Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1946, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
487
C^maniteí ^ivedenlorcj;
HIMNARIKI
vera markmið mannlegrar siðgceðis-
og menningarviðleitni, því að hún
boðar „fylling óskum mín og þín“. En
cf vér gleymum þessari œðri sjón í
glaumi sjúklegrar gervimenningar, þá
glótum vér því, er „fegurst verða
ma .
Og jólahátíðin er ekki aðeins hald-
in til minningar um fœðingu Jesií frá
Nazaret, heldur eru þau einnig fœð-
ingarhátið þessarar hugsjónar hans,
þessarar vonar og þrár eftir betra lífi
og a>ðra — eftir guðdómlegu lifi —
er hann hefir vakið í brjóstum manna.
Því að aldei finm^n vjer sem á jólun-
nm til tregablandinnar sjálfsóánægju,
aldrei til einlœgari þráir til að verða
honum lík, er þá fœdílist, lík að mann-
gófgi og góðleik. Aldrei þráum vér
sem þá nýjan himin og nýja jörð, þar
sem rjettlæti býr. Vér þráum nýtt
mannkyn á nýrri jórð. Vjer þráum
sjálf að vérða betri Vjer þráum góða
menn og göfuga, sanna, heilhuga og
drenglynda, menn, cr skipa fjelags-
málum sínum af rjettsýni. víðsýni,
óeigingimi og af fullum drengskap.
Vjer þráum nýtt land, nýtt ísland,
þar sem býr ný þjóð og betri, þjóð,
er vaxin er frá flokkadráttum, klíku-
skap og sviksemi, drykkjuskap, óhófi
og drabbi. Vjer þráum íslenska þjóðK
göfuga, óspilta, heilhuga, sanna þjóð,
sem vill það góða og gjörir það góða,
sem hún vill. Vjer þráum íslenska
þjóð. sem Verða viU forgöiiguþjóð
meðal þjóða heims um framkvœmd
hugsjónar jálabarnsins, sem að guð-
legum vilja og ráðstöfun „leom að
boða rjettlætisim ríki“.
Vjer biðjum guð vors lands og þjóð-
ar að gefa íslensku þjóðinni þá jóla-
gjöf, að hún haldi jólahátíðina heil-
aga, ekki aðeins með dýrum jólagjöf-
um, góðum mat og finum fötum, held-
ur með því að gera hugsjón jólabams-
ins að veruLeika í lífi sínu öUu, svo að
hjer >búi heilög þjóð í heigu landi.
Gleðileg jól.
Emanuel Swedenborg var fæddur í
Stokkhólmi árið 1688. Faðir hans var,
Jesper Swedberg biskup, en ættar-
nafnið breyttist í Swedenborg. er
Ulrica Eleonora drotning aðlaði hann
1719. — Swedenborg yngri stundaði
nám við háskólann í Uppsölum, en
fór til London 1710 og kyntisí þar
í'itum þeirra Newtons, Halley og
Flamsteed. Haiin stundaði nám i
stærðfræði, vjelfræði og stjörnufræði.
Ferðaðist hann síðan víða um Evrópu
og um 1721 fór hann að rita um vís-
indi og heimspeki. Hann var vinur
Karls 12. Svíakonungs og skrifaði að
hans fyrirlagi vísindaritið „Deadalus
IIyperboreus“. Arið 1724 gerðist hann
forstjóri námasambandsins sænska og
hafði þá stöðu lengi á hendi, en helt
þó áfram vísindaiðkunum, ritstörf-
um og ferðalögum. Árið 1745 hvarf
hann frá störfum og tók að gefa sig
við ,.himinspekinni“ og fór sálförum.
Ritaði hann þá margar bækur um það
og helt því fram í fullri alvöru og
einlægni að guð hefði falið sjer að
rita þær bækur. Swedenborg ljest ,29.
mars 1772. — Kaflar þeir, sem hjer
birtast eru úr bókinni „De Carlo et
ejus Mirabilibus et de Inferno", og
eru þýddir úr ensku.
★
Guðdómurinn í himnaríki er kær-
leikur, því að kærleikur er andleg
samtenging. Kærfeikur sameinar guð
og englana, og englana innbyrðis.
Hann sameinar þá þannig, að þeir
eru allir sem einn fyrir augliti Herr-
ans. Kærleikur er auk þess uppspretta
alls lífs, og hans vegna hafa englar
og menn hlotið líf. Kærleikur er sterk-
asta aflið í manninum, e"ins og hver,
sem um það hugsar, getur sjeð. Kær-
leikur Hfgar manninn, kærieiksleysi
gerir hann kaldan, og hann deyr ef
hann nýtur ekki kærleiks. Og þess
ber að minnast að líf hvers manns
samsvarar kærleika hans.
★
Tvenns konar kærleikur er í himna-
ríki, kærleikur til guðs og kærleikur
til náungans. í insta eða þriðja himni
er kærleikur til guðs, í öðrum, eða
miðhimni, er kærleikur til náungans.
Hvort tveggja staí'ar frá drotni og
myndar himnaríki. Mismunurinn á
þessum tvennskonar kærleik og
hvernig hann þó er sameinaður, sjest
glögt í himnaríki, en trauðla á jörð-
inni. 1 himnaríki þýðir kærleikur til
guðs ekki hið sama sem að elska
hann sem persónu, heldur að elska
hið góða, sem er frá honum. Sá, sem
elskar hið góða, vill hið góða og
breytir eftir því af ást. Að elska ná-
ungann er ekki sama sem að láta sjer
þykja vænt um einhvern mann, held-
ur að elska sannleikann, eins og hann
■kemur fram í guðs orði. En að elska
sannleikann, er að leita sannleikans
og breyta eftir því. Þessar tvær teg-
undir kærleika svara því til gæsku og
sannleika, og þær eru sameinaðar eins
og gæska og sannleikur. En þetta
munu trauðla skilja þeir menn, sem
ekki vita hvað kærleikur er, hvað
gæ»ka er nje hver er náungi manns.
Jeg hefi átt tal um þetta við engl-
ana, og þeir kváðust furða sig á því
að kirkjurnar virtust ekki vita, að
það, að elska guð og náungann, er
sama sem að elska hið góða og rjetta
og breyta samkvæmt því. Þeir sögðu
einnig að menn mætti vita það, að
gæska guðs er ímynd hans sjálfs, því
að þar er hann sjáffur, og að þeir, sem
vilja vel og hyggja rjett, þeir líkjast'
guði, og guð er í þeim.' Þetta sjest