um-
boði kjósenda til breytinga,"
sagði Geir Hallgrímsson,
formaður Sjálfstæðisflokks-
ins, á fjölmennum stjórn-
málafundi á Akureyri á
fimmtudaginn.
Þetta er einföld og skýr yf-
irlýsing og flestum þykir hún
svo sjálfsögð að þeir telja
óþarft að hugsa málið frekar.
Engu að síður er nauðsynlegt
að kjósendur geri upp hug
sinn um einmitt þetta atriði
þegar þeir vega það og meta á
næstu vikum hverjum þeir
ætla að ljá fylgi í kosningun-
um 23. apríl. Hver og einn sem
hugleiðir málið sér að við svo
búið má ekki standa í lands-
stjórninni, vinstri flokkarnir
hvaða nafni sem þeir nefnast
hafa brugðist á svo mörgum
sviðum að með ólíkindum er.
Með óstjórn hafa þeir eytt öll-
um ávinningnum af útfærslu
fiskveiðilögsögunnar í 200 sjó-
mílur, eins og Víglundur
Þorsteinsson, formaður Fé-
lags islenskra iðnrekenda,
færði rök fyrir og hér var tí-
undað í gær.
Það er hálmstrá vinstri
flokkanna að rægja Sjálfstæð-
isflokkinn og forystumenn
hans í þeirri von að með því
tali lokki þeir kjósendur á sitt
band. Um það efni sagði Geir
Hallgrímsson í Akureyrar-
ræðu sinni: „Ég vil aðeins
undirstrika þá staðreynd að
allir frambjóðendur flokksins
í þessum kosningum, hvort
sem þeir voru áður í stjórn
eða stjórnarandstöðu, ganga
til kosninga á grundvelli sam-
eiginlegrar stefnuskrár og þar
með er allur meintur málefna-
legur ágreiningur í röðum
sjálfstæðismanna úr sög-
unni.“ Geir Hallgrímsson brá
ljósi yfir þá erfiðleika sem
sjálfstæðismenn hafa gengið í
gegnum í flokki sínum þegar
hann sagði, að þeir hafi verið
að aðlaga flokksstarfið að
breyttum tímum, þar sem
eðlileg valddreifing tæki við
af sterkri miðstýringu: „Að-
lögun að breyttum aðstæðum
hefur tekið tíma og kostað '
mikla erfiðleika, en við getum
öll fagnað því, sjálfstæðisfólk,
að þessi aðlögunartími er að
renna sitt skeið á enda og
framundan blasir við nýtt at-
hafnatímabil í sögu Sjálf-
stæðisflokksins," sagði Geir.
í ræðu Geirs Hallgrímsson-
ar er róginum um Sjálfstæðis-
flokkinn svarað með verðug-
um hætti um Ieið og kjósend-
um er bent á einu skynsam-
legu leiðina sem þeir geta far-
ið í kosningunum til að losna
undan vinstra okinu og
óstjórninni. Þá leið hljóta all-
ir að velja sem vilja heilbrigða
stjórnarhætti og eðlilegt sam-
starf á öllum sviðum við vin-
veittar nágrannaþjóðir.
Hættutímar
hjá
Flugleidum
• •
Orn 0. Johnson, stjórnar-
formaður Flugleiða hf.,
var ómyrkur í máli um vanda
félagsins á aðalfundi þess á
fimmtudag. Hann sagði að
fjárhagsstaða þess væri mjög
slæm og veikari en nokkru
sinni fyrr, eiginfjárstaðan
orðin neikvæð um 179,4 millj-
ónir króna og mjög verulegur
rekstrarhalli fjórða árið í röð.
Stjórnendur fyrirtækisins
ætla að halda óbreyttri stefnu
um sinn en Örn sagði að yrðu
ekki breytingar til batnaðar á
næstunni væri óhjákvæmilegt
að gera „miklar og afdrifarík-
ar breytingar á rekstrinum"
eins og hann orðaði það.
Styrkur félagsins til að
halda Norður-Atlantshafs-
fluginu áfram er þverrandi.
Líklegt er að samdráttur verði
á flugleiðunum til Evrópu og
innanlandsflugið hefur verið
rekið með halla vegna fyrir-
mæla verðalagsyfirvalda.
Þessir erfiðleikar Flugleiða
eru áfall fyrir alla þjóðina og
versta afleiðing þeirra væri að
þjóðnýtingarmönnum yxi
fiskur um hrygg og þeim tæk-
ist vegna erfiðleika félagsins
að koma því á framfæri skatt-
greiðenda. Enginn þarf að ef-
ast um að vinstrimönnum
þyki sá kostur fýsilegur svo
mjög sem þeir hafa lagt sig
fram um að gera félagið og
stjórnendur þess tortryggi-
lega. Vonandi rofar verulega
til á Norður-Atlantshafsleið-
inni þannig að svigrúm félags-
ins aukist og starfsmönnum
þess gefist að nýju tækifæri
til að sýna og sanna hæfni
sína við viðunandi aðstæður.
Ræöa flutt á
stjórnmálafundi
á Akureyri
Ég vil hefja mál mitt með því að lýsa
ánægju minni að vera hér á Akureyri með
góðu fólki. Það er einkum ánægjulegt að
hafa hér sem samstarfsmenn og ræðu-
menn á þessum fundi þrjá efstu mennina á
framboðslista Sjálfstæðisflokksins ( kom-
andi alþingiskosningum.
Ég hef valið ræðu minni fyrirsögnina
„Frá upplausn til ábyrgðar", sömu fyrir-
sögn og við sjálfstæðismenn völdum yfir-
lýsingu okkar nú fyrir komandi alþingis-
kosningar.
Engum blandast hugur um að við ís-
lendingar lifum nú á tíma meiri upplausn-
ar en elstu menn muna. f kosningayfirlýs-
ingu okkar er m.a. komist svo að orði:
„Verðbólgan æðir áfram, svo að hvorki
einstaklingar né fyrirtæki geta gert áætl-
anir fram í tímann. Það hefur leitt til
ringulreiðar í fjármálum, sljóvgað siðgæð-
isvitund og valdið ranglæti og óþolandi
mismunun. Það dregur úr sjálfsbjargar-
hvöt, framleiðsla minnkar en lífskjör
versna. Þetta hefur dregið úr trausti
manna á stjórnarfarinu og undirstöðu
þess, þingræðinu. í slíkum jarðvegi
blómstra sundrungaöfl og lausung vex.“
Dæmi þessa alls sjáum við hvarvetna í
kringum okkur.
Auðvitað er orsakanna víða að leita, en
fátt á meiri þátt í upplausninni en óða-
verðbólgan, sem hélt innreið sína með
vinstri stjórninni 1971—1974. Þótt takist
hafi að slá verulega á verðbólguna á
stjórnarárum Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknar 1974—1978 sótti í sama farið í
kjölfar ólöglegra verkfalla, útflutnings-
banns og heróps Alþýðubandalags og Al-
þýðuflokks á sínum tíma: „Samningana f
gildi“ og „Kosningar eru kjarabarátta".
Eftir kosningarnar 1978 gafst Framsókn
eins og kunnugt er upp í baráttunni gegn
verðbólgunni, slóst í hóp A-flokkanna og
myndaði ríkistjórn haustið 1978 og lofaði
að setja samningana í gildi, sem auðvitað
var ekki unnt. En tilraunin var söm við sig
og óðaverðbólgan fékk yfirhöndina á ný.
Kosningarnar 1979 leiddu ekki til þess
brautargengis Sjálfstæðisflokksins sem
vonir stóðu til. En við stjórnarmyndunar-
tilraunir eftir kosningarnar setti Sjálf-
stæðisflokkurinn það skilyrði fyrir stjórn-
arþátttöku, að snúist yrði öfluglega gegn
verðbólgunni, en vilja skorti hjá vinstri
flokkunum. Þegar Alþýðubandalag og
Framsókn sáu sér leik á borð að kljúfa
Sjálfstæðisflokkinn létu þeir einnig alla
viðleitni lönd og leið til að hamla gegn
verðbólgunni og hugsuðu aðeins um að
festa sig í sessi í ráðherrastólum og
tryggja áfram vinstri stefnu í stjórn
landsins.
Það var enginn vandi í ársbyrjun 1980
að mynda ríkisstjórn ef menn gerðu ekki
kröfu um raunhæfar og nauðsynlegar að-
gerðir í efnahagsmálum. Meirihluti þing-
flokks sjálfstæðismanna vildi ekki taka
þátt í ríkisstjórn fyrir þremur árum nema
rökstudd ástæða væri að ætla einhvern
ávinning af slíkri þátttöku, að sjálfstæð-
isstefnan fengi að njóta sín, en vinstri
stefna viki og vandamálin væru leyst.
Reynsla síðustu þriggja ára, ferill nú-
verandi ríkisstjórnar hefur sýnt að
ákvörðun þingflokks sjálfstæðismanna var
rétt.
Reynslan af vinstri stjórn
Vera má að reynslan af vinstri stjórn
hafi ekki verið komin nægilega í ljós þegar
gengið var til kosninga 1979 en nú höfum
við nær fimm ára reynslu af vinstri stjórn-
arstefnu, sem gengið hefur sér gersamlega
til húðar.
Vinstri stjórn. Hvers eðlis er hún?
Sívaxandi umsvif hins opinbera. Síaukin
skattabyrði heimila og fyrirtækja. Minnk-
andi þjóðarframleiðsla, lækkandi þjóðar-
tekjur og versnandi lífskjör.
En þótt peningatekjur og kaupmáttur sé
markverður mælikvarði hvert horfir,
skiptir slíkt ef til vill ekki höfuðmáli held-
ur andrúmsloftið sem heldur innreið sína í
kjölfar vinstri stjórna. Það er andrúmsloft
stöðnunar, kyrrstöðu er dregur kjark og
dug úr mönnum og heftir frumkvæði,
framtak og framfarir.
Eftir nær samfelldan 5 ára vinstri
stjórnarferil hefur skattheimta vaxið svo
hömlulaust, að hvert mannsbarn greiðir
nú 11—12 þúsund krónur meira til hins
opinbera á ári hverju en fyrir 5 árum.
Hver fimm manna fjölskylda borgar sem
svarar nær hálfs árs kaupi samkvæmt
Í .-V. ^

Geir flytur ræðu sína á stjórnmálafundinum á Akureyri.
Geir Hallgrímsson, formaður Sjálfstæðisflokksins:
Tími sterkrar miðstýr-
ingar liðinn
Á dögunum var það haft á orði í eldhús-
dagsumræðum og endurtekið nýlega að
Sjálfstæðisflokkurinn hefði á seinni árum
hneigzt til aukins flokksræðis og þröngrar
stefnumótunar. Ég hygg, að allir sann-
gjarnir menn munu sannfærast um það
þegar þetta tímabil verður síðar skoðað í
ljósi sögunnar, að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi komist í gegnum þessa erfiðleika ein-
mitt vegna þess, að flokksræði var ekki í
hávegum haft og raunar hefur forusta mín
í Sjálfstæðisflokknum fremur verið gagn-
rýnd fyrir það að hún væri ekki nægilega
hörð og flokksræðinu ekki beitt sem skyldi
af formanni. Ég tel einnig að sú staðreynd,
að samstaða hefur jafnan tekist um
grundvallar stefnumörkun Sjálfstæðis-
flokksins bæði 1979 á landsfundi með
ályktuninni: „Endurreisn í anda frjáls-
hyggju" og nú síðast á landsfundi 1981 að
hvorutveggja þessi samstaða um ályktanir
landsfundar sé til marks um, að stefnu-
mörkun flokksins hefur ekki verið þröng-
sýn, heldur þvert á móti einkennst af víð-
sýni og umburðarlyndi gagnvart hinum
margvíslegu sjónarmiðum sem uppi eru i
Sj álf stæði sf lokknum.
Það kann að hljóma eins og þverstæða,
en samt er það svo, að um leið og ríkisvald-
. *
I' -
Upplausnin nær-
ist á vinstri steftiu
verkamannataxta meira í skatta nú, en
þegar sjálfstæðismenn voru síðast í stjórn.
Eftir nær 5 ára feril vinstri stjórna hef-
ur kaup verið skert 13—14 sinnum um 50%
meðan grunnkaupshækkanir eru innan við
30%. Kommúnistar réttlæta eins og kunn-
ugt er setu sína í ríkisstjórn með því, að
þeir væru að vernda kaupmátt launa, en
kaupmáttur launa hefur farið hríðminnk-
andi í valdatíð kommúnista og sjáldan ver-
ið minni.
Eftir nær 5 ára feril vinstri stjórna er
verðbólgan nú meiri en nokkru sinni síðan
við tókum stjórn okkar mála í eigin hend-
ur. Núverandi ríkisstjórn lofaði fyrir þrem
árum að verðbólgu skyldi komið niður í
7—10% nú, en hún er 70—80%
Eftir nær 5 ára feril vinstri stjórna er
erlend skuldasöfnun orðin svo geigvænleg
að 4. til 3. hver króna af gjaldeyristekjum
okkar fer í að greiða afborganir og vexti af
erlendum lánum og erlendar skuldir nema
nær helming af þjóðarframleiðslu okkar.
Hvert mannsbarn í landinu skuldar meira
en 100 þús. krónur í erlendum lánum.
Efnahagslegu sjálfstæði okkar er stefnt í
voða.
Vinstri stjórnir undanfarinna 5 ára hafa
þannig sett íslandsmet í skattakúgun,
kjaraskerðingu, gengislækkun, verðbólgu
og skuldasöfnun.
En, stjórnarherranir segja, þrátt fyrir
þetta hefur okkur tekist að forða atvinnu-
leysi eins og ríkir meðal nágrannaþjóða.
Af þessu tilefni er ástæða til að spyrja:
Hvert er það atvinnuöryggi sem við Is-
lendingar búum við í dag?
Við búum í fyrsta lagi við dulið atvinnu-
leysi. Vinnuafl, fjármagn og aðrir fram-
leiðsluþættir eru ekki nýttir sem skyldi til
að bæta lífskjörin.
Atvinnu er í öðru lagi haldið uppi með
erlendum lánum. Erlendar lántökur til
langs tíma eru eðlilegar sé þeim varið til
arðbærra framkvæmda. En erlendar lán-
tökur til að greiða rekstrarhalla opinberra
þjónustufyrirtækja og atvinnufyrirtækja
almennt varða helveg dauðadæmdra efna-
hagsstefnu vinstri stjórna eins og reynsla
síðustu ára sýnir.
Atvinnuöryggi okkar er í þriðja lagi ekki
meira en svo að stöðvun atvinnuveganna
blasir við og atvinnuleysisvofan stendur í
dyragættinni. Ríkisstjórnin er nú þessa
dagana önnum kafin að reyna að forða
yfirvofandi atvinnuleysi fram yfir kosn-
ingar eins og fyrirhuguð bráðabirgðaiög
um erlend lán til að „redda" einstökum
fyrirtækjum og halda þeim gangandi (
nokkrar vikur ber vitni um.
Þegar við íhugum það, sem ég hef gert
hér að umtalsefni, er ekki nema von, að
okkur blöskri, hvernig komið er fyrir
okkur eftir einhver mestu góðæri sem við
höfum notið.
Er nema von að mönnum blöskri,að sú
ríkisstjórn, sem taldi sig bjarga sóma al-
þingis og þingræði skilur þannig við, að
hvorutveggja alþingi og þingræði er mis-
boðið meira en jafnvel eru dæmi um frá
endurreisn alþingis.
Er nokkur furða að upplausn ríki í þjóð-
félaginu?
Þessi upplausn nærist á vinstri stefnu
og vinstri stjórn.
Við sjálfstæðismenn viljum vísa veginn
frá upplausn til ábyrgðar.
Sjálfstæðisflokkurinn
í einni fylkingu
Þegar við göngum til kosninga er
tveggja kosta völ.
Kosningabaráttan og kosningaúrslitin
munu ráða miklu um það, hvort framhald
verður á því vinstra stjórnarfari sem hér
hefur ríkt á fimmta ár eða hvort Sjálf-
stæðisflokkurinn tekur á ný eðlilegan þátt
í stjórn málefna þjóðarinnar.
Verði niðurstaða kosninganna sú að
framhald verði á vinstri stjórnum verða
sjórnarhættir óbreyttir frá því sem hér
hefur tíðkast frá haustinu 1978.
Við sjálfstæðismenn leitum hins vegar
eftir umboði kjósenda til breytinga.
Við upphaf þessarar kosningabaráttu
vek ég athygli kjósenda um land allt á því
að Sjálfstæðisflokkurinn gengur nú til
kosninga í einni fylkingu. Þau vandamál
sem Sjálfstæðisflokkurinn átti við að etja
í þingkosningunum 1979 þegar sundur-
lyndi í röðum flokksmanna í tveimur kjör-
dæmum leiddi til tveggja framboðslista í
Norðurlandi eystra og Suðurlandi eru nú
að baki og hafa verið farsællega til lykta
leidd. Sá ágreiningur sem upp kom í þing-
flokki sjálfstæðismanna við stjórnar-
myndun í febrúar 1980 og hafði víðtæk
áhrif meðal flokksmanna er senn að baki.
Tveir þeirra þingmanna sem þar áttu hlut
að máli sögðu skilið við ríkisstjórnina þeg-
ar á síðastliðnu sumri og aðrir tveir þing-
menn sem þátt tóku í þessari stjórnar-
myndun ganga nú til kosninga undir
merkjum Sjálfstæðisflokksins og á
grundvelli þeirra kosningastefnuskrár,
sem miðstjórn og þingflokkur hafa sam-
þykkt og byggt er á samþykktum síðasta
landsfundar flokksins og síðasta flokks-
ráðsfundar. Fimmti þingmaðurinn sem
hlut átti að máli í febrúar 1980 hefur nú
lýst því yfir að hann verði ekki I kjöri til
alþingis og vil ég leyfa mér að fagna þeirri ^
ákvörðun Gunnars Thoroddsen um leið og
ég minni á þau ummæli mín í flokksráðs-
ræðu í nóvembermánuði síðastliðnum, að
mér kæmi ekki til hugar að Gunnar Thor-
oddsen byði sig framí þingkosningum gegn
Sjálfstæðisflokknum og samherjum sínum
þar. Ég mun ekki hér fjalla um ástæður
þess ágreinings sem uppi hefur verið í
Sjálfstæðisflokknum á undanförnum ár-
um. Ég vil aðeins undirstrika þá staðreynd
að allir frambjóðendur flokksins í þessum
kosningum, hvort sem þeir áður voru í
stjórn eða stjórnarandstöðu, ganga til
kosninga á grundvelli sameiginlegrar
stefnuskrár og þar með er allur meintur
málefnalegur ágreiningur ( röðum sjálf-
stæðismanna úr sögunni.
Um leið og ég fagna þeirri einingu í röð-
um sjálfstæðismanna sem fram kemur í
þessari kosningabaráttu, get ég ekki látið
hjá líða að harma að nokkrir sjálfstæð-
ismenn í Vestfjarðakjördæmi hafa ekki
viljað una ákvörðunum löglega kjörinna
stofnana flokksins, sem teknar hafa verið
með lögmætum hætti um skipun fram-
boðslista flokksins í kjördæminu. Ég vil
leggja áherslu á, að sá ágreiningur sem
þar er til staðar er annars eðlis en það
ágreiningsmál, afstaðan til núverandi rík-
isstjórnar, sem uppi hefur verið í Sjálf-
stæðisflokknum á undanförnum árum og
verður þess vegna alls ekki talin gefa vís-
bendingu um það að sjálfstæðismenn hafi
ekki leyst ágreiningsmál sín.
Vaxandi sundrung í
öðrum flokkum
Á sama tíma og við sjálfstæðismenn
höfum leyst hin innri málefni okkar gætir
vaxandi sundrungar í röðum annarra
stjórnmálaflokka. Enn einu sinni hefur
orðið alvarlegur klofningur í Alþýðu-
flokknum, hinn fjórði á hálfri öld, og sýn-
ast það vera örlög Alþýðuflokksins að
sundrast hér um bil einu sinni á áratug.
Framsóknarmenn standa andspænis viða-
miklum vandamálum í Norðurlands-
kjördæmi vestra þar sem öll fram-
sóknarfélög í Vestur- og Austur-Húna-
vatnssýslum hafa lýst stuðningi við sér-
stakan lista, sem er fram borinn af
óánægðum framsóknarmönnum. Ekki fer
á milli mála, að sá klofningur sem er í
röðum framsóknarmanna þar, er mun
djúpstæðari og alvarlegri en sú óánægja
sem leitt hefur til sérstaks framboðs á
vegum nokkurra sjálfstæðismanna í Vest-
fjarðakjördæmi enda hefur ekkert sjálf-
stæðisfélag á Vestfjörðum lýst stuðningi
við sérframboðið þar.
Alþýðubandalagið stendur frammi fyrir
klofningi sem er nokkuð annarrar gerðar
en aðrir stjórnmálaflokkar hafa þurft að
kljást við á undanförnum árum. En nú
eftir að kvennalistarnir eru komnir fram
er engum blöðum um það að fletta, að hér
er fyrst og fremst um djúpstæðan klofning
út úr Alþýðubandalaginu að ræða og er
augljóst að kvennalistarnir sækja fram-
bjóðendur sína og stuðningsmenn fyrst og
fremst inn í raðir Alþýðubandalagsins,
þótt þar megi sjá einstök nöfn sem stutt
hafa aðra flokka.
Myndin, sem við okkur blasir nú, þegar
kosningabaráttan er að hefjast, er sú að
sjálfstæðismenn ganga á ný i samhentri
fylkingu til þessarar baráttu á sama tíma
og vaxandi sundrungar og óánægju gætir i
röðum andstæðinga okkar. Það er sérstök
ástæða til að vekja athygli kjósenda á
þessari framvindu mála vegna þess, að það
vitum við sjálfstæðismenn mæta vel af
reynslu undanfarinna ára, að stjórnmála-
flokkar sem eiga við innri vandamál að
stríða geta ekki varið jafn miklum tima og
starfskröftum til þess að takast á við
vandamál þjóðarinnar eins og þeir ella
mundu geta. Við sjálfstæðismenn höfum
ráðið fram úr okkar vandamálum og erum
nú þess albúnir að takast á við þjóðar-
vandann, fáum við traust og trúnað kjós-
enda til þess.
Ég fer ekki dult með það, að undanfarin
ár hafa verið sjálfstæðisflokknum erfið og
flokkurinn hefur á þessu timabili gengið i
gegnum mikinn eld innri ágreinings, en ég
tel, að nú þegar upp er staðið, verði með
sanni sagt að við sjálfstæðismenn höfum
herzt í þessum eldi og höfum sýnt það og
sannað að við höfum tekist á við erfiðleik-
ana, við höfum ráðið við þá og horfum nú
fram á veginn.
ið og miðstýring í þjóðfélaginu hefur auk-
ist, hefur andsvar fólksins verið ákveðin
uppreisn gegn slikri miðstýringu og krafa
um að ráða sjálft sínum málum.
Efling rikisvalds og ríkisumsvifa er
dæmigerð vinstri stefna, en valddreifing
mjög í samræmi við stefnumið okkar
sj álf stæðismanna.
Sú þróun sem þannig hefur orðið í þjóð-
félaginu öllu hefur óhjákvæmilega endur-
speglast, einnig innan Sjálfstæðisflokks-
ins, fjölmennustu stjórnmálahreyfingu
okkar íslendinga. Hún hefur birzt okkur
með margvíslegum hætti, t.d. í hinum um-
töluðu prófkjörum, sem hafa skapað okkur
erfið vandamál og hún hefur líka birzt
okkur í því að miðstýrð forysta á ekki við í
flokki eins og Sjálfstæðisflokki. Raunar er
það skoðun mín og í samræmi við hana hef
ég hagað störfum mínum sem formaður
Sjálfstæðisflokksins, að tími sterkarar
miðstýringar í stjórnmálaflokkum sé lið-
inn og eðlileg valddreifing og viðtækt sam-
ráð í málefnum stjórnmálaflokka sé í sam-
ræmi við tíðarandann. Þeir sem krefjast
þessarar miðstýringar í málefnum stjórn-
málaflokka eru að krefjast þess sem kann
einu sinni að hafa átt við og hentað okkur
þá, en mundi að mínum dómi leiða til
ófarnaðar nú. Aðlögun að breyttum að-
stæðum hefur tekið tíma og kostað mikla
erfiðleika.en við getum öll fagnað því
sjálfstæðisfólk, að þessi aðlögunartimi er
að renna sitt skeið á enda og framundan
blasir við nýtt athafnatímabil i sögu
Sjálfstæðisflokksins.
Ég hef gert þennan þátt mála að umtals-
efni hér vegna þess að það er sannfæring
mtn, að einmitt umburðarlyndi og þolin-
mæði af hálfu forystumanna Sjálfstæðis-
flokksins og sjálfstæðismanna almennt,
sem stundum hefur verið kennt við hik og
óákveðni hafi átt drjúgan þátt.i að Sjálf-
stæðisflokkurinn sundraðist ekki á
erfiðleikattmum síðustu þriggja ára held-
ur gengur nú sameinaður til kosninga á
ný.
Eflum frelsi til nýrra átaka
I landsmálum hljótum við að beina
styrk og kröftum samhents Sjálfstæðis-
flokks að því marki að brjóta blað, hverfa
frá vinstri stefnu undanfarinna ára en efla
frelsi fólksins sjálfs til nýrra átaka og
taka skjótar ákvarðanir i veigamiklum
framtíðarmálum sem hafa allt of lengi
beðið úrlausnar.
Fyrir þremur árum var sagt að nauð-
synlegt væri að mynda þá ríkisstjórn, sem
enn situr, til þess að bjarga virðingu al-
þingis, eins og ég gat um áðan. Nú þremur
árum síðar, hljótum við sem valist höfum
til forystu í stjórnmálum að horfast i augu
við þá staðreynd, sem er sameiginlegt
vandamál okkar allra og sjálfsagt ekki
bundið við einn flokk öðrum fremur, að
almennur andróður gegn stjórnmála-
mönnum og stjórnmálaflokkum er áber-
andi i umræðu dagsins. Málflutningur
þeirra sem ganga fram til baráttunnar
undir því kjörorði að þeir séu að berjast
gegn valdhöfum í öllum flokkum, virðist
eiga töluverðan hljómgrunn hjá ýmsum
kjósendum. Sjálf stjórnmálastarfsemin í
landinu er eitt helsta kosningamálið í
þessari kosningabaráttu.
Gagnrýnisefni stjórnmálastarfseminnar
koma fram með margvíslegum hætti. Þau
birtast okkur í því að stjórnmálamenn
telja sig geta gefið opinberlega yfirlýs-
ingar, sem bersýnilega ekkert er að marka
og þeir ganga gegn aðeins örfáum dögum
síðar. Um leið og kjósandinn kemst að
þeirri niðurstöðu að ekkert er að marka
orð stjórnmálamannsins missir hann
traust á honum og því miður stjórnmála-
mönnum yfirleitt.
Annað einkenni þessa andróðurs gegn
stjórnmálamönnum sem herjar á stjórn-
málalif okkar um þessar mundir er sú tor-
tryggni og takmarkaði trúnaður sem ríkir
á milli einstakra flokka. Sjálfur tel ég að
þessi þáttur hins pólitíska sjúkdóms sé
eðlileg afleiðing af þeim vinnubrögðum
sem notuð voru við stjórnarmyndunina í
febrúar 1980.
í þriðja lagi er auðvitað ljóst að prófkjör
i öllum flokkum hafa opnað sár sem seint
gróa og skapa margvíslega erfiðleika í
starfi flokkanna. Raunar hljótum við að
íhuga hvort prófkjörin eru að komast á
það stig að þau þjóni ekki lengur tilgangi
sínum og taka beri þau og reglur sem um
þau gilda til endurskoðunar.
Það er einn þýðingarmesti þáttur þeirra
kosninga sem fram fara hinn 23. apríl
næstkomandi, að stjórnmálamönnum og
stjórnmálaflokkum takist í þessari kosn-
ingabaráttu að endurheimta fyrra traust
kjósenda og það skiptir höfuðmáli að
okkur takist í þessum kosningum að kom-
ast út úr þeirri sjálfheldu sem íslensk
stjórnmál óneitanlega hafa verið í síðustu
misseri.
Það er engin lausn að efna til alls konar
sérframboða hvað þá heldur nýrra stjórn-
málaflokka þótt þeir séu nefndir bandalög.
Fjölgun framboða og flokka er vitnisburð-
ur upplausnar og kann ekki góðri lukku að
stýra. Víða á Norðurlöndum er flokka-
fjöldinn tugur eða meira og sú þróun hefur
ekki eflt lýðræði eða þingræði í löndunum
þeim, heldur miklu fremur afskræmt það
og sú mun þróunin verða hér ef slik fram-
boð fá fylgi til að koma manni á þing.
Stjórnmálaflokkar eru tæki, verkfæri
lýðræðisins. Kjósendum sem aðhyllast lík
sjónarmið sameinast um þann flokk sem
þeir telja fylgja þeim sjónarmiðum á þingi
eða í landsstjórn. Auðvitað eru kjósendur
sama flokks ekki sammála að öllu leyti og
hver kjósandi fær ekki skraddarasaumað-
an flokk eftir eigin höfði. Stjórnmála-
flokkur er að vissu leyti samnefnari og
getur sem slíkur oftast náð meiru fram í
anda fylgismanna sinna þegar á heildina
er litið, en þótt menn stofnuðu fleiri og
smærri flokka um sér sjónarmið sín.
Það er erfitt að sjá, að nokkur kostur sé
nú vænlegri til þess að skapa festu og til-
trú í stjórnmálastarfseminni en einmitt sá
að efla samhentan Sjálfstæðisflokk.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur áratugum
saman verið sú kjölfesta sem best hefur
dugað þjóðinni á erfiðum tímum og nú
þegar við sjálfstæðismenn höfum leyst
innri vandamál okkar er ekkert því til
fyrirstöðu að við getum innt þetta hlut-
verk okkar af hendi þjóðinni til heilla.
Kjósendur hljóta að gera sér ljóst að
forsenda þess að takast megi á við alvarleg
vandamál í efnahags- og atvinnumálum og
fjármálum þjóðarinnar er einmitt sú, að
við leysum úr þeirri pólitísku sjálfheldu
SJÁ NÆSTIJ OPNU