Morgunblaðið - 26.03.1983, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. MARZ 1983
Sýning Helga Þorgils
Friðþjófssonar
Nokkrar leiðréttingar o.fl.
Myndlist
Valtýr Pétursson
Fyrir síðustu helgi opnaði
Heigi Þorgils Friðjónsson sýn-
ingu í Nýlistasafninu við
Vatnsstíg. Eins og ýmsir munu
minnast, fékk þessi ungi lista-
maður menningarverðlaun
Dagblaðsins og Vísis fyrir
nokkrum vikum, og þótti mér því
forvitnilegt að fá að sjá eitthvað
eftir hann. Helgi Þorgils átti að
vísu verk á hinni stóru sýningu,
sem haldin var á verkum ungra
listamanna að Kjarvalsstöðum
nýverið, en það verk var unnið i
samvinnu við annan listamann,
svo að forvitni minni varð ekki
svalað fyrr en nú á sýningu
Helga Þorgils í Nýlistasafninu.
Þarna eru margvísleg mynd-
verk: skúlptúr, útsaumur, graf-
íkmyndir og olíumálverk. Það er
margt að sjá og auðvitað svolítið
misjafnt, en hæfileikar þessa
unga manns virðast þó alls stað-
ar gægjast fyrir horn, ef svo
mætti að orði kveða, og sýnir
það glöggt, að listspekingar
Dagblaðsins og Vísis hafa ekki
horft algerlega út í bláinn.
Helgi Þorgils leitar mjög fyrir
sér, en er gagntekinn af því, sem
efst er á baugi hjá jafnöldrum
hans erlendum, og því verður
ekki sagt, að hann sé á nokkurn
hátt frumlegur í hinu “nýja mál-
verki". sem svo er kallað hér-
lendis. Það væri sjálfsagt hollt
fyrir okkar ungu menn að leita
meira á fjörur í eigin umhverfi
og nota lífskraft sinn til að
kanna þann heim, sem þeir eru
upprunnir úr. Frelsið er vissu-
lega gott, en það er mikill galdur
að varðveita það án þess að lok-
ast inni í eigin hugarheimi.
Eg hafði einna mest gaman af
grafíkmyndum Helga, og þar
finnst mér litameðferð hans
betri en í hinum stærri oliumál-
verkum. Heldur hátt er að vísu
stefnt í mörgum málverkum
Helga Þorgils, en þarna er nú
samt málari á ferð, og það er vel
þess virði að fylgjast með fram-
vindu mála hjá þeim unga og
framsækna manni. Hann á ef-
laust eftir að mótast í list sinni á
komandi tímum, og ég óska hon-
um þess fyrst og fremst, að hann
finni þær rætur, sem geta veitt
vexti hans næringu í samræmi
við þá hæfileika, sem honum
hafa verið gefnir í vöggugjöf.
Þetta er um margt forvitnileg
sýning og er í allt öðrum gæða-
flokki en það, sem barst á fjörur
á Gullströndinni svokölluðu. Það
væri leitt, ef sú uppákoma ætti
eftir að verða þess valdandi, að
fólk hætti við að leggja leið sína
á jafn skemmtilega sýningu og
Helgi Þorgils býður upp á.
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
Svo er Guði fyrir að þakka að
hið hvimleiða línubrengl heyrir
liðinni tíð en það gerði manni
marga skráveifuna hér áður fyrr.
En ekki hverfur eitt án þess að
annað birtist í staðinn og nú er
einn helsti höfuðverkurinn sá að
heilu línurnar og jafnvel setn-
ingar hverfa sporlaust einhvers
staðar á leið á síður blaðsins.
Nærtækt dæmi er að tilvísun í sið-
ustu línur er Frida Kahlo skrifaði í
dagbók sína hvarf með öllu, en
sem betur fer var sjálf setningin
rétt þ.e. „Ég vona að heiðríkja
verði yfir burtför minni ..."
í listdómi um hlut Kristjáns
Guðmundssonar í sýningu í Lista-
safni Alþýðu hurfu og nokkrar lín-
ur en ég vísa þar til að hann hafi
verið meðlimur SÚM á meðan fé-
lagsskapurinn var og hét. Að hann
hafi dvalið í Hollandi um árabil og
verið virkur í listalífi þar, svo sem
Sigurður bróðir hans.
Þegar það gerist, að línur og
setningar hverfa er um meirihátt-
ar slys að ræða sem sundrar text-
anum og eru það vinsamleg til-
mæli mín að reynt verði að hafa
upp á ástæðunni þannig að hægt
verði að forðast slík mistök í
framtíðinni.
- O -
Mig langar til að þakka ágætum
Danícl Charbonnier fyrir þá ábend-
ingu hans, að mér urðu þau mistök
á að geta ekki hlutar Ljósmynda-
safnsins í skipulagi og uppbygg-
ingu sýningar á ljósmyndum Em-
ile Zola að Kjarvalsstöðum. Hér
var um handvömm mína að ræða,
einskonar skammhlaup eða afleik
í tímahraki. Sýningin stóð stutt
yfir og um ýmsar aðrar sýningar
þurfti að skrifa um leið. Þetta og
ýmislegt annað virðist hafa farið í
hinar fresku og fínu taugar
Charbonniers sem kýs að sem
minnst fari fyrir nafni sínu í sam-
bandi við þessa framkvæmd.
Um sumt er hann ritar er ég
ekki fullkomlega sammála en það
er meiningarlaust að fara að tí-
unda það hér vegna þess að hinn
ágæti menningarfulltrúi franska
sendiráðsins er kominn til ann-
arra starfa í heimalandi sínu. En
tilefni er til að þakka honum fyrir
framúrskarandi gott starf að
kynningu fanskrar menningar
hérlendis og óska honum velfarn-
aðar og hamingju.
Síðasta brottför
í sólarylinn
á Kanaríeyjum
er miðvikudaginn
30. mars.
Nú er um að gera að tryggja sér sœti.
Fararstjórarnir okkar á Kanaríeyjum, þœr
Auður og María, bíóa eítir því að heyra
írá þér og þínum.
Nú er allra síöasta tœkiíœriö til að
bóka 3ja vikna páskaíerð í sól og sumaryl
á Kanaríeyjum.
Haíið samband strax - og kynnið ykkur
greiðslukjörin.
Úr ýmsum áttum
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
• Líkt og allir kvikmyndaunnendur
vita gjörla, þá hefur verið geysileg
gróska í starfsemi kvikmyndaklúbbs
Alliance Francaise í vetur, þökk sé
dugnaði menningarmálafulltrúa
franska sendiráðsins. Sýnd hefur
verið á vegum klúbbsins myndin Les
Miserables, eða Vesalingarnir, sem
byggð er á hinu fræga skáldverki
Victors Hugo.
Þetta langa verk varr flutt í
tveimur hlutum og síðari helming-
urinn var tekinn til sýningar 23.
og 24. mars, báðir í E-sal Regn-
bogans, að venju.
Vesalingarnir hafa verið kvik-
myndaðir oftar en þrjátíu sinnum,
og vilja Frakkar meina að hér sé
um að ræða fallegustu útgáfuna,
og þá sem nánast fylgi anda bók-
arinnar. Hún er leikstýrð af Ray-
mond Bernard árið 1934 — en með
aðalhlutverkin fara frægustu leik-
arar þess tíma: Harry Baur (Jean
Valjean), Charles Vanel (Javert),
Charles Dulin (Thenardier), Flor-
elle (Fantine, o.fl.
• ( apríl og maí, standa íslensk-
um kvikmyndaáhugamönnum til
boða margar, vandséðar og sígild-
ar rússneskar kvikmyndir sem hér
verða sýndar á vegum MÍR. Að-
gangur að sýningum þessum, sem
verða í MÍR-salnum að Lindar-
götu 48 á hverjum sunnudegi kl.
16.00, er ókeypis og öllum' heimill
meðan húsrúm leyfir. Sunnudag-
inn 20. mars var sýndur síðari
hluti myndarinnar Tsjækovski,
sem gerð var 1970 undir stjórn Ig-
ors Talankins, en titilhlutverkið
leikur einn kunnasti leikari og
kvikmyndaleikstjóri Rússa, Inno-
kenti Smoktunovskí.
Þann 27. mars verður sýnd
mynd frá miðjum síðasta áratug,
Prinsessan á bauninni, sem byggð
er á hinu kunna ævintýri H.C.
Andersen. Myndin er leikin, og fer
Smoktunoskí með aðalhlutverkið
ásamt Alísu Freindlikh en leik-
stjóri er Boris Rytsarev.
Þann 10. apríl verður sýnd hin
fræga mynd Lifi Mexíkó, en hún er
að hluta til síðasta verkefni meist-
ara Eisensteins. Hann fór til Mex-
íkó fyrir rúmri hálfri öld og safn-
aði þá efni í þessa mynd, ásamt
kvikmyndaleikstjóranum Grígorí
Alexandrov, sem eftir fráfall Eis-
ensteins setti mynd þessa saman.
17. apríl verður sýnd myndin
Sónata yfir vatninu, sem gerð er í
Riga í Lettlandi undir stjórn Varis
Brasla og Gunars Tsilinski, sem
jafnframt fer með aðalhlutverkið.
Efnið ætti að vera Vesturlanda-
búum vel kunnugt, en það er í ætt
við hina vinsælu læknareyfara.
24. apríl verður sýnd mynd sem
gerð er í samvinnu af sovéskum og
finnskum kvikmyndagerðarmönn-
um, Trúnaður. Hún fjallar um þá
sögulegu atburði er leiddu til þess
að Finnar hlutu á ný sjálfstæði í
kjölfar októberbyltingarinnar. En
Finnland hafði verið undir rússn-
esku keisarakrúnunni frá 1803.
Leikstjóri er Viktor Tregubovits.
1. maí verður á boðstólum fræg
balletmynd, Spartakus, við tónlist
Arams Katsatúrjans. Dansarar og
hljómsveit Bolsoj-leikhússins í
Moskvu.
8. maí verður sýnd víðfræg
mynd frá Lenfilm, Hamlet, gerð
Æ, hvað Marie er leiðinleg
Erlendar
bækur
Jóhanna Kristjónsdóttir
Marie Cardinal er mikill
tízkuhöfundur á Norðurlöndum,
einkum og sér í lagi Danmörku,
þar sem allar bækur hennar eru
gefnar út jafnótt og þær eru
komnar á markað í heimalandi
hennar, Frakklandi. Og eldri
bækur, sem hafa ekki verið upp-
götvaðar, eru sömuleiðis dregnar
upp úr pússinu og sendar út. Eitt
dæmi um það er „skáldsagan"
„Nöglen staar í dören" sem ég
las fyrir skömmu og kom út í
Danmörku undir lok síðasta árs.
Sjálf hefur Marie Cardinal alltaf
á hraðbergi langar og vitlegar
útlistanir á eigin verkum, og
slíkar útlistanir fylla mig oft og
einatt vantrú: „Það er þessi bók,
sem hefur gefið mér tækifæri til
að hitta lesendur mína, mikinn
fjölda þeirra og það er þeim að
þakka, að ég hef loksins getað
sökkt mér á kaf í líf mitt sem
rithöfundur. Þessi bók er þó ekki
bók eftir rithöfund, hún er bók